Bernard sesboüÉ S. J
tải về 1.47 Mb.
|
| Vì theá, chuùng ta ñöøng neân ngaïi nguøng gì khi noùi veà “caùi cheát cuûa Thieân Chuùa”, vaø ñoù khoâng phaûi chæ laø moät caùch noùi suoâng maø thoâi, vì chöng, Con Thieân Chuùa, chính Ngaøi, quaû thöïc ñaõ nhaän chòu ñieàu maø Ngaøi ñaõ nhaän laøm cuûa mình, töø nôi xaùc theå cuûa Ngaøi. Caùi gaây gai chöôùng naày, chính laø söï thaät cuûa ñöùc tin vaø ñoù chính laø söï thaät sieâu ñoä chuùng ta. Vì chöng, khi khaúng ñònh raèng Ñöùc Kitoâ ñaõ cheát nhö moät vò Thieân Chuùa, chuùng ta muoán noùi raèng Ngaøi ñaõ cheát nhö chæ moät vò Thieân Chuùa ñoù môùi coù theå cheát nhö vaäy : baèng caùch trao ban söï soáng, söï soáng cuûa Ngaøi. “Vò Thieân Chuùa haèng soáng vaø ñích thöïc ñoù, neáu nhö chính Ngaøi ñaõ khoâng phaûi laø ngöôøi, thì chaúng theå naøo ñaõ coù theå neám höôûng ñöôïc höông vò söï cheát; vaø neáu nhö con ngöôøi voán ñaõ neám ñöôïc höông vò söï cheát naày, chaúng phaûi laø Thieân Chuùa thaät vaø laø Söï Soáng vónh haèng, thì ngaøi cuõng ñaõ chaúng theå naøo chieán thaéng ñöôïc söï cheát” (Fulgence de Ruspe, P.L. 75, 459d-460c).
Vì theá, khi ngöôøi ta ñaõ thöøa nhaän vaø hieåu ñöôïc raèng Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñaõ phaûi chòu khoå ñau nôi xaùc theå cuûa Ngaøi, ngöôøi ta seõ deã daøng chaáp nhaän moät coâng thöùc khaùc nhö theá naày : “Chính moät trong Ba Ngoâi Vò ñaõ chòu khoå ñau nôi xaùc theå cuûa Ngaøi”. Treân thöïc teá, coâng thöùc naày chaúng haøm chöùa theâm ñieàu gì môùi meû caû, vì thöïc ra ngöôøi ta chæ coù vieäc thay vaøo ñònh tín maàu nhieäm Thieân Chuùa- Ba Ngoâi baèng danh xöng Con hay Ngoâi Lôøi thoâi laø xong: baûn vò (hypostase) Con chaúng phaûi laø moät trong ba Ngoâi Vò thaàn linh ñoù sao ? Luùc baáy giôø, caùch traàn truïi vaø ñôn giaûn ngöôøi ta chæ coøn coù vieäc tuyeân xöng caùi gaây gai chöôùng naày cuûa Tin Möøng : Thieân Chuùa ñaõ cheát ñeå sieâu ñoä chuùng ta. Coâng thöùc naày caøng giuùp ñaùnh giaù saâu saéc hôn veà neàn taûng vöõng chaéc vaø chieàu saâu cuûa nieàm tin cuûa chuùng ta maø thoâi. Nhöng, neáu nhö ngöôøi ta phaân tích noù trong taát caû moïi noäi haøm yù nghóa coù theå coù cuûa noù, coâng thöùc naày haún seõ ñeå loä cho thaáy ñoù chính laø moät toùm löôïc tuyeät vôøi veà tín ñieàu maàu nhieäm Nhaäp Theå, coù khaû naêng xua tan taát caû moïi laïc giaùo lieân can ñeán Ñöùc Kitoâ. Coâng thöùc ñoù ñoàng thôøi cuõng dung hoøa ñöôïc vôùi nhau ba tín ñieàu cô baûn veà Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi, veà Maàu nhieäm Nhaäp Theå vaø veà Maàu nhieäm Sieâu ñoä, bôûi vì, coâng thöùc ñoù chöùng toû ñöôïc raèng laøm theá naøo maø haønh vi thaêng hoa baûn tính nhaân loaïi bôûi Ngoâi vò thaàn linh khoâng laøm bieán thaùi ñi thöïc taïi hieäp nhaát do töï baûn tính, vaø khoâng phaù vôõ ñi tình traïng hieäp nhaát ñeám keå ñöôïc cuûa Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi, laøm theá naøo maø Ba Ngoâi Vò Thaàn Linh laïi coäng taùc ñöôïc vôùi nhau ñeå cuøng sieâu ñoä chuùng ta nôi duy chæ moät trong Ba Ngoâi Vò ñoù, laøm theá naøo maø chính nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ laïi sieâu ñoä ñöôïc, thaùnh hoùa ñöôïc vaø laøm cho haèng soáng ñöôïc, vaø vì theá laøm theá naøo maø baûn tính chuùng ta laïi lieân keát ñöôïc vôùi söï giaûi phoùng cuûa rieâng Ngaøi theo ñuùng nhö chöông trình cuûa Ñaáng Taïo Thaønh.
ÖÙng ñoái vôùi caùc haønh vi nhaän laøm cuûa mình nhöõng söï thuoäc veà nhaân tính laø haønh vi Ngoâi Lôøi thoâng giao cho nhaân tính cuûa mình nhöõng yeáu toá ñaëc thuø vaø nhöõng hoaït ñoäng voán thuoäc veà thaàn tính. Vì chöng, Con khoâng söû duïng nhaân tính cuûa Ngaøi nhö moät coâng cuï ôû beân ngoaøi mình vaø Ngaøi cuõng khoâng gaït nhaân tính cuûa Ngaøi ra khoâng cho tham döï vaøo ñieàu maø Ngaøi laøm nhö moät vò Thieân Chuùa. Vì theá, Ngoâi Lôøi ñaõ cho nhaân tính ñöôïc söû duïng nhöõng khaû naêng ñaëc thuø vaø nhöõng haønh ñoäng maø voán dó thaàn tính môùi laø nguyeân lyù taùc thaønh, ñieàu ñoù coù nghóa khoâng phaûi do söùc rieâng cuûa nhaân tính. Söï thoâng ban ñaàu tieân vaø laø nguyeân lyù cuûa taát caû moïi haønh vi thoâng ban cuûa Ngoâi Lôøi cho nhaân tính cuûa Ngaøi ñoù laø söï thoâng ban cöông vò laø con cuûa Ngaøi (sa propriéteù filiale) : Ngoâi Lôøi thoâng ban cöông vò laø con ñoù cho nhaân tính cuûa Ngaøi treân cô sôû söï kieän Ngaøi laøm cho nhaân tính ñoù truï toàn trong Ngaøi, laøm sao ñeå chính söï thoâng ban ñoù khoâng taêng theâm yeáu toá gì vaøo söï thoáng nhaát baûn vò cuûa Ngaøi. Nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ, treân cô sôû baûn tính cuûa mình, khoâng theå trôû thaønh ñöôïc sinh ra bôûi Cha vaø ñoàng baûn theå vôùi Cha, maø trôû thaønh, treân cô sôû truï theå cuûa mình, ñích thaät laø Con vónh haèng laøm ngöôøi. Ñoù chính laø ñieàu maø Giaùo Hoäi moïi thôøi ñaõ hieåu vaø muoán noùi khi thôø laïy xaùc theå cuûa Ñöùc Kitoâ. Giaùo hoäi khoâng “cuøng thôø laïy” (coadore) xaùc theå ñoù nhö theå ñoù laø ñeàn thôø thaùnh nôi coù Thieân Chuùa ngöï giaù : ñoù seõ laø vieäc toân thôø ngaãu töôïng; nhöng Giaùo Hoäi thôø laïy xaùc theå ñoù nhö chính laø xaùc theå cuûa Thieân Chuùa, trong cuõng cuøng haønh vi thôø laïy, bôûi vì cuøng vôùi Ngoâi Lôøi, xaùc theå ñoù chính laø Con duy nhaát. Ngay töø khoaûnh khaéc ñaàu tieân laø ngöôøi, Ngoâi Lôøi vónh haèng ñaõ thoâng ban cho xaùc theå vöøa môùi sinh ra ñoù cuûa Ngaøi “nguoàn goác vónh haèng cuûa Ngaøi” (l’ancienneteù) : “Ñöùc Gieâsu-Kitoâ hoâm qua, hoâm nay vaø maõi maõi vaãn laø moät”, Thö göûi Tín höõu Do Thaùi ñaõ khaúng ñònh nhö theá (13, 8); thaùnh söû Gioan cuõng laøm y nhö vaäy khi ñaët vaøo moâi mieäng Ñöùc Gieâsu phaùt bieåu naày : “Ta ñaõ hieän höõu tröôùc caû khi Abraham toàn taïi” (8, 58), vaø ñaõ ñích thaân coâng boá : “Ñieàu voán coù töø nguyeân thuûy,...