Kỹ sư Dương Bá Toàn tiF>ổnc

N học nhằn khâu chọn giống

Trăn  trở vói  những  khó  khăn  của bà  con  nông  dân, 

năm  2009,  kỹ  sư  Lỗ  Tất  Chánh  (nguyên  Trưởng  phòng 

Nông  nghiệp  và  phát  triển  nông  thôn  huyện  Vĩnh 

Tường)  đã  nghiên aru đề  tài  khoa học về giống  cà  chua 

ghép,  nhằm  khắc  phục  bệnh  héo  rũ  vi  khuẩn  và  nâng 

cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất cà  chua trái  vụ.  Ban 

đầu,  trên  diện  tích  l.OOOm^,  anh  hướng  dẫn bà  con  tiến

55

hành  tììử nghiệm  mô hình  trồng  giống  ghép  giữa  2  loại 

gốc  và  10  loại  giống  ngọn  khác  nhau,  kết  quả  cho  thấy 

ghép  trên  gốc  cà  tím  EG203  tốt  nhất  và  cho  năng  suất 

cao  nhất.  Năm  2010,  mô  hừih  thử  nghiệm  3  loại  giống 

ngọn khác nhau  trên gốc  cà  tím  vói diện tích  Iha đã  rút 

ra  giống  cà  chua  Savior  thích  họp  nhất.  Rút  kinh 

nghiệm  từ  các  vụ  trước,  năm  2011,  những  người  thực 

hiện  dự  án  chỉ  trồng  1  giống  Savior  trên  gốc  cà  tứn 

EG203, kết họp vói 4 thí nghiệm phân bón trên diện tích 

3ha;  qua  đó  rút  ra  công  thức  bón  phân  và  liều  lượng 

điều tiết nước để cho năng suất cao nhất.

Thời  gian  đầu  thực hiện  thí  điểm, bà  con  còn e ngại 

chưa  mạnh  dạn  tham  gia  mô  hình,  từ  bỏ  những  giống 

cũ  truyền  thống  chuyển  sang  trồng  giống  mói  do  chưa 

thấy được hiệu quả kmh tế của giống mói; mặt khác, chi 

phí  chăm  bón  loại  này  lớn  gấp  3  lần  so  vói  giống  khác 

trên  cùng  diện  tích  (4,4  triệu/sào).  Sau  vụ  đầu  tiên, 

rứiiều hộ đã  đạt năng  suất cao,  thu lọi  nhuận lớn nhưng 

có  hộ  năng  suất  thấp,  thu  nhập  không  đáng  kể  do 

không  thực  hiện  điing  quy  trình  kỹ  thuật.  Phòng  Nông 

nghiệp  huyện  đã  tổ  chức  rút  kữứi  nghiệm,  chỉ  ra 

nguyên  nhân  của  rửiững  hộ  thất  bại,  nên  khi  tiếp  tục 

triển  khai,  nhiều  hộ  không  đạt  năng  suất  ở  vụ  trước 

nhưng  vụ  sau  vẫn  hăng  hái  tham  gia.  Kết  quả  vụ  Thu 

Đông  2011  đã  thắng  lợi  toàn  diện  cả  về  diện  tích  canh 

tác  lẫn  năng  suất.  Bình  quân  năng  suất  của  các  hộ  đạt 

khoảng  3  tấn/sào,  vói  giá  hiện  nay  ữung  bình

56

7.000đ/kg  thì  bà  con  thu  được  21  triệu  đồng/sào,  cao 

hơn gấp  3 lần so với cà chua không ghép.

Giói  thiệu  về  kỹ  thuật  trồng  và  chăm  sóc  loại  cây 

này,  kỹ  sư  Lỗ  Tất Chánh nói:  "Trước  khi  trồng,  đất  cần 

được  cày,  phoi  ải  ít nhất  một  tuần,  sau  đó  làm  đất nhỏ, 

toi xốp, lên luống rộng  l,6m , cây cách cây khoảng 25cm, 

mỗi  luống  trồng  một  hàng.  Sau  khi  lên  luống,  bà  con 

tiến hành rạch hàng giữa luống, bón phân chuồng, phân 

NPK  và  lấp  kín.  Dùng  dụng  cụ  chọc  lỗ  để  đặt  cây  cà 

chua  ghép,  cắm  cọc  tre  cao  từ  40  -  50cm  cạnh  cây  đã 

trồng  và  buộc  bằng  dây  ni  lông  mềm  để  chống  đổ. 

Trồng  xong  cần  tưói nước  ngay,  phủ ni lông đen có  ánh 

bạc  để  chống  cỏ dại và  giữ ẩm  (nên  trồng vào  cuối buổi 

chiều  để  cây  nharửi  hồi,  dễ  sống),  khi  cây  cao  từ  50  - 

60cm  phải  làm  giàn  chắc  khỏe  buộc  chặt.  Lượng  phân 

bón  trên  một  sào  khoảng  1  tấn  phân  chuồng,  70  -  80kg 

phân  NPK,  ngoài  ra  còn  có  phân  đạm  urê,  phân  kali  và 

vôi bột.  Bà  con căn cứ vào màu  sắc  của lá  để điều  chừih 

lượng  phân bón  và  số lần  bón  cho  phù họp  vói  sự phát 

triển  của  cây,  nhất  là  giai  đoạn  khi  cây  sinh  trưởng 

mạiứi  cần  tưói  rãnh  7 - 1 0   ngày/1  lần  không  được  để 

đất khô hạn.

Và m ột vụ mùa năng suất cao

Quá  trình  trồng  cho  thấy  cây  cà  chua  ghép  sinh 

trưởng  và  phát  triển  tốt, bộ  lá  có màu xarửi đậm, bản lá 

dày,  số  chùm  hoa  và  tỷ  lệ  đậu  quả  cao,  cây  khỏe,  loại 

trừ được bệnh héo rũ và tỷ lệ nhiễm các bệnh khác thấp.

57

Đi  tham  quan  ruộng  cà  chua  đang  mùa  thu  hoạch,  anh 

Nguyễn  Văn  Lâm,  thôn  Nam  Cường,  xã  Thổ  Tang  nói: 

"Trước đây, vào vụ Đông, gia đình tôi  thường trồng dưa 

chuột,  dưa  lê  và  cà  chua  không  ghép,  tuy  nhiên  năng 

suất  không  cao  và  thu  nhập  thấp.  Khi  phòng  Nông 

nghiệp  và  Phát  triển  nông  thôn  đưa  giống  cà  chua  mói 

vào  thí  điểm,  gia  đình  tôi  đã  mạnh  dạn  tham  gia  mô 

hìrứi.  Năm  đầu  tiên,  do  chưa  nắm  vững  quy  trmh,  thực 

hiện  chưa  đúng kỹ thuật nên năng suất không  cao, năm 

thứ 2  gia  đình  tôi  thu  được trên 40  triệu  đồng, năm  nay 

dự kiến  sẽ  được nhiều hon  thế khi năng  suất khoảng  từ 

5 - 6  tấn, với giá hiện nay  lO.OOOđ/kg".

Một hộ khác cũng được thu lợi từ trồng cà  chua ghép 

là  hộ  anh  Nguyễn  Văn  Tưởng,  thôn  Trúc  Lâm,  xã  Thổ 

Tang.  Arửi  chia  sẻ:  "Năm  nay  tôi  mói  bắt  đầu  ữồng  thử 

giống cà chua này và chỉ trồng hon 1  sào, diện tích còn lại 

tôi trồng rau. Dự kiến vụ này ruộng nhà tôi cho năng suất 

khoảng  4  tấn.  Giống  tốt  thế này  năm  sau  tôi  sẽ  mở rộng 

trồng khoảng 3 sào".

Theo  chị  Phan  Thị  Thu  Hiền,  chuyên  viên  phòng 

Nông  nghiệp huyện  cho  biết:  "Mặc  dù  năm  đầu  tiên bà 

con  nông  dân  xã  Tân  Tiến  trống  giống  cà  chua  mói, 

nhưng  do  trước  đó,  xã  Đại  Đồng  đã  trồng  và  cho  hiệu 

quả  kừửi  tế cao  nên  bà  con  nắm bắt  được  và  chủ  động 

đăng  ký  tham  gia  mô  hình.  Toàn  xã  có  khoảng 

S.OOOm^  trồng  cà chua  Savior ghép  chủ yếu phân bổ  tại 

xã  thôn Xóm Mới.  Đến thời  điểm này, hộ  thu  được  thấp

58

nhất  khoảng  từ  4  -  5  triệu  đồng/sào,  hộ  rửiiều  từ  8  -  9 

hiệu /sào".

Cũng  theo  kỹ  sư  Lỗ  Tất  Chánh;  "Giống  cà  chua  này 

thích họp  với hầu hết diện tích ữồng ữọt của huyện  Vĩnh 

Tường  nói  riêng  và  cả  tình  nói  chung.  Tuy  nhiên,  cây 

không  chịu  được  hạn  và  phụ  thuộc  giống  vào  cơ sở sản 

xuất  cây  ghép.  Từửi  ta  có  dãy  núi  Tam  Đảo  khí  hậu  rất 

thuận lọi  cho việc sản xuất cây giống, nếu có được một cơ 

sở sản xuất ở đó sẽ đáp ứng được nguồn giống  tại  chỗ để 

cung cấp cho bà con".

Mô  hình  trồng  cà  chua  Saivior  ghép  trên  gốc  cà  tím 

EG203 đang rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngàrửi để 

hỗ trợ nông dân trong huyện nhân rộng, đưa vào sản xuất 

đại  ữà  rửiằm  chuyển  đổi  cơ  cấu  cây  trồng,  quy  hoạch 

thành  vùng  sản  xuất  hàng  hóa,  đưa  sản  phẩm  tiêu  thụ 

trong  tình  và  các  vùng  lân  cận,  tăng  thu  nhập  cho  ngưòi 

nông dân, góp phần phát triển kừửi tế - xã hội nông thôn.

8.3. 

Nông  dàn  trồng  thành  công  giống  cà  chua 

Hồng Châu lai F1 trên đất ruộng

59

Giống  cà  chua  Hồng  Châu  lai  F1  hiện  đang  được 

nhiều hộ nông dân hai xã An Thạnh và Đa Phước Hội của 

huyện Mỏ Cày Nam tập trung trồng khá lớn với tổng diện 

tích gần 5 ha. Giống cà chua Hồng Châu lai F1  được ngưòi 

dân  ưa  chuộng  bỏi  năng  suất  có  thể  đạt  tói  4  tấn/công, 

tăng  1,5 tấn/công so vói các giống cà chua khác và có khả 

năng chống chịu được sâu bệrửi tốt và  trồng được trái vụ. 

Nông  dân  Trưong  Văn  Tiến  ở  ấp  Vĩnh  Khánh,  xã  An 

Thạnh  rất phấn khỏi  khi  vụ  cà  chua  thòi  điểm  này  trứng 

mùa được giá.

Ông Trưong Văn Tiến cho biết:  "Trước  kia  gia  đìrứi 

tôi  chuyên  trồng  màu,  mà  chủ  yếu  là  cây  cà  chua,  khi 

loại  giống  cà  chua  Hồng  Châu  chưa  được  phổ  biến 

rộng rãi  trong nông dân,  lúc đó tôi trồng giống cà  chua 

Trang  Nông  luân  canh  trên  lúa.  Qua  nhiều  năm  kinh 

nghiệm  trồng  giống  cà  Trang  Nông  tôi  nhận  thấy  đây 

là  loại  cà  khó  trồng, năng  suất  thấp  sức  chống  chịu với 

thời  tiết  kém  và  thường  xuyên bị  quăn  ngọn  khả  năng 

duy  trì  cho  quả  ít,  cây  mau  tàn  rất  khó  trồng  và  chăm 

sóc".  Sau nhiều năm kinh nghiệm, trồng cà  chua Trang 

Nông  thấy năng  suất không hiệu  quả, lợi nhuận không 

nhiều,  ông Tiến  đã  quyết định  tìm  giống mói  về  trồng. 

Năm  2007,  khi  được  giói  thiệu  về  giống  cà  chua  Hồng 

Châu,  ông  Tiến  mạnh  dạn  chuyển  toàn  bộ  2  công  đất 

ruộng  sang  trồng  loại  cà  giống  mói  này.  Năm  đầu  thu 

được  lọi  nhuận  và  năng  suất  rất  cao.  Từ  đó  đến  nay, 

ông  Tiến  đã  quyết  định  duy  trì  giống  cà  chua  Hồng

60

Châu  luân  canh  trên  đất  ruộng.  Trồng  cà  chua  Hồng 

Châu  cho  thu  nhập  nhanh  chỉ  mất  hai  tháng  trồng  là 

bắt  đầu  thu  hoạch,  khả  năng  cho  quả  kéo  dài  đến  60  - 

65  ngày và  có  thể duy  trì  thời  gian  cho  quả  lâu hon tùy 

theo  chế độ  chăm  sóc.  Giá  cà  chua  Hồng  Châu  hiện  tại 

ở mức  3.000  -  3.500  đồng/kg.  Từ hai  công  đất  trồng  cà 

chua  Hồng  Châu  sau  khi  trừ  đi  chi  phí  gia  đình  ông 

Tiến  thu lãi gần  15 triệu đồng/vụ.

Giống  cà  Hồng Châu có rủìiều un điểm;  cứng cây có 

chiều cao từ 1,2 đến  l,4m.  Cây smh trưởng và phát triển 

rửianh,  chịu  nhiệt  tốt,  chống  được  bệnh  quắn  ngọn  và 

bệnh  đốm  lá  khả  năng  đậu  quả  sai,  trọng  lượng  quả  to. 

Khi  quả  chm  có  màu  đỏ  đẹp,  thịt  dày  và  vỏ  críng  vận 

chuyển ít bị dập.  Chứứi vì nhiều ưu  thế đó nên giống cà 

này hiện  đang  được nhiều  nông  dân  đầu  tư trồng.  Thòi 

gian trồng cà  chua Hồng Châu cho đến khi  thu hoạch là 

60  đến  65  ngày,  từ 30  đến  60  ngày bắt đầu  cho  quả  nếu 

được  chăm  sóc  tốt.  Giống  cà  này  trồng  được  nhiều  vụ 

trong năm, đặc biệt là mùa nghịch thường  thì vào  tháng 

mùa  mưa  cà  chua  có  giá  từ 7.000  -  8.000  đồng/kg, nông 

dân có lãi gấp đôi so vói vụ thuận.

Để  cây  cà  chua  Hồng  Châu  phát  triển  tốt  trên  đất 

ruộng ông Tiến chia sẻ kirửì nghiệm: Trồng cà chua phải 

lên  liếp  cao  cây  cà  mói  phát  triển  tốt.  Thường  thì  ông 

Tiến bón phân chuồng nhằm hạn  chế bớt chi phí đầu tư 

cho  sản  xuất  vừa  được  lợi  là  cho  hiệu  quả  kứìh  tế  cao. 

Ngoài  ra,  cà  chua  trồng  một vụ phải  cải  tạo lại đất luân

61

canh  trồng  loại  cây  ngắn  ngày  khác  không  nên  trồng 

liền  sau  thu  hoạch  vì  đất bị  bạc  màu  sẽ  không  đem  lại 

hiệu  quả  cao.  Khi  cây  đuợc  khoảng  1  tháng  tuổi,  ông 

Tiến còn sử dụng phân NPK (tỉ lệ:  20-20-15) rải dưói gốc 

cà  rồi bồi bùn  xung  quanh  để phân ngấm  vào bộ  rễ  lâu 

dài.  Khi  cây  bắt  đầu  ra  hoa,  đậu  quả  ông  Tiến  còn  kết 

họp  tưói  Calcium  Nitrat  giúp  cho  quả  tốt,  to  ữòn  và 

không bị chai ở cuống quả.

Từ cách  làm  của  ông  Tiến đã  đem  lại hiệu  quả  kinh 

tế  rất  cao  khi  đưa  giống  cà  chua  Hồng  Châu  xuống 

ruộng.  Nếu  trồng  vói  diện  tích  lớn,  thu  nhập  cà  chua 

Hồng  Châu  mỗi  vụ  ở  mức  ổn  định  trên  50  triệu 

đồng/ha cao hon so với giống cà Trang Nông trước đây 

ông Tiến đã trồng.

62