[48]
Nghe ra như oán như sầu phải chăng!
Kê Khang này khúc Quảng Lăng,
[49]
Một rằng lưu thủy hai rằng hành vân.
[50]
Quá quan này khúc Chiêu Quân,
[51]
Nửa phần luyến chúa nửa phần tư gia.
Ðó là tính chất của bản đàn. Chứa đựng những hình ảnh, tâm sự
buồn ai oán. Và đây là tài nghệ của Thúy Kiều, cuốn hút người nghe
vào biển âm thanh:
Trong như tiếng hạc bay qua,
Ðục như nước suối mới sa nửa vời.
Tiếng khoan như gió thoảng ngoài,
Tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa.
47 |
C h ư ơ n g 0 1 : H à n h T r a n g
Âm thanh được diễn tả bằng những hình ảnh rất tài tình. Và đây là
hậu quả tai hại của bản đàn:
Ngọn đèn khi tỏ khi mờ,
Khiến người ngồi đó cũng ngơ ngẩn sầu.
Khi tựa gồi khi cúi đầu,
Khi vò chín khúc khi chau đôi mày.
Tâm tư của Kiều có rất nhiều sầu thảm, đau khổ. Ðó là những hạt
giống thừa hưởng từ ông bà đời trước. Tâm tư đó, bây giờ được diễn
tả qua tiếng đàn. Và người nghe là Kim Trọng cũng bị cuốn hút vào
thế giới của sầu khổ. Anh chàng ngồi không yên được để nghe. Tư thế
ngồi của anh chứng tỏ anh hoàn toàn bị cơn lốc của tâm trạng Thúy
Kiều kéo theo. Văn nghệ lành mạnh và văn nghệ không lành mạnh rất
khác nhau. Ðàn hay hát lên một bài hát, mình có thể tạo ra những hậu
quả rất lớn trong lòng mình và trong lòng người nghe. Chúng ta cần
phải rất cẩn thận. 'Khi tựa gối khi cúi đầu, Khi vào chín khúc khi chau
đôi mày.' Rất rõ ràng thái độ bất an của Kim Trọng dưới ảnh hưởng
của một khúc nhạc có tính cách sầu thương. Văn nghệ rất nguy hiểm.
Tôi thường nói với các sư chú, sư cô: hát thì hát, ngâm thơ thì ngâm
thơ nhưng phải cẩn thận. Hát và ngâm thơ là một cách tưới tẩm
những hạt giống trong lòng mình. Có những hạt giống cần tưới tẩm
và có những hạt giống không nên tưới tẩm. Chúng ta có đầy đủ tất cả
những hạt giống (nhất thiết chủng thức) cho nên phải cẩn thận. Nhất
là khi mình còn yếu. Ðừng nên tưới tẩm bằng thi văn những hạt
giống sầu đau của mình. Mỗi khi các sư chú, sư cô, các anh, các chị
làm được một bài nhạc thanh thoát thì tôi mừng. Nếu trong nhạc có
những nét đau buồn thì tôi không mừng lắm. Khi làm ra những nét
nhạc đó, chính mình sẽ hát, bạn mình sẽ hát và sẽ tưới lại những hạt
giống đau buồn. Và đó là đi ngược lại được lối tu học của chúng ta.
Rằng: 'Hay thì thật là hay,
'Nghe ra ngậm đắng nuốt cay thế nào.
'Lựa chi những khúc tiêu hao,
'Dột lòng mình cũng nao nao lòng người?'
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |