NHỮNG NỘI DUNG CHỦ YẾU CỦA QUY HOẠCH CHUNG XÂY DỰNG THỦ ĐÔ HÀ NỘI ĐẾN NĂM 2030 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2050

Trong khuôn khổ của báo cáo này, Chính phủ báo cáo Quốc hội những nội dung chính của Quy hoạch chung như sau:

I. Những vấn đề đặt ra cần giải quyết trong Quy hoạch chung

Sau hơn 10 năm thực hiện Quy hoạch 108 kể từ năm 1998, có thể nhận thấy nhiều khu đô thị mới, nhiều công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình đầu mối quan trọng như: cầu, cống, đường vành đai đô thị, hệ thống cấp nước, thoát nước, xử lý rác, nước thải,… đã được triển khai xây dựng. Quy hoạch 108 là cơ sở quan trọng để lập quy hoạch chi tiết các quận, huyện, các quy hoạch chi tiết khác, các dự án phát triển đồng bộ quy hoạch kiến trúc, hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, lập kế hoạch kêu gọi đầu tư, đối với phát triển kinh tế xã hội nói chung không gian đô thị nói riêng. Kết quả đạt được đã có những biến đổi tích cực cho đô thị Hà Nội, theo Quy hoạch 108, thành phố đã được mở rộng trên 50% diện tích dự báo cho phát triển khu vực thành phố trung tâm. Tuy nhiên, sự phát triển và quá trình hoàn thiện bộ mặt đô thị không chỉ do quy hoạch mà nó còn tuỳ thuộc vào năng lực quản lý và nguồn lực đầu tư.

Thực trạng hiện nay ở thành phố Hà Nội còn đang tồn tại một số vấn đề mà quá trình thực hiện Quy hoạch 108 vừa qua chưa thể giải quyết được. Quá trình đô thị hoá tăng nhanh cùng với sự tăng trưởng cao về kinh tế dẫn đến quá trình dịch cư từ khu vực nông thôn và từ các tỉnh lân cận vào Hà Nội dẫn đến khu vực trung tâm không thể kiểm soát nổi, nó phá vỡ quy mô, cơ cấu dân số đã dự báo. Sự gia tăng dân số thiếu kiểm soát, đặc biệt tập trung vào khu vực trung tâm dẫn đến sức ép làm quá tải hệ thống hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đô thị. Đô thị hoá tăng nhanh cũng đồng nghĩa với những thách thức về môi trường đang đặt ra hàng ngày đối với các nhà quản lý, hoạch định chính sách như: Sự quá tải đã là nguy cơ thực tế, tình trạng tắc đường, úng ngập, ô nhiễm bụi, tiếng ồn, không khí, nguồn nước đang ngày càng bức xúc. Sự đầu tư còn dàn trải, thiếu hệ thống dẫn đến diện mạo kiến trúc đô thị bị chia cắt manh mún, không hoàn chỉnh. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị chưa tạo được một bộ khung vững chắc liên thông ổn định làm cơ sở cho sự phát triển bền vững.

Trên địa bàn Thủ đô Hà Nội mở rộng, đặc biệt là tỉnh Hà Tây cũ, chỉ mới quan tâm thực hiện quy hoạch đô thị tại Hà Đông, Sơn Tây. Các dự án trong khu vực thị trấn hiện hữu và trên các trục giao thông quốc gia như đường Láng Hòa Lạc, đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 21 còn triển khai chậm. Khu vực giáp ranh giới Thủ đô Hà Nội có tốc độ đô thị hóa cao như Đan Phượng, Hoài Đức, Thường Tín…chưa được lập quy hoạch tổng thể; đã gây nên tình trạng quy hoạch thiếu tính đồng nhất về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội và chưa phù hợp với các định hướng lớn xây dựng Thủ đô Hà Nội.

Từ những nghiên cứu trên, Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã đặt ra các vấn đề tồn tại chính cần phải giải quyết là:

1. 
   Cấu trúc không gian quy hoạch và kiến trúc được nghiên cứu phù hợp với đặc thù của Thủ đô Hà Nội sau khi mở rộng.
   
2. 
   Hệ thống giao thông đô thị cần được tiếp tục xây mới và nâng cấp, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của thành phố.
   
3. 
   Các vấn đề về nâng cấp hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội đô thị như: sự quá tải về dịch vụ y tế, giáo dục, nhà ở, công sở làm việc, các công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, công viên cây xanh; đặc biệt là tại khu vực nội thành.
   
4. 
   Dự báo quy mô dân số và phân bố dân cư hợp lý cho Hà Nội vào năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Đề xuất các chương trình kiểm soát sự gia tăng dân số của Thủ đô, đặc biệt bên trong các khu vực nội đô.
   
5. 
   Bảo tồn và tôn tạo các Khu phố cổ, phố cũ, các di sản và di tích khác như: các di sản văn hóa, cảnh quan, làng nghề của Hà Nội…
   
6. 
   Định hướng giải quyết những tồn tại của các dự án đầu tư xây dựng, cho phù hợp với phát triển kinh tế xã hội của thành phố (giải pháp cụ thể cho trên 750 dự án đầu tư xây dựng đang được rà soát và cập nhật theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 260/CT-TTg ngày 04/3/2008 và Thông báo số 240/TB-VPCP ngày 05/9/2008).
   
7. 
   Khai thác nguồn tài nguyên sông hồ để phát triển đô thị, tạo dựng nét đặc thù riêng cho Hà Nội là thành phố có nhiều hồ nước; kiểm soát việc thoát nước tránh ngập úng khi có mưa lớn dài ngày; phòng chống thiên tai, lũ lụt và ứng phó với biến đổi khí hậu.
   
8. 
   Xác định vị trí xây dựng các Khu công nghiệp tập trung của Thủ đô ở các địa điểm bên ngoài trung tâm thành phố, phù hợp với phát triển kinh tế và phục vụ công tác di dời các cụm, điểm công nghiệp từ nội thành ra ngoại thành.
   
9. 
   Đề xuất định hướng về nguồn kinh phí đầu tư xây dựng. Thiết lập công cụ quản lý đô thị.