Héi H÷u nghÞ ViÖt Nam-Hungary Vietnami-Magyar Bar¸ti T¸rsas¸g B¶n tin HÝradã Sè 4

Trë l¹i Budapest

Ba m­¬i n¨m míi trë l¹i ®©y

Phè cò ngµy x­a tuyÕt tr¾ng r¬i ®Çy

L¹i nhí nh÷ng chiÒu thø b¶y

Th¶ hån theo c¸nh chim bay
L¹i mét lÇn tr«ng thÊy tuyÕt r¬i

Mµ nghe xao xuyÕn mét qu·ng ®êi

LËn ®Ën t×m thÇy, trong gi¸ rÐt

N¨m th¸ng nhäc nh»n, nh÷ng dÇy v¬i.

N¨m n¨m ®Ìn s¸ch, bèn n¬i nhê *

Nãng, l¹nh mét thêi bao kû niÖm

R¹o rùc trong lßng cø ngÈn ng¬

Mµu tr¾ng mªnh mang kh¾p ®Êt trêi

Mét nöa ®êi ng­êi bao thay ®æi

ChØ dßng §a-nuýp l÷ng lê tr«i

(trÝch trong tËp th¬ DÊu ch©n trªn c¸t,

NXB Héi Nhµ v¨n – 1999)

-----------------------------------------------------------

* Nghiªn cøu sinh håi ®ã ph¶i ë nhê nhµ d©n
Th¬ cña ng­êi ViÖt Nam ë Budapest
§Êt mÑ
Cã ®i xa cµng yªu nhiÒu ®Êt mÑ

M«i run run khe khÏ tiÕng: §ång bµo!

«i ®iÖu nh¹c ®ång quª ng©n nhÌ nhÑ

Nh­ tiÕng lµng ta xao xuyÕn lµm sao.

Mét m¶nh v­ên, mét xãm nhá mÕn yªu

ChiÒu ªm ¶ ng¹t ngµo h­¬ng ®ång néi

N­íc chÌ xanh lÞm ngät giäng ng©m “KiÒu”

Mét con ®­êng rîp bãng m¸t hµng me

Mét ngâ nhá bao m¸i nhµ th©n thiÕt

Canh sÊu chua m¸t dÞu c¶ tr­a hÌ

KiÕp giµu sang, kiÕp vÊt v¶ suèt ®êi

Cïng lµ l¸, trªn c©y ®Çy hoa l¸

Råi sÏ vÒ víi céi l¸ vµng r¬i.

Mµ lì quªn tiÕng mÑ h¸t Çu ¬...

H­íng vÒ Nam ®ãn giã nåm mang tíi

T×nh quª h­¬ng v­ît qua mäi bÕn bê.

§«i m¾t thñy tinh ­u t­ ®Õn l¹

ChiÒu lÆng lÏ qu¸!

Giät n¾ng v« t×nh trªn tãc thÇm tan...

S©n tr­êng cò, vßm trêi biªng biÕc l¸

Nh÷ng gèc bµng x­a, con ®­êng mïa h¹.

Bãng em gÇy nghiªng nghiªng n¾ng chiÒu xa...

Buån vui x­a giê ho¸ thµnh kû niÖm

Em cã nhí gãc tr­êng b»ng l¨ng tÝm

Gi÷a lÆng thÇm ai ®ã nh¾c tªn ai.

Nhí thuë Êy em vµ t«i hß hÑn

Ch¼ng ph¶i lµ duyªn nªn thuyÒn kh«ng cËp bÕn

§Ó ®Õn giê qua s«ng vÉn b©ng khu©ng!

Cuån cuén sãng cho lßng ai b·o tè

Vµ tiÕc nuèi chuyÖn n¨m nµo lì dë

Bao n¨m råi vÉn ch¼ng thÓ ngu«i quªn

Nay gÆp l¹i dßng s«ng xanh Êy

Vµ kû niÖm ngµy nµo vÉn vËy

ChØ t×nh yªu lµ m·i m·i xa.

Ngµy 18-7, kho¶ng 300 binh sÜ Hungary ®Çu tiªn thuéc lùc l­îng g×n gi÷ hoµ b×nh ®· lªn ®­êng tíi Irak. C¸c binh sÜ nµy lªn m¸y bay t¹i c¨n cø kh«ng qu©n chung Hungary-Mü ë Tasz¸r , c¸ch thñ ®« Budapest 200 km vÒ phÝa T©y Nam.

