Đ Đề xuất Ề HỘi trại hùng vưƠng năM 2009 Môn Sinh học Thời gian làm bài: 120 phút Câu 1

Thời gian làm bài: 120 phút

Câu 1

Cho các vi sinh vật sau: vi khuẩn lam, trùng đế giày, vi khuẩn nitrat hoá, vi khuẩn lăctic, vi khuẩn tía không lưu huỳnh.

1. 
   Chúng thuộc các kiểu (typ) dinh dưỡng nào?
   
2. 
   Căn cứ vào đâu để xếp chúng vao các kiểu dinh dưỡng đó?
   

Người ta thực hiện một thí nghiệm sau: phá bỏ thành tế bào cầu khuẩn, trực khuẩn, phẩy khuẩn. Sau đó cho chúng phát triển ở môi trường đẳng trương.

1. 
   Xác định hình dạng của các loại vi khuẩn trên. Qua thí nghiệm ta có thể rút ra kết luận gì?
   
2. 
   Vi khuẩn có các đặc điểm gì để thích nghi cao độ với môi trường sống?
   

1. 
   Giải thích vì sao VSV kị khí lại không thể sống sót trong môi trường có O₂.
   
2. 
   Dựa vào nhu cầu các chất cần thiết cho sinh trưởng của VSV, VSV được chia thành các nhóm nào?
   

“Nhờ bào quan này mà tế bào được xoang hoá nhưng vẫn đảm bảo sự thông thương mật thiết giữa các khu vực” Nhận định trên đang nói về bào quan nào ở tế bào nhân chuẩn? Hãy mô tả cấu tạo và chức năng của bào quan đó.

1. 
   Prôtêin có những bậc cấu trúc nào? Bậc nào là quan trọng nhất? vì sao?
   
2. 
   Kể tên các loại liên kết có trong các bậc cấu trúc của prôtêin. Vai trò của các loại liên kết đó.
   

Một tế bào có hàm lượng ADN trong nhân là 8,8 pg qua một lần phân bào bình thường tạo ra hai tế bào con đều có hàm lượng ADN trong nhân là 8,8 pg.

1. 
   Tế bào trên đã trải qua quá trình phân bào nào? Giải thích.
   
2. 
   Sự khác nhau của phân chia tế bào chất của tế bào thực vật và tế bào động vật thể hiện như thế nào? Vì sao lại có sự khác nhau đó?
   

1. 
   Ôxi thải ra trong quang hợp có nguồn gốc từ đâu? Chứng minh.
   
2. 
   Nước thải ra trong quang hợp có nguồn gốc từ pha nào? Chứng minh.
   

Nhận định sau đây đúng hay sai? Giải thích?

1. 
   Một chu kì phân bào của tế bào vi khuẩn trải qua các pha: G₁, S, G₂ và M.
   
2. 
   Các tế bào có thể nhận biết nhau do màng sinh chất có các “dấu chuẩn” là prôtêin bám màng.
   
3. 
   Lizôxôm có vai trò quan trọng trong quá trình biến thái của ếch.
   
4. 
   Tế bào hồng cầu không có nhân nên luôn dừng lại ở pha G₁.
   

1. 
   Cho một tế bào thực vật có áp suất thẩm thấu là 1,2 atm vào một dung dịch có áp suất thẩm thấu là 0,8 atm. Hỏi nước sẽ dịch chuyển như thế nào?
   
2. 
   Thành phần cấu trúc nào đóng vai trò chính trong quá trình thẩm thấu của tế bào thực vật trên? Giải thích.
   

Một anh sinh viên khoẻ mạnh quyết định chạy đua 200 m. Do không được luyện tập như một nhà điền kinh, nên anh sinh viên ít có cơ hội chuẩn bị cho cuộc thi. Vào ngày đua anh chạy mất 28 s, kết thúc cuộc đua ạnh bị kiệt sức và bị chuột rút.

1. 
   Nguồn năng lượng cung cấp cho anh sinh viên trong quá trình chạy lấy từ đâu?
   
2. 
   Quá trình chuyển hoá trong cơ chân anh sinh viên là gì?
   
3. 
   Tại sao anh sinh viên bị chuột rút?
   

Thời gian làm bài: 120 phút

PHẦN I- TẾ BÀO HỌC

1. 
   Các chất hữu cơ: Protein, Tinh bột, ADN, Glicogen. Những chất nào có tính chất đa dạng đặc thù ? Vì sao ?
   
2. 
   Protein của màng sinh chất có những vai trò gì trong hoạt động sống của tế bào ?
   

1. 
   Giải thích ngắn gọn tại sao các phân tử nước lại liên kết hydro với nhau?
   
2. 
   Những tính chất độc đáo nào của nước là kết quả từ khuynh hướng các phân tử nước tạo liên kết hydro với nhau?
   

1. Trong các chất sau đây: Pepsin, ADN và đường glucose. Nếu tăng dần nhiệt độ lên thì mức độ biến đổi cấu trúc của chất nào là sâu sắc nhất? Giải thích.

2. Trong hạt phấn và noãn của 1 loài cây có hoa hạt kín có bao nhiêu nhiễm sắc thể? Nếu trong tế bào rễ của loài cây nay người ta đếm được có 20 NST. Giải thích tại sao em lại suy luận như vậy?

Câu 4:

1. 
   Ở cơ thể người, loại tế bào nào không có nhân, loại tế bào nào có nhiều nhân?
   
2. 
   Trình bày quá trình hình thành tế bào không có nhân, tế bào nhiều nhân từ tế bào một nhân?
   

1. 
   Trở ngại lớn nhất trong chế tạo ATP bằng phương thức lên men là gì? Thuận lợi lớn nhất trong chế tạo ATP bằng phương thức ấy là gì?
   
2. 
   Giai đoạn nào trong 3 giai đoạn của hô hấp tế bào được xem là cổ nhất? Lý do khiến bạn rút ra kết luận đó?
   

1. 
   Phân biệt quang hợp thải oxi và quang hợp không thải oxi?
   
2. 
   Trong 2 dạng trên dạng nào tiến hóa hơn?
   

1. 
   Nêu đặc điểm các pha trong kỳ trung gian của quá trình phân bào.
   
2. 
   Em có nhận xét gì về kỳ trung gian ở các loại tế bào sau: Tế bào vi khuẩn, tế bào hồng cầu, tế bào thần kinh, tế bào ung thư?
   

PHẦN II- VI SINH VẬT

1. Vì sao không khí ở ngoài bờ biển ít vi sinh vật hơn không khí ở khu đô thị đông đúc?

2. Mẹ thường nhắc con: “ ăn kẹo xong phải xúc miệng nhiều lần hoặc đánh răng, nếu không rất dễ bị sâu răng”. Lời khuyên ấy dựa trên có sở khoa học nào?

Câu 9:

1. So sánh cơ chế một virut động vật và một virut vi khuẩn gắn vào và xâm nhập vào 1 tế bào vật chủ?

2. Sự khác biệt nào trong cấu trúc của 2 loại tế bào giữ vai trò quan trọng trong các quá trình này?

Câu 10:

1. 
   Rượu nhẹ (hoặc bia) để lâu có váng trắng và vị chua gắt, để lâu nữa thì có mùi thối ủng. Hãy giải thích hiện tượng trên?
   
2. 
   Nếu siro quả (nước quả đậm đặc đường) trong bình nhựa kín thì sau 1 thời gian bình sẽ căng phồng. Vì sao?
   

C¸c c©u sau ®óng hay sai? Gi¶i thÝch.

Mét nhµ sinh häc ph¸t hiÖn ra 2 loµi vi khuÈn míi, loµi vi khuÈn A ®­îc ph©n lËp tõ mét suèi n­íc nãng, cßn loµi vi khuÈn B thu ®­îc tõ mét rõng nhiÖt ®íi. ADN cña 2 loµi nµy ®­îc ph©n lËp vµ ph©n tÝch nhiÖt ®é biÕn tÝnh cña chóng. NhÞªt ®é nµy ®èi víi loµi A lµ 80⁰C vµ cña loµi B lµ 70⁰C.

H·y gi¶i thÝch nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt nµy.

C©u 5: (1.5 ®iÓm)

a. tr×nh bµy sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a tÕ bµo thùc vËt vµ tÕ bµo ®éng vËt, tõ ®ã cã thÓ rót ra nhËn xÐt g×?

b. t¹i sao c¸c tÕ bµo cã c­êng ®é trao ®æi chÊt cao, ho¹t ®éng sinh lÝ phøc t¹p th­êng cã nhiÒu ti thÓ?

C©u 6: (1 ®iÓm)

a. khi ng©m tÕ bµo thùc vËt sèng vµo dung dÞch cã nång ®é kh¸c nhau th× hiÖn t­îng g× x¶y ra? Gi¶i thÝch hiÖn t­îng ®ã? HiÖn t­îng nµo gióp ph©n biÖt tÕ bµo cßn sèng hay ®· chÕt?

b. Khi tiÕn hµnh Èm bµo, lµm thÕ nµo tÕ bµo cã thÓ chän ®­îc c¸c chÊt cÇn thiÕt trong sè hµng lo¹t c¸c chÊt cã ë xung quanh ®Ó ®­a vµo tÕ bµo?

c. TÕ bµo nh©n thùc cã c¸c bµo quan cã mµng bao bäc còng nh­ cã l­íi néi chÊt chia tÕ bµo thµnh nh÷ng xoang t­¬ng ®èi c¸ch biÖt cã lîi g× cho sù ho¹t ®éng cña c¸c enzim? Gi¶i thÝch?

C©u 7: (1.5 ®iÓm)

Khi ph©n tÝch thµnh phÇn ho¸ häc ë tÕ bµo m« giËu, ng­êi ta ®· t×m thÊy cã nhiÒu hîp chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ cã hµm l­îng rÊt kh¸c nhau. Theo em hîp chÊt ho¸ häc nµo cã hµm l­îng lín nhÊt, hîp chÊt ho¸ häc nµo cã hµm l­îng thÊp nhÊt, vai trß cña c¸c hîp chÊt ®ã?

Trong tế bào thực vật có hai loại bào quan thực hiện chức năng tổng hợp ATP.

C¬ thÓ b¹n chÕ t¹o NAD⁺ vµ FAD tõ vitamin B (thiamin vµ riboflavin). H»ng ngµy, b¹n chØ cÇn mét l­îng vitamin rÊt nhá, Ýt h¬n hµng ngµn lÇn so víi l­îng gluc«z¬. Cø ph©n gi¶i mét ph©n tö gluc«z¬ cÇn bao nhiªu NAD⁺ vµ FAD? B¹n cho biÕt t¹i sao nhu cÇu h»ng ngµy cña b¹n vÒ chÊt ®ã l¹i Ýt nh­ thÕ?

Cho tØ lÖ phÇn tr¨m c¸c nucleotit ë c¸c loµi kh¸c nhau theo b¶ng sau:

Tuy có những sự khác biệt rõ rệt về cấu trúc giữa các sinh vật nhân chuẩn và các sinh vật nhân sơ song giữa chúng vẫn tồn tại nhiều ®iÓm t­¬ng ®ång cña mọi dạng sinh vật hiện đang sống trên trái đất và người ta cho rằng chúng cùng có một tổ tiên chung. Dựa vào cấu trúc của tế bào vi khuẩn và cấu trúc của các tế bào nhân chuẩn, em hãy chứng minh điều đó.

Vì sao khi ta nấu canh cua (cua giã nhỏ và được lọc lấy nước để nấu canh) thì có hiện tượng đóng lại từng mảng nổi lên mặt nước nồi canh?

- h·y ®iÒn hîp chÊt ®­îc h×nh thµnh vµo s¬ ®å sau:

CH₃CH₂OH +O₂ -> ……………….. + H₂O + Q

- v¸ng tr¾ng do VSV nµo t¹o ra? ë ®¸y cèc cã lo¹i VSV nµy kh«ng? t¹i sao?

