BỘ XÂy dựng cộng hoà XÃ HỘi chủ nghĩa việt nam

BỘ XÂY DỰNG		CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Số: 13/2006/QĐ-BXD		_______________________________________________
		Hà Nội, ngày 19 tháng 04 năm 2006

 

BỘ TRƯỞNG BỘ XÂY DỰNG

 

- Căn cứ Nghị định số 36/2003/NĐ-CP ngày 04/04/2003 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng;

- Xét đề nghị của Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ,

 

Điều 1. Ban hành kèm theo quyết định này 01 Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam :

TCXDVN 361 : 2006 " Chợ - Tiêu chuẩn thiết kế "

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực sau 15 ngày, kể từ ngày đăng công báo

Điều 3. Chánh văn phòng Bộ, Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này ./.

TCXDVN 351: 2006 - “Chợ - Tiêu chuẩn thiết kế” quy định các yêu cầu kỹ thuật thiết kế chợ trong các đô thị, được Bộ Xây dựng ban hành theo Quyết định số 13 ngày 19 tháng 04 năm 2006.

 

Tiêu chuẩn xây dựng Việt nam

Chợ - tiêu chuẩn thiết kế

 

1. Phạm vi áp dụng

1.1. Tiêu chuẩn này áp dụng để thiết kế xây dựng mới và cải tạo chợ trong các đô thị, bao gồm:

-Chợ kinh doanh tổng hợp.

-Chợ chuyên doanh.

-Chợ đầu mối.

-Chợ truyền thống văn hoá.

-Chợ dân sinh.

1.2. Tiêu chuẩn này chỉ đề cập đến loại chợ được tổ chức tại địa điểm theo quy hoạch, đáp ứng hoạt động mua bán hàng hoá và nhu cầu tiêu dùng của khu vực dân cư.

 

2. Tài liệu viện dẫn

3.1. Chợ: Là một môi trường kiến trúc công cộng của một khu vực dân cư được chính quyền quy định, cho phép hoạt động mua bán hàng hóa và dịch vụ thương nghiệp.

3.2. Chợ chuyên doanh: Là chợ kinh doanh chuyên biệt một hoặc một số ngành hàng có đặc thù và tính chất riêng (chợ hoa, chợ vải, chợ đồ điện tử, chợ đồ cũ...). Loại chợ này thường có vai trò là chợ đầu mối.

3.3. Chợ đầu mối: Là chợ có vai trò chủ yếu thu hút, tập trung lượng hàng hóa lớn từ các nguồn sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế hoặc của ngành hàng để tiếp tục phân phối tới các chợ và các kênh lưu thông khác.

3.4. Chợ truyền thống văn hoá: Là loại chợ đã có lịch sử hoặc được xây dựng phát triển để kinh doanh các mặt hàng mang đặc trưng của địa phương đồng thời có các hoạt động văn hoá khác, có mục đích quảng bá các giá trị văn hoá truyền thống và thu hút du lịch.

3.5. Chợ dân sinh: Là chợ kinh doanh các mặt hàng chủ yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của dân cư khu vực.

3.6. Phạm vi chợ: Là khu vực được quy hoạch dành cho hoạt động chợ bao gồm diện tích kinh doanh, dịch vụ (bãi để xe, kho hàng, khu ăn uống, vui chơi giải trí và các dịch vụ khác), phụ trợ, sân vườn và đường nội bộ của chợ.

 

3.7. Điểm kinh doanh của chủ hàng: Là tên gọi chung cho cửa hàng, quầy hàng, sạp hàng, lô quầy, ki ốt của hộ kinh doanh được bố trí cố định trong phạm vi chợ theo thiết kế xây dựng chợ.

3.8. Điểm kinh doanh đơn vị quy chuẩn: Là một đơn vị diện tích quy ước được xác định là 3m², gọi tắt là điểm kinh doanh (viết tắt là ĐKD).

3.9. Tổng diện tích các ĐKD : Là tổng diện tích số điểm kinh doanh đơn vị quy chuẩn (tương ứng với tiêu chí quy mô số ĐKD của chợ).

3.10. Hộ kinh doanh: Cá nhân hay đơn vị có đăng ký điểm kinh doanh tại chợ.

3.11. Ki ốt bán hàng: Tên gọi chung cho công trình kiến trúc nhỏ, còn gọi là quán bán hàng, là điểm kinh doanh của chủ hàng, độc lập với nhà chợ chính.

3.12. Diện tích giao thông mua hàng: Là diện tích đi lại, đứng xem, mua hàng của khách trong diện tích kinh doanh (diện tích này không bao gồm diện tích giao thông trong các cụm bán hàng của hộ kinh doanh).

3.13. Diện tích kinh doanh: Là diện tích hoạt động mua bán hàng, bao gồm cả diện tích kinh doanh trong nhà và diện tích kinh doanh ngoài trời.

3.14. Diện tích kinh doanh trong nhà: Là diện tích hoạt động mua bán hàng, bao gồm diện tích các điểm kinh doanh của chủ hàng và diện tích giao thông mua hàng của khách, dành cho đối tượng kinh doanh thường xuyên.

3.15. Diện tích kinh doanh ngoài trời: Là diện tích mua bán tự do, bố trí ngoài trời, trong sân chợ. Thường không phân chia cụ thể cho một chủ hàng nào, dành cho đối tượng kinh doanh không thường xuyên.

3.16. Cụm bán hàng: Là tập hợp các điểm kinh doanh của chủ hàng được giới hạn bởi các tuyến giao thông phụ.

3.17. Khu bán hàng: Là tập hợp các cụm bán hàng được giới hạn bởi các tuyến giao thông chính.

3.19. Khu thu gom rác: Là khu vực chứa rác tập trung tạm thời của chợ trước khi vận chuyển đến các bãi tập kết hoặc xử lý.

 

4. Quy định chung

4.1. Khi thiết kế chợ ngoài việc áp dụng tiêu chuẩn này cần phải tuân theo các tiêu chuẩn, quy phạm hiện hành có liên quan khác.

4.2. Khi thiết kế xây dựng mới hay cải tạo chợ phải dựa vào quy hoạch chi tiết của khu vực được cấp có thẩm quyền phê duyệt, khả năng xây lắp cung ứng vật tư - vật liệu xây dựng và truyền thống văn hoá địa phương.

4.3. Khi tính toán thiết kế xây dựng chợ cần dựa vào bán kính phục vụ, quy mô dân số khu vực và các điều kiện thực tế khác. Trong các hạng mục công trình chợ có nhiều ngôi nhà thì nên thiết kế ở cùng một cấp công trình.

4.4. Khi thiết kế loại chợ như: chợ đầu mối, chợ chuyên doanh, chợ truyền thống văn hoá, hoặc chợ có những đặc thù riêng biệt thì có thể đề xuất về vị trí, quy mô, hình thức kinh doanh… và phải được cơ quan có thẩm quyền xét duyệt.

4.5. Thiết kế chợ phải được thoả thuận về yêu cầu PCCC và đánh giá tác động môi trường với các cơ quan có thẩm quyền, đảm bảo các yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình hoạt động của chợ.

Phân loại chợ dựa vào bốn tiêu chí cơ bản để xác định bao gồm: cấp quản lý, quy mô số điểm kinh doanh, cấp công trình và số tầng nhà. Chợ được phân thành 3 loại và quy định trong bảng 1.

 

Bảng 1 - Phân loại chợ

 

5.2. Chợ loại 1.

5.2.1. Là chợ thuộc loại cấp tỉnh, thành phố quản lý, có trên 400 điểm kinh doanh, được đầu tư xây dựng theo quy hoạch.

5.2.2. Là công trình cấp 1 hoặc cấp 2, có số tầng nhà từ 1 đến 4 tầng.

5.2.3. Được đặt ở các vị trí trung tâm đô thị của tỉnh, thành phố hoặc là chợ đầu mối của ngành hàng, của khu vực kinh tế. Kinh doanh chủ yếu các mặt hàng theo chu kỳ tiêu dùng dài ngày, ngắn ngày và hàng ngày.

5.2.4. Có mặt bằng phạm vi chợ phù hợp với quy mô hoạt động của chợ và tổ chức đầy đủ các dịch vụ tại chợ: trông xe, bốc xếp hàng hoá, kho bảo quản hàng hoá, dịch vụ đo lường, kiểm tra hàng hoá, vệ sinh an toàn thực phẩm và các dịch vụ khác.

5.3.1. Là chợ thuộc loại cấp quận, huyện, thị trấn quản lý có từ 200 điểm kinh doanh trở lên, được đầu tư xây dựng theo quy hoạch.

5.3.2. Là công trình cấp 2 hoặc cấp 3, có số tầng nhà từ 1 đến 3 tầng.

5.3.3. Được đặt ở vị trí thuận lợi cho giao lưu kinh tế của khu vực. Kinh doanh các loại hàng hoá phục vụ nhu cầu sinh hoạt ngắn ngày và hàng ngày.

5.3.4. Có mặt bằng phạm vi chợ phù hợp với quy mô hoạt động của chợ và tổ chức các dịch vụ tối thiểu tại chợ: trông giữ xe, bốc xếp hàng hoá, kho bảo quản hàng hoá, dịch vụ đo lường.

5.4.1. Là chợ thuộc loại cấp phường, xã quản lý, có dưới 200 điểm kinh doanh.

5.4.2. Là công trình cấp 3 hoặc cấp 4, có số tầng cao từ 1 đến 2 tầng.

5.4.3. Được đặt ở khu vực dân cư thuộc phường, xã hoặc địa bàn phụ cận. Kinh doanh các loại hàng hoá chủ yếu phục vụ nhu cầu sinh hoạt của nhân dân hàng ngày.

5.4.4. Có mặt bằng phạm vi chợ phù hợp với quy mô hoạt động của chợ và tổ chức dịch vụ trông giữ xe.

6.1.1. Khi quy hoạch mạng lưới chợ, tuỳ theo mật độ dân cư của từng khu vực, trên cơ sở đó xác định quy mô và bán kính phục vụ của chợ, để thuận tiện cho việc đáp ứng nhu cầu sử dụng của dân cư trong khu vực (Xem hình 1):

-Chợ loại 1 không quy định bán kính phục vụ.

-Chợ loại 2 có bán kính đến 3000m (phục vụ từ 9 đến 12 vạn dân).

-Chợ loại 3 có bán kính đến 1200m (phục vụ từ 1,5 đến 2 vạn dân).

Hình 1 - Bán kính phục vụ của các loại chợ

6.1.2. Xác định vị trí xây dựng chợ phải phù hợp với mạng lưới chợ hiện có, gắn với các khu vực dân cư, các khu trung tâm trong quy hoạch thành phố và thuận lợi với các nguồn cung cấp hàng chuyên doanh.

6.1.3. Đối với các loại chợ như chợ đầu mối, chợ truyền thống văn hoá,... được xây dựng mới nên đặt ở vùng ngoại vi đô thị.

6.1.4. Đối với chợ đầu mối chuyên doanh nông phẩm cần được khuyến khích xây dựng nhằm phát triển kinh tế nông nghiệp, nhưng cần phải được đặt ở vị trí thích hợp trong quy hoạch mạng lưới.

6.1.5. Vị trí của chợ phải thỏa mãn các khoảng cách về an toàn PCCC và điều kiện an toàn vệ sinh môi trường. Không bố trí chợ gần trường học, bệnh viện hoặc những công trình có yêu cầu cách ly về tiếng ồn.

 

6.2. Tiêu chuẩn sử dụng đất xây dựng chợ.

Đất xây dựng chợ là diện tích phạm vi chợ, được tính theo quy mô số điểm kinh doanh. Chỉ tiêu sử dụng đất tối thiểu xây dựng chợ được quy định tại bảng 2.

