Hình 1.21. Bình chứa dầu trên xe hơi

19 
c. Van điều chỉnh lưu lượng 
Van điều khiển lưu lượng điều chỉnh lượng dòng chảy dầu từ bơm tới 
hộp cơ cấu lái, duy trì lưu lượng không đổi mà không phụ thuộc tốc độ bơm 
(v/ph). 
* Chức năng của van: 
Lưu lượng của bơm trợ lực lái tăng theo tỷ lệ với tốc độ động cơ. 
Lượng dầu trợ lái được cung cấp cho píttông của xi lanh trợ lực lái được 
quyết định bởi lượng dầu từ bơm. Khi tốc độ bơm tăng thì lưu lượng dầu tăng 
lên, cấp nhiều trợ lực hơn cho cơ cấu lái và người lái cần tác động ít lực đánh 
lái hơn. Hay nói cách khác, yêu cầu về lực đánh lái thay đổi theo sự thay đổi 
tốc độ. Đây là điều bất lợi nhìn từ góc độ ổn định lái vì khi lái ta có cảm giác 
không đều tay khi quay vô lăng. Do vậy, việc duy trì lưu lượng dầu từ bơm 
không đổi và không phụ thuộc tốc độ xe là một yêu cầu cần thiết. Đó chính là 
chức năng của van điều chỉnh lưu lượng. 
* Van điều chỉnh lưu lượng – loại van xoay 
Chi tiết chính của van quay là thanh xoắn. Thanh xoắn là một thanh 
kim loại mỏng có thể xoắn được khi có một momen tác dụng vào nó. Đầu trên 
của thanh xoắn nối với trục lái còn đầu dưới nối với bánh răng hoặc trục vít 
tùy thuộc vào kiểu hệ thống lái, vì vậy toàn bộ momen xoắn của thanh xoắn 
cân bằng với tổng momen của ng ời lái sử dụng để àm đổi hướng bánh xe. 
Hình 1.22. Van điều chỉnh lưu lượng – loại van xoay 

20 
Mô men người lái tác động càng lớn thì mức độ xoắn của thanh càng 
nhiều. Đầu vào của trục tay lái là một thành phần bên trong của khối van hình 
trụ ống . Nó cũng nối với đầu mút phía trên của thanh xoắn. Phía dưới thanh 
xoắn nối với phía ngoài của van ống. Thanh xoắn cũng làm xoay đầu ra của 
cơ cấu lái,nối với bánh răng hoặc trục vít phụ thuộc vào kiểu hệ thống lái. 
Khi người lái xoay vành tay lái thi sẽ làm cho thanh xoắn bị vặn đi, nó 
làm bên trong van ống xoay tương đối với phía ngoài. Do phần bên trong của 
van ống cũng được nối với trục lái nên tổng số góc quay giữa bên trong và 
bên ngoài của van ống phụ thuộc vào người lái xoay vành tay lái. Khi vành 
tay lái không có tác động, cả hai đường ống thủy lực đều cung cấp áp suất 
như nhau cho cơ cấu lái. Nhưng nếu van ống được xoay về một bên, các 
đường ống sẽ được mở để cung cấp dòng cao áp cho đường ống phía bên đó. 
* Van điều khiển lưu lượng – loại nhạy cảm tốc độ 
Lưu lượng của bơm trợ lực lái tăng theo tỷ lệ với tốc độ động cơ. 
Lượng dầu trợ lái do pít tông của xi lanh trợ lực cung cấp lại do lượng dầu từ 
bơm quyết định. Khi tốc độ bơm tăng thì lưu lượng dầu lớn hơn cấp nhiều trợ 
lực hơn và người lái cần tác động ít lực đánh lái hơn. Nói cách khác, yêu 
cầu về lực đánh lái thay đổi theo sự thay đổi tốc độ. Đây là điều bất lợi nhìn 
từ góc độ ổn định lái. Do đó, việc duy trì lưu lượng dầu từ bơm không đổi 
không phụ thuộc tốc độ xe là một yêu cầu cần thiết. Đó chính là chức năng 
của van điều khiển lưu lượng.
Thông thường, khi xe chạy ở tốc độ cao, sức cản lốp xe thấp vì vậy đòi 
hỏi ít lực lái hơn. Do đó, với một số hệ thống lái có trợ lực, có ít trợ lực hơn 
ở điều kiện tốc độ cao mà vẫn có thể đạt được lực lái thích hợp.
Tóm lại, lưu lượng dầu từ bơm tới hộp cơ cấu lái giảm khi chạy ở tốc 
độ cao và lái có ít trợ lực hơn. Lưu lượng của bơm tăng lên theo mức tăng tốc 
độ bơm nhưng lượng dầu tới hộp cơ cấu lái giảm. Người ta gọi cơ cấu này là 
loại lái có trợ lực nhạy cảm với tốc độ và nó bao gồm van điều khiển lưu
lượng có một ống điều khiển.

tải về 3.61 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: