Bài 2: Giảng dạy cho những sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt

Bài 2: Giảng dạy cho những sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt

Học xong bài học này, các bạn có khả năng:

• 
  Xem xét một cách nghiêm túc quá trình lựa chọn và thực hiện các hoạt động học tập dành cho sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt trong các trường đại học; và
  
• 
  Miêu tả được môi trường giảng dạy thích hợp có thể áp dụng có hiệu quả trong giảng dạy cho những sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt.
  

Hãy sử dụng những công cụ quan sát dưới đây để đánh giá những hoàn cảnh đặc biệt của sinh viên trong lớp của bạn. Hãy giữ lại những thông tin thu thập được để chuẩn bị cho các biện pháp sửa chữa của bạn.

Giảng viên của những sinh viên có hoàn cảnh học tập đặc biệt cần phải có những khả năng sau:

• 
  sử dụng và hiểu rõ nhiều phương pháp đánh giá con người.
  
• 
  tiến hành quan sát và ghi lại cách ứng xử của sinh viên trong nhiều tình huống có kịch bản trước và không có trước.
  
• 
  thiết kế, thực hiện và đánh giá các chương trình kế hoạch cá nhân dựa trên cơ sở đánh giá và quan sát.
  
• 
  thành thạo và tinh thông trong việc định rõ những mục đích ứng xử, đề ra mục tiêu, phân tích nhiệm vụ, viết chương trình, v.v.
  
• 
  sử dụng những kỹ năng giảng dạy bằng cách từng bước hướng sinh viên vào cuộc sống cộng đồng.
  
• 
  tăng mức độ yêu cầu trong những tình huống thực tế nhiều hơn so với những yêu cầu trong tình huống lớp học.
  
• 
  có kỹ năng làm việc với cha mẹ của sinh viên khi đòi hỏi kỹ năng tư vấn tại nhà.
  
• 
  có khả năng làm việc với các chuyên gia khác để biết và thu thập những thông tin có ích đối với các sinh viên.
  
• 
  hiểu rõ chương trình đào tạo chung và có khả năng làm việc để tạo ra sự thích nghi đặc biệt cần thiết cho việc thiết lập và thực hiện các chương trình dành cho các sinh viên bị tàn tật.
  

Bạn cần linh hoạt về cách chăm sóc và về sự sẵn sàng giúp đỡ. Những sinh viên phải dùng xe lăn có thể gặp phải rào cản về sức khoẻ trong việc đến lớp học đúng giờ. Những sinh viên khác đôi khi có thể cảm thấy mệt mỏi hoặc có khó khăn trong việc tập trung học tập do nguyên nhân bệnh tật hoặc thuốc men của họ. Bạn hãy cố gắng phân biệt những vấn đề thuộc về sức khoẻ của sinh viên khác với cách đối xử thờ ơ do ý thức.

• 
  Những bất lợi học tập cản trở sinh viên có trí thông minh trung bình hoặc trên trung bình trong việc xử lý một cách dễ dàng và đáng tin cậy các loại thông tin khác nhau. Ví dụ, những sinh viên mắc chứng khó đọc có sự hạn chế về giác quan, chính điều này đã ngăn cản họ trong việc phiên dịch một cách chính xác những dãy chữ cái hoặc những dãy số. Điều quan trọng cần nhận ra là, những bất lợi trong học tập không phải là sự phản chiếu về khả năng nhận thức, sức khoẻ thể xác hoặc tinh thần, hoặc nền tảng văn hóa hoặc kinh tế xã hội của sinh viên. Nói chung, việc áp dụng nhiều phương thức giảng dạy khác nhau sẽ thúc đẩy việc học tập của những sinh viên như thế, bằng cách cho phép họ làm chủ được những tài liệu mà có thể họ rất khó hiểu nếu áp dụng một phương thức đặc biệt.
  
• 
  Những thiếu hụt ở mức độ nhẹ đến trung bình về giác quan (nhìn kém, tai hơi nghễnh ngãng) có thể được điều tiết thông qua việc sắp xếp chỗ ngồi thích hợp và bố trí ánh sáng trong phòng hợp lý.
  
• 
  Những bệnh nặng (đái đường, rối loạn ngập máu, các bệnh về tim hoặc hô hấp, bệnh lupus, bệnh ung thư, AIDS) có thể cản trở khả năng chịu đựng, khoảng thời gian tham gia và tính hoạt bát. Sự tham gia và hoạt động của các sinh viên bị mắc bệnh có thể là thất thường, và họ cần đến một sự mềm dẻo trong việc lập chương trình các công việc được giao.
  

• 
  Mở đầu mỗi buổi học bằng việc nhắc lại tóm tắt những kiến thức của bài học trước và phác ra những nét chính của chủ đề ngày hôm đó. Kết luận mỗi bài học bằng việc đưa ra một bản tóm tắt những điểm then chốt.
  
• 
  Nhấn mạnh những từ mới hoặc những thuật ngữ kỹ thuật bằng việc giới thiệu nó một cách trực quan (trên bảng phấn, máy đèn chiếu hoặc tài liệu phân phát) cũng như bằng lời.
  
• 
  Hãy diễn tả tất cả những ví dụ có liên quan đến thị giác (vẽ trên bảng, biểu diễn minh hoạ, đạo cụ sân khấu). Khi bạn mô tả trên bảng, thay vì câu nói: “Việc cộng những cái này rồi chia cho những cái kia sẽ cho chúng ta những cái này”, bạn hãy thuật lại những điều bạn đang làm: “Việc cộng tất cả các điểm số rồi đem chia cho số điểm số sẽ cho ta điểm trung bình”.
  

Những quan tâm về chương trình đối với những sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt được thiết kế nhằm thoả mãn những nhu cầu của những người bị tàn tật hoặc có năng khiếu.

Những lĩnh vực sau đây được nhấn mạnh:

• 
  Các kỹ năng tự giúp đỡ.
  
• 
  Những điều chỉnh về mặt xã hội trong gia đình và với những người xung quanh.
  
• 
  Lợi ích mặt kinh tế.
  
• 
  Các kỹ năng học thuật.
  
• 
  Bởi vậy, cần xây dựng một chương trình hữu ích dựa trên kết quả của sự phân tích toàn diện về những sinh viên đặc biệt cần đào tạo. Việc phân tích chương trình cũng cần quan tâm đến các mặt sau đây:
  
• 
  Dự báo trước kiến thức, kỹ năng và thái độ sẽ đạt được sau khi kết thúc khoá học chính thức.
  
• 
  Cần chẩn đoán chính xác trình độ hiểu biết và năng lực hiện thời của mỗi sinh viên.
  
• 
  Việc giảng dạy cần bắt đầu từ những chỗ mà sinh viên có thể thu được lợi nhiều nhất.
  
• 
  Đảm bảo khung cảnh giảng dạy tốt cùng với sự phù hợp của nó với môi trường sức khoẻ và tinh thần.
  

• 
  Chương trình cần định ra ranh giới các mục tiêu và mục đích cụ thể cho phép đạt được sự tiến bộ liên tục và suôn sẻ về kỹ năng.
  
• 
  Chương trình phải được hiểu thấu đáo bởi giảng viên và khả thi bất cứ lúc nào.
  
• 
  Cách thức giới thiệu với sinh viên các thành phần của chương trình cần được giám sát chặt chẽ nhằm xác định xem những thay đổi nào trong quá trình trình bày bài giảng có thể tạo thuận lợi cho thành tích của sinh viên đạt kết quả tốt.
  
• 
  Bầu không khí trong quá trình giảng dạy cần tỏ ra tin cậy, ấm áp và mang tính động viên khích lệ.
  

Những phương pháp chung dưới đây đặc trưng cho giáo dục các hoàn cảnh đặc biệt:

• 
  lập kế hoạch công việc để mỗi sinh viên được thưởng bằng các hoạt động theo sở thích cá nhân sau khi hoàn thành công việc được giao.
  
• 
  nhấn mạnh tính chất cá tính hoá trong giảng dạy.
  
• 
  công việc được đặc trưng bởi ít cấu trúc và nhiều tự lựa chọn trong bộ phận sinh viên.
  
• 
  sinh viên được thúc đẩy bởi thành tích, vì vậy, sự làm việc được hướng tới sự thành đạt và hạn chế tối thiểu những cơ hội phạm sai lầm.
  
• 
  sự động viên và giúp đỡ của giảng viên là không thể thiếu được nhằm tạo động cơ thúc đẩy sinh viên và đôi khi làm tăng khả năng của họ.
  
• 
  những tài liệu kích động có thể gây ra sự lo lắng trong sinh viên cần được vô hiệu hoá hoặc loại bỏ.
  
• 
  các biện pháp giác quan được sử dụng và các phương pháp sửa chữa được nhấn mạnh.
  
• 
  có ít sự căng thẳng học tập, và việc đánh giá được thực hiện trong một bầu không khí thoải mái.
  
• 
  vận dụng khéo léo các tài liệu và các trò chơi để cho các hoạt động lớp học có được kết quả cao.
  
• 
  các đề án phân nhóm có một vị trí quan trọng và các sinh viên được pháp tự chọn các nhóm về học tập, nghiên cứu hoặc vui chơi.
  
• 
  các phương tiện nghe nhìn bổ trợ như phim ảnh, máy ghi âm và các thiết bị khác được sử dụng một cách tuỳ nghi.
  
• 
  sự cạnh tranh được giảm tới mức tối thiểu và mỗi sinh viên được phép đưa ra sự phán xét về công việc của riêng mình.
  
• 
  môi trường học tập phải có lợi và phù hợp với những hoàn cảnh đặc biệt của những người tàn tật.
  
• 
  loại bỏ những rào cản về mặt kiến trúc có thể gây cản trở cho việc đi lại của những sinh viên sử dụng xe lăn và các thiết bị trợ giúp người bất lợi khác.
  
• 
  tạo ra những lối vào tất cả các toà nhà có đường dốc thoai thoải để mọi người có thể vào được.
  
• 
  đảm bảo cho các sinh viên được huấn luyện sử dụng tất cả các thiết bị và các máy móc kĩ thuật giúp ích cho quá trình học tập.
  
• 
  giảng viên cần phải hiểu được những hoàn cảnh riêng của từng cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt.
  
• 
  giảng viên cần hành động với tư cách là chất xúc tác trong việc tăng cường hiểu biết sinh viên bị tàn tật.
  
• 
  cần có những điều chỉnh hợp lý trong phân công công việc hoặc các tiêu chuẩn trong những lớp học bình thường.
  
• 
  đảm bảo rằng các sinh viên có tất cả những phương tiện học tập trong những hoàn cảnh thích hợp.
  
• 
  giới thiệu cho sinh viên những môn học và những hoạt động học thuật đòi hỏi sự thích nghi và tăng cường như là kết quả trực tiếp của điều kiện tàn tật.
  

Mục đích ban đầu của Giáo dục các hoàn cảnh đặc biệt đòi hỏi các giảng viên phải tập trung vào những nhu cầu của từng cá nhân có hoàn cảnh đặc biệt. Chương trình giáo dục cá biệt (IEP) là một khía cạnh quan trọng nhất của sự tập trung giải thích xem giảng viên lập kế hoạch làm những gì để đáp ứng được nhu cầu của sinh viên đặc biệt. Trong khi kế hoạch đó phải được cha mẹ hoặc người bảo hộ của sinh viên tán thành. Quá trình bao gồm sáu giai đoạn là:

1. 
   Tư vấn: Giảng viên hoặc phụ huynh chuyển sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt đến các nhà chuyên môn để có những điều chỉnh cần thiết.
   
2. 
   Đánh giá: Việc này nhằm xác định trình độ kiến thức hiện thời của sinh viên thông qua công cụ đánh giá chính thức (các trắc nghiệm tiêu chuẩn) và các thủ tục không chính thức (quan sát, bản liệt kê các mục cần kiểm tra,v.v).
   
3. 
   Lập kế hoạch giảng dạy: Vạch ra một chương trình phù hợp cho sinh viên. Việc lập kế hoạch đòi hỏi định rõ mục đích và mục tiêu của chương trình trong những giai đoạn nhất định (mục tiêu ngắn hạn và dài hạn). Trong đó bao gồm cả những phương pháp và phương tiện giảng dạy cụ thể. Phương pháp có thể bao gồm giảng dạy theo nhóm, lập mô hình, giao ước thực hiện, dịch vụ tư vấn, v.v.
   
4. 
   Sự sắp xếp: Cha mẹ và những người đỡ đầu có thể đề nghị một sự sắp xếp cho con cái họ theo ý muốn của họ. Trong bất kỳ trường hợp nào, họ có quyền phản đối sự sắp xếp mà giảng viên đã đưa ra.
   
5. 
   Giảng dạy: Việc giảng dạy bao gồm thực hiện đầy đủ chương trình giáo dục và thường đòi hỏi những phương pháp kỹ thuật giảng dạy có ghi rõ số giờ cần thiết mà giảng viên phải dành cho sinh viên.
   
6. 
   Thủ tục đánh giá: Điều này đòi hỏi sự đánh giá thường xuyên về sinh viên để xác định chừng mực tiến bộ và nhận biết được những nhu cầu giảng dạy mới hoặc bổ sung.