Trường Đại học Điện lực Tập đoàn Điện lực Việt Nam

7.1.3. Khai báo mảng hai chiều

• 
  Khai báo trực tiếp:
  

Trong đó:

- chỉ_số_hàng, chỉ_số_cột: là cách tổ chức các phần tử của mảng, cách truy nhập vào các phần tử của mảng, nó có thể là các kiểu dữ liệu đơn giản vô hướng đếm được, hữu hạn giá trị.

- kiểu_phần_tử: là kiểu dữ liệu của các phần tử của mảng, có thể là bất kỳ kiểu dữ liệu nào.

VAR X : array[1..15,1..5] of integer;

HT: array[1..50,1..50] of string[30];

Trong khai báo trên:

- X là mảng hai chiều có thể được xem như là một ma trận có tối đa 75 (tối đa là 15 hàng và tối đa 5 cột), các phần tử có kiểu nguyên.

- HT là mảng hai chiều có thể được xem như là một ma trận có tối đa 50 hàng và 50 cột, các phần tử có kiểu xâu có tối đa 30 ký tự.

• 
  Khai báo gián tiếp:
  

VAR Tên_biến_mảng : Tên_kiểu_mảng;

TYPE M1 = array[1..15,1..5] of integer;

M2 = array[1..50,1..50] of string[30];

VAR X : M1;

HT: M2;

• 
  Truy cập đến từng phần tử của mảng 2 chiều theo cú pháp:
  

M1[1,1] là chỉ phần tử ở hàng 1, cột 1 trong mảng M1

M1[i,j] là chỉ phần tử ở hàng i, cột j trong mảng M1

* Chú ý: Thực chất mảng hai chiều là màng một chiều mà các phần tử của nó là một mảng một chiều.

7.1.4. Các phép toán trên mảng

- Có thể thực hiện gán hai biến mảng cho nhau nếu chúng cùng kiểu dữ liệu với nhau.

TYPE dayso = array[1..50] of integer;

VAR a,b:dayso; {a và b được gọi là cùng kiểu dữ liệu với nhau}

c,d: array[1..50] of integer;

Ta có thể thực hiện các phép gán sau:

a:=b; b:=a; c:=d; d:=c;

- Các phần tử trong một mảng sẽ có các phép toán của kiểu dữ liệu của nó.

Các phần tử a[i] có kiểu dữ liệu là kiểu integer nên nó có mọi tính chất như một biến có kiểu integer.

- Không được sử dung bất kỳ phép so sánh nào với biến có kiểu dữ liệu là kiểu mảng.

- Nếu kiểu phần tử của mảng có thực hiện được các phép so sánh thì có thể thực hiện các phép so sánh giữa các phần tử có cùng kiểu dữ liệu với nhau.

7.1.5. Nhập và in dữ liệu của mảng

• 
  Nhập dữ liệu cho mảng một chiều ta sử dụng một vòng FOR như sau:
  

Var A:array[1..100] of integer;

Nhập dữ liệu cho mảng A như sau:

For i:=1 to 100 do

Readln(A[i]);

Sử dụng vòng lặp FOR để duyệt hết mảng A, ứng với mỗi giá trị của i ta thực hiện nhập dữ liệu cho phần tử ở vị trí thứ i trong mảng A.

• 
  Nhập dữ liệu cho mảng hai chiều ta sử dụng hai vòng FOR lồng nhau như sau:
  

For i:=1 to 50 do

For j:=1 to 50 do

Readln(A[i,j]);

Sử dụng hai vòng lặp FOR để duyệt hết mảng A, thực hiện duyệt hết theo từng hàng một, ứng với mỗi giá trị của i ta thực hiện nhập dữ liệu cho phần tử trên hàng i, ứng với mỗi giá trị i và j ta thực hiện nhập dữ liệu cho phần tử ở vị trí hàng i, cột j trong mảng A.
7.1.5.1. In dữ liệu mảng lên màn hình

Để in dữ liệu mảng ta cũng sử dụng câu lệnh write hay writeln, tuy nhiên không được phép sử dụng các lệnh in dữ liệu cho biến mảng mà chỉ sử dụng cho từng phần tử trong mảng. Do vậy để in dữ liệu mảng lên màn hình ta phải in dữ liệu từng phần tử trong mảng.

• 
  In dữ liệu mảng một chiều ta sử dụng một vòng FOR như sau:
  

Var A:array[1..100] of integer;

In dữ liệu mảng A như sau:

For i:=1 to 100 do

write(A[i]:5);

Sử dụng vòng lặp FOR để duyệt hết mảng A, ứng với mỗi giá trị của i ta thực hiện in dữ liệu phần tử ở vị trí thứ i trong mảng A.

• 
  In dữ liệu mảng hai chiều ta sử dụng hai vòng FOR lồng nhau như sau:
  

Var A:array[1..50,1..50] of integer;

In dữ liệu mảng A theo dạng bảng như sau:

For i:=1 to 50 do

begin

For j:=1 to 50 do

writeln; {xuống dòng}

end;

Sử dụng hai vòng lặp FOR để duyệt hết mảng A, thực hiện duyệt hết theo từng hàng một, ứng với mỗi giá trị của i ta thực hiện in dữ liệu từng phần tử trên hàng i, in hết một hàng sẽ xuống dòng để in tiếp dòng tiếp theo, ứng với mỗi giá trị i và j ta thực hiện in dữ liệu phần tử ở vị trí hàng i, cột j lên màn hình.

• 
  In dãy số đó lên màn hình theo hàng.
  
• 
  Tính tổng và trung bình cộng các phần tử trong dãy số đó. In kết quả lên màn hình.
  

Var A: array[1..100] of integer;

S, i, n: integer;

TB:real;

Begin

Write(‘ Nhap so phan tu cua day so n = ‘); readln(n);

For i:=1 to n do

Begin

Write(‘a[‘,i,’]= ‘);readln(a[i]);

Writeln(‘ In day so vua nhap vao la ‘);

For i:=1 to n do

Write(a[i]:5);

{Tinh tong va trung binh cong}

S:=0;

S:=S+a[i];

TB:=S/n;

Writeln(‘ Tong cac phan tu day so S = ‘,S);

Writeln(‘ Trung binh cong TB = ’,TB:8:2);

Readln;

• 
  In ma trận đó lên màn hình theo bảng.
  
• 
  Tính tổng các phần tử âm của ma trận.
  

Program vidu_7_10;

Var A: array[1..20,1..20] of integer;

S, i, n: integer;

Begin

Write(‘ Nhap so hàng m = ‘); readln(m);

Writeln(‘ Nhap tung phan tu trong ma tran :’);

For i:=1 to m do

For j:=1 to n do

Begin

Write(‘a[‘,i,’,’,j,’]= ‘);readln(a[i,j]);

Writeln(‘ In ma tran vua nhap theo dang bang: ‘);

For i:=1 to m do

Begin

Write(a[i,j]:5);

Writeln;

End;

S:=0;

For j:=1 to n do

If a[i,j]<0 then

S:=S+a[i,j];

Writeln(‘ Tong cac phan tu am la S = ‘,S);

Readln;