Đặc điểm dân số, phân bố dân cư, nguồn lao động

Dân số trung bình năm 2013 cña Thừa Thiên Huế là 1.128 nghìn người, phân bố theo đơn vị hành chính của 6 huyện, 2 thị xã và 1 thành phố. Trong đó, có 324 thôn bản thuộc 45 xã miền núi, phân bố trên hai huyện vùng cao là A Lưới, Nam Đông và một phần của hai thị xã Hương Trà, Hương Thủy và hai huyện Phú Lộc, Phong Điền. Thừa Thiên Huế có 6 dân tộc chính, ngoài dân tộc kinh, dân tộc Cơ Tu và Tà Ôi chiếm tỷ trọng lớn, sau đó đến Pa Hy, Pa Cô và Vân Kiều, ngoài ra còn có 1 bộ phận nhỏ dân tộc khác như: Nùng, Tày, Mường, Thanh,...chung sống trong cộng đồng, đoàn kết, thân ái.

Nguồn sống chủ yếu của người Tà Ôi là làm rẫy (đa canh và du canh theo lối cổ truyền), riêng người Pa Hy vì sống ở các ngã ba sông vùng chân núi nên có làm ruộn. Người Tà Ôi là cư dân sớm có thu nhập hoa lợi trên vườn, tuy vườn chưa có khuôn viên, nhưng đã có cây ăn quả như mít, cam, bưởi, muỗm, v.v. . Ngoài ra, người Tà Ôi có truyền thống chăn nuôi đại gia súc (trâu, lợn, dê, bò…) để làm vật hiến sinh và bán cho miền xuôi, bán sang Lào...

Dân số năm 2013 là 1.128 nghìn người. Tốc độ tăng dân số trung bình đã giảm từ 1,2%/năm giai đoạn 2001-2006 xuống còn 1,15%/năm giai đoạn 2006-2010 và 1,11%/năm giai đoạn 2011-2013. Dân số đô thị năm 2013 là 561,2 nghìn người chiếm tỷ lệ 49,8%, tăng 1,6 lần so với năm 2005.

Dân cư phân bố không đều, phần lớn tập trung vào thành phố Huế và các thị trấn, các khu vực ven sông, ven biển. Dân số trong độ tuổi lao động năm năm 2013 là 631,7 nghìn người (chiếm 56% dân số). Số lao động tham gia trong nền kinh tế quốc dân là 594 nghìn người.

Bảng 1.3. Hiện trạng dân số và lao động

Dạng tập trung thành các cụm, điểm bao gồm các thành phố Huế, các thị trấn, thị tứ, các trung tâm xã, trung tâm cụm xã, các quần tụ làng, xã.

Dạng tuyến phân bố dọc các trục giao thông, ven các con sông, ven đầm phá.

Dạng phân bố phân tán lẻ tẻ, rải rác trên các thửa đất hoặc trên các mảnh đồi, vườn hoặc ngoài đồng ruộng.

1. 
   2. THỰC TRẠNG KINH TẾ -XÃ HỘI
   
2. 
   2.1. Tình hình phát triển kinh tế
   

Tiềm lực kinh tế được nâng cao một bước quan trọng, quy mô toàn nền kinh tế năm 2013 tăng gấp 2,1 lần so năm 2006; trong đó công nghiệp tăng 3,1 lần, dịch vụ tăng 2,3 lần. Quá trình đô thị hoá diễn ra nhanh, tạo thế và lực mới thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển lâu dài, bền vững.

Các loại hình dịch vụ vận tải, thông tin liên lạc, tài chính ngân hàng... có tăng trưởng khá; dịch vụ vận tải, viễn thông tăng 21%; dịch vụ y tế, giáo dục, khoa học công nghệ phát triển nhanh theo hướng xã hội hóa.

Hoạt động thương mại đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân trong Tỉnh và khách du lịch. Hệ thống siêu thị, cửa hàng, cửa hiệu, đại lý phân phối phát triển nhanh. Tổng mức luân chuyển hàng hóa xã hội và doanh thu dịch vụ tăng bình quân 29,6%/năm.