- Nhá mét giät nu«i cÊy VSV nµy lªn lam kÝnh råi nhá bæ sung mét giät H₂O₂ vµo giät trªn sÏ thÊy hiÖn t­îng g×?

- NÕu ®Ó cèc giÊm cïng víi v¸ng tr¾ng qu¸ l©u th× ®é chua cña giÊm sÏ nh­ thÕ nµo? t¹i sao?

……………………………..HÕt……………………………………

Së gd & ®t lµo cai

Tr­êng thpt chuyªn

Dù kiÕn tr¶ lêi vµ h­íng dÉn chÊm

®Ò ®Ò xuÊt tr¹i hÌ hïng v­¬ng

M«n sinh häc - N¨m häc 2008 – 2009

(H­íng dÉn chÊm gåm 4 trang)

Néi dung	®iÓm
C©u1: (2 ®iÓm) – v× ATP lµ ®ång tiÒn n¨ng l­îng cña tÕ bµo. ®©y lµ hîp chÊt cao n¨ng, cã hai liªn kÕt giµu n¨ng l­îng (mçi liªn kÕt lµ 31 kj/mol). C¸c liªn kÕt cao n¨ng trong ATP dÔ bÞ ph¸ vì ®Ó gi¶i phãng n¨ng l­îng. ATP truyÒn n¨ng l­îng cho hîp chÊt kh¸c th«ng qua chuyÓn nhãm photphat, cuèi cïng trë thµnh ADP råi lËp tøc g¾n thªm nhãm photphat ®Ó t¹o ATP. ATP ®¸p øng cho c¸c ph¶n øng thu nhiÖt trong tÕ bµo v× c¸c ph¶n øng nµy ®Òu cÇn n¨ng l­îng ho¹t ho¸ Ýt h¬n 31 kj/mol. ATP cÇn cho mäi ho¹t ®éng cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ nh­: tæng hîp chÊt, vËn chuyÓn chñ ®éng chÊt qua mµng tÕ bµo, c«ng c¬ häc… – n¨ng l­îng gi¶i phãng tõ mì chñ yÕu lµ tõ c¸c axit bÐo. Axit bÐo cã tØ lÖ oxi/cacbon thÊp h¬n nhiÒu so víi ®­êng gluc«z¬. V× vËy khi h« hÊp hiÕu khÝ c¸c axit bÐo cña c¸c tÕ bµo c¬ tiªu tèn rÊt nhiÒu oxi. - khi ho¹t ®éng trao ®æi chÊt m¹nh th× l­îng oxi mang ®Õn tÕ bµo bÞ giíi h¹n bëi kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña hÖ tuÇn hoµn. V× vËy, ®Ó tiÕt kiÖm oxi cho tÕ bµo th× tÕ bµo c¬ lùa chän gluc«z¬ lµm nguyªn liÖu h« hÊp.	1,0 1,0
C©u 2: (1 ®iÓm) câu a. Thêi ®iÓm xö lý ®ét biÕn - T¸c ®éng vµo pha S dÔ g©y ®ét biÕn gen (gi¶i thÝch ®óng). - T¸c ®éng vµo pha G2 dÔ g©y ®ét biÕn NST ( gi¶i thÝch ®óng). TÝnh ®Æc tr­ng cña bé NST: TÝnh ®Æc tr­ng vÒ h×nh th¸i ( h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc) vµ sè l­îng biÓu hiÖn ë kú gi÷a cña nguyªn ph©n.	0.5 0.5
C©u 3: (1 ®iÓm) a. sai, cã thÓ cã h« hÊp nitrat, NO-3 lµ chÊt nhËn ®iÖn tö. b. Sai, cßn cã gradient ho¸ electron-proton ë mµng vµ c¸c ph©n tö kh¸c giµu n¨ng l­îng (GTP, Axetyl CoA, PEP…). c. Sai, v× chØ ®óng víi néi bµo tö, cßn c¸c lo¹i bµo tö kh¸c nh­ ngo¹i bµo tö (exospore ë vi khuÈn dinh d­ìng mªtan), bµo tö ®èt ë x¹ khuÈn…th× kh«ng cã vá (cortex), vµ kh«ng cã hîp chÊt canxi dipicolinat. d. ®óng, chØ nh×n thÊy “phage non”khi l¾p r¸p c¸c thµnh phÇn cña phage vµ phage tr­ëng thµnh khi tÕ bµo bÞ ph©n huû	0.25 0.25 0.25 0.25
C©u 4: (1 ®iÓm) Mét nhµ sinh häc ph¸t hiÖn ra 2 loµi vi khuÈn míi, loµi vi khuÈn A ®­îc ph©n lËp tõ mét suèi n­íc nãng, cßn loµi vi khuÈn B thu ®­îc tõ mét rõng nhiÖt ®íi. ADN cña 2 loµi nµy ®­îc ph©n lËp vµ ph©n tÝch nhiÖt ®é biÕn tÝnh cña chóng. NhiÖt ®é nµy ®èi víi loµi A lµ 800C vµ cña loµi B lµ 700C. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù kh¸c biÖt nµy lµ ADN cña vi khuÈn A cã tØ lÖ (G+X)/(A+T) cao h¬n.	1,0
C©u 5: (1,5 ®iÓm) - gièng nhau: ®Òu cã cÊu t¹o chung: mµng sinh chÊt, tÕ bµo chÊt, mét sè bµo quan vµ nh©n. - kh¸c nhau: + TÕ bµo thùc vËt cã thµnh xellulozo, cã kh«ng bµo trung t©m lín, phÇn lín cã lôc l¹p. + tÕ bµo ®éng vËt cã trung thÓ, cã chÊt dù tr÷ lµ glycogen, Ýt khi cã kh«ng bµo. nhËn xÐt: + sù gièng nhau lµ do mäi tÕ bµo ®Òu ph¶i ®¶m nhËn nh÷ng chøc phËn c¬ b¶n gièng nhau, tÕ bµo lµ ®¬n vÞ cÊu tróc vµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¬ thÓ sèng. + sù gièng nhau chøng tá thùc vËt vµ ®éng vËt cã nguån gèc chung. + sù kh¸c nhau do ho¹t ®éng sèng cña chóng kh¸c nhau, ®ång thêi ph¶n ¸nh râ kÕt qu¶ hai h­íng tiÕn ho¸ cña sinh vËt: h­íng tù d­ìng vµ h­íng dÞ d­ìng. do chøc n¨ng chñ yÕu cña ti thÓ lµ trung t©m gi¶i phãng vµ chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng cña tÕ bµo v× vËy c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo diÔn ra cµng m¹nh th× sù cã mÆt cña ti thÓ víi sè l­îng cµng nhiÒu nh­: tÕ bµo c¬, tÕ bµo gan... Ti thÓ tËp trung nhiÒu ë m¹ng l­íi néi chÊt n¬i cÇn cung cÊp nhiÒu n¨ng l­îng cho sù tæng hîp protein.	0.5 0.5 0.5
C©u 6: (1 ®iÓm) a. Lóc ng©m tÕ bµo thùc vËt sèng vµo dung dÞch cã hiÖn t­îng g× x¶y ra? Gi¶i thÝch hiÖn t­îng ®ã? HiÖn t­îng nµo gióp ph©n biÖt tÕ bµo cßn sèng hay ®· chÕt? - Nªu vµ gi¶i thÝch 3 tr­êng hîp: + DD ®¼ng tr­¬ng. + DD ­u tr­¬ng. + DD nh­îc tr­¬ng. - HiÖn t­îng co nguyªn sinh gióp ph©n biÖt TB cßn sèng hay ®· chÕt. TB sèng cã hiÖn t­îng co NS, TB chÕt th× kh«ng. b. Khi tiÕn hµnh Èm bµo, lµm thÕ nµo tÕ bµo cã thÓ chän ®­îc c¸c chÊt cÇn thiÕt trong sè hµng lo¹t c¸c chÊt cã ë xung quanh ®Ó ®­a vµo tÕ bµo. Trªn mµng TB cã c¸c thô thÓ cã thÓ liªn kÕt ®Æc hiÖu víi mét sè chÊt nhÊt ®Þnh. V× vËy TB cã thÓ “ chän” ®­îc c¸c chÊt nhÊt ®Þnh ®Ó vËn chuyÓn vµo TB b»ng con ®­êng thùc bµo. c. TÕ bµo nh©n thùc cã c¸c bµo quan cã mµng bao bäc còng nh­ cã l­íi néi chÊt chia tÕ bµo thµnh nh÷ng xoang t­¬ng ®èi c¸ch biÖt cã lîi g× cho sù ho¹t ®éng cña c¸c enzim? Gi¶i thÝch. Mçi lo¹i enzim cã thÓ ho¹t ®éng trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. V× vËy mçi bµo quan lµ m«i tr­êng thÝch hîp cho ho¹t ®éng cña mét sè lo¹i enzim nhÊt ®Þnh.	0.5 0.25 0.25
C©u 7: (1,5 ®iÓm) + ChÊt cã hµm l­îng lín nhÊt lµ n­íc. Vai trß cña n­íc: - Lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña chÊt sèng. - Lµ dung m«i hoµ tan c¸c chÊt. - M«i tr­êng cña c¸c ph¶n øng sinh ho¸. - Nguyªn liÖu tæng hîp chÊt h÷u c¬ trong quang hîp. - §iÒu hoµ nhiÖt. + ChÊt cã hµm l­îng thÊp nhÊt lµ c¸c muèi kho¸ng vi l­îng. Vai trß: - Thµnh phÇn cÊu tróc cña coenzim. - Ho¹t ho¸ enzim. - Tham gia cÊu tróc cña lôc l¹p.	0.75 0.75
C©u 8: (1 ®iÓm) a. ®ã lµ lôc l¹p vµ ti thÓ. b. Trong ®iÒu kiÖn cã sù chªnh lÖch nång ®é ion H+ gi÷a hai bªn mµng tilacoit vµ mµng trong ti thÓ khi ho¹t ®éng quang hîp vµ h« hÊp. c. kh¸c nhau: + h­íng tæng hîp: ®èi víi lôc l¹p th× ATP ®­îc tæng hîp ë ngoµi mµng tilacoit. ®èi víi ti thÓ th× ATP ®­îc tæng hîp ë phÝa trong mµng trong ti thÓ. + n¨ng l­îng: sù tæng hîp ATP cña lôc l¹p lµ tõ ph«ton ¸nh s¸ng vµ cña ti thÓ lµ tõ qu¸ tr×nh oxi ho¸ chÊt h÷u c¬. + môc ®Ých sö dông ATP: Lôc l¹p th× ATP ®­îc dïng trong ph¶n øng tèi cña quang hîp. Ti thÓ th× ATP ®­îc dïng cho c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo.	0.25 0.25 0.5
C©u 9: (1 ®iÓm) - Ph©n gi¶i 1 ph©n tö gluc«z¬ cÇn 10 NAD+ vµ 2 FAD. - Gluc«z¬ ®­îc ph©n gi¶i hoµn toµn thµnh CO2 vµ H2O cßn NAD+ vµ FAD ®­îc t¸i sö dông.	0.5 0.5
C©u 10: ( 1®iÓm) - Loµi I, II cã cÊu tróc ADN 2 m¹ch, v× trong ph©n tö cã 4 lo¹i nucleotit: A, T, G, X trong ®ã %A = %T = 21%, %G = %X = 29%. - Loµi III cã cÊu tróc ADN 1 m¹ch, v× trong ph©n tö cã nucleotit lo¹i A, T, G, X trong ®ã %A ≠ %T, %G ≠ %X. - Loµi IV, V cã cÊu tróc ARN v× trong ph©n tö cã nucleotit lo¹i U.	0.25 0.25 0.5
Câu 11: ( 1 ®iÓm) a. vi khuÈn kh«ng tiếp tục sinh sản v×: lizozim làm tan thành tế bào của vi khuẩn, vi khuẩn mất thành tế bào sẽ biến thành tế bào trầnkh«ng ph©n chia đượckh«ng sinh sản được; tế bào vi khuẩn dễ tan do ảnh hưởng cña m«i trường. b. sự kh¸c biệt: - nitrat ho¸: h« hấp hiếu khÝ, chất cho ®iÖn tö là chất v« cơ, chất nhận ®iÖn tö là O2, sinh ra nitrat. -phản nitrat ho¸: h« hấp kị khÝ, chất nhận ®iÖn tö là NO3 , tiªu thụ nitrat.	0.5 0.5