ChiÒu 6-5, ®¹i diÖn cña céng ®ång ng­êi ViÖt Nam t¹i Hungary ®· tÆng 40 triÖu ®ång cho gia ®×nh 3 nh©n viªn y tÕ cña BÖnh viÖn ViÖt- Ph¸p tö vong do SARS vµ tËp thÓ nh©n viªn ViÖn Y häc l©m sµng c¸c bÖnh nhiÖt ®íi. §¹i diÖn Bé Y tÕ cho biÕt sÏ dµnh phÇn lín mãn quµ nµy tÆng ba gia ®×nh cña ba nh©n viªn y tÕ d· tö vong.

Ph¹m M¹nh Hïng sinh ngµy 20.04.1975 t¹i Hµ §«ng. H«m nay, ë tuæi 28, anh ®· lµ trî lý tæng gi¸m ®èc cña mét c«ng ty tin häc bÒ thÕ: C«ng ty EIS víi 150 nh©n viªn vµ cã v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi.

... N¨m 1994, khi võa häc hÕt n¨m thø nhÊt Khoa X©y dùng §HBK tp. HCM anh ®· tróng tuyÓn mét suÊt häc bæng ë Hungary vÒ c«ng nghÖ th«ng tin... Tèt nghiÖp ®¹i häc ngµnh to¸n tin t¹i Hungary n¨m 1998, anh l¹i nhËn ®­îc häc bæng sang ¸o ®Ó häc tiÕp vÒ CNTT. Sau ®ã anh quay vÒ Hungary lÊy b»ng th¹c sÜ to¸n tin vµo n¨m 2000. Sù n¨ng ®éng vµ tr×nh ®é cña anh ®· ®­îc Nhµ n­íc Hungary cÊp “thÎ xanh” (cho nhËp quèc tÞch) vµ ®­îc nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi mêi vÒ lµm viÖc víi nhiÒu ­u ®·i. Tuy nhiªn Ph¹m M¹nh Hïng ®· tõ chèi ®Ó trë vÒ quª h­¬ng ...

Kim Oanh (Ng­êi Lao ®éng, 30.04.2003)


Cuéc tr­ng cÇu d©n ý ë Hungary

KÕt qu¶ s¬ khëi cuéc tr­ng cÇu d©n ý ngµy 12-4 ë Hungary cho thÊy, ®a sso dan chóng n­íc nµy ñng hé viÖc gia nhËp EU. Víi 81,54 % sè phiÕu ®· ®­îc kiÓm, cã 83,73 % t¸n thµnh.

Nhµ xuÊt b¶n Thanh Niªn võa cho ra m¾t ®éc gi¶ tËp truyÖn ng¾n vµ tuú bót cña t¸c gi¶ NguyÔn Hång Nhung (®ang sèng ë Hungary) cã tùa ®Ò “G¸i ba m­¬i”.

Víi 24 truyÖn ký, “G¸i ba m­¬i” nh­ ®i tõ ®Çu nçi hoµi t­ëng, nhí nhung qu¸ khø, b­íc vµo hiÖn t¹i trong con m¾t võa c¶m th«ng, võa dß xÐt, råi l¾m khi l¹i nh­ ®¾m ®uèi trong nh÷ng c©u chuyÖn cña t­¬ng lai. “BÝ mËt cña con tim”, “ChuyÖn ng­êi mÑ”, “Mïa thu chÕt”, “ChuyÖn ®êi th­êng”, “GiÊc m¬ ban ngµy”, “Nh÷ng mÈu ®êi sau chiÕn tranh” ... Êy lµ nh÷ng c¶m xóc rÊt thËt trong hµnh tr×nh v¨n ch­¬ng cña mét phô n÷ sèng xa quª h­¬ng.

Ng. Thu (Kinh tÕ vµ §« thÞ cuèi tuÇn, 28.03.2003)

Nçi niÒm kh«ng cña riªng... Dª

... Trªn qu¶ ®åi réng 70 ha phong c¶nh h÷u t×nh, 2.000 chó dª, 2.500 chó thá ®ang ngµy ®ªm vui vÇy trong Trung t©m nghiªn cøu Dª vµ Thá.

Khëi c«ng n¨m 1976 d­íi sù trî gióp cña Hungary, ban ®Çu Trung t©m mang tªn “Tr¹i nh©n gièng thá thÞt Ba V×”. Hai n¨m sau ®ã, tr¹i ®ãn nhËn 2.000 con thá “made in Hungary”. §Ó råi lÇn l­ît tõng chó thá thÕ hÖ con ch¸u ®­îc nh©n gièng tõ ®©y ®· lªn ®­êng t×m vÒ Hµ Néi, vµo nhµ bÕp c¸c kh¸ch s¹n, nhµ hµng...