Hoạt động xuất khẩu chuyển biến tích cực, tăng trưởng bình quân đạt 28%/năm; trong đó, nhóm hàng dệt may chiếm 74,5% tổng giá trị xuất khẩu, nhóm hàng dăm gỗ chiếm 13,6%, thủy sản chiếm 3,6%...

b) Khu vực công nghiệp – xây dựng tăng trưởng bình quân 7,7%/năm; hàng năm giải quyết việc làm cho hơn 150 nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp. Quy mô sản xuất một số sản phẩm chủ lực tăng khá: Năng lực sản xuất bia đạt 360 triệu lít/năm; xi măng đạt 3,5 triệu tấn/năm; may xuất khẩu 374 triệu sản phẩm/năm, may Veston xuất khẩu đạt 800 nghìn sản phẩm/năm; sợi dệt các loại 48 nghìn tấn/năm; chế biến thủy sản 9000 tấn/năm.

Toàn tỉnh có 6 khu công nghiệp, trong đó, KCN Phú Bài có tỷ lệ lấp đầy 94%. Đến cuối năm 2013, đã có 90 dự án đang hoạt động trong các khu công nghiệp, với tổng vốn đăng ký 18.203 tỷ đồng; đóng góp 45% tổng giá trị sản xuất công nghiệp và 67% tổng giá trị xuất khẩu của toàn tỉnh. Các cụm CN - TTCN, làng nghề đang được quy hoạch và đầu tư hạ tầng kỹ thuật (Hương Sơ, Thủy Phương, Tứ Hạ, Hương Hòa) đã 79 dự án vào đầu tư; trong đó 53 dự án đã hoạt động; tổng vốn đầu tư 298,3 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho khoảng 3.023 lao động. Nghề và làng nghề được bảo tồn và phát triển, đã công nhận nghề, làng nghề truyền thống cho các làng: Mây tre đan Bao La, Thuỷ Lập; bún bánh Ô Sa; chế biến mắm, nước mắm..; du nhập thêm nghề mới từ sợi mây nhựa ở Quảng Điền, Hương Trà, Phú Vang…; huyện Phong Điền đã xây dựng và đang tổ chức thực hiện Đề án bảo tồn và phát triển nghề gốm Phước Tích; bước đầu tạo ra sản phẩm có sự liên kết giữa các làng nghề và sản phẩm mang nhãn hiệu địa phương Phong Điền.

c) Khu vực nông nghiệp duy trì tăng trưởng bình quân 1,9%/năm. Diện tích trồng lúa giữ ổn định khoảng 50.000 ha, trong đó diện tích các giống lúa chất lượng cao, có giá trị kinh tế lớn chiếm hơn 20%; năng suất lúa bình quân đạt 55tạ/ha; sản lượng lương thực có hạt đạt 30 vạn tấn/năm. Diện tích cây lâu năm đạt 14 nghìn ha; trong đó, cây cao su trên 9 nghìn ha, chiếm 66%. Tổng đàn gia súc đạt gần 240 nghìn con, đàn gia cầm 2,2 triệu con. Nuôi trồng thủy sản phát triển theo hướng bền vững, ổn định diện tích nuôi ở mức 6.000 ha; sản lượng nuôi trồng và khai thác thủy sản đạt gần 50 nghìn tấn/năm, tăng bình quân 6%/năm. Về lâm nghiệp, thành quả lớn nhất đạt được là phát triển nhanh kinh tế rừng, sản lượng gỗ rừng trồng khai thác hàng năm đạt gần 200 nghìn m³; kinh tế rừng phát triển góp phần nâng cao thu nhập cho các hộ dân sống bằng nghề rừng.

a) Cơ cấu kinh tế chuyển dịch rõ nét theo hướng khai thác tốt những lợi thế so sánh về phát triển du lịch, dịch vụ y tế, giáo dục...Theo đó, khu vực dịch vụ đã tăng tỷ trọng đóng góp trong tổng sản phẩm từ 45% (năm 2000) lên 53,8% (năm 2013); công nghiệp - xây dựng tăng từ 30,9% lên 35,6%; khu vực nông nghiệp giảm tương ứng từ 24,1% xuống 10,6% nhưng duy trì được tăng trưởng trong điều kiện sản xuất có nhiều khó khăn, nhờ chuyển đổi mạnh cơ cấu nội bộ ngành theo hướng khai thác tiềm năng về thủy sản và kinh tế rừng.

Cơ cấu ngành dịch vụ chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng ngành giao thông vận tải từ 7,3% năm 2005 lên 8,2% (năm 2012); giáo dục tăng từ 9,7% lên 11,6%; y tế từ 6,2% lên 8,9%; khoa học và công nghệ từ 1,5% lên 2,4%; giảm tỷ trọng các ngành thương mại tương ứng từ 18,4% xuống còn 15,5%; hoạt động bất động sản giảm tỷ trọng từ 17,9% xuống 14,7%...

Cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp chuyển biến tích cực theo hướng tăng tỷ trọng các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo từ 84,9% năm 2005 lên 90,7% năm 2012, (trong đó: ngành dệt may tăng từ 12,3% lên 16,2 %; ngành chế biến gỗ tăng từ 5,3% lên 7,7%...); ngành sản xuất và phân phối điện tăng từ 3,2% lên 3,7%; giảm tỷ trọng các ngành công nghiệp khai thác, khai khoáng tương ứng từ 9,8% xuống còn 4,4%.

Cơ cấu ngành nông nghiệp dịch chuyển theo hướng tăng tỷ trọng các sản phẩm, giống có năng suất, chất lượng và giá trị kinh tế cao.

b) Cơ cấu đầu tư chuyển biến tích cực, tốc độ đầu tư tăng nhanh cả quy mô vốn và số lượng công trình. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội 3 năm (2011 – 2013) ước đạt 37,2 nghìn tỷ đồng, tăng bình quân 14,2%/năm. Trong đó, vốn ngân sách nhà nước có xu hướng giảm dần, tăng trưởng bình quân 6,4%/năm và giảm tỷ trọng trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội từ 38% (thời kỳ 2006 - 2010) xuống còn 36% (thời kỳ 2011 - 2013); vốn tự có của doanh nghiệp - dân cư và vốn tín dụng có tăng trưởng bình quân 16%/năm, tăng tỷ trọng trong tổng vốn tương ứng từ 49,1% lên 50,4%; nguồn vốn từ các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng bình quân 17,1%/năm, tăng tỷ trọng từ 11,5% lên 13%.

Môi trường kinh doanh được cải thiện đáng kể, ngoài việc thực hiện tốt hơn hệ thống chính sách của Nhà nước, Tỉnh đã ban hành nhiều chính sách về ưu đãi đầu tư, khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh, xuất khẩu trực tiếp hàng hoá và dịch vụ, tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến đầu tư - thương mại - du lịch.... tạo môi trường đầu tư và sản xuất kinh doanh thuận lợi, thông thoáng, thu hút được nhiều nguồn lực cho đầu tư phát triển, mở rộng thị trường sản xuất kinh doanh.

Hoạt động đối ngoại và kinh tế đối ngoại được mở rộng, nhất là hợp tác kinh tế, văn hóa - xã hội, nghiên cứu khoa học; quan hệ hợp tác, hữu nghị với một số tỉnh thuộc nước bạn Lào, tỉnh Surin (Thái Lan), tiếp tục quan hệ với vùng Nord Pas de Calais (Pháp)… Các hoạt động đối ngoại góp phần nâng cao vị thế và tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế của tỉnh.

c) Cơ cấu thành phần kinh tế

Thành phần kinh tế phát triển đa dạng với nhiều hình thức sở hữu. Đến cuối năm 2013, toàn tỉnh có 4.743 doanh nghiệp tư nhân; 53 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài: kinh tế tập thể có 257 HTX và 01 Liên hiệp HTX; kinh tế nhà nước có 11 doanh nghiệp có 100% vốn nhà nước.

Kinh tế trang trại có 546 đơn vị (tăng 297 trang trại so năm 2005); thu nhập bình quân một trạng trại đạt 36 triệu đồng/năm.

Ngoài ra, toàn tỉnh còn có hơn 61 nghìn hộ sản xuất kinh doanh cá thể đang hoạt động với tổng số vốn đăng ký gần 8.200 tỷ đồng; hàng năm giải quyết việc làm cho trên 88.000 lao động.