Kinh dịch Đạo của người quân tử Nguyễn Hiến Lê

Nguyễn Hiến Lê
 
Nhìn lại quãng đường đã qua trong hai mươi bảy năm nay từ 1953, tôi thấy mới đầu tôi chỉ tính viết 
hai cuốn rồi ngưng vì tự biết Hán học không phải là sở trường của mình; nhưng nhờ gặp bạn, nhờ 
được độc giả khuyến khích, tôi đã mỗi năm tiến thêm một ít bước, rốt cuộc đã viết được 19 nhan đề 
về Cổ học Trung Hoa (không kể một cuốn dịch của Lâm Ngữ đường), trong số đó có 6 nhan đề về 
Văn học đều đã xuất bản và 13 nhan đề về triết học mà mới có 5 nhan đề đã xuất bản, còn 8 nhan đề 
chỉ là bản thảo. Có những nhan đề chỉ gồm trên trăm trang, nhưng cũng có nhan đề gồm nhiều tập, 
dày bảy tám trăm trang, trên ngàn rưỡi trang; trung bình là ba bốn trăm trang.  
Như vậy chỉ nhờ mỗi một câu của Mẹ tôi: “con nhà Nho không lẽ không đọc được gia phả bên nội 
bên ngọai” khi nói với tôi như vậy, Người chỉ nghĩ đến công của tổ tiên, có ngờ đâu rằng, đã vô tình 
vạch cho tôi một hướng đi, tìm cho tôi một lẽ sống, tạo cho tôi một cuộc đời có ý nghĩa.  
Hôm nay là ngày giỗ của Người, không khí chung quanh bàn thờ thật lạnh lẽo: về hàng con chỉ có 
hai vợ chồng tôi, về hàng cháu và chắt không có một ai. Nhưng mừng rằng còn được một nén hương 
trầm, một bình trà ngon của một bạn văn và một độc giả cho. Tôi ghi lại đấy mấy trang này để con 
cháu ở xa nhớ công Người: “Phúc đức tại Mẫu”.  
Sài gòn, ngày Rằm tháng Ba năm Kỷ mùi (11-04-1979)  
 
 
Nguyễn Hiến Lê