C©u 12: ( 2 ®iÓm) - c¶ hai nhãm sinh vËt ®Òu cã c¸c thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña tÕ bµo lµ: axit nucleic, protein, hidratcacbon vµ lipit. - C¶ hai nhãm ®Òu cã mµng sinh chÊt rÊt gièng nhau, cã cÊu tróc cña mét mµng ®¬n vÞ c¬ së. - VËt chÊt di truyÒn ®Òu lµ axit nucleic (ARN vµ ADN), protein ®Òu ®­îc tæng hîp nhê qu¸ tr×nh dÞch m· cña riboxom trªn khu«n m- ARN. - Ti thÓ vµ lôc l¹p cña c¸c sinh vËt nh©n chuÈn ®Òu chøa AND, chøa nhiÒu lo¹i protein vµ c¸c riboxom 70s gièng nh­ riboxom cña c¸c sinh vËt nh©n nguyªn thuû. Hai bµo quan nµy ho¹t ®éng kh«ng phô thuéc vµo tÕ bµo trong viÖc t¹o thµnh ATP nhê c¸c qu¸ tr×nh (h« hÊp hiÕu khÝ vµ quang hîp) còng gÆp trong c¸c sinh vËt nh©n nguyªn thuû. Ti thÓ cã kÝch th­íc gièng víi c¸c sinh vËt nh©n nguyªn thuû. Mycoplasma lµ vi khuÈn kh«ng cã thµnh tÕ bµo, song trong mµng sinh chÊt cña chóng l¹i chøa sterol lµ lo¹i lipit gÆp trong mµng cña mäi sinh vËt nh©n chuÈn	2,0
C©u13: ( 1 ®iÓm) - HiÖn t­îng ®ãng thµnh tõng m¶ng lµ do protein bÞ vãn côc l¹i. - Trong m«i tr­êng n­íc cña tÕ bµo, protein th­êng giÊu kÝn phÇn kÞ n­íc ë bªn trong vµ lé phÇn ­a n­íc ë bªn ngoµi. - Khi cã nhiÖt ®é cao, c¸c ph©n tö chuyÓn ®éng hçn lo¹n lµm cho c¸c phÇn kÞ n­íc ë bªn trong béc lé ra ngoµi nh­ng do b¶n chÊt kÞ n­íc nªn c¸c phÇn kÞ n­íc cña ph©n tö nµy ngay lËp tøc l¹i liªn kÕt víi phÇn kÞ n­íc cña ph©n tö kh¸c lµm cho c¸c ph©n tö nä dÝnh víi ph©n tö kia.	0,25 0,25 0,5
C©u 14: (2 ®iÓm) a. - VK lam: quang tù d­ìng v« c¬: sö dông n¨ng l­îng ¸nh s¸ng, cã thÓ dïng n­íc hay chÊt v« c¬ d¹ng khö lµm nguån cung cÊp hidr« ®Ó ®ång ho¸ cacbonic trong kh«ng khÝ. - VK tÝa kh«ng l­u huúnh: quang dÞ d­ìng h÷u c¬: sö dông n¨ng l­îng ¸nh s¸ng vµ chÊt h÷u c¬ ®¬n gi¶n (axit h÷u c¬, r­îu…) lµ nguån cung cÊp hidr« ®Ó ®ång ho¸ cacbonic. - VK l­u huúnh: ho¸ tù d­ìng v« c¬: thu n¨ng l­îng th«ng qua viÖc oxi ho¸ chÊt v« c¬ vµ dïng cacbonic lµm nguån cung cÊp cacbon. - NÊm men: ho¸ dÞ d­ìng h÷u c¬: dïng chÊt h÷u c¬ lµm nguån n¨ng l­îng vµ nguån cacbon. b. - ë èng nghiÖm cÊy x¹ khuÈn: chóng chØ mäc ë líp trªn v× x¹ khuÈn lµ VSV hiÕu khÝ b¾t buéc. - ë èng nghiÖm cÊy vi khuÈn t¶: chóng mäc c¸ch líp bÒ mÆt mét Ýt v× vi khuÈn t¶ lµ VSV vi hiÕu khÝ. - ë èng nghiÖm cÊy vi khuÈn lactic: chóng mäc suèt chiÒu s©u cña èng nghiÖm v× vi khuÈn lactic lµ VSV kÞ khÝ kh«ng b¾t buéc. - ë èng nghiÖm cÊy vi khuÈn sinh metan: chóng chØ mäc ë ®¸y v× vi khuÈn sinh metan lµ VSV kÞ khÝ b¾t buéc.	1,0 1,0
C©u 15: ( 1,5 ®iÓm) a. v× vi khuÈn kÞ khÝ b¾t buéc kh«ng cã enzim catalaza, superoxyde dismutaza (SOD). Do ®ã kh«ng lo¹i bá ®­îc c¸c s¶n phÈm ®éc h¹i cho tÕ bµo nh­: n­íc nÆng H2O2 vµ c¸c ion superoxyde. b. - chÊt ®­îc h×nh thµnh lµ giÊm (axit axetic): CH3CH2OH + O2 -> CH3COOH + H2O + Q - v¸ng tr¾ng lµ do c¸c ®¸m vi khuÈn axit axetic liªn kÕt víi nhau t¹o ra. ë ®¸y cèc kh«ng cã lo¹i vi khuÈn nµy, v× chóng lµ nh÷ng VSV hiÕu khÝ b¾t buéc. - Khi nhá mét giät H2O2 vµo giät nu«i cÊy vi khuÈn axit axetic sÏ thÊy bät nhá li ti h×nh thµnh do O2 tho¸t ra (d­íi t¸c dông cña catalaza, H2O2 sÏ ph©n huû thµnh H2O vµ O2). - Khi ®Ó giÊm l©u ngµy ®é chua cña giÊm gi¶m do vi khuÈn Axetobacter cã kh¶ n¨ng tiÕp tôc biÕn giÊm thµnh CO2 vµ H2O lµm pH t¨ng lªn, giÊm mÊt dÇn ®é chua.	0.5 1,0

ĐỀ XUẤT ĐỀ THI OLYMPIC HÙNG VƯƠNG 2009 – TUYÊN QUANG

Thời gian: 150 phút

1. 
   Chất nào trong các chất kể trên không phải là polime?
   
2. 
   Chất nào không tìm thấy trong lục lạp?
   
3. 
   Nêu công thức cấu tạo, tính chất và vai trò của xenlulôzơ.
   

1. 
   Tại sao có giả thiết cho rằng ti thể có nguồn gốc từ tế bào nhân sơ?
   
2. 
   Những phát biểu sau đây là đúng hay sai? Nếu sai em hãy sửa lại cho đúng.
   

1. 
   Tế bào thực vật để trong dung dịch nhược trương sẽ bị trương lên và vỡ ra.
   
2. 
   Các tế bào có thể nhận biết nhau do màng sinh chất có các “ dấu chuẩn” là prôtêin bám màng.
   
3. 
   Tế bào bạch cầu ở người có khả năng thay đổi hình dạng nhưng vẫn hoạt động bình thường.
   
4. 
   Các vi ống, vi sợi là thành phần bền nhất của khung xương tế bào
   

1. 
   Prôtêin được tổng hợp ở bào quan nào?
   
2. 
   Vì sao nước đá nổi trên nước thường?
   

so với phương thức hoá tổng hợp ở vi sinh vật?

Vì sao vi sinh vật kị khí bắt buộc chỉ có thể sống và phát triển trong điều kiện không có oxi không khí?

Nêu ứng dụng của vi sinh vật trong đời sống.

Câu 8: Gọt vỏ một củ khoai tây rồi cắt làm đôi, khoét bỏ phần ruột tạo 2 cốc A và B. Đặt 2 cốc bằng củ khoai vào 2 đĩa petri.

• 
  Lấy 1 củ khoai khác có kích thước tương tự đem đun trong nước sôi 5 phút, gọt vỏ rồi cắt đôi, khoét ruột 1 nửa củ tạo thành cốc C, đặt cốc C vào đĩa petri.
  
• 
  Cho nước cất vào các đĩa petri.
  
• 
  Rót dung dịch đường đậm dặc vào cốc B và C, đánh dấu mức dung dịch bằng kim ghim.
  
• 
  Để yên 3 cốc A, B, C trong 24 giờ
  

1. 
   Mức dung dịch đường trong cốc B và C thay đổi thế nào? Tại sao?
   
2. 
   Trong cốc A có nước không? Tại sao?
   

1. 
   Nêu cơ chất, tác nhân, sản phẩm, phương trình phản ứng của quá trình lên men rượu.
   
2. 
   Tại sao trong thực tế, quá trình lên men rượu thường phải giữ nhiệt độ ổn định? Độ pH thích hợp cho quá trình lên men rượu là bao nhiêu? Tăng pH pH > 7 được không? Tại sao?
   

1. 
   Trong tế bào sống, đồng hoá và dị hoá chỉ là hai quá trình ngược nhau.
   
2. 
   Năng lượng được giải phóng trong quá trình hô hấp nội bào được cung cấp ngay cho các hoạt động sống.
   
3. 
   Tốc độ phản ứng do enzim xúc tác chịu ảnh hưởng của nhiệt độ.
   
4. 
   Virut được coi là một cơ thể sinh vật.
   

1. 
   Nêu điểm giống nhau trong cấu tạo và hoạt động của ti thể và lục lạp.
   
2. 
   Khi được chiếu sáng, cây giải phóng khí Oxi, khí Oxi đó bắt nguồn từ đâu? Giải thích cơ chế?
   

a) Tại sao trong quá trình bảo quản nông sản: thực phẩm, rau quả đều nhằm một mục đích giảm tối thiểu cường độ hô hấp?

b) Tại sao cây họ Đậu có thể sử dụng khí Nitơ để tổng hợp prôtêin cho cơ thể?

Câu 13:

1. 
   Căn cứ vào số lượng sống sót của tế bào T- CD4, hãy nêu các giai đoạn của AIDS và các triêu chứng biểu hiện bệnh.
   
2. 
   Thế nào là hiện tượng sinh tan và phage ôn hoà?
   
3. 
   Inteferon là gì? Các tính chất chung của Inteferon?
   

1. 
   Bộ nhiễm sắc thể 2n của loài và tên của loài đó
   
2. 
   Tế bào sinh dục sơ khai là đực hay cái? Giải thích?
   

1. 
   Chất trong các chất kể trên không phải là đa phân là photpholipit vì nó không được cấu tạo từ các đơn phân (monome).
   
2. 
   Chất không tìm thấy trogn lục lạp là xenlulozơ
   
3. 
   Công thức cấu tạo của xenlulozơ: (C₆H₁₀O₅)_n
   

• 
  Tính chất: Được cấu tạo từ hàng nghìn gốc β-D- Glucozơ liên kết với nhau bằng liên kết 1,4- β Glicozit, tạo nên câu trúc mạch thẳng, rất bền vững, khó bị thuỷ phân.
  
