Đ Đề xuất Ề HỘi trại hùng vưƠng năM 2009 Môn Sinh học Thời gian làm bài: 120 phút Câu 1

Dựa vào chức năng của các thành phần hoá học tham gia cấu trúc nên màng sinh chất. Hãy cho biết trên màng sinh chất có những loại phân tử prôtêin nào?

Nguyên tử ôxy trong phân tử nước có thể tạo được bao nhiêu liên kết hidrô với các phân tử nước khác? Cho biết đặc điểm của các liên kết hidrô trong nước đá và nước thường. Tại sao giọt nước lại có dạng hình cầu?

Giải thích tại sao nhiều loài nguyên sinh động vật sống ở nước ngọt trong tế bào xuất hiện các không bào co bóp?

Tế bào của các sinh vật nhân thực hiếu khí thường xuyên phải sử dụng ôxi trong không khí. Hãy cho biết đường đi của phân tử ôxy từ môi trường ngoài đến nơi sử dụng chúng trong tế bào.

Phân tử lipôprôtêin trong thành phần của màng sinh chất ở tế bào nhân thực được tổng hợp ở những bào quan nào? Trình bày sơ đồ tóm tắt sự hình thành chúng trong tế bào.

Hãy cho biết kiểu dinh dưỡng, nguồn cácbon, chất cho êlectron và chất nhận êlectron cuối cùng của vi khuẩn Acetobacter trong quá trình “lên men” dấm.

Biểu thức tính sức hút nước của tế bào thực vật là: S = P – T. Trong đó S là sức hút nước của tế bào, P là áp suất thẩm thấu, T là sức căng trương nước. Khi cho một tế bào thực vật đã phát triển đầy đủ vào trong một dung dịch. Hãy cho biết:

a. Khi nào sức căng trương nước T xuất hiện và tăng lên?

b. Khi nào giá trị T đạt cực đại? Khi đó giá trị T bằng bao nhiêu?

c. Khi nào giá trị T giảm? Khi nào T giảm tới 0 ?

d. Khi nào T đạt giá trị âm?

Virut sau khi xâm nhập vào tế bào động vật, hệ gen của chúng được nhân lên cùng với hệ gen của tế bào chủ. Khi đó vi rút được gọi là

A. prôvirut

B. prôphac.

C. virut độc.

D. phage.

Trong chu kỳ tế bào, quá trình tổng hợp ARN và prôtêin diễn ra ở pha

A. G₁.

B. S.

D. G₁ và G₂.

Quan sát tiêu bản một tế bào đang phân chia bình thường, dưới kính hiển vi quang học, người ta thấy trong tế bào có 7 nhiễm sắc thể kép. Tế bào đó đang tiến hành phân bào

A. trực phân.

B. nguyên phân.

C. giảm phân I.

D. giảm phân II.

Hợp chất hữu cơ nào dưới đây không có trong thành tế bào vi khuẩn?

A. Murêin.

B. Ki tin.

C. Axit amin.

D. N-glucôzamin.

Đối với vi khuẩn Rhizobium sống trong nốt sần cây họ Đậu, chất không được vi khuẩn sử dụng trong hoạt động sống của chúng là

A. glucôzơ.

B. nitơ (N₂).

C. ôxy (O₂).

D. môlipđen.

Khi tiến hành nhuộm Gram với các chủng vi khuẩn khác nhau bằng thuốc tím gentian và fucsin thì các vi khuẩn Gram âm sẽ mang màu của

A. fucsin.

B. gentian

C. cả fucsin và gentian.

D. các chất tẩy rửa.

Ở tế bào nhân thực, các phân tử histôn di chuyển từ tế bào chất vào trong nhân tế bào thông qua

A. kênh prôtêin đặc hiệu.

B. phương thức nhập bào.

C. khuếch tán qua lớp phốt pho lipit.

D. các lỗ nhân trên màng nhân.

Trong pha sáng của quang hợp ở thực vật, chất nhận êlectron cuối cùng là

A. NADP⁺.

B. hợp chất APG.

C. ôxy phân tử.

D. diệp lục P700.

Khi nuôi cấy nấm sợi trên môi trường nhân tạo với nguồn cacbohidrat là bột sắn thì enzim ngoại bào mà chúng tiết ra là

A. prôtêaza.

B. lipaza.

C. amylaza.

D. nuclêaza.

Dựa vào nhu cầu ôxi cần cho sinh trưởng, vi khuẩn Streptococcus lactic trong lên men lactic đồng hình thuộc kiểu

A. hiếu khí bắt buộc.

B. kị khí bắt buộc.

C. kị khí không bắt buộc.

D. vi hiếu khí.

Hợp chất ADP – glucôzơ cần thiết cho quá trình sinh học nào ở vi khuẩn?

A. Quá trình đường phân.

B. Ôxi hoá glucôzơ.

C. Tổng hợp tinh bột.

D. Phân giải pôlisaccarit.

Hình thức sinh sản chủ yếu của nấm men là gì?

A. Sinh sản theo kiểu phân cắt.

B. Sinh sản bằng bào tử vô tính.

C. Sinh sản bằng bào tử hữu tính.

D. Sinh sản bằng hình thức nảy chồi.

Các vi sinh vật kí sinh gây bệnh ở người thuộc nhóm

A. vi sinh vật ưa lạnh.

B. vi sinh vật ưa ấm.

C. vi sinh vật ưa nhiệt.

D. vi sinh vật siêu nhiệt.

Chất đầu tiên, trực tiếp tham gia vào chu trình Crep là

A. axit piruvic.

B. axêtyl – C_oA.

C. axit béo.

D. NADH.

Kết thúc quá trình lên men lactic, từ 1mol glucôzơ thu được số mol NADH là

A. 1.

B. 2.

D. 4.

Trong quá trình hô hấp tế bào, các phân tử NADH được vận chuyển từ tế bào chất vào trong chất nền ti thể bằng phương thức nào?

A. Khuếch tán qua kênh đặc hiệu.

B. Khuếch tán qua lớp kép P-lipit.

C. Vận chuyển chủ động.

D. Vận chuyển theo kiểu nhập bào.

Trong phân bào, sự tiếp hợp của các nhiễm sắc thể kép trong cặp NST tương đồng diễn ra ở kì nào?

A. Kỳ đầu giảm phân I.

B. Kỳ giữa giảm phân I.

C. Kỳ đầu giảm phân II.

D. Kỳ giữa giảm phân II

Kiểu dinh dưỡng của vi khuẩn nitrat hoá Nitrobacter là

A. quang tự dưỡng.

B. quang dị dưỡng.

C. hoá tự dưỡng.

D. hoá dị dưỡng.

Trong chu trình Canvin, hợp chất nào đóng vai trò là chất nhận CO₂ ?

A. RiDP.

B. APG.

D. NADPH.

Quá trình sinh học nào đã xẩy ra đối với axit nuclêic của virut HIV ngay sau khi vi rút này xâm nhập vào tế bào limphô T của người?

A. Axit nuclêic của virut gắn vào hệ gen của tế bào chủ.

B. Axit nuclêic của virut nhân lên liên tiếp, các virion được giải phóng.

C. Phiên mã ngược ra ADN, sau đó ADN trực tiếp dịch mã.

D. Phiên mã ngược ra ADN, sau đó ADN gắn vào hệ gen tế bào chủ.

§Ò thi chän häc sinh giái m«n sinh líp 10( Phó Thä )

C©u 1:

1. 
   Giíi Thùc vËt vµ §éng vËt kh¸c nhau ë nhiÒu ®iÓm. H·y chØ ra c¸c ®iÓm kh¸c nhau ®ã.
   
2. 
   §a d¹ng sinh häc gåm nh÷ng d¹ng nµo?
   

1. 
   Lipit vµ cacbohi®rat ®Òu cã thµnh phÇn ho¸ häc lµ C, H, O. §Ó ph©n biÖt 2 lo¹i hîp chÊt trªn ng êi ta c¨n cø vµo ®©u?
   
2. 
   ThÕ nµo lµ axit amin thay thÕ? Axit amin kh«ng thay thÕ? Nguån axit amin kh«ng thay thÕ trong c¬ thÓ ng êi lÊy tõ ®©u?
   
3. 
   BËc cÊu tróc nµo cña pr«tªin quyÕt ®Þnh ®Õn cÊu tróc kh«ng gian cña nã?
   

1. 
   Nªu chøc n¨ng cña pr«tªin xuyªn mµng, pr«tªin b¸m mµng, colesteron, pr«tªin tubulin.
   
2. 
   Gi¶i thÝch nguyªn nh©n hiÖn t îng x¬ v÷a ®éng m¹ch  ë ng êi?
   
3. 
   Nguån gèc kh«ng bµo trong tÕ bµo thùc vËt ?
   

1. 
   N¨ng l­îng ho¹t ho¸ lµ g×? T¹i sao enzim cã thÓ lµm gi¶m n¨ng l­îng ho¹t ho¸ cña ph¶n øng sinh ho¸?
   
2. 
   ¤xi gi¶i phãng ra trong quang hîp ®Ó gi¶i phãng ra ngoµi kh«ng khÝ ®i qua nh÷ng líp mµng nµo?
   
3. 
   T¹i sao ë sinh vËt nh©n chuÈn sè l­îng ATP t¹o thµnh trong h« hÊp hiÕu khÝ l¹i lµ 36 – 38 ATP
   
4. 
   Mèi liªn quan gi÷a quang hîp vµ h« hÊp?
   

1. 
   T¹i sao c¸c NST ph¶i co xo¾n tèi ®a tr­íc khi b­íc vµo k× sau? §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu ë k× tr­íc cña nguyªn ph©n thoi ph©n bµo bÞ ph¸ huû?
   
2. 
   HiÖn t îng c¸c NST t­¬ng ®ång b¾t ®«i víi nhau cã ý nghÜa g×?
   
3. 
   ë  ruåi giÊmcã bé NST 2n = 8. Mét nhãm tÕ bµo sinh dôc ruåi giÊm mang 128 NST kÐp. Nhãm tÕ bµo nµy ®ang ë k× nµo? Víi sè l­îng bao nhiªu? Cho biÕt mäi diÔn biÕn trong nhãm tÕ bµo nh  nhau.
   

1. 
   T¹i sao tr©u bß l¹i ®ång ho¸ ®­îc r¬m, r¹, cá giµu chÊt x¬?
   
2. 
   NÕu ®Ó l©u d­a muèi sÏ bÞ khó. V× sao?
   
3. 
   Vi khuÈn cã thÓ sinh s¶n b»ng h×nh thøc nµo?
   

1. 
   Tr×nh bµy c¸c kh¸i niÖm: virut «n hoµ, virut ®éc, tÕ bµo tiÒm tan.
   
2. 
   Trong tù nhiªn nhiÒu vi khuÈn u trung tÝnh t¹o ra c¸c chÊt th¶i cã tÝnh axit hoÆc kiÒm, vËy mµ chóng vÉn sinh tr ëng b×nh th êng trong m«i tr êng ®ã. H·y gi¶i thÝch v× sao?
   
3. 
   Khi sinh tr ëng trong m«i tr êng nh îc tr ¬ng (nghÌo dinh d ìng ), tÕ bµo chÊt cña vi khuÈn sÏ rót n íc tõ bªn ngoµi vµo bªn trong tÕ bµo lµm tÕ bµo c¨ng phång lªn. TÕ bµo vi khuÈn cã thÓ bÞ vì kh«ng? V× sao?
   
4. 
   Virut HIV cã lâi lµ ARN. Lµm thÕ nµo ®Ó nã tæng hîp ® îc ARNm vµ ARN cña m×nh ®Ó h×nh thµnh virut HIV míi?
   

§¸p ¸n:

a. C¸c ®iÓm kh¸c nhau: 1,25®

• 
  §a d¹ng loµi
  
• 
  §a d¹ng quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i
  
• 
  §a d¹ng vèn gen 
  

a. C¨n cø ph©n biÖt cacbohi®rat vµ lipit: 1 ®

• 
  TPHH: cacbohi®rat cã tØ lÖ H:O = 2:1, lipit cã tØ lÖ O₂ thÊp.
  
• 
  TÝnh chÊt: cacbohi®rat kh«ng kÞ n íc, lipit kÞ n íc.
  

+ Axit amin thay thÕ lµ axit amin mµ c¬ thÓ cã thÓ tù tæng hîp ® îc trong qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ c¸c chÊt cña tÕ bµo.

+ Axit amin kh«ng thay thÕ lµ axit amin mµ c¬ thÓ kh«ng thÓ tù tæng hîp ® îc trong qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ c¸c chÊt cña tÕ bµo.

+ Nguån axit amin kh«ng thay thÕ ë ng êi ® îc lÊy tõ thøc ¨n chøa c¸c axit amin ®ã. Cã 8 lo¹i axit amin kh«ng thay thÕ. VÝ dô: ng« cung cÊp triptophan, metionin. §Ëu cung cÊp valin, treonin.

c.0,5® BËc cÊu tróc cña pr«tªin quyÕt ®Þnh ®Õn cÊu tróc kh«ng gian cña nã lµ cÊu tróc bËc 1 – Tr×nh tù s¾p xÕp c¸c axit amin trong chuçi polipeptit.

C©u 3: 3®

a. Chøc n¨ng cña

+ 0,75® Pr«tªin xuyªn mµng:

• 
  H×nh thµnh chÊt vËn chuyÓn c¸c chÊt qua mµng
  
• 
  H×nh thµnh kªnh vËn chuyÓn c¸c chÊt qua mµng
  
• 
  H×nh thµnh thô quan ®Ó dÉn truyÒn th«ng tin.
  
• 
  GhÐp nèi tÕ bµo.
  
• 
  T¹o enzim ®Þnh vÞ trÝ trªn mµng tÕ bµo theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh.
  

+ 0,25® Colesteron: t¨ng c êng sù æn ®Þnh cña mµng.

+ 0,75® Pr«tªin tubulin:

• 
  cÊu t¹o vi èng, tham gia cÊu t¹o khung x ¬ng tÕ bµo
  
• 
  cÊu t¹o trung thÓ, d©y t¬ v« s¾c tham gia trong ph©n bµo.
  
• 
  cÊu t¹o roi cña tÕ bµo (tinh trïng…).
  

c. 0,5® Kh«ng bµo b¾t nguån tõ hÖ thèng l íi néi chÊt vµ bé m¸y G«ngi trong tÕ bµo.

C©u 4: 3®

a. 0,25® Kh¸i niÖm n¨ng lượng ho¹t ho¸: lµ n¨ng lượng cÇn thiÕt ®Ó cho 1 ph¶n øng ho¸ häc b¾t ®Çu.

+ 0,75® Enzim cã vai trß lµm gi¶m n¨ng lượng ho¹t ho¸ cña ph¶n øng sinh häc b»ng c¸ch t¹o ra nhiÒu ph¶n øng trung gian. Theo c¸c c¸ch:

• 
  Hai chÊt tham gia ph¶n øng liªn kÕt t¹m thêi víi enzim t¹i trung t©m ho¹t ®éng.
  
• 
  T¹i trung t©m ho¹t ®éng t¹o ra vi m«i tr êng cã ®é pH thÊp h¬n tÕ bµo chÊt tõ ®ã enzim dÔ dµng truyÒn H⁺ cho c¬ chÊt.
  

Mµng tilac«it, mµng trong lôc l¹p, mµng ngoµi lôc l¹p, mµng sinh chÊt.

c.0,75® Trong h« hÊp hiÕu khÝ ë sinh vËt nh©n chuÈn sè lượng ATP t¹o thµnh lµ 36 – 38 ATP do NADH+H⁺ ®ưîc t¹o ra ë tÕ bµo chÊt, khi vËn chuyÓn qua mµng ngoµi ti thÓ th× hîp chÊt ®ã kh«ng ® îc vËn chuyÓn mµ chØ truyÒn H⁺ vµ ªlectron cho chÊt nhËn n»m trªn mµng ti thÓ.

• 
  NÕu chÊt nhËn lµ axit malic th× sÏ vËn chuyÓn ªlectron vµ H⁺ ®Õn NADH+H⁺ t¹o ra 3 ATP.
  
• 
  NÕu chÊt nhËn lµ GP th× sÏ vËn chuyÓn ªlectron vµ H⁺ ®Õn FADH₂ t¹o ra 2 ATP.
  

• 
  S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nµy lµ nguyªn liÖu cña qu¸ tr×nh tiÕp theo.
  
• 
  Chung nhiÒu s¶n phÈm chung gian, nhiÒu hÖ enzim.
  
• 
  Nguån n¨ng l­îng ë d¹ng ATP t¹o ra trong qu¸ tr×nh nµy ®­îc sö dông cho qu¸ tr×nh kia.                     
  

1. 
   0,5® C¸c NST ph¶i co xo¾n tèi ®a tr íc khi b­íc vµo k× sau ®Ó viÖc ph©n chia ®­îc dÔ dµng kh«ng bÞ rèi do kÝch th­íc cña NST.
   

2. 
   1® HiÖn tưîng c¸c NST t­¬ng ®ång b¾t ®«i víi nhau cã ý nghÜa:
   
   • 
     C¸c NST t­¬ng ®ång trong gi¶m ph©n tiÕp hîp víi nhau nªn cã thÓ x¶y ra trao ®æi chÐo lµm t¨ng biÕn dÞ tæ hîp.
     