ñieàu maø taän maét chuùng toâi ñaõ nhìn thaáy” (1 Ga 1, 1). Vì chöng, cuøng vôùi xaùc theå cuûa mình, Ngoâi Lôøi trôû thaønh “Tröôûng-Töû cuûa moïi thuï taïo” (Cl 1, 15). Thaät vaäy, döôùi caùi nhìn vónh haèng, toaøn boä thôøi gian qui tuï nôi bieán coá ñaêng quang cuûa Ñaáng-Thieân-Chuùa-ôû-cuøng-chuùng-ta, nôi bieán coá lòch söû con ngöôøi-Thieân Chuùa, Ñaáng maø nhôø Ngaøi moïi söï môùi baét ñaàu toàn taïi, vaø laø Ñaáng ñaõ trôû thaønh Trung Gian giöõa thôøi gian vaø vónh haèng. Ngoâi Lôøi cuõng thoâng ban cho nhaân tính cuûa Ngaøi söï thaùnh thieän thaàn linh vaø khieán söï thaùnh thieän ñoù trôû neân mang trong mình khaû naêng thaùnh hoùa; Ngoâi Lôøi ban cho nhaân tính ñoù laøm ñöôïc caùc pheùp laï; khi gaùnh chòu söï cheát nôi xaùc theå cuûa mình, Ngaøi ñaõ ban cho xaùc theå ñoù trôû neân coù khaû naêng taùc sinh, tröôùc khi Ngaøi ban xaùc theå ñoù cho chuùng ta laøm löông thöïc khieán ta ñöôïc thaàn linh hoùa vaø trôû thaønh baát töû. Ngoâi Lôøi cho pheùp nhaân tính cuûa Ngaøi thoâng ban ñöôïc Thaùnh Thaàn, ñieàu maø Ngaøi voán toû baøy khi haø hôi Thaùnh Thaàn treân caùc moân ñeä theo nhö kieåu ngöôøi ta haø hôi cho nhau. Sau cuøng, Ngoâi Lôøi toân vinh xaùc theå cuûa Ngaøi khi ban cho xaùc theå ñoù baát töû tính thaàn linh ñích thöïc. Neáu chuùng ta ñi cho ñeán taän cuøng nhöõng gì maø Ngoâi Lôøi thoâng ban cho nhaân tính cuûa Ngaøi nôi vieäc toân vinh maø Ngaøi ñaõ daønh cho xaùc theå cuûa Ngaøi, chuùng ta haún phaûi xoay ngöôïc laïi 180º coâng thöùc voán gaây gai chöôùng lieân can ñeán caùc haønh vi nhaän laøm cuûa mình (appropriations) (“moät trong Ba Ngoâi Vò ñaõ phaûi chòu khoå ñau nôi xaùc theå cuûa Ngaøi”) thaønh “moät trong chuùng ta ñang ngöï toaø beân höõu Cha”. Ñaây quaû laø haïn töø dieãn taû ñöôïc söï trao ñoåi dieäu kyø, Ngoâi Lôøi nhaäp theå vaø ñöôïc vinh thaêng, anh caû cuûa moät baày em ñoâng ñuùc, khi ngöï toøa beân höõu Cha ñaõ cuøng daãn vaøo vôùi mình trong söï soáng Thieân Chuùa-Ba Ngoâi caû moät baày con ñoâng ñuùc. Do nhöõng töông quan ñaõ ñöôïc Ngoâi Lôøi deät neân giöõa Ngaøi vaø chuùng ta treân cô sôû nhaân tính cuûa Ngaøi ñoàng baûn theå vôùi chuùng ta, nôi Ngaøi, nhö chæ moät Ñaáng duy nhaát maø thoâi, chuùng ta tieáp caän vôùi Söï Soáng Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi raát thaùnh.
Khi baûo raèng söï trao ñoåi qua laïi giöõa caùc yeáu toá ñaëc thuø laøm neân moãi baûn tính naày dieãn ra trong baûn vò (hypostase), töùc laø trong truï theå (subsistence) cuï theå, ñieàu ñoù coù nghóa laø söï trao ñoåi ñoù laø moät haønh ñoäng lieân tuïc cuûa duy nhaát moät Ñaáng haèng soáng laø Ñöùc Kitoâ. Ngöôøi ta khoâng ñöôïc quan nieäm caùc haønh vi nhaän laøm cuûa mình vaø thoâng ban ñoù nhö moät thöïc taïi tónh taïi, - nhö kieåu ñoù chæ laø moät söï gaùn gheùp treân cô sôû logic, coøn teä hôn nöõa, nhö moät haønh vi qui chuïp vaøo treân cô sôû phaùp lyù maø thoâi - maø phaûi quan nieäm nhö laø haønh vi hoøa ñoàng thöôøng haèng vaø naêng ñoäng giöõa tính ñoàng nhaát vaø söï khaùc bieät voán ñöôïc ngoâi vò Ngoâi Lôøi haønh xöû. Veà chuû ñeà naày, caùc Giaùo Phuï goïi ñoù laø söï “töông taïi trong nhau” (circumincession) giöõa hai baûn tính trong chæ moät ngoâi vò duy nhaát, töông töï nhö söï töông taïi trong nhau giöõa Ba Ngoâi Vò nôi duy nhaát chæ moät thöïc taïi thaàn linh laø Thieân Chuùa-Ba Ngoâi. Chính trong nghóa ñoù maø chuùng ta khaúng ñònh raèng caùc nhaân ñöùc hay caùc söùc maïnh thaàn linh vaø caùc thuï caûm hay caùc khoå ñau nhaân loaïi ñeàu laø cuûa cuøng moät vaø duy nhaát moät ngoâi vò, vöøa hoaøn toaøn laø Thieân Chuùa vöøa hoaøn toaøn laø ngöôøi.
Söï lieân keát treân cô sôû cuøng baûn vò giöõa nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ vôùi Ngoâi Lôøi ñoù, ñöôïc nhaân ñoâi leân bôûi moät lieân keát khaùc nöõa vôùi toaøn theå nhaân loaïi treân bình dieän keá ñoà sieâu ñoä. Vì theá, söï trao ñoåi qua laïi giöõa nhöõng haønh vi nhaän laøm cuûa mình vaø nhöõng haønh vi thoâng ban cho nhau coøn mang theâm moät noäi dung yù nghóa khaùc, coù tính phoå quaùt vaø qui höôùng veà chuùng ta, ñoù laø Ñöùc Kitoâ ñöôïc thieát ñaët laøm “Ñaáng Trung Gian duy nhaát giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi” (1 Tm 2, 4). Moät ñaøng, söï vaän haønh caùc haønh vi nhaän laøm cuûa mình laø moät söï vaän haønh theo chieàu höôùng ñi leân, nhôø ñoù, moïi gì cuûa chuùng ta ñeàu ñöôïc nhaän vaøo trong Thieân Chuùa do bôûi Ñöùc Kitoâ, Vò Ñaïi-Thöôïng Teá daâng tieán nhöõng hieán leã cuûa chuùng ta : söï sinh ra vaø söï cheát cuûa chuùng ta, nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa chuùng ta, nhu caàu caàn ñöôïc thaùnh hoùa cuûa chuùng ta, nieàm khaùt voïng ñöôïc hieäp nhaát vôùi Thieân Chuùa cuûa chuùng ta. Ñaày loøng traéc aån ñoái vôùi nhöõng noãi khoán khoå cuûa chuùng ta, Ñöùc Kitoâ ñaõ chuyeån giao leân Cha Ngaøi taát caû gì xuaát phaùt töø chuùng ta. “Vì raèng ñieàu xaãy ñeán vôùi Ñöùc Kitoâ caùch ñaëc bieät thì laïi coù tính caùch chung nhaát cho baûn tính nhaân loaïi” ( Cyrille, Sur Jn, L. IX). Neàn taûng thieát ñònh söï thoâng giao ñích thöïc cuûa moïi ngöôøi vôùi Cha laø ôû nôi Ñöùc Kitoâ. Ñaøng khaùc, söï vaän haønh theo chieàu höôùng höôùng haï cuûa nhöõng haønh vi thoâng ban cho pheùp Ñöùc Kitoâ chuyeån giao cho chuùng ta ñieàu maø Ngaøi ñaõ ñoùn nhaän laáy nôi Ngaøi vì chuùng ta vaø, ñaëc bieät, ñoù laø phaåm vò con ñaëc thuø cuûa Ngaøi. Vaãn ñích thöïc laø Con nôi nhaân tính cuûa Ngaøi, Ñöùc Kitoâ coù theå laøm cho chuùng ta ñöôïc tham döï vaøo töû heä naày vaø chuyeån thoâng cho chuùng ta phaåm caùch nghóa töû cuûa Thieân Chuùa. Ngaøi trao ban cho chuùng ta Thaàn Khí cuûa Ngaøi, vì Ngaøi voán ñaõ nhaän Thaàn Khí ñoù trong tö caùch laø ngöôøi, haàu coù theå “baûo ñaûm chuyeån thoâng ñöôïc cho baûn tính nhaân loaïi laø chuùng ta”, Cyrille coøn noùi theâm. Nhö vaäy, “söï thoâng giao giöõa caùc yeáu toá ñaëc thuø laøm neân moãi baûn tính rieâng bieät” (communication des idiomes), trong tö caùch laø haønh ñoäng cuûa Ngoâi Vò Con, - Ñaáng maø chính Ngaøi, chöù khoâng ai khaùc, thöïc hieän söï trao ñoåi qua laïi khoâng ngöøng giöõa caùc yeáu toá ñaëc thuø laøm neân nhaân tính vaø thaàn tính ñoù - haún laø neàn taûng cuûa söï laøm Trung gian cuûa Ñöùc Kitoâ. Vì, Ñöùc Kitoâ chính laø hieän thöïc hoøa giaûi hai cöïc laïi vôùi nhau maø Ngaøi voán ñaõ thaâu nhaän vaøo nôi mình thaønh thöïc taïi thoáng nhaát. Vì theá, Ñöùc Kitoâ laø Ñaáng trung gian treân cô sôû vì Ngaøi mang nôi mình hai baûn tính vaø, vì Ngaøi laøm cho caùi naày vaø caùi kia qua laïi ñöôïc vôùi nhau, taïo thaønh baûn vò (hypostase), töùc laø ñieàu maø Ngaøi ñaõ keát hôïp laïi. Vì, Ñöùc Kitoâ chaúng phaûi laø Ñaáng Trung gian chæ vì nhôø thaàn tính rieâng reõ cuûa Ngaøi khoâng thoâi; Ngaøi laïi caøng khoâng phaûi laø Ñaáng Trung gian chæ vì nhôø nhaân tính rieâng reõ cuûa Ngaøi maø thoâi; Ñöùc Kitoâ laø Ñaáng Trung gian ñích thöïc treân cô sôû nhaân tính ñaëc thuø cuï theå cuûa Ngaøi, töùc laø trong tö caùch nhaân tính ñoù truï toàn caùch thaàn linh. Trong nhaân tính ñoù, Ñöùc Kitoâ gioáng vôùi chuùng ta theo baûn tính vaø khaùc vôùi chuùng ta theo truï theå maø voán laø thaàn linh : nhaân tính cuûa Ngaøi, vì theá, laø nôi choán ñeå cho Thieân Chuùa haï coá ñeán vôùi con ngöôøi vaø ñeå cho con ngöôøi ñöôïc naâng leân vôùi Thieân Chuùa. Laøm Trung gian, vì theá, laø haønh ñoäng qua ñoù Con Nhaäp Theå laøm cho Thieân Chuùa nhaän laøm cuûa mình taát caû gì ñeán töø nhaân tính vaø thoâng giao cho toaøn theå nhaân loaïi ñieàu voán chæ thuoäc veà Thieân Chuùa. “Ngaøi laø Ñaáng Trung gian giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi, khi Ngaøi hieäp nhaát nhaân loaïi laïi vôùi Thieân Chuùa, bôûi Ngaøi vaø nôi Ngaøi.” (Cyrille, ibid.)
Coâng trình xaây döïng tín lyù cuûa Coâng ñoàng Constantinople II chuû yeáu heä taïi nôi 14 tín qui, noùi chung khaù daøi vaø, treân thöïc teá, ñoù quaû laø nhöõng toùm taét tinh giaûn vaø goïn nheï veà Kitoâ-hoïc.
Ñieàu maø chuùng toâi quan taâm ñaëc bieät nôi caùc tín qui naày, ñoù laø tính caùch xaùc thöïc cuûa chuùng khi bình luaän veà Coâng ñoàng Chalceùdoine vaø, giaùo lyù veà söï thoâng giao caùc yeáu toá ñaëc thuø cuûa caùc baûn tính.
Caùc tín qui 5, 6 vaø 7 khoâng thöøa nhaän loái giaûi thích coâng ñoàng Chalceùdoine theo kieåu cuûa Nestorius, tín qui 8 töø khöôùc loái giaûi thích theo khuynh höôùng “nhaát tính” (monophysite). Tín qui 5 : Thaønh ngöõ “chæ moät baûn vò” (une seule hypostase) (ñöôïc söû duïng nôi Coâng ñoàng Chalceùdoine) laø muoán noùi khoâng theå thöøa nhaän coù hai baûn vò ñöôïc, ngay caû trong tröôøng hôïp ngöôøi ta vòn côù laø hai baûn vò ñoù laøm thaønh chæ moät ngoâi vò theo phaåm caùch phaûi coù maø thoâi. Thaønh ngöõ ñoù phaûi ñöôïc hieåu theo taàm nhaém cuûa Coâng ñoàng Epheøse : ñoù laø moät thöïc taïi thoáng nhaát treân cô sôû truï theå chung. YÙ nghóa cuûa hai haïn töø baûn vò (hypostase) vaø ngoâi vò (personne) ñöôïc coi nhö ñoàng nhaát, chung cho caû phía Kitoâ-hoïc laãn phía Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi (xem tq. 1). Tín qui 6 : Ngöôøi ta khoâng theå gaùn cho Coâng ñoàng Chalceùdoine quan nieäm kyø quaùi cho raèng sôû dó Ñöùc Maria ñöôïc goïi laø “Meï Thieân Chuùa” (Theotokos) vì Meï ñaõ sinh ra ñôn giaûn chæ moät con ngöôøi (psilos anthroâpos) vaø roài, sau ñoù, vieäc sinh ra naày ñöôïc gaùn cho Thieân Chuùa-Ngoâi Lôøi khi Ngaøi keát hôïp vôùi con ngöôøi ñoù (maãu heä thaàn linh treân cô sôû quan heä). Caàn phaûi theo yù nghóa cuûa Coâng ñoàng Epheøse : Ñöùc Maria laø Meï cuûa Thieân Chuùa-Ngoâi Lôøi voán nhaäp theå trong loøng Meï. Tín qui 7 : Thaønh ngöõ “hai baûn tính” ñöôïc söû duïng nôi Coâng ñoàng Chalceùdoine haún laø ñeå chæ söï khaùc bieät (teøn diaphoran) vaãn phaûi ñöôïc baûo toàn giöõa caùc baûn tính cuûa Ñöùc Kitoâ vì, hai baûn tính ñoù keát hôïp vôùi nhau nhöng khoâng hoøa tan vaøo nhau vaø vaãn khoâng ngöøng laø caùi maø chuùng voán laø vaø, ñeå chæ roõ söï khoâng hoøa tan vaøo nhau giöõa chuùng, vì Ngoâi Lôøi khoâng bieán ñoåi thaønh xaùc theå vaø xaùc theå cuõng khoâng bieán ñoåi thaønh baûn tính Ngoâi Lôøi; nhöng cuõng coøn ñeå chæ tình traïng khoâng chia caét giöõa chuùng (non leur division) (epi diairesei, teø anameros), bôûi vì, ngöôøi ta phaûi thöøa nhaän chæ coù moät Ñöùc Kitoâ ôû nôi caû hai baûn tính. Vì theá, neáu nhö coù keå ñeám ra caùc baûn tính, thì cuõng chôù neân coi chuùng nhö laø nhöõng truï theå rieâng reõ bieät laäp ñoái vôùi nhau nhöng, caàn phaûi “hieåu söï khaùc bieät giöõa chuùng chæ coù trong yù nieäm maø thoâi” (teø theoâria moneø). (Noùi caùch khaùc, ngöôøi ta chæ keå ñeám chuùng treân cô sôû yeáu tính [ousie], treân cô sôû vì chuùng laø caùi naày vaø caùi kia, nhöng vôùi ñieàu kieän laø khoâng ñöôïc dính daùng gì tôùi hieän höõu cuûa chuùng – ñoù laø ñònh nghóa veà töø theùoâria - vì, treân thöïc teá, caû hai baûn tính khoâng phaûi laø caùi gì ñoù ôû ñaây vaø caùi gì ñoù ôû kia, maø chæ laø moät caùi gì ñoù ñang truï toàn maø thoâi.) Tín qui naày thaâu taäp laïi toaøn boä böôùc tieán boä ñaõ ñaït ñöôïc keå töø Coâng ñoàng Chalceùdoine trong chieàu höôùng coi söï phaân bieät chæ coù trong yù nieäm maø thoâi. Tín qui naày nhö vaäy laø dieãn taû trong moät thöù ngoân ngöõ saùng suûa vaø chaët cheõ ñieàu maø ñònh nghóa cuûa Coâng ñoàng tröôùc chæ môùi heù loä cho thaáy qua vaän haønh cuûa baûn vaên maø thoâi. Tín qui 8 : tín qui naày cho thaáy ngöôøi ta caàn phaûi laøm nhö theá naøo ñeå coù theå dung hoøa ñöôïc giöõa caùc coâng thöùc khaùc nhau cuûa caùc Giaùo Phuï vaø ñaëc bieät cuûa Cyrille (“giöõa hai baûn tính coù söï keát hôïp”, hay “chæ coù moät baûn tính ñöôïc nhaäp theå bôûi Thieân Chuùa-Ngoâi Lôøi”) vôùi ngoân ngöõ cuûa Coâng ñoàng Chalceùdoine : nhöõng coâng thöùc naày caàn phaûi ñöôïc hieåu trong yù nghóa ñoù laø moät söï keát hôïp treân cô sôû baûn vò (hypostase), chöù khoâng theo nghóa seõ coù “moät phusis hay ousia naøo ñoù seõ ñöôïc taïo ra do bôûi söï keát hôïp giöõa thaàn tính vaø xaùc theå” (nhö heä quaû cuûa söï keát hôïp). YÙ nghóa cuûa hai töø phusis vaø ousia, nhö vaäy, ñöôïc coi nhö ñoàng nghóa vôùi nhau trong Kitoâ-hoïc, cuõng nhö ñaõ töøng xaõy ra trong heä thoáng töø vöïng lieân quan ñeán Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi, nhö ñaõ ñöôïc ñònh nghóa trong tín qui 1. Nhö vaäy, sau khi keát hôïp, chaúng coù söï hoøa tan naøo giöõa hai baûn tính : moãi beân ñeàu vaãn cöù laø mình vaø cuõng cuøng vaø duy nhaát moät Ñöùc Kitoâ ñoù vöøa ñoàng baûn theå vôùi Cha treân cô sôû thaàn tính vöøa ñoàng baûn theå vôùi chuùng ta treân cô sôû nhaân tính.
Caùc tín qui 2 vaø 3 : ñònh nghóa veà haønh vi Ngoâi Lôøi nhaän vieäc ñöôïc sinh ra nhö con ngöôøi laøm cuûa mình : ôû ñaây, Ngoâi Lôøi khoâng ñôn giaûn chæ laø moät chuû theå mang tö caùch luaân lyù, theo kieåu Ngaøi vaø xaùc theå ñöôïc sinh ra töø Ñöùc Maria chæ coù moái töông quan “nhö caùi naày ôû trong caùi kia”, nhöng laø trong moái quan heä caáu thaønh ngoâi vò vaø coù thöïc, vì Ngoâi Lôøi thöïc söï ñaõ chòu söï sinh ra ñoù. Ngoâi Lôøi, vì theá, coù hai söï sinh ra. Caùc tín qui 3 vaø 10 : ñònh nghóa veà vieäc Ngoâi Lôøi nhaän laøm cuûa mình nhöõng thuï caûm vaø söï Thuï Naïn. Tín qui 10 laáy laïi nhöõng coâng thöùc cuûa caùc ñan só Scythes : “Ñöùc Chuùa chuùng ta, Gieâsu-Kitoâ, Ñaáng trong xaùc theå cuûa Ngaøi ñaõ chòu ñoùng ñinh treân thaäp töï giaù, ñích thaät laø Thieân Chuùa, Ñöùc Chuùa Vinh quang, vaø Ñaáng ñoù voán laø moät trong Ba Ñaáng trong Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi”. Khi nhaán maïnh “trong xaùc theå” laø coù yù noùi raèng thaàn tính voán baát thuï caûm, nhöng khi gaùn cho Thieân Chuùa thuoäc töø “ñaõ chòu ñoùng ñinh treân thaäp töï giaù” laø coù yù noùi raèng ngoâi vò thaàn linh laø Ngoâi Lôøi khoâng neù traùnh nhöõng khoå ñau nôi xaùc theå cuûa Ngaøi, nhöng ñaõ ñoùn nhaän chuùng vaø ñaõ kinh qua chuùng nhö laø cuûa mình. Vì theá, caùi cheát coù khaû naêng cöùu chuoäc phaûi ñöôïc gaùn cho chính Ngoâi Lôøi. Ñaøng khaùc, coâng thöùc aáy coøn cho thaáy raèng xaùc theå maø voán ñaõ bò ñoùng ñinh treân thaäp töï ñoù khoâng truï toàn caùch rieâng reõ taùch khoûi Ngoâi Lôøi, cuõng khoâng chia caét baûn vò (hypostase) cuûa Ngaøi ra laøm hai, nhöng xaùc theå ñoù cuøng vôùi Ngaøi chæ laø moät, töùc laø chæ laø moät ngoâi vò trong Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi, treân cô sôû ñaëc tính rieâng cuûa baûn vò voán ñaõ ñöôïc thoâng ban cho xaùc theå ñoù, theo kieåu laø truï theå truï toàn chöù khoâng phaûi nhôø ñöôïc tham döï vaøo. (Chính vì theá, phaàn cuoái tín qui 5 phaùt bieåu : Bieán coá Nhaäp Theå khoâng mang theo baát cöù chuû vò naøo khaùc vaøo trong Maàu nhieäm Thieân Chuùa-Ba Ngoâi.) Tín qui 3 : coøn ñöa ra ñònh nghóa veà vieäc thoâng giao quyeàn naêng laøm caùc pheùp laï cho nhaân tính cuûa Ñöùc Kitoâ, khi khaúng ñònh raèng caùc pheùp laï vaø caùc thuï caûm ñeàu chæ laø cuûa moät Ñaáng duy nhaát, töùc laø cuûa Ñöùc Kitoâ hieåu nhö toaøn theå. Tín qui 9 : ñöa ra ñònh nghóa veà vieäc thoâng giao cho xaùc theå cuûa Ñöùc Kitoâ söï thaùnh thieän ñaùng toân thôø vaø giaûi thích laøm theá naøo maø xaùc theå ñoù phaûi ñöôïc toân thôø : chaúng coù söï troän laãn hoøa tan giöõa hai baûn tính, neân söï thaùnh thieän thaàn linh khoâng bieán thaønh yeáu toá ñaëc thuø thuoäc baûn tính cuûa nhaân tính; cuõng khoâng coù söï taùch phaân giöõa hai baûn tính, vì, ôû ñaây, khoâng coù “hai söï toân thôø” vaø cuõng khoâng coù vieäc nhaân tính ñoù “cuøng ñöôïc toân thôø” vôùi Ngoâi Lôøi treân cô sôû phaåm tính ñoù coù ñöôïc laø do söï haï coá cuûa Ngoâi Lôøi, nhöng vaãn ôû beân ngoaøi Ngoâi Lôøi. Nhöng, khi toân thôø, laø “ngöôøi ta toân thôø Thieân Chuùa-Ngoâi Lôøi-nhaäp theå vôùi caû xaùc theå cuûa Ngaøi trong cuõng cuøng moät haønh vi toân thôø duy nhaát”, bôûi vì Ngaøi cuøng vôùi xaùc theå ñoù chæ laø moät caù vò thöïc söï maø thoâi. Tín qui 4 : xaùc ñònh söï keát hieäp treân cô sôû baûn vò (union hypostatique) laø lyù do neàn taûng cuûa taát caû nhöõng khaúng ñònh ñoù. Maëc duø “ñöôïc theâm vaøo”, trong thôøi gian, nôi baûn vò vónh haèng laø Con, nhaân tính ñoù ñöôïc keát hieäp vôùi baûn vò ñoù khoâng phaûi caùch ñôn giaûn nhö kieåu hai söï vaät ôû trong nhau, caùi naày ôû trong caùi kia, theo nhö quan nieäm cuûa Nestorius; nhöng caàn phaûi tuyeân xöng söï keát hieäp cuûa Thieân Chuùa-Ngoâi Lôøi vôùi xaùc theå “theo nghóa caáu thaønh, töùc laø theo baûn vò” (kata suntheùsin eøgoun kath’hypostasin), ñeán ñoä chæ coù duy nhaát moät baûn vò maø thoâi (baûn La ngöõ coøn xaùc ñònh roõ theâm : baûn vò “ñöôïc caáu thaønh”) : ñoù chính laø Ñöùc Chuùa Gieâsu-Kitoâ, moät Ñaáng trong Ba Ngoâi Vò Thieân Chuùa. Каталог: wp-content -> uploads -> downloads -> 2011 2011 -> CÔng đỒng vatican II qua bốn thập niêN 2011 -> TÒa giám mục xã ĐOÀi chỉ nam giáo phận vinh lưỢC ĐỒ TỔng quáT 2011 -> 1. phép lạ thánh thể ĐẦu tiên khoảng năm 700 Tại làng Lanciano, nước Ý (italy) 2011 -> Thiên chúa giáo và tam giáO Đường Thi Trương Kỷ 2011 -> Tác giả Võ Long Tê chưƠng I bối cảnh lịch sử 2011 -> LỊch sử truyền giáo tại việt nam quyển II lm. Nguyễn hồng chưƠng I: MỘt cha dòng têN Ở việt nam tới rôMA 2011 -> Các mẫu thức MẠc khải lm. Lê Công Đức 2011 -> Một lời nói đầu không phải là nơi nhiều chỗđể tóm lược lập luận của một cuốn sách cũng như định vị hoặc phát biểu về sựquan trọng của nó. Đây quả thực là một cuốn sách rất quan trọng 2011 -> LỜi giới thiệu suy tư ban đẦu về MẦu nhiệm giêSU tải về 1.47 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|