Tên đề tài Xây dựng hệ thống bài tập mở rộng và nâng cao về hóa lập thể hợp chất hữu cơ

Khi nhìn dọc theo một trục liên kết C₁−C₂, sẽ thấy nguyên tử cacbon C₂ ở phía sau bị che khuất, biểu diễn nguyên tử cacbon này bằng 1 vòng tròn, còn nguyên tử C₁ nằm ở tâm. Các liên kết xuất phát từ mỗi nguyên tử cacbon tạo thành các góc 120^O (Csp³); 180^O (Csp²) trên mặt phẳng giấy.

Dạng che khuất Dạng xen kẽ

- Công thức Newman thường dùng để minh họa cấu dạng, thể hiện góc không gian giữa các nhóm nguyên tử một cách định lượng nhất.

Muốn chuyển công thức Newman và công thức phối cảnh sang công thức Fiser, cần chiếu công thức ở cấu dạng che khuất hoàn toàn theo quy ước đã nêu.

HS cần phân biệt được hai chất là đồng phân cấu trúc khi chúng có cùng công thức cấu tạo, nhưng khác nhau về cách sắp xếp các nguyên tử xung quanh một tâm bất đối xứng, mặt phẳng đối xứng, trục đối xứng. GV cần lưu ý HS không nên xác định cấu hình của các chất vì rất mất thời gian và máy móc. Cần quan sát để nhận ra điểm khác nhau.

a) A₁ và A₂ khác nhau ở vị trí nhóm –OH → là đồng phân cấu tạo.

b) B₁ và B₂ giống nhau ở nguyên tử C phía trước, nhưng khác nhau ở cách sắp xếp các nhóm ở nguyên tử C phía sau → chúng là đồng phân quang học không đối quang.

c) C₁ và C₂ khác nhau ở vị trí các nguyên tử C_l nhưng lại đối xứng trục → là cùng một chất.

d) D₁ và D₂ khác nhau ở cách sắp xếp các nhóm CH₃- và C₂H₅- → là đồng phân hình học.