Tiến sĩ: Abudul Azeez bin Muhammad Ali Abdul Lateef Dịch Thuật: Ibn Ysa

+ Thứ nhất: Allah là Đấng Tạo Hóa các tầng trời, trái đất và tất cả vạn vật trong trời đất, Ngài đã khởi tạo chúng khi chúng không là gì cả. Vậy đối với Đấng đã tạo vạn vật từ không là gì chẳng lẽ lại bất lực trong việc phục sinh chúng sống lại sau khi đã chết hay sao! Trong khi Allah phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﮊ الروم: ٢٧

Và Ngài (Allah) là Ðấng khởi sự việc tạo hóa rồi sau đó, tái lập nó lại Al-Rum: 27.

ﭧ ﭨ ﮋ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮊ يس: ٧٩

Hãy bảo chúng (Muhammad): "Chúng sẽ được Ðấng đã tạo hóa chúng lúc ban đầu phục sinh chúng lại." Bởi vì, Ngài biết rõ tất cả việc tạo hóa Yasin: 79.
+ Thứ hai: Như đã thấy đất đã bị chết khô cằn nứt nẻ không một cọng cỏ mọc nhưng sau khi được tưới nước mưa thì trở nên mềm mại làm cho cây cối bắt đầu đâm chồi nẩy lộc, với mỗi loại cây đều có đôi cặp. Cho nên, Đấng đã có khả năng phục sinh đất khô cằn trở nên mềm mại xanh tươi thì chắc chắn có khả năng phục sinh người chết, như Allah đã phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﮊ ق: ٩ – ١١

Và TA (Allah) ban nước mưa đầy ân phúc từ trên trời xuống mà TA dùng làm mọc ra vườn tược và trái hạt vào mùa gặt. * Và cây chà là cao lớn đâm ra trái từng chùm lủng lẳng, chồng lên nhau. * Làm lương thực cho bầy tôi (của TA), và với nước đó TA dùng nó để làm sống lại một mảnh đất đã chết khô cằn, tương tự thế đối với việc phục sinh Qof: 9 – 11.
Với người minh mẫn chắc chắn hiểu được rằng: đối với ai có khả năng làm việc thật vĩ đại thì tất nhiên những việc đơn giảng hơn lại càng dễ dàng hơn. Allah đã khởi tạo trời đất với hình dạng vĩ đại, hùng vĩ, rộng bao la và vô cùng tuyệt diệu thì sẽ không có việc gì sẽ gây khó khăn cho Ngài khi phục sinh những khúc xương khô mục nát, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﮊ يس: ٨١

Há Ðấng đã tạo hóa các tầng trời và trái đất lại không có khả năng tạo hóa được những cái giống như họ hay sao? Không đâu, Ngài là Ðấng Tạo Hóa Toàn Tri, Đấng Am Tường tất cả Yasin: 81.
f) Sự trình diện, xét xử và đọc những hành vi đã làm trên trần gian:

Là người Muslim phải càng tin tưởng rằng rồi tất cả mọi người sẽ được tập hợp đứng trình diện trước Thượng Đế, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮊ الحاقة: ١٥ – ١٨

Vào ngày đó, biến cố trọng đại sẽ xảy ra. * Và bầu trời sẽ bị chẻ làm đôi bởi vì, vào ngày đó nó sẽ mỏng manh. * Và các Thiên Thần sẽ ở trên ranh giới của nó, với ngày đó tám Thiên Thần sẽ khiêng Ngai Vương cho Thượng Đế của Ngươi (Muhammad) ở trên Họ. Vào ngày đó, các ngươi sẽ được triệu tập để xét xử, không một điều bí mật nào của các ngươi bị giấu giếm nữa Al-Haqqoh: 15 – 18.

ﭧ ﭨ ﮋ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵﭶ ﮊ الكهف: ٤٨

Rồi chúng sẽ được dẫn đến trước mặt Thượng Đế của Ngươi (Muhammad), chúng sắp thành hàng ngũ chỉnh tề. Chắc chắn, các ngươi đến gặp TA giống như tình trạng TA đã tạo ra các ngươi lần đầu Al-Kahf: 48.
Bắt buộc người Muslim phải tin tưởng tuyệt đối về sự phán xét của Allah về hành đạo tốt xấu của họ trên thế gian này như Thiên Kinh Qur’an và Sunnah của Rosul  đã đề cập. Còn đối với người Kafir (kẻ phủ nhận Allah) thì không có sự phán xét về hành đạo tốt xấu của họ, vì họ không hề có sự hành đạo đúng thật và tốt nào đối với Allah, chỉ có điều tốt xấu của họ đã cư xử trên trần gian này mà họ đã tạo ra để phân biệt tốt xấu giữa họ và tất cả chúng đều hài lòng như thế, qua lời phán của Allah:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮊ الانشقاق: ٦ – ١٥

Này hỡi con người! Quả thật, ngươi lao động hết sức vất vả để trở về gặp Thượng Đế của ngươi, bởi thế ngươi sẽ được gặp Ngài (Allah). * Do đó, đối với ai được trao quyển sổ của mình bên tay phải. * Thì sẽ được thanh toán bằng một cuộc thanh toán dễ dàng. * Và được trở về với gia đình vui vẻ. * Ngược lại, đối với ai được trao quyển sổ của mình từ sau lưng. * Thì sẽ kêu gào cho được chết phứt. * Và bước vào hỏa ngục cháy bùng. * Quả thật (trên trần thế), y đã sống thích thú với gia đình. * Quả thật, y đã nghĩ sẽ không bao giờ trở lại (gặp TA). * Nhưng không, Thượng Đế của y hằng thấy rõ (việc y nghĩ) Al-Inshiqoq: 6 – 15.
Ông Al-Bukhory đã ghi lại Hadith từ bà A'-y-shah  phu nhân của Rosul , kể:

عَنْ عَائِشَةَ  قَالَتْ: قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ : ((لَيْسَ أَحَدٌ يُحَاسَبُ إِلاَّ هَلَكَ)) قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَلَيْسَ يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: ﮋ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮊ الانشقاق: 7 – 8 فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ : ((إِنَّمَا ذَلِكِ الْعَرْضُ، وَلَيْسَ أَحَدٌ يُنَاقَشُ الْحِسَابَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلاَّ عُذِّبَ)) رواه البخاري.

Khi tôi nghe Rosul  nói: "Không ai bị xét xử mà lại được thoát thân." Tôi lên tiếng hỏi: Thưa Rosul của Allah! Chẳng phải Allah đã phán rằng: Do đó, đối với ai được trao quyển sổ của mình bên tay phải. * Thì sẽ được thanh toán bằng một cuộc thanh toán dễ dàng. Al-Inshiqoq: 7 – 8. Rosul  tiếp: "Đó chỉ là sự trình diện trước Allah mà thôi, chứ không một ai bị đem ra phán xử mà không bị hành hạ cả."
Người Muslim phải tin tưởng rằng tất cả mỗi người đều được nhận quyển sổ ghi chép việc làm của bản thân. Mỗi khi người có đức tin lật từng trang giấy ghi chép việc thuần nhất của họ đối với Allah và những việc làm thiện làm y vui vẻ tột cùng, họ reo vang khoe mọi người về quyển sổ của mình, như được miêu tả trong Thiên Kinh Qur'an:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﮊ الحاقة: ١٩ – ٢٤

Bởi thế, đối với ai được trao cho quyển sổ của mình bên tay phải thì sẽ reo mừng nói: "Ðây, mọi người hãy đọc quyển sổ của tôi đây." * "Tôi nghĩ tôi sẽ hội đủ (điều kiện về) việc thanh toán của tôi." * Bởi thế, y sẽ sống một đời sống hạnh phúc. * Nơi một ngôi vườn Thiên đàng trên cao. * Cho ra trái từng chùm (thấp và gần) vừa tầm tay hái. * Hãy ăn và uống thoải mái vì điều (thiện) mà quí vị đã gởi đi trước cho mình vào những ngày đã qua Al-Haqqoh: 19 – 24.
Còn những người Kafir (phủ nhận Allah), những người đạo đức giả và những người lầm đường lạc lối, tất cả họ đều nhận quyển sổ của mình từ phía sau bên tay trái. Lúc đó, họ than van, hối hận, kêu gào muốn được chết phức đi, như được miêu tả trong Thiên Kinh Qur'an:

ﭧ ﭨ ﮋ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﮊ الحاقة: ٢٥ – ٣١

Ngược lại, đối với ai được trao quyển sổ của mình bên tay trái thì sẽ than: "Thật khổ thân tôi! Thà đừng giao cho tôi quyển sổ này của tôi! * Và thà đừng hay biết gì về việc thanh toán (này) của tôi! * Ôi, thà chết phứt đi cho rồi! * Của cải của tôi chẳng giúp gì được cho tôi. * Quyền hành của tôi đã rời bỏ tôi!" * (Khi đó có lệnh phán): "Hãy túm bắt và trói hắn lại. * Sau đó, hãy nướng hắn trong hỏa ngục" Al-Haqqoh: 25 – 31.
g) Cái cân công lý và cây cầu được bắt ngang hỏa ngục:

Người Muslim phải tin tưởng cái cân công lý là có thật, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮊ الأنبياء: ٤٧

Và TA sẽ thiết lập các bàn cân công lý vào Ngày Phục sinh. Bởi thế sẽ không có một người nào bị đối xử bất công về bất cứ điềi gì. Và nếu (chúng có làm một việc dù nhỏ) bằng sức nặng của một hạt cải đi nữa, thì TA cũng sẽ mang nó ra (cân đo). Và chỉ mình TA đủ làm công việc thanh toán sổ sách Al-Anbiya: 47.

Bên cạnh đó chúng ta cũng phải tin tưởng là có một chiếc cầu được bắt ngang hỏa ngục là con đường huyết mạch duy nhất dẫn đến thiên đàng, với cây cầu đó mỗi người đều phải đi ngang và có được qua đến bờ bên kia hay không tùy vào việc thiện của mỗi người nhiều hay ít.

Trong số họ có người đi nhanh như chóp mắt, có người đi nhanh như ánh sáng vụt ngang, có người đi nhanh như gió thổi, có người đi nhanh như cỡi ngựa, có người đi nhanh như cỡi lạc đà, có người đi nhanh như chiến đấu, có người đi như người đi bộ, có người đi trong sự sợ hãi, có người lê từng bước nặng nề rồi bị rớt xuống cầu. Chẳng những thế trên cầu còn có những con chó với cái đầu bằng sắt vồ lấy những người đi ngang. Ai qua khỏi được cầu được bước vào thiên đàng.

Bắt buộc mỗi người Muslim phải biết rõ điều này: chỉ có những người đi theo con đường chân lý của Allah ban xuống ở trần gian họ mới có cơ hội đi trên cây cầu của ngày xét xử mà thôi, còn đối với những ai chống đối bất tuân Allah ở trần gian thì không bao giờ có cơ hội đi trên cây cầu kia vào ngày phán xử đâu.

Cũng ở trên cây cầu này sẽ phân biệt được ai là người có đức tin thật sự và ai là kẻ đạo đức giả. Người có đức tin thật thụ sẽ vượt nhanh đến trước còn kẻ đạo đức giả bị ngăn cản lại không cho qua khỏi cầu.

h) Thiên đàng và hỏa ngục:

Người Muslim luôn tin tưởng rằng Allah đã chuẩn bị thiên đàng cho người có đức tin hưởng thụ và cũng đã chuẩn bị hỏa ngục để hành hạ những người Kafir (phủ nhận Allah). Thiên đàng và hỏa ngục là có thật không gì phai ngờ vực, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪﭫ ﭬ ﭭ ﭮﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﮊ البقرة: ٢٤ – ٢٥

Nhưng nếu các người không thể làm được và chắc chắn các người không thể làm nổi thì hãy sợ hỏa ngục mà chất đốt là con người và những bụt tượng, (với hỏa ngục đó) được chuẩn bị sẵn cho những người Kafir (phủ nhận Allah). * Và hãy báo cho những người có đức tin và làm việc thiện về việc họ sẽ được (Allah) ban thưởng những ngôi vườn thiên đàng bên dưới có các dòng sông chảy. Mỗi lần họ được cung cấp trái cây làm thực phẩm họ nói: "Ðây là những món mà chúng tôi đã được cung cấp trước đây." Và họ sẽ được ban cho những món ăn tương tự, trong đó họ sẽ có những người vợ trinh nguyên và họ sẽ ở trong đó đời đời Al-Baqoroh: 24 – 25.

Người Muslim phải tin tưởng chắc chắn thiên đàng và hỏa ngục là hai tạo vật được Allah tạo ra và đã có sẵn ngay bây giờ, như được phán về thiên đàng:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭛ ﭜﮊ آل عمران: ١٣٣

Và thiên đàng được chuẩn bị sẵn cho những người kính sợ Allah Ali I'mron: 133.

Allah phán về hỏa ngục:

ﭧ ﭨ ﮋ ﰂ ﰃ ﰄ ﮊ البقرة: ٢٤

Và hỏa ngục được chuẩn bị sẵn cho những người Kafir (phủ nhận Allah) Al-Baqoroh: 24.
Ông Abdullah bin U'mar  thuật lại lời Nabi :

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ  قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : ((إِذَا مَاتَ أَحَدُكُمْ فَإِنَّهُ يُعْرَضُ عَلَيْهِ مَقْعَدُهُ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ، فَإِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَمِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، وَإِنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ فَمِنْ أَهْلِ النَّارِ)) رواه البخاري.

"Sau khi chết đi, mỗi người sẽ được thấy nơi ở vĩnh viễn của mình vào buổi sáng và buổi chiều tối. Nếu ai là người của thiên đàng sẽ thấy nơi ở của mình trong thiên đàng còn ai là người của hỏa ngục sẽ thấy chổ ở của mình trong hỏa ngục." Hadith do Al-Bukhory ghi lại.
Cũng trong Thiên Kinh Qur'an và Sunnah của Nabi đã lặp đi lặp lại rất nhiều lần rằng thiên đàng và hỏa ngục là hai tạo vật đã được tạo hóa sẵn và đang hiện hữu ngay bây giờ, cho nên nhóm Sunnah và Ja-ma-a'h đã thống nhất nhau về điều này.

Bên cạnh đó, người Muslim cũng tin tưởng rằng thiên đàng và hỏa ngục không bao giờ bị hủy diệt lại và tàn lụi, như được dẫn chứng từ Qur'an và Sunnah:

Allah phán về sự trường tồn của thiên đàng:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭝ ﭞ ﭟﭠ ﮊ الرعد: ٣٥

Thức ăn và bóng mát của thiên đàng sẽ vĩnh cửu  Al-Ro'd: 35.
Nabi  nói:

قَالَ : ((مَنْ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ يَنْعَمُ وَلاَ يَبْأَسُ وَيَخْلُدُ وَلاَ يَمُوتُ)) رواه مسلم.

"Ai được vào thiên đàng sẽ được hưởng thụ vui vẻ, không bị chán nản và sống vĩnh cửu không bao giờ chết." Hadith do Muslim ghi lại.
Allah phán về sự trường tồn của hỏa ngục:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭛ ﭜ ﭝ ﮊ المائدة: ٣٧

và họ (những kẻ Kafir những kẻ phủ nhận Allah) sẽ phải chịu một hình phạt truyền kiếp Al-Ma-i-dah: 37.
Allah phán ở chương khác:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔﯕ ﮊ فاطر: ٣٦

Chúng (những kẻ phủ nhận Allah) sẽ không được quyết định cho chết phức và cũng không được giảm nhẹ hình phạt trong hỏa ngục Fatir: 36.
اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ رِضَاكَ وَالْجنَّةَ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهِمَا مِنْ قَوْلٍ وَعَمَلٍ، وَنَعُوْذُ بِكَ مِنْ سَخَطِكَ وَالْنَّارِ وَمَا قَرَّبَ إِلَيْهِمَا مَنْ قَوْلٍ وَعَمَلٍ.

Ol lo hum ma in na nas a lu ka ri đo ka wal jan nah, wa ma qor ro ba i lai ha min qâu lin wa a' mal. Wa na u' zu bi ka min sa kho ti ka wan nar, wa ma qor ro ba i lai ha min qâu lin wa a' mal.

Bắt buộc người Muslim phải tin tưởng tuyệt đối rằng tất cả những điều xảy ra dù tốt hay xấu đều do sự an bày xếp đặt sẵn của Allah, bởi vì Allah là Chủ Nhân của vũ trụ nên Ngài an bày tất cả những gì Ngài muốn, tất cả xảy ra đều do ý định của Ngài, tất cả những biến hóa đều nằm trong sự định đoạt của Ngài, không một vật hay điều gì dù nhỏ đến đâu xảy ra trong vũ trụ bao la bát ngát này mà không do sự định đoạt của Ngài, không có ai hay vật gì tránh khỏi sự an bày đó. Ngài là Ðấng tạo ra tất cả mọi việc từ sự hành đạo cả cuộc sống, nên ở đó có sự qui phục và sự bất tuân. Và cũng từ đó Ngài ra lệnh cho con người phải thì hành những gì Ngài muốn và cấm những gì Ngài không bằng lòng. Ngài để cho con người có quyền tự do lựa chọn chứ không có sự ép buộc ở đó, ngược lại nó xảy ra hay được thi hành tùy vào khả năng có thể của mọi người. Allah tạo ra con người và cả hành động của họ, Ngài muốn hướng dẫn bất cứ ai Ngài muốn với hồng ân của Ngài đồng thời Ngài muốn bỏ mặt ai lầm lạc tùy ý thích của Ngài. Tất cả không được phép hỏi tại sao Ngài làm thế nhưng tất cả mọi người sẽ bị hỏi tại sao họ lại làm như vậy.

Đức tin vào định mệnh là do Allah quyết định là một trong những nền tảng của đức tin, như trong Hadith Nabi  đã trả lời câu hỏi của Đại Thiên Thần Jibreel  khi hỏi về đức tin, Nabi  đáp:

قَالَ  عَنِ الإِيْمَانِ: ((أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ)) رواه مسلم.

"Đức tin là anh tin tưởng vào Allah, vào các Thiên Thần của Ngài, vào các kinh sách của Ngài, vào các Rosul của Ngài, vào ngày tận thế và vào định mệnh tốt xấu." Hadith do Muslim ghi lại.

Nabi  nói:

قَالَ : ((لَوْ أَنَّ اللَّهَ عَذَّبَ أَهْلَ سَمَوَاتِهِ وَأَهْلَ أَرْضِهِ لَعَذَّبَهُمْ وَهُوَ غَيْرُ ظَالِمٍ لَهُمْ، وَلَوْ رَحِمَهُمْ كَانَتْ رَحْمَتُهُ لَهُمْ خَيْرًا مِنْ أَعْمَالِهِمْ، وَلَوْ أَنْفَقْتَ جَبَلَ أُحُدٍ ذَهَباً فِي سَبِيلِ اللَّهِ تَعَالَى مَا قَبِلَهُ اللَّهُ مِنْكَ حَتَّى تُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ وَتَعْلَمَ أَنَّ مَا أَصَابَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ وَمَا أَخْطَأَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَكَ وَلَوْ مِتَّ عَلَى غَيْرِ ذَلِكَ لَدَخَلْتَ النَّارَ)) رواه أحمد.

"Nếu như Allah trừng phạt tất cả những ai trên trời và dân cư dưới đất thì họ xứng đáng bị thế chứ Ngài không hề bất công với họ. Còn nếu Ngài thương xót họ thì lòng thương xót của Ngài tốt hơn cho họ hơn cả mọi hành vi của họ. Và nếu bạn có bố thí cả núi vàng to như núi Uhud sẽ không được Allah chấp nhận cho đến khi bạn tin tưởng vào định mệnh, và biết rằng: không phải những hoạn nạn bạn gặp là do bạn đã làm sai, lại càng không phải bạn làm sai nên mới bị hoạn nạn như vậy. Quả thật, nếu bạn chết mà không tin tưởng giống như vậy thì chắc chắn bạn bị vào hỏa ngục." Hadith do Ahmad ghi lại.

Tin tưởng vào định mệnh gồm có những giai đoạn sau:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣﮤ ﮥ ﮦ ﮧﮨ ﮊ الحشر: ٢٢

Ngài là Allah, Ðấng mà không có Thượng Đế nào xứng đáng được tôn thờ ngoài Ngài, Ðấng am tường hết mọi điều vô hình và hữu hình Al-Hashr: 22.
Allah phán ở chương khác:

ﭧ ﭨ ﮋ ﰕ ﰖ ﰗ ﰘ ﰙ ﰚ ﰛﮊ الطلاق: ١٢

Và rằng Allah bao trùm (quán xuyến) hết tất cả mọi vật (việc) với sự hiểu biết của Ngài Al-Tolaaq: 12.
2- Thứ hai: Tin tưởng vào sự ghi chép: là tin tất cả mọi việc, mọi hiện tượng xảy ra ở vũ trụ này đã được Ngài ghi chép sẵn ở quyển sổ mẹ nơi Ngài và Ngài biết trước hết tất cả, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟﯠ ﮊ الحديد: ٢٢

Không một tai họa nào rơi xuống trái đất hoặc nhằm vào bản thân của các người mà lại không được ghi chép trong Quyển Sổ Ðịnh Mệnh trước khi TA (Allah) thể hiện nó Al-Hadeed: 22.
Nabi  nói:

قَالَ : ((كَتَبَ اللَّهُ مَقَادِيرَ الْخَلاَئِقِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِخَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ)) رواه مسلم.

"Allah đã an bày định mệnh cho tất cả vạn vật trước khi Ngài tạo thiên lập địa năm chục ngàn năm." Hadith do Muslim ghi lại.
3- Thứ ba: Tin tưởng rằng ý định của Allah chắc chắn được thực hiện không điều gì có thể thay đổi hay ngăn cản được. Do đó, tất cả mọi hiện tượng trong trời đất đều nằm trong ý muốn và sự định đoạt của Allah, điều gì Ngài muốn nó thành còn điều gì Ngài không muốn không bao giờ thành, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽﭾﮊ الإنسان: ٣٠

Và các người không muốn bất cứ điều gì đặng trừ phi Allah muốn Al-Insaan: 30.
Allah phán ở chương khác:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮊ إبراهيم: ٢٧

Và Allah làm bất cứ điều gì Ngài muốn Ibrohim: 27.
4- Thứ tư: Tin tưởng rằng tất cả mọi vật là do Allah tạo thành, duy chỉ Ngài là Đấng Tạo Hóa và tất cả những gì ngoài đều là tạo vật của Ngài, Ngài có khả năng trên tất cả, như Allah đã phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮊ الرعد: ١٦

Allah là Ðấng Tạo Hóa tất cả vạn vật Al-Ro'd" 16.
Allah phán ở chương khác:

ﭧ ﭨ ﮋ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﮊ الفرقان: ٢

Và Ngài đã tạo hóa tất cả mọi vật và sắp đặt cho chúng theo định mệnh nhất định Al-Firqon: 2.
Bắt buộc người Muslim phải biết định mệnh là do Allah sắp đặt, tất cả mọi điều mọi vật đều xảy ra theo định mệnh được sắp đặt cho chúng. Tất cả những gì Allah muốn chắc chắn sẽ xảy ra, mọi ý muốn của con người không xảy ra theo ý họ mà chỉ xảy ra theo ý muốn của Allah mà thôi, những gì Allah muốn là thành còn không muốn là không thành.

Bên cạnh đó cũng bắt buộc người Muslim biết thêm nguyên thủy của định mệnh là bí mật dành riêng cho Allah, không một Thiên Thần hay Nabi hay Rosul nào biết được cả.

Đối với người có đức tin thật họ luôn miêu tả về Thượng Đế của mình với những thuộc tính hoàn hảo, họ nhận biết được bất cứ điều gì xảy ra đều có ý nghĩa của nó còn khi không biết được ý nghĩa của nó họ lại hiểu được rằng trước họ là Allah Đấng có kiến thức tổng quát biết được điều đó, nên họ từ bỏ ý định chống lại Đấng Sáng Suốt, Đấng Thấu Hiểu mọi việc Ngài sẽ không bị tra hỏi còn mọi người sẽ bị Ngài tra hỏi.
c) Giáo lý đối với ai chống đối về định mệnh rồi từ bỏ những gì được Allah ra lệnh:

Tin tưởng vào định mệnh như những gì trình bày ở trên hoàn toàn không xóa đi ý định của con người trong việc kiểm soát hành động của mình, bởi vì giáo lý đã xác định rõ rằng con người hoàn toàn tự do lựa chọn, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮊ النبأ: ٣٩

Bởi thế, người nào muốn hãy chọn lấy một chỗ ngụ nơi Thượng Đế của y Al-Nabạ: 39.

ﭧ ﭨ ﮋ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜﯝ ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣﯤ ﮊ البقرة: ٢٨٦

Allah không bắt một ai gánh nặng trách nhiệm quá khả năng của mình. Mỗi người hưởng được phúc về điều tốt mà y đã làm ra và chịu phạt về tội y đã gây ra Al-Baqoroh: 286.
Và thực tiễn, mỗi người đều biết được rằng con người có ý muốn và khả năng muốn làm hay không làm, và sự phân biệt giữa hai vấn đề đó rất rõ ràng như có người muốn bước đi thì đi được còn có người muốn bước đi nhưng đi không được vì y bị tê liệt nhưng tất cả ý muốn và khả năng đó xảy ra dưới ý muốn và khả năng của Allah, như được phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽﭾﮊ الإنسان: ٣٠

Và các người không muốn bất cứ điều gì đặng trừ phi Allah muốn Al-Insaan: 30.
Và bởi vì, tất cả vũ trụ này là giang sơn của Allah, vì thế không gì xảy ra trong đó mà không thông qua ý kiến và sự quyết định của Ngài.

Tin tưởng vào định mệnh như đã nêu trên không nhằm để cho con người dựa vào đó rồi từ bỏ thi hành những thiên lệnh của Allah hoặc vi phạm những điều khoản bị Allah nghiêm cấm rồi đổ thừa cho là định mệnh đã được sắp đặt như thế, ai làm như vậy đúng là điều sai lầm qua những bằng chứng sau:

قَالَ : ((مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ قَدْ كُتِبَ مَقْعَدُهُ مِنْ النَّارِ أَوْ مِنْ الْجَنَّةِ)) فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ الْقَوْمِ: أَلاَ نَتَّكِلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: ((لاَ، اعْمَلُوا فَكُلٌّ مُيَسَّرٌ لِمَا خُلِقَ لَهُ)) متفق عليه.

"Bất cứ ai cũng đã được định sẵn rằng chổ ở của y được đặt ở hỏa ngục hoặc được đặt ở thiên đàng." Trong nhóm có người đàn ông hỏi: vậy chúng ta buông xuôi cho số phận, được không Thưa Rosul của Allah? Nabi  đáp: "Không, mọi người hãy cố gắng lao động, vì mọi cố gắng, phấn đấu sẽ thay đổi được định mệnh." Hadith do Al-Bukhory và Muslim ghi lại.
Qua Hadith Nabi  đã ra lệnh mọi người phấn đấu lao động, không được buôn xuôi cho định mệnh.
2- Thứ hai: những gì Allah ra lệnh và ngăn cấm đều nằm trong khả năng của mỗi người, như đã phán:

ﭧ ﭨ ﮋ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪﮊ التغابن: ١٦

Do đó, hãy sợ Allah (mà làm tròn bổn phận đối với Ngài) theo khả năng của các người có thể Al-Taghobun: 16.
Nếu con người bị ép buộc phải làm một việc gì đó nhất định thì đó là điều bắt buộc vượt khả năng có thể và đây là sự sai lầm, nhưng đối với Islam khi con người vi phạm giáo lý trong khi không có kiến thức về hành động đó hoặc làm trong quên lãng hoặc bị ép buộc phải làm thì hoàn toàn không có tội gì cả bởi vì y có lý do chính đáng.
3- Thứ ba: định mệnh được Allah an bày là sự bí mật dành riêng cho Ngài ngoài ra không một ai biết được cho đến khi nó đã xảy ra xong thì con người mới biết đó là định mệnh do Allah sắp đặt. Con người có ý muốn thi hành công việc gì đó trước khi họ hành động với ý muốn đó họ không biết được là ý muốn đó là định mệnh do Allah đã an bày trước, rồi sau khi làm xong họ mới đổ thừa và biện luận cho số mạng nhưng con người không thể chứng minh hay biện hộ cho những gì mình không hiểu biết.

Nếu người phạm tội biện luận cho rằng: "Tội lỗi của tôi là do định mệnh đã an bày cho tôi như thế." Hãy đáp lại y: "Trước khi bạn phạm tội, điều gì cho bạn biết đấy định mệnh do Allah đã an bày? Trong khi bạn biết được mình có khả năng lựa chọn làm hay không làm, và trong giáo lý đã vạch sẵn cho bạn biết đâu là được thưởng còn đâu là phạt. Cho nên, việc vi phạm của bạn là do chính bạn cố ý lựa chọn như thế, bạn đã xem trọng tội lỗi hơn việc thiện thì phải chịu trách nhiệm về tội lỗi đã phạm."