§µ Trang (Tuæi trÎ tp. HCM 29.01.2003)

Gi¶m tai n¹n giao th«ng b»ng kÑo

C¶nh s¸t Hungary võa më mét chiÕn dÞch nh»m gi¶m thiÓu tai n¹n giao th«ng, theo ®ã, hä sÏ t¨ng c­êng kiÓm so¸t c¸c b¸c tµi vµ bÊt cø ai vi ph¹m luËt lÖ giao th«ng, dï lµ nh÷ng lçi nhá, còng sÏ bÞ ph¹t ®Ých ®¸ng. Ng­îc l¹i, nh÷ng ng­êi chÊp hµnh tèt sÏ ®­îc c¶nh s¸t tÆng c¸c thanh keo s«c«la. §Ó thùc hiÖn chiÕn dÞch nµy, ngµnh c¶nh s¸t Hungary ®· ph¶i nhËp hµng tÊn kÑo tõ n­íc ¸o l¸ng giÒng.

H¬n 10 n¨m tr­íc, chÞ Andrea (ng­êi Hungary) c­íi ng­êi chång thÊp h¬n chÞ ®óng 1m. ChÞ cao 1m65, cßn anh Pitu, chång chÞ, chØ cao 0,65m. Anh chÞ rÊt yªu th­¬ng nhau vµ cã cuéc sèng h¹nh phóc. B»ng chøng t×nh yªu nµy lµ c« con g¸i 15 tuæi dÔ th­¬ng, cã chiÒu cao hoµn toµn b×nh th­êng nh­ mäi tre em kh¸c.

Mïa hÌ n¨m 2002, vïng quª Tokaj – næi tiÕng v× phong c¶nh h÷u t×nh vµ lo¹i r­îu nho h¶o h¹ng - ®· ®­îc liÖt vµo danh s¸ch c¸c di s¶n v¨n ho¸ thÕ giíi cña UNESCO. GÇn ®©y, vïng ®Êt nµy l¹i vui mõng tr­íc mét tin tõ Bruxelles: tõ n¨m 2007 trë ®i, chØ c¸c lo¹i r­îu nho chÕ biÕn ë vïng Tokaj-Hegyalja míi ®­îc dïng th­¬ng hiÖu Tokaj.

Cã thÓ coi ®©y lµ mét th¾ng lîi lín cña n­íc Hungary, bëi lÏ tõ nhiÒu n¨m nay, Hungary ®· “chiÕn ®Êu” quyÕt liÖt ®Ó giµnh “®éc quyÒn” trong viÖc sö dông th­¬ng hiÖu nµy (ngoµi Hungary, Ph¸p, ý vµ Slovakia còng lµm lo¹i r­îu cã tªn lµ Tokaj). §­îc biÕt, tõ n¨m 1993, trªn nguyªn t¾c, Hungary ®· cã thÓ chiÕm “th­îng phong” trong cuéc ®ua tranh, nh­ng thùc tÕ, ph¶i nhê quyÕt ®Þnh míi ®©y cña Bruxelles, xø nµy míi n¾m ch¾c phÇn th¾ng tr­íc c¸c ®èi thñ ngo¹i quèc. D©n Hungary hi väng r»ng 5 n¨m sau, sÏ chÊm døt thêi k× mµ c¸c n­íc kh¸c còng dïng c¸i tªn Tokaj ®Ó ®Æt cho r­îu cña hä, vµ ®¸nh lõa ng­êi tiªu dïng... B¸o chÝ Hungary cho biÕt, ch¼ng bao l©u n÷a, t¹i vïng Tokaj-Hegyalja, sÏ ra ®êi mét tæ chøc b¶o vÖ th­¬ng hiÖu vµ quyÒn lîi cña c¸c tiÓu chñ s¶n xuÊt r­îu Tokaj Hung.

