HocThuyetDoanhNghiep edu vn Thuyết bàn tay vô HÌNH
tải về 406.14 Kb. Chế độ xem pdf
|
Ng.Ph.Thảo - 20063152. Tiểu luận LSHTKT, 2931-1-5306-1-10-20161128
| Thứ nhất, khái niệm về “mong đợi (intention)”: Mong đợi của một cá nhân thể hiện mục
đính hoặc kế hoạch nhất định của cá nhân đó. Tuy nhiên, theo (Keller,1994, trang 11): “Mặc dù, mong đợi chỉ ra rằng mỗi cá nhân phải có một mục đích, nhưng không cần thiết phải có một kế hoạch. Đơn giản, các cá nhân có thể không có kế hoạch để thực hiện một vấn đề, nhưng họ vẫn có mục đích” 4 . Quan điểm một lần nữa khẳng định “sự mong đợi” là mục đích của một cá nhân, chứ không phải là một kế hoạch cụ thể. Thứ hai, khái niệm về “hậu quả (consequence)”: Một cách chung nhất, hậu quả là kết quả của một hành động ngoài ý muốn. Trong tác phẩm Những hậu quả không mong đợi của các hành động xã hội có chủ định The Unanticipated Consequences of Purposive Social Action, Merton (1936) đã đưa ra giới hạn “hậu quả” của một hành động như sau: “Nói một cách chặt chẽ, hậu quả của hành động có chủ ý được giới hạn bởi các yếu tố trong bối cảnh xảy ra, thường duy nhất và phát sinh từ các hành động liên quan; tức là, các yếu tố đó sẽ không xảy ra nếu hành động không diễn ra”(trang 895) 5 . Trong đó, “kết quả” (result) được 4 “Although intention necessarily indicates that one has a purpose, it is not necessary that one has a plan. Simply, individuals may fail to plan to do something, although they have a purpose”. 5 “Rigorously speaking, the consequences of purposive action are limited to those elements in the resulting situation which are exclusively the outcome of the action, i.e., those elements which would not have occurred had the action not taken place”. Chương 1. Thuyết bàn tay vô hình
35 Keller (1994) định nghĩa như sau: “Kết quả của một hành động “A” là một sự kiện diễn ra do hành động đó được cho rằng đã thực hiện xong” 6 (Keller, 1994, trang 64). Như vậy, kết quả của một ý định cá nhân bất kỳ nên cân nhắc dựa trên các hành động mà cá nhân thực hiện. Thứ ba, khái niệm “hậu quả không mong đợi (unintended consequence)”: Thực tế, hậu quả không mong đợi xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân này hạn chế kết quả mong muốn, đồng thời gây cản trở quá trình thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu đề ra. Trong nghiên cứu của mình, Merton (1936) đã sử dụng “hậu quả không mong đợi (unanticipated consequences)” thay thế cho “hậu quả không mong đợi (unintended consequence)”, và cho rằng tất cả hậu quả không mong đợi của một cá nhân đều là những thứ nằm ngoài mong đợi. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn có trường hợp hậu quả là kết quả mong muốn xảy ra nhưng chưa được dự tính; và ngược lại, có những trường hợp hậu quả được dự tính sẵn nhưng lại không xảy ra như mong đợi. Như vậy, hậu quả do “bàn tay vô hình” gây ra có thể có hoặc không được dự đoán trước đó. “Hậu quả xã hội không mong đợi” có một số đặc trưng như sau: Hậu quả được xác định ở cấp độ xã hội; Hậu quả không phải là sự mong đợi của bất kỳ cá nhân nào; Hậu quả không mong đợi ở cấp độ xã hội do những cá nhân không mong muốn thay đổi hoặc gây ra (đây là bước đầu tiên để phân biệt các hậu quả của bàn tay vô hình với hậu quả xã hội không mong đợi); Hành vi của một cá nhân không đủ để tạo ra hậu quả (xã hội) không mong đợi; Các cá nhân không theo đuổi cùng một mục đích chung (tức mong muốn tập thể bị loại trừ). Như vậy, hậu quả xã hội không mong đợi là tập hợp vô số các hành động ngoài ý muốn của cá nhân. 2.2. Các loại kết quả không mong đợi Merton (1936) liệt kê một số yếu tố có thể gây ra kết quả không mong đợi đối với các doanh nghiệp, như “thiếu hiểu biết (ignorance)”, “sai sót (error)” và “lợi ích trước mắt (imperious immediacy of interests)”. Đồng thời, tác giả cũng phân loại các hậu quả không
tải về 406.14 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|