• 
  Vai trò:
  

+ Động vật nhai lại: Xenlulozơ là nguồn năng lượng cho cơ thể

+ Người và động vật không tổng hợp được enzim xenlulaza nên không thể tiêu hoá được xenlulozơ nhưng xenlulozơ có tác dụng điềuhoà hệ thống tiêu hoá, làm giảm hàm lượng mỡ, Colesteron trong máu, tăng cường đào thải chất bã khỏi cơ thể.

Câu 2:

1. 
   Ty thể có nguồn gốc từ tế bào nhân sơ:
   

- AND của ty thể giống AND của vi khuẩn: Cấu tạo trần, dạng vòng

- Ribôxôm của ty thể giống ribôxôm của vi khuẩn về kích thước và thành phần rARN

- Màng ngoài của ty thể giống màng của tế bào nhân chuẩn, màng trong tương ứng với màng sinh chất của vi khuẩn bị thực bào.

2. 
   1- Sai. Không bị vỡ vì có thành tế bào bằng xenlulozơ
   

3- Đúng

1. 
   – Protêin được tổng hợp ở ribôxôm sau đó được túi tiết vận chuyển đến thể Gôngi rồi theo túi bóng đến màng sinh chất và ra ngoài.
   
2. 
   Nước đá nổi trên nước thường vì:
   

• 
  Sự hấp dẫn tĩnh điện giữa các phân tử nước tạo liên kết yếu hiđrô, liên kết này mạnh nhất khi nó nằm trên đường thẳng qua trục O-H của phân tử nước bên cạnh và yếu hơn khi nó lệch trục O- H.
  

- Trong nước thường thì liên kết hidrô yếu là chủ yếu nên các phân tử nước xếp gần nhau hơn, mật độ phân tử lớn, khoảng trống giữa các phân tử nhỏ.

Vậy nước đá có cấu trúc thưa hơn, khối lượng riêng nhỏ hơn nên nó nổi lên trên nước thường.

Câu 4:

- Emzim quan trọng nhất trong C3 là enzim Ribulozơ 1,5 DP Cacbonxylaza vì enzim này quyết định tốc độ vận hành và chiều hướng của chu trình, nó quyết định phản ứng đầu tiên- phản ứng cacboxy hoá Ri-1,5DP

- Hiệu quả năng lượng của chu trình C3 là:

+ Để tổng hợp được 1 phân tử C₆H₁₂O₆, chu trình phải sử dụng 12 NADPH, 18 ATP tương đương với 764 Kcal( Vì 12 NADPH x 52,7 Kcal + 18ATP x 7,3 Kcal = 764 Kcal)

+ 1 phân tử C₆H₁₂O₆ với dự trữ năng lượng là 764Kcal

Nên hiệu suất năng lượng là : 674/764= 88%

- Quang hợp từ cây xanh sử dụng hidro từ nước rất dồi dào còn hoá năng ở vi sinh vật sử dụng hidro từ chất vô cơ có hidro với liều lượng hạn chế.

- Quang hợp ở cây xanh nhận năng lượng từ ánh sáng mặt trời là nguồn năng lượng vô tận còn hoá năng ở vi sinh vật nhận năng lượng từ các phản ứng oxi hoá là rất ít.

Câu 6: Đặc điểm các pha trong kì trung gian:

• 
  Pha G1: Gia tăng tế bào chất, hình thành nên các bào quan, tổng hợp các ARN và các protein, chuẩn bị các tiền chất cho sự tổng hợp AND. Thời gian pha G1 rất khác nhau ở các loại tế bào. Cuối pha G1 có điểm kiểm soát R, tế bào nào vượt qua điểm R thì đi vào pha S, tế bào nào không vượt qua R thì đi vào quá trình biệt hoá.
  
• 
  Pha S: Có sự nhân đôi của AND và sự nhân đôi NST, nhân đôi trung tử, tổng hợp nhiều chất cao phân tử từ các hợp chất nhiều năng lượng.
  
• 
  Pha G2: Tiếp tục tổng hợp prôtêin, hình thành thoi phân bào
  

• 
  Tế bào vi khuẩn: Phân chia kiểu trực phân nên không có kì trung gian
  
• 
  Tế bào hồng cầu: Không có nhân, không có khả năng phân chia nên không có kì trung gian.
  
• 
  Tế bào thần kinh: Kì trung gian kéo dài suốt đời sống cơ thể
  
• 
  Tế bào ung thư: Kì trung gian rất ngắn
  

- Vi khuẩn lam có khả năng quang tự dưỡng: Sử dụng nguồn Cacbon từ CO₂, vi khuẩn lam có khả năng cố định nitơ tự do(N₂)

- Vi sinh vật kị khí bắt buộc không có enzim catalaza và một số enzim khác do đó không thể loại được các sản phẩm oxi hoá độc hại cho tế bào như H₂O₂, các ion superoxit.

- Ứng dụng vi sinh vật:

+ Xử lí nước thải, rác thải

+ Sản xuất sinh khối (Protein, vitamin, enzim…)

+ Làm thuốc

+ Cung cấp Oxi

1. 
   Mức dung dịch đường trong cốc B tăng vì:
   

- Thế nước trong đĩa petri cao hơn trong dung dịch đường trong cốc B nên nước chui qua củ khoai vào cốc B bằng cách thẩm thấu làm cho mực dung dịch đường trong cốc B tăng lên.

Dung dịch đường trong cốc C hạ xuống vì: Tế bào trong cốc C đã chết do đun sôi nên thấm tự do, đường khuếch tán ra ngoài làm cho dung dịch đưòng trong cốc C hạ xuống

2. 
   Trong cốc A không thấy nước vì sự thẩm thấu không xảy ra do không có sự chện lệch nồng đọ giữa hai môi trường.
   

• 
  Cơ chất: Tinh bột, đường glucozơ
  
• 
  Tác nhân: Nấm men có trong bánh men rượu, có thể có một số loại nấm mốc, vi khuẩn
  
• 
  Sản phẩm: Về mặt lí thuyết có: 48,6% êtanol, 46,6% CO₂, 33,3% Glixerol, 0.6% axit Sucxinic, 1,2 % sinh khối tế bào so với lương glucozơ sử dụng.
  
• 
  Phương trình:
  

(C₆H₁₀O₅)_n + H₂O n C₆H₁₂O₆

C₆H₁₂O₆ C₂H₅OH + CO₂ + Q

b) Nhiệt độ cao làm giảm hiệu suất sinh rượu

- pH : 4- 4,5

- Không, Nếu pH > 7 sẽ tạo Glixerin là chủ yếu.

Câu 10:

1. 
   Sai: Đồng hoá và dị hoá là hai mặt cua rmột quá trình thống nhất: Đồng hoá tổng hợp nên các chất cho dị hoá sử dụng, dị hoá phân giải các chất do đồng hoá tổng hợp nên để lấy các chất xây dựng cơ thể và giải phóng năng lượng cho đồng hoá hoạt động
   
2. 
   Đúng. Năng lượng được giải phóng là ATP – Dạng năng lượng dễ sử dụng, thường được cung cấp ngay cho các hoạt động sống.
   
3. 
   Đúng. Nhiệt độ không thích hợp ảnh hưởng tới cấu trúc không gian của prôtêin cấu tạo nên enzim, từ đó ảnh hưởng tới khả năng xúc tác của enzim.
   
4. 
   Sai. Virut có cấu tạo rất đơn giản: Vỏ prôtêin( vỏ capsit) và lõi axitnuclêic, sống kí sinh nội bào bắt buộc nên không được coi là một cơ thể sinh vật.
   

+ Đều có màng kép, cấu trúc giống màng sinh chất

+ Phía trong màng là chất nền có chứa ribôxôm và AND

• 
  Chức năng: Tổng hợp năng lượng( Lục lạp chuyển năng lượng ánh sáng mặt trời thành năng lượng trog các liên kết hoá học của chất hữu cơ, ty thể chuyển năng lượng trong các liên kết hoá học của chất hữu cơ thành năng lượng dễ sử dụng ATP)
  

2. 
   Khi chiếu sáng, cây thực hiện quá trình quang hợp, giải phóng khí oxi, khí oxi đó có nguồn gốc từ nước trong quá trình quang phân li nước ở pha sáng của quang hợp:
   

1. 
   Quá trình hô hấp là quá trình phân giải chất hữu cơ cho nên khi bảo quản rau, củ , quả phải giảm tối thiểu cường độ hô hấp để tránh sự mất mát, hao hụt các chất cần bảo quản trong sản phẩm, duy trì chất lượng của sản phẩm.
   
2. 
   Ở bộ rễ của cây họ Đậu có những nốt sần, trong nốt sần có chứa loại vi khuẩn có khả năng phă vỡ liên kết 3 bền vững của Nitơ khí trời thành dạng nitơ dễ sử dụng( NO₃^-, NH₄⁺) cây có thể sử dụng được.
   

1. 
   Giai đoạn 1: Tế bào limpho T còn lớn hơn 500/ml máu. Lượng tế bào limpho T giảm không đáng kể cho nên triệu chứng bệnh chưa rõ ràng.
   

Giai đoạn 3: Tế bào limphoT còn dưới 200/ml máu. Hệ thống miễn dịch đã suy giảm nghiêm trọng. Xuất hiện triệu chứng điển hình của AIDS.

2. 
   Hiện tượng sinh tan là hiện tượng virut nhân lên phá vỡ tế bào chủ, Virut ôn hoà là vi rút khi xâm nhập vào tế bào chủ chúng gắn bộ gen của mình vào bộ gen của tế bào chủ và nhân lên cùng với sự nhân lên của tế bào chủ.
   
3. 
   
   

- Tính chất chung:

+ Chịu được pH axit và nhiệt độ cao

+ Có tác dụng không đặc hiệu với virut: Có thể kìm hãm sự nhân lên của bất kì virut nào.

+ Làm tăng sức đề kháng của cơ thể bằng cách kích thích số lượng của một loạt tế bào miễn dịch: Đại thực bào, limpho B, limpho trung tính, linpho T độc.

+ Là yếu tố quan trọng trong việc chống lại virut và tế bào ung thư.

+ Có tính đặc hiệu loài: inteferon của loài nào chỉ chống lại virut gây bệnh ở loài đó.

Câu 14: Gọi x là số lần nguyên phân của tế bào sinh dục sơ khai, 2n là bộ nhiễm sắc thể lưỡng bội của loài, ta có:

2n(2^x – 1) 10 = 2480 và 2n.2^x.10 = 2560

Suy ra 2n = 8: ruồi giấm

3. 
   2n.2^x.10 = 2560 suy ra x = 5
   

Số giao tử tham gia thụ tinh: 128.100/10 = 1280

Số giao tử hình thành từ mỗi tế bào sinh giao tử: 1280/320= 4 suy ra là con đực.

Câu15:

- Khảm: Thành phần chính cấu trúc lên màng là lớp kép phôtpholipit, xen kẽ là các phân tử prôtêin và một số loại phân tử khác.

+ Trong lớp kép phôtpholipit, các phân tử photpholipit quay đầu ưa nước ra ngoài, ,đuôi kị nước vào trong, giữa hai lớp các phân tử liên kết với nhau bởi liên kêt yếu(liên kết kị nước)

+ Các prôtêin màng gồm:

Prôtêin bám màng: Chỉ bám trên bề mặt màng

Prôtêin xuyên màng, xuyên suốt lớp kép phôtpholipit tạo thành “ kênh” prrotêin đặc hiệu

Prôtêin liên kết với cacbohydrat tạo các” dấu chuẩn” glicoprotein

- Động: Các phân tử cấu trúc nên màng không đứng yên tại chỗ mà chúng có khả năng di chuyển trong phạm vi lớp phôtpholipit. Nhờ cấu trúc động mà màng sinh chất có thể biến đổi hình dạng để xuất – nhập bào và thực hiện một số chức năng khác.