H. Linh (NhÞp cÇu thÕ giíi, 28.11.2002)
§Þnh göi lùu ®¹n qua b­u ®iÖn

Míi ®©y, vµo ®Çu th¸ng 10-2002, c¶nh s¸t Hungary ®· b¾t gi÷ mét ng­êi Mü sèng t¹i Budapest v× «ng nµy ®Þnh göi qua London mét tr¸i... lùu ®¹n thùc sù theo ®­êng b­u ®iÖn. Theo tin cña TV2, ng­êi ®µn «ng nµy tù x­ng lµ kÎ s­u tÇm, vµ «ng ta muèn göi cho mét ®ång nghiÖp - còng lµm nghÒ s­u tÇm - tr¸i lùu ®¹n ®ã. Bäc vµo mét gãi giÊy, «ng ta ®Ò ngoµi lµ “s¸ch” vµ may lµ c¬ quan an ninh cöa khÈu ®· ph¸t hiÖn ra nã t¹i phi tr­êng Ferihegyi (Budapest); chØ thiÕu chót n÷a lµ nã ®· cã thÓ næ.

Trong mét trêi gian dµi, c¶nh s¸t kh«ng t×m ra ng­êi göi nªn hä còng kh«ng ®­a ra tr­íc c«ng luËn vô nµy.

Trong dÞp kh¸m nhµ ng­êi ®µn «ng quèc tÞch Mü, c¶nh s¸t Hungary ®· t×m thÊy trªn m¸y vi tÝnh cña «ng ta mét tÖp (file) mang tªn Ahmed. Sau khi bÊm “chuét” (mouse) vµo tÖp nµy, xuÊt hiÖn h×nh mét ng­êi ®µn «ng ¶ RËp vµ «ng nµy lËp tøc x¶ sóng b¾n (vÒ sau, c¸c nhµ chøc tr¸ch ®­îc biÕt: tÖp nµy ®­îc lan truyÒn trªn m¹ng Internet vµ bÊt cø ai còng cã thÓ “lÊy” nã xuèng vÒ m¸y m×nh). Dï sao ®i n÷a, hiÖn t¹i, c¬ quan an ninh còng ®Æt dÊu hái vÒ sù liªn hÖ cã thÓ gi÷a ng­êi ®µn «ng Mü nãi trªn vµ c¸c nhãm khñng bè.

Mét thanh niªn Hungary 19 tuæi, sau khi thùc hiÖn vô trém t¹i Thuþ SÜ, lÊy ®i mét chiÕc m¸y ¶nh trÞ gi¸ 6.800 euro ®· ch¹y trèn. Tuy nhiªn, h¾n l¹i ®Ó quªn c¸i cÆp trong ®ã cã ®ùng ®¬n xin viÖc. C¶nh s¸t chØ viÖc ®Õn nhµ tªn trém ®Ó b¾t. §ång lo· lµ mét ng­êi Thuþ SÜ 21 tuæi b¹n cña h¾n. Ch¼ng cã c¸ch ®Çu hµng nµo tèt h¬n c¸ch cña h¾n.

Hå Balaton, hå lín nhÊt Trung ¢u, c¸ch thñ ®« Budapest 160 km vÒ phÝa t©y nam, ®ang c¹n dÇn, dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng cho hÖ sinh th¸i ®Þa ph­¬ng còng nh­ c¸c ho¹t ®éng du lÞch cu¶ hå. Mùc n­íc hå hiÖn xuèng thÊp d­íi mùc b×nh th­êng 30 cm. “§Ó hiÓu ý nghÜa cña hiÖn t­îng nµy, c¸c b¹n h·y t­ëng t­îng ®Õn h×nh ¶nh mét hµnh lang dµi 70m, réng 5m nh­ng chØ cã 2mm n­íc mµ th«i !”-Keresztes Rudolf, mét vËn ®éng viªn l­ít v¸n buåm gi¶i thÝch. Anh chØ tay ra mét hßn ®¶o c¸t lÊp lã trªn mÆt hå than thë: “NÕu t×nh h×nh nµy cø tiÕp tôc, th× kh«ng mÊy chèc sÏ ch¼ng cßn n­íc ®Ó b¬i vµ l­ít v¸n, vµ chóng ta sÏ ph¶i ®i bé hµng c©y sè ë n¬i vèn lµ hå tr­íc ®©y!”. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña C¬ quan Xö lý n­íc cña Hungary cho thÊy hå Balaton ®· mÊt ®i kho¶ng 120 triÖu m3 n­íc, chÊt l­îng n­íc v× thÕ còng bÞ ¶nh h­ëng khiÕn du kh¸ch còng chª, kh«ng muèn ®Õ hß Balaton.

