48
Lê Xuân Thông, Đinh Thị Toan
tổ đến lập nghiệp ở phương trời xa xôi há chẳng phải vì một cuộc sống thịnh đạt ư! Ước mong
ấy hẳn từ xưa đến nay lớp lớp cháu con đều hướng đến:
Nước thịnh dân an, đất linh hiển,
Gió hòa mưa thuận, trời bình an.
(Đình Sơn Phong, thành phố Hội An)
Kim Thành cựu miếu, tồn thiên địa,
Vĩnh Điện cổ đình, lưu thế nhân.
(Đình Kim Thành, thị xã Điện Bàn)
Lời ngưỡng vọng này không chỉ bắt gặp ở các đình làng mà còn xuất hiện nhiều
trong
các công trình như nhà thờ tiền hiền, nhà thờ tộc, miếu đền và thậm chí ở các Phật tự. Điều
này cho thấy, đứng trước các đấng anh linh có huyền cơ xoay chuyển thế cuộc (chí ít là trong
tâm thức dân gian), con người không quên cầu xin sự phù trì, bảo hộ. Nhưng như một lẽ tất
yếu, ai cũng hiểu được rằng, sự an vui no đủ có được phải dựa trên nền nhân vững vàng, phúc
đức sâu dày của tiền nhân để lại, hậu thế bồi đắp. Thế nên:
Dựng bồi đất phúc, chư tộc phái trăm đời no đủ,
Giỏi xây nền nhân, phong tục làng ngàn năm vững thịnh.
(Đình Mỹ Xuyên Đông, huyện Duy Xuyên)
Xóm làng an vui, đất linh tụ hội,
Nền nhân dựng nghiệp, người tài sản sinh.
(Đình An Nhơn, thị xã Điện Bàn)
Có nhân, có đức, có phúc ấm mới được no ấm, nhưng muốn có được sự “an” tất phải có
“hòa”. “Nhân hòa” là yếu tố cần thiết giữa vùng đất “người góp” di cư từ nhiều vùng khác nhau.
Các bậc lão niên luôn răn cháu con lấy “hòa” làm căn bản, “hòa” là đầu mối để “vạn sự thành”.
Đến thế kỉ XXI, lời dặn ấy vẫn còn được các bô lão làng Mỹ Xuyên Đông nhắc đến:
Chư tộc an ổn, đức trước lưu lại bồi nền cũ,
Toàn dân hòa vui, đời sau kế thừa đắp móng mới.
Già vẫn còn khỏe, còn có ích, chỉ mong thiên hạ bình yên,
Có thành tựu lại thêm kính trọng, nhẫn chịu để tự sở được thái hòa.
Tạp chí Khoa học xã hội miền Trung, Số 01 (75) - 2022
49
Như vậy, để làng xóm an ổn, thịnh vượng, người người yên vui, tâm bình khí tốt thì cần
có cả hai thành tố: đó là sự chở che, hộ trợ của cõi âm phù, sự tích lưu công đức sâu dày của
tiền nhân; đi cùng với đó là sự bồi tụ, xây đắp thêm của các lớp hậu thế, sự hòa hợp trọng thị
trong mỗi thế hệ cháu con. Cho nên, sự ngưỡng vọng về cuộc sống thái bình, no ấm vừa là
lời khẩn cầu nhưng cũng là lời nhắc nhở những ai đứng trước tự sở cần phải biết tu chính bản
thân, kế thừa di sản của người đi trước, dựng bồi tăng thêm, làm tiền đề cho lớp sau nối tiếp.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: