TIÊu chuẩn việt nam tcvn 5463 1991 (iso 6938-1984)

TCVN 5463 - 1991

VẬT LIỆU DỆT - XƠ THIÊN NHIÊN

TÊN GỌI CHUNG VÀ ĐỊNH NGHĨA

Textiles - Natural fibres

Generic names and definitions

Lời nói đầu

TCVN 5463 - 1991 phù hợp với ISO 6938 - 1984

TCVN 5463 - 1991 do Trung tâm Tiêu chuẩn - Chất lượng biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng đề nghị và được Ủy ban Khoa học Nhà nước ban hành theo Quyết định số 487/QĐ ngày 8 tháng 8 năm 1991.
VẬT LIỆU DỆT - XƠ THIÊN NHIÊN

TÊN GỌI CHUNG VÀ ĐỊNH NGHĨA

Textiles - Natural fibres

Generic names and definitions

Tiêu chuẩn này quy định tên gọi chung và định nghĩa các loại xơ thiên nhiên quan trọng nhất dựa theo cấu tạo và nguồn gốc riêng của chúng.

Tiêu chuẩn này hoàn toàn phù hợp với ISO 6938-1984.

1. CÁC LOẠI XƠ

1.1. Xơ thiên nhiên

Xơ thiên nhiên là các xơ có trong thiên nhiên: những loại xơ này được phân loại theo nguồn gốc thành xơ động vật, xơ thực vật và xơ khoáng.

1.2. Xơ động vật

Đặc biệt gồm:

- Xơ từ các tuyến tơ do một số loài côn trùng tiết ra, đặc biệt là từ ấu trùng của loài bướm, xơ này có dạng cấu tạo từ hai tơ fibrôin gắn chặt với nhau bằng sêrizin;

- Xơ do một số loài nhuyễn thể tiết ra;

- Xơ từ các nang lông, có cấu tạo đa bào gồm chất keratin, tạo nên bộ phận phủ ngoài, lông, bờm hay đuôi của một số động vật.

1.3. Xơ thực vật

Đặc biệt gồm:

- Xơ từ hạt: cấu trúc đơn bào, tạo nên từ các tế bào biểu bì của hạt, gần như toàn là xenlulô;

- Xơ từ bẹ: xơ hỗn hợp thu được từ bẹ của một số cây, chủ yếu cấu tạo từ chất xenlulô, có kèm theo chất làm cứng và chất gian bào (thể pectin, hêmixenlulô, linhin);

- Xơ từ lá: xơ hỗn hợp thu được từ lá, chủ yếu là xenlulô cùng với một số chất làm cứng và chất gian bào, gồm linhin và hêmixenlulô.

1.4. Xơ khoáng

Xơ khoáng thu được từ đá có cấu trúc xơ, chủ yếu gồm chất silicat.

2. CÁC TÊN GỌI CHUNG CỦA XƠ

2.1. Xơ động vật

2.1.1. Xơ từ tuyến tơ

Số thứ tự	Tên gọi tiêu chuẩn	Định nghĩa
2.1.1.1.	Tơ tằm (silk, soie)	Tơ nhả ra từ tằm Bombyx mori
2.1.1.2. (2)	Tơ Tasa (Tasar, taser)	Xơ nhả ra từ tằm Antheraea mylitta, Antheraea pernyi, Antheraea yama-may, Antheraea roylei, Antheraea proyle
2.1.1.3 (2)	Tơ Muga (Muga, muga)	Xơ nhả ra từ tằm Antheraca assamensis
2.1.1.4 (2)	Tơ E-ri (Eri, eri)	Xơ nhả ra từ tằm Phylosamia ricini
2.1.1.5 (2)	Tơ Anaphe (Anaphe, anaphe)	Xơ nhả ra từ tằm Anaphe
2.1.1.6	Bit-su (Byssus, byssus)	Xơ nhả ra từ một số nhuyễn thể Pinas nobilis

(1) Tên gọi trong ngoặc đơn là tiếng Anh, tiếng Pháp;

(2) Tên gọi từ số 2.1.1.2 đến 2.1.1.5 có thể thêm từ "Tơ".

2.1.2. Xơ từ các nang lông

Số thứ tự	Tên gọi tiêu chuẩn	Định nghĩa
2.1.2.1.	Len (Wool, laine)	Xơ lấy từ cừu thuộc loài Ovis aries
2.1.2.2 (2)	Len cừu Pê-ru (Alpaca, alpaga)	Xơ lấy từ cừu Pê-ru thuộc loại Lama pacos
2.1.2.3 (2)	Len thỏ Angora (Angora, angora)	Xơ từ thỏ Angora Oryctotagus cuni-culus
2.1.2.4 (2)	Len Casomia (Cashmere, cachemire)	Xơ từ dê Casomia Capra hircus laniger
2.1.2.5 (2)	Len lạc đà (Camel, chameau	Xơ từ lạc đà Camelus bactrianus
2.1.1.6 (2)	Len gua-na-co (Guanaco, guanaco	Xơ từ dê Lama huanaco
2.1.2.7 (2)	Len dê La-ma (LLama, lama)	Xơ từ dê Lama glama
2.1.2.8 (2)	Len dê Mo-he Mochair, mohair)	Xơ từ dê angora Capra hircus aegagrus
2.1.2.9 (2)	Len Vi-cu-na (Vicuna, vigogne)	Xơ từ con vicuna Lama vicugna
2.1.2.10 (2)	Len lông bò Y-ak (Yak, yack)	Xơ từ bò y-ak Bro (Poephagus) grunniens
2.1.2.11 (3)	Len lông bò (Cow, boeuf)	Xơ từ bò thường Bos taurus
2.1.2.12 (3)	Len lông chuột castor (Beaver, castor)	Xơ từ chuột Castor canadensis
2.1.3.13 (2)	Lông hoãng (Deer, daim)	Xơ từ hoẵng Genus cervus
2.1.14 (2)	Len lông dê (Goat, chèvre)	Xơ từ dê thường Genus capra
2.1.2.15 (2)	Len lông ngựa (3) (horse, cheval)	Xơ từ ngựa Equus caballus
2.1.2.16 (2)	Len lông thỏ (Rabbit, lapin)	Xơ từ thỏ thường Oryctolagus cuniculus
2.1.2.17 (2)	Len lông thỏ rừng (Hare, lisèvre)	Xơ từ thỏ rừng Lepus europaeus và Lepus timidus
2.1.2.18 (2)	Len lông rái cá (Otter, loutre)	Xơ từ rái cá Lutra lutra
2.1.2.19 (2)	Len lông chuột (Nutria, myocastor)	Xơ từ chuột Myocastor coypus
2.1.2.20 (2)	Len lông hải cẩu (Seal, phoque)	Xơ từ hải cẩu Family pinnipedia
2.1.2.21 (2)	Len lông chuột Muskrat (Muskrat, rat musqué)	Xơ từ chuột musk Fiber ziberbicus
2.1.2.22 (2)	Len lông tuần lộc (Reinder, renne)	Xơ từ tuần lộc Genus rangifer
2.1.2.23 (2)	Len lông bò rừng (Mink, vison)	Xơ từ bò rừng Mustela (Lutreola)
2.1.2.24 (2)	Len lông chồn mác (Marten, martre)	Xơ từ chồn mác (Mustela martes)
2.1.2.25 (2)	Len lông chồn Zibơlin (Sable, zibelin)	Xơ từ chồn Zibelin (Mustela zibellina)
2.1.2.26 (2)	Len lông chồn bơlet (Weasel, belette)	Xơ từ lông chồn bơ-let (Mustela misalis)
2.1.2.27	Len lông gấu (Bear, ours)	Xơ từ gấu (Ursus aretos)
2.1.2.28 (2)	Len lông hải ly (Ermine, ermine)	Xơ từ hải ly (Mustela erminea)
2.1.2.29 (2)	Len lông cáo Bắc cực (Artic fox, renard arctique)	Xơ từ cáo Bắc cực (Vulpus lagopus, canis isatis)

(1) Tên gọi trong ngoặc đơn là theo tiếng Anh, và tiếng Pháp;

(2) Tên gọi từ số 2.1.2.13 đến 2.1.2.29 có thể thêm vào từ "lông"/trước. /ở

(3) Xơ ngựa là xơ từ bờm, đuôi ngực, /bờm

Xơ lông ngựa là xơ từ mình ngựa.

2.2. Xơ thực vật

2.2.1. Xơ từ hạt

2.2.2. Xơ từ bẹ

(2) Cũng gọi là "đay xanh và xơ cùng họ".

2.2.3. Xơ từ lá

Số thứ tự	Tên gọi tiêu chuẩn (1)	Định nghĩa
2.2.3.1	Chuối sợi (Abaca, abaca)	Xơ lấy từ lá cây chuối sợi Abaca textilis
2.2.3.2	An-pha (Alfa, alfa)	Xơ lấy từ lá cây Stipa tenaciusima và Lygeum spartum
2.2.3.3	Lô-hội Aloe, aloé)	Xơ từ lá lô-hội Fureraea gigantea
2.2.3.4	Phi-cờ (Pique, fique)	Xơ từ lá cây Fureraea macrophylla
2.2.3.5	Dứa sợi fua-crô-dơ (Henequen, henequen)	Xơ từ lá cây Agave fureroydes
2.2.3.6	Dứa sợi can-ta-la (Maguey, maguey)	Xơ từ lá cây Agave cantals
2.2.3.7	Phôc-mi-um (phormium, phormium)	Xơ từ lá cây phormium tenax
2.2.3.8	Dứa sợi si-za-la-na (Sisal, sisal)	Xơ từ lá cây Agave sisalana
2.2.3.9	Dứa sợi fun-kia-na (Tampico, tampico)	Xơ từ lá cây Agave funkiana

(1) Tên gọi trong ngoặc đơn là tên gọi tương ứng theo tiếng Anh và tiếng Pháp.

2.2.4. Xơ từ quả

2.3. Xơ khoáng

3. DANH MỤC CÁC TÊN GỌI THÔNG THƯỜNG, CÁC TÊN GỌI TIÊU CHUẨN TƯƠNG ĐƯƠNG VÀ CÁC SỐ CHỈ TƯƠNG ỨNG (1)

(1) Tên gọi trong ngoặc đơn là tên gọi theo tiếng Anh.

(2) Trong các tên trên, các từ "gai", "đay", "đay cách", "đay xanh" hay dùng không đúng.

(2) Các tên thông thường này, các từ "gai", "đay", flax và sisal thường hay dùng nhầm.