Tintuc caonien 09 2010

Vài tháng sau khi dịch cúm heo bùng phát vào mùa xuân năm ngoái, giới chức y tế đã báo cáo có những ca đề kháng thuốc Tamiflu. Điểu này không có gì đáng ngạc nhiên. Vào mùa đông trước đó hẩu hết các ca cúm theo mùa cũng đã đề kháng thuốc như vậy. Câu hỏi đặt ra là tại sao chúng ta không có được những thuốc chống vi-rút (antivirals) cũng tốt như các thuốc kháng sinh chống vi khuẩn? Lý do là vì các vi-rút “qủi quyệt “ hơn, chúng đột biến quá nhanh đến nỗi có thể lẩn tránh được ngay cả những thuốc tốt nhất. Các nhà khoa học hiện đang nghiên cứu một chiến lược hoàn toàn mới có thể giúp chặn đứng các đại dịch trong tương lai và sản xuất một loại thuốc chống vi-rút hiệu nghiệm tương đương với thuốc kháng sinh amoxicilin Ý kiến rất đơn giản: thay vì tấn công trực tiếp các vi-rút thì bây giờ nhắm đích vào các tề bào chúng gây nhiễm.

Vấn đề then chốt là tìm cho đúng mục tiêu--tức là một gene và một protein do gene này sản xuất mà tế bào của người không cần tới nhưng lại cần thiết cho vi-rút. DNA của người chứa hơn 20,000 gen,nhưng trong bất cứ một tế bào nào vào bất cứ thời điểm nào, nhiểu gene ở trong tình trạng im lìm (dormant) ; chẳng hạn như môt số gene chỉ “thức tỉnh” trong thời kỳ phát triển phôi. Hiện nay hệ gene (genome) cũa con người đã được giải mã đẩy đủ, các nhà nghiên cứu có thễ tìm kiếm các mục tiêu bằng cách làm suy yếu một cách có hệ thống những gene riêng rẽ trong nhiều tế bào và xem điều gì xẩy ra, Công ty Zirus, trụ sở đặt tại Buford ( Georgia) đã áp dụng tiến trình ba bước như theo hình dưới đây.

1. 
   Tìm gene không cẩn thiết. Mỗi retrovirus (mẩu đỏ ) vô hại được dủng để “đánh gục” một gen khác (mẩu xanh) trong mỗi tế bào của một cụm tế bào ngưởi. Nếu một tế bào nào đó sống sót thỉ có nghĩa là gene bị nhắm đích trong tế bào ấy không sản xuất ra protein cần thiết cho tế bào
   
2. 
   Đưa kẻ địch vào Những tế bào đã mất gene không cẩn thiết được gây nhiễm bởi một vi-rút như vi rút cúm chẵng hạn (mẩu cam). Thông thưỡng các tế bào nầy đểu bị hũy diệt, nhưng vẫn có một số sống sót
   
3. 
   Nhận diện các tế bào sống sót Nếu một tế bào không bị vi-rút hủy diệt thì có nghĩa là vi-rút không thể sinh sản được trong tế bào ấy vỉ thiếu protein do gene đã bị loại bỏ sản xuất. Từ nhận xét này ngưởi ta sẽ điều chế một thuốc chống vi-rút nhắm tấn công protein này mà không gây tổn thương cho tế bào.
   

Loại thuốc đẩu tiên sản xuất như vậy có tên là Maraviroc do hãng Pfizer điều chế đang được sử dụng để trị bệnh HIV., thuốc này ức chế một protein trên bề mặt tế bào tác động như một thụ thể (receptor) đối với vi-rút. Hãng NexBio , trụ sỡ tại San Diego, mới đây đã bắt đẩu thử nghiệm lâm sàng thuốc Fludase , thuốc này khử hoat tính cũa các thụ thễ cho cả hai loại vi-rút cúm theo mùa và cúm heo xâm nhập vào các tế bào hô hấp.