Iii. SỰ ĐÓng góp của giáo sĩ francesco buzomi (1615-1622)
IV. QUỐC THƯ CỦA CHÚA TRỊNH TRÁNG (1627)
tải về 30.58 Kb.
|
| IV. QUỐC THƯ CỦA CHÚA TRỊNH TRÁNG (1627)
Năm 1627, các giáo sĩ Alexandre de Rhodes và Pedro Marquez được chúa Trịnh Tráng (1722-1657) cho phép lưu trú ở Kẻ Chợ (Hà Nội) để truyền giáo. Nhân dịp thương thuyền Bồ Đào Nha trở về Áo Môn, chúa Trịnh Tráng có gởi cho cha Phụ tỉnh Dòng Tên một quốc thư khắc trên miếng đồng lá. Văn kiện ngoại giao này gảy mất mấy hàng đầu, hiện lưu trữ tại Thư viện Vatican, Fonds Barberini, Orient 158[11]. Nguyên văn chữ Hán, phiên âm và dịch ra Việt ngữ như sau: ... Tiểu nghi đồ bình cống thượng, tỷ nhị giáo sĩ lai cứu giáo. Kim phục tuyển nhị giáo sĩ tinh thức thiên văn địa lý chi học nghệ bổn quốc xiển minh thánh giáo, nghiêm thập giới tổng tập tại tam, tinh kỳ bồi thục kiều ngụ nhị giáo sĩ đẳng, tỷ đắc thông hảo, mậu dịch, hỗ thị, cập cống phỉ nghi số đoan đẳng. Nhân ký đắc dị vật thái ánh vân hà, kiêm đắc giáo sĩ thông thiên địa, bất thăng cảm hạ. Cặp văn nghiệm giới tại tam, thường thường phỉ ngoạn đệ nhiễm ễiểm mộ. Kỳ bồi thực nhị giáo sĩ, dĩ định lữ thứ cư trú trữ liên quan càn tượng, sát khôn trục chi giai âm. Nhược thông hảo hỗ thị nãi thuận nhân tình, tiện dân dụng chi sự hề đãi ư ngôn. Tư phục thư. Kê: Trầm hương nhị cân, Bạch tế bố bát thất Cát nhạn nhất lâu trọng thập cân. Bổn nhật khắc cụ. Bản dịch Việt ngữ: ...những lễ vật nhỏ dâng cống như những bức đồ và bình phong, để hai giáo sĩ đến xem xét về tôn giáo. Nay ngài lại chọn hai giáo sĩ tinh thông thiên văn địa lý đến bản quốc để mở mang thánh giáo, dạy mười điều răn tóm vào ba mối, lại yêu cầu giúp đỡ và cho phép hai vị giáo sĩ ấy trú ngụ để được giao hảo, trao đổi hàng hóa, buôn bán với nhau. Ngài lại cống hiến mấy thứ lễ vật. Tôi đã nhận được mấy thứ lễ vật lạ đẹp đẽ và đã tiếp hai giáo sĩ thông thiên văn địa lý ấy, thật là cảm kích vô cùng. Tôi cũng đã nghe giảng những điều răn cấm tóm vào ba mối, lấy làm tốt đẹp và mến chuộng lắm. Việc giúp đỡ hai vị giáo sĩ, tôi đã định xong, cho cư trú ở nơi dành cho khách ở phương xa, ở đó có thể xem hiện tượng của trời đất và xét nghiệm điềm lành. Việc giao hảo buôn bán là thuận lòng người và tiện cho sự cần dùng của dân, hà tất phải nói. Nay phúc thư Kê: Trầm hương hai cân Vải trắng nhuyễn tám tấm Cát nhạn một xâu nặng 10 cân Ngày này khắc đủ. Hai giáo sĩ đến “cứu giáo” chính là Julien Baldinotti và Jules Piani đã đến Đàng Ngoài năm 1626. Còn hai giáo sĩ “tinh thức thiên văn địa lý” chính là Alexandre de Rhodes và Pedro Marquez. Giáo sĩ Alexandre de Rhodes có thuật lại rằng đã dâng tặng chúa Trịnh Tráng “cuốn chữ Hán có vẽ hình trái đất tròn của Euclide, do các cha Dòng Tên soạn, có vẽ nhiều hình địa lý và chú thích bằng chữ Hán”. Đó là bản đồ thế giới do cha Ricci vẽ và chú thích bằng chữ Hán theo những tài liệu đã khám phá được trước thế kỷ XVII. Cha đã giải thích cho Chúa và triều thần nghe; từ vấn đề địa lý sang vấn đề tôn giáo, cha đề cập đến Thiên Chúa, “vua của vũ trụ, người sẽ thưởng phạt cho các bầy tôi trung thành của người hạnh phúc bất diệt trên Thiên quốc”[12]. Danh từ Công giáo trong bức quốc thư này có phần điêu luyện và chính xác. Phải chăng đó là kết quả giảng đạo của giáo sĩ Alexandre de Rhodes và ảnh hưởng của các sách giáo lý Hán văn do các cha Dòng Tên soạn thảo ở Trung hoa? Đạo Công giáo được chỉ tính là Thánh giáo đúng như đã ghi nhận trong kinh Tin Kính. Danh từ giáo sĩ đã được đặc dụng để chỉ thị các linh mục Công giáo. Từ ngữ thập giới nghiêm tổng tại tam hàm súc một sự thông hiểu giáo lý thể hiện trong một công thức gọn gàng đầy đủ có nghĩa là: mười điều răn của Thiên Chúa tóm vào ba mối tức là ba nhân đức đối thần: Đức Tin, Đức Mến, Đức Cậy. Với sự đóng góp của văn chương chữ Hán, ngôn từ đã bắt đầu có khả năng diễn đạt thực chất của Đạo Công giáo.
tải về 30.58 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|