Mét cÆp vî chång t¹i Hungary ®· trë thµnh cÆp ®Çu tiªn cña n­íc nµy chuyÓn ®æi giíi tÝnh. C¸c b¸c sÜ ®· phÉu thuËt thµnh c«ng ®Ó chuyÓn ng­êi vî thµnh mét ng­êi ®µn «ng vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn ®· xuÊt hiÖn r¾c rèi ®Çu tiªn khi ng­êi phô n÷ (vèn lµ ng­êi chång) ®­îc ®­a ®Õn phßng ch¨m sãc hËu phÉu dµnh cho phô n÷ vµ bÞ nh÷ng bÖnh nh©n n÷ kh¸c tõ chèi. Cuèi cïng ng­êi ta ph¶i chuyÓn bµ nµy vÒ l¹i phßng ch¨m sãc dµnh cho nam.

T¸c gi¶ cña Fateless (Kh«ng lµ ®Þnh mÖnh) m« t¶ nh÷ng kinh nghiÖm c¸ nh©n tr­íc c¸c thÕ lùc man rî trong x· héi, cô thÓ lµ trong tr¹i tËp trung cña ph¸t xÝt §øc.

... Mét giai ®o¹n quan träng trong cuéc ®êi ©m nh¹c cña Bïi Th¸i Hßng Nga lµ nh÷ng n¨m lµm nghiªn cøu sinh vÒ ®µn piano t¹i Hungary, mét n­íc §«ng ¢u cã truyÒn thèng v¨n ho¸ nghÖ thuËt l©u ®êi víi nh÷ng thiªn tµi ©m nh¹c tÇm cì thÕ giíi nh­ Franc Liszt, Bartãk BÐla, Kod¸ly Zolt¸n. ... Hång Nga ®· nghiªn cøu, s¸ng t¹o, b¶o vÖ thµnh c«ng luËn ¸n tiÕn sÜ “Nh÷ng bµi luyÖn tËp trªn ®µn piano dùa theo 5 cung” t¹i ViÖn Hµn l©m Khoa häc Hungary...

Thµnh c«ng cña chÞ kh«ng t¸ch rêi sî hç trî thiÕt thùc cña chång – anh §µo Ngäc Th¾ng lµ tiÕn sÜ to¸n häc ®ång thêi lµ nhµ v¨n cã nhiÒu t¸c phÈm v¨n häc viÕt b»ng tiÕng Hung d­îc xuÊt b¶n vµ ph¸t hµnh...

Hång L©n (Hµ Néi Míi, 11.10.2002)
C.L.K. s­u tÇm


Vui c­êi gi¶i trÝ

Nh÷ng danh väng nhá nhoi

Tranh vui cña V¸rnai Gyârgy

1. 
   §©y lµ ch¸u bÐ cã tµi nhÊt trong nhµ trÎ. Nã biÕt tù ngåi b« ®Çu tiªn.
   
2. 
   §õng quÊy rÇy cha. Cha con lµ nghÖ sÜ lín, vµ ®ang luyÖn tËp.
   
3. 
   Xin chóc mõng. Anh ®· nãi ®­îc tªn nhµ th¬ Ady, vµ do ®ã th¾ng trong cuéc thi nµy.
   
4. 
   ¤ng Êy lµ linh hån cña c¶ héi, biÕt nh¹i giäng thó vËt thËt tuyÖt.
   
5. 
   §©y lµ thñ lÜnh lõng danh nhÊt trong ®­êng ngÇm, ®· bÞ c«ng an lïng b¾t lÇn thø 8.
   
6. 
   Tuy t«i chØ ®ãng vai phô vµ c©m, nh­ng nÕu nh­ t«i kh«ng ®­a thuèc ®éc cho n÷ hoµng, th× lµ hÕt vë diÔn.
   
7. 
   ¤ng Êy sèng cïng nhµ víi danh thñ Nyilasi.
   
8. 
   CËu nghÜ thÕ nµo, m×nh ®­îc ®Æt hµng 50 b¶n.
   
9. 
   H«m qua trªn tivi cËu thËt tuyÖt khi chöi m¾ng träng tµi trËn ®Êu.
   
10. 
    Khi ®ã t«i ®­îc cÊt nh¾c vµ ®­îc ®­a vµo kh¸ch s¹n sang träng ngo¹i h¹ng nµy.
    
11. 
    T«i quan s¸t thÊy nh÷ng biÕn ®æi kú diÖu trªn l¸ gan cña «ng, vµ cã thÓ viÕt ®­îc c«ng tr×nh göi ®¨ng trong th«ng b¸o y häc.
    
12. 
    Bµ cßn nhí kh«ng, nã lu«n lu«n nãi r»ng sÏ cã ngµy trë thµnh ng«i sao t¹p kü.