Bảng 2 - Chỉ tiêu sử dụng đất

Là tên gọi chung cho các chủ thể tổ chức kinh doanh khai thác và quản lý các hoạt động tại chợ. Tuỳ theo tính chất và quy mô của chợ, bộ phận này thường bao gồm:

-Phòng làm việc của lãnh đạo;

-Phòng họp;

-Phòng tiếp khách;

-Phòng thông tin điều hành;

-Phòng kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm;

-Phòng quản lý chất lượng hàng hoá;

-Phòng làm việc của tổ quản lý kỹ thuật;

-Phòng y tế;

-Phòng làm việc của đội bảo vệ...

 

Chú thích:   Những chợ có tính chất riêng và quy mô lớn, ban quản lý chợ còn là sự phối hợp làm việc của nhiều cơ quan chức năng thuộc hệ thống của chính quyền địa phương có văn phòng đại diện đặt tại chợ như:

-Phòng thuế vụ;

-Phòng công an;

-Phòng quản lý chất lượng hàng hoá;

-Phòng kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm…

 

6.3.2. Bộ phận kinh doanh thường xuyên:

Là bộ phận có diện tích kinh doanh trong nhà. Bao gồm các điểm kinh doanh của chủ hàng (được bố trí cố định) và không gian giao thông mua hàng của khách. Diện tích các chức năng được lấy theo nhu cầu cụ thể của từng chợ. Bộ phận này cơ bản bảo đảm tính chất kinh doanh ổn định và thường xuyên của chợ, được chia thành 2 nhóm chức năng chính như sau:

-Thực phẩm tươi sống;

-Đồ khô truyền thống;

-Công nghệ phẩm;

-Thủ công mỹ nghệ;

-Bông vải sợi - May mặc;

-Mỹ phẩm;

-Tạp hoá;

-Văn phòng phẩm;

-Văn hoá phẩm;

-Đồ gia dụng;

-Sành sứ;

-Kim khí hoá chất;

-Điện máy;

-...

 

b. Bộ phận kinh doanh dịch vụ: Bao gồm:

-Trông giữ trẻ;

-Trông giữ đồ;

-Sửa chữa dụng cụ gia đình;

-Các khu vui chơi, giải trí;

-Dịch vụ tắm rửa, giặt là công cộng;

-Bốc xếp hàng hoá;

-Thông tin thương mại;

-Quảng cáo;

-Ngân hàng - tín dụng;

-Bưu chính viễn thông;

-…

Là bộ phận kinh doanh tự do, được bố trí bán hàng ở một khu vực riêng. Tuỳ theo điều kiện của từng chợ có thể bố trí trong mái hoặc ngoài trời. Diện tích của bộ phận này thường không phân chia cụ thể cho một chủ hàng nào và được lấy theo nhu cầu thực tế của từng chợ.

 

6.3.4. Bộ phận phụ trợ và kỹ thuật công trình trong chợ:

Là các chức năng có vai trò cấu thành chợ, tuỳ theo điều kiện của từng chợ nó được cấu thành trực tiếp hay gián tiếp, cao cấp hay đơn giản, song không được thiếu. Bộ phận này được chia thành 2 nhóm chức năng chính như sau:

 

a) Nhóm chức năng phụ trợ:

-Khu vệ sinh;

-Kho chứa hàng (là một dạng dịch vụ);

-Bãi để xe (là một dạng dịch vụ - tầng hầm, có mái, ngoài trời);

-Khu thu gom rác, xử lý rác;

-Phòng trực bảo vệ;

-Không gian tín ngưỡng.

Đối với các chợ có quy mô lớn cần có kho lạnh để chứa hàng tươi sống của các chủ hàng gửi qua đêm.

 

b) Nhóm chức năng kỹ thuật công trình:

-Trạm biến áp điện, trạm máy phát điện dự phòng.

-Tủ bảng điện;

-Trạm bơm nước, bể chứa nước;

-Phòng kỹ thuật thông gió, điều hoà không khí;

-Phòng kỹ thuật thông tin, điện tử, PCCC.

Các chức năng này tuỳ theo quy mô và cấp loại chợ được thiết kế cho thích hợp (Xem hình 2).