26
texnik ta'lim tizimining takomillashish jarayonida shakllanib boradi. U nisbatan
yangi
fan sohasi sanalib, bugungi kunda ko‘plab tushunchalari shakllanib,
rivojlanib kelmoqda. Har qanday fan sohasida bo‘lgani kabi kasbiy pedagogika o‘z
kategoriyalari va tushunchalariga, sifat ko‘rsatkichlariga egaki,
bular fanning
asosini tashkil qiladi.
Kasbiy pedagogika fani boshqa fanlar bilan birgalikda kasbiy ta’limning turli
tizimlarida quyidagi vazifalami bajarishi mumkin:
-
o‘quvchilaming yangi, yanada murakkab vazifalami amalga oshirishlarini
ta'minlash uchun ulaming kasbiy mahoratini oshirishi;
-
kasbiy-texnik ta’limning yangi konsepsiyalarini amalga oshirish vosita va
yo‘llarini yaratishga e’tiborni qaratish, faol-ijodkor
shaxsni tarbiyalash;
-
pedagogik bilimlami egallashga yangicha yondashuvlami ishlab chiqish;
-
kasbiy ta’lim va tarbiyaning yangi, yanada samarali shakl va metodlarini
ishlab chiqish;
-
rivojlanib boruvchi yangi pedagogik
jarayonlarni loyihalash, ta'lim
oluvchilaming barcha imkoniyatlari va qobiliyatlarini ishga solishi uchun sharoit
yaratish, kasbiy mahoratni egallashi uchun sarflanadigan vaqtni qisqartirishga
erishish.
1.4. Kasbiy pedagogika fanining asosiy tushunchalari (kategoriyalari)
Har qanday fan predmeti uni kategorial-tushunchaviy
apparati orqali ochib
beriladi. Shuning uchun «kategoriya», «tushuncha», «atama» so‘zlarini ma'nolarini
farqlash maqsadga muvofiq.
Kategoriya (yunoncha. kategoria - aniqlovchi) - umumiy va fundamental
tushuncha bo‘lib, ilmiy-nazariy tafakkur xarakterini aniqlovchi va real borliq
qonuniyatlarini va
munosabatlarini, xususiyatlarini ifodalaydi.
Tushuncha - bu aniq mazmun bilan to‘ldirilgan so‘z yoki so‘z birikmasidir.
Termin (atama) (lot. terminus - chegara) - maxsus soha doirasida real
obyektni aniq belgilash va uni boshqa tushunchalar bilan munosabatini o‘rnatishni
ifodalovchi so‘z yoki so‘z birikmasidir.
Kasbiy pedagogikaning asosiy kategoriyalariga quyidagilar kiradi:
27
Ma'lumot - o‘quvchilarni bilim, ko‘nikma, malakalarini o‘zlashtirish natijasi
va jarayoni,
u asosida dunyoqarashni, axloqiy va boshqa shaxsiy fazilatlarni
shakllanishi, ijodiy qobiliyatlarini rivojlanishi.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: