- Dòng chảy bùn cát và Động lực biến hình lòng dẫn vùng hạ lưu sông Trà Khúc

4.2.4 - Dòng chảy bùn cát và Động lực biến hình lòng dẫn vùng hạ lưu sông Trà Khúc

- Chiều rộng ổn định:

- Độ sâu ổn định:

Trong đó :

Q: lưu lượng tạo lòng

J: độ dốc mặt nước ứng với lưu lượng tạo lòng

A: hệ số (biến đổi từ 1,1 – 1,7)

n: độ nhám mặt đáy

: hệ số quan hệ hình dạng lòng sông

(với sông Trà Khúc = 2,75)

Kết quả tính kích thước ổn định cho đoạn sông Trà Khúc từ thị xã Quảng Ngãi – cửa Đại thì chiều rộng (B) thay đổi từ 460 – 580m ứng với độ sâu tính toán (H) từ 5,83- 6,85m. Trong thực tế, đoạn sông này rộng nhưng khá nông, phát triển nhiều bãi cát bồi giữa lòng dẫn. Đoạn cuối này của sông Trà Khúc phát triển theo kiểu một lòng dẫn chính bên cạnh các lòng dẫn phụ nằm giữa các bãi bồi di động, nên ít có khả năng ổn định. Vì vậy, có thể khẳng định đoạn hạ lưu sông Trà Khúc từ thị xã Quảng Ngãi tới cửa Đại nằm trong trạng thái không ổn định bởi hiện tượng đổi hướng chảy khi uốn khúc, gây ra xói lở và bồi tụ hai bên bờ sông.

• 
  Kết luận chương IV
  

Thời gian mưa – lũ trùng với thời kỳ hoạt động của bão, ATNĐ và các dạng thời tiết đặc biệt gây mưa lớn khác đã tạo ra mùa mưa – lũ rất phức tạp trên các hệ thống sông ngòi ở Quảng Ngãi. Những biến động thời tiết trong những năm gần đây đã gây ra những trận mưa- lụt rất lớn, chứng tỏ tính chất khốc liệt của dòng chảy lũ trên sông ngòi Quảng Ngãi đã góp phần không nhỏ vào các loại tai biến xói lở, trượt lở bờ sông bờ biển và bồi lấp lòng dẫn cửa sông.

Những trận mưa đặc biệt lớn vào cuối năm 1999 diễn ra không chỉ ở Quảng Ngãi, mà còn ở hầu hết các tỉnh ven biển miền Trung nước ta sau một thời kỳ khô hạn kéo dài. Đây là những diễn biến khí tượng - thuỷ văn bất thường trong chu kỳ hoạt động của hiện tượng El Nino (pha khô hạn) và sau đó là La Nina (pha nhiều nước) trong những năm 1996- 2000.

Trong thời kỳ hiện nay (năm 2002) đang có dấu hiệu của chu kỳ khô hạn, vì vậy cần cảnh giác với chu kỳ mưa lớn (pha nhiều nước) có thể xẩy ra trong những năm tới. Nhân dân Quảng Ngãi đã từng đối mặt và phải khắc phục những hậu quả nặng nề của những trận mưa lũ rất lớn; vì vậy cần chuẩn bị những biện pháp chủ động phòng tránh lũ lớn và xử lý kịp thời các tình huống bảo vệ tài sản và tính mạng con người khi thiên tai lũ - lụt lớn xẩy ra, nhất là ở các khu vực đồng bằng thấp, ven sông và các vùng cửa sông- ven biển.