   • 
     MÆt kh¸c do NST t­¬ng ®ång b¾t ®«i tõng cÆp nªn sù ph©n li cña c¸c NST lµm gi¶m sè l­îng NST ®i mét nöa (c¸c NST kÐp tËp trung thµnh 2 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o lµ do chóng b¾t ®«i víi nhau)
     

• 
  K× trung gian lÇn ph©n bµo I sau khi ®· nh©n ®«i.
  
• 
  K× ®Çu I
  
• 
  K× gi÷a I
  
• 
  K× sauI
  
• 
  K× cuèi I
  
• 
  K× ®Çu II
  
• 
  K× gi÷a II
  

0,25® Sè l îng tÕ bµo ë gi¶m ph©n II: 128 : 4 = 32 tÕ bµo 

C©u 6: 3®

a.0,5® Tr©u bß ®ång ho¸ ®­îc r¬m, d¹, cá giµu chÊt x¬ lµ do trong d¹ dµy cã vi sinh vËt cã kh¶ n¨ng tiÕt ra enzim ph©n gi¶i xenlul«z¬, hªmixelul«z¬ vµ pectin trong r¬m, r¹.

b. 0,75® Trong qu¸ tr×nh muèi d­a

- T¹o ®iÒu kiÖn cho vi khuÈn lactic ho¹t ®éng, hµm l­îng axit lactic t¨ng dÇn ®Õn møc ®é nµo ®ã sÏ øc chÕ sù ph¸t triÓn cña vi khuÈn lactic.

- Khi ®ã mét lo¹i nÊm men cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc trong m«i tr êng pH  thÊp lµm gi¶m l­îng axit lactic.

- Khi hµm l­îng axit lactic gi¶m ®Õn møc ®é nhÊt ®Þnh th× vi khuÈn lªn men thèi sÏ ph¸t triÓn ®­îc lµm d­a bÞ khó.

c. 0,75® Vi khuÈn cã thÓ sinh s¶n b»ng c¸c h×nh thøc:

• 
  Ph©n ®«i.
  
• 
  N¶y chåi: vi khuÈn quang d ìng mµu tÝa.
  
• 
  Bµo tö: x¹ khuÈn.
  

a.Kh¸i niÖm : 0,75®

• 
  Virut «n hoµ lµ virut sau khi x©m nhËp vµo tÕ bµo chñ th× bé gen cña chóng xen cµi vµo bé gen tÕ bµo chñ, tÕ bµo vÉn sinh tr ëng b×nh th­êng.
  
• 
  TÕ bµo tiÒm tan lµ tÕ bµo mµ NST chøa axit nuclªic cña virut.
  
• 
  Virut ®éc lµ virut ph¸t triÓn lµm tan tÕ bµo chñ.
  

• 
  Vi khuÈn u pH axit: c¸c i«n H⁺ chØ lµm cho mµng sinh chÊt cña chóng v÷ng ch¾c nh ng kh«ng tÝch luü bªn trong tÕ bµo
  
• 
  Vi khuÈn u kiÒm cã kh¶ n¨ng tÝch luü c¸c i«n H⁺ tõ bªn ngoµi.
  

d. 0,75® Virut HIV tæng hîp ARN: ARN cña virut HIV lµ m¹ch + kh«ng dïng lµm khu«n tæng hîp mARN mµ ph¶i:

• 
  Nhê cã enzim phiªn m· ng îc mang theo (reverse transcriptaza ) xóc t¸c ®Ó tæng hîp 1 sîi ADN bæ xung trªn khu«n ARN thµnh chuçi ARN / ADN, sau ®ã m¹ch ARN bÞ ph©n gi¶i. 
  
• 
  Sîi ADN ( - ) bæ sung l¹i ® îc dïng lµm khu«n ®Ó tæng hîp m¹ch ADN (+) t¹o ADN m¹ch kÐp, sau ®ã ADN kÐp chui vµo nh©n ®Ó cµi xen vµo NST cña tÕ bµo chñ.
  
• 
  T¹i nh©n nhê enzim ARN polimelaza cña tÕ bµo chñ, chóng tiÕn hµnh phiªn m·, t¹o hÖ gen ARN cña virut vµ dÞch m· t¹o pr«tªin capxit, pr«tªin vá, pr«tªin enzim vµ l¾p r¸p t¹o virut míi råi n¶y chåi qua mµng sinh chÊt ®Ó ra ngoµi.