Hồ Văn Thống 1, Nguyễn Văn Đệ

15
Tập 18, Số 04, Năm 2022
hợp, có thể lồng ghép nhiều nhất nội dung giáo dục 
địa phương cho học sinh; 5/ Thông qua sinh hoạt tập 
thể (sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp,…) là hình thức 
huy động được nhiều học sinh tham gia nhất trong các 
hình thức. Ở hình thức này, thông thường người điều 
hành là Tổng phụ trách Đội và giáo viên chủ nhiệm 
lớp; 6/ Thông qua sinh hoạt truyền thống nhân các 
ngày lễ lớn trong năm, các chủ điểm tháng, hình thức 
này gắn liền với các ngày lễ kỉ niệm trong năm như 
Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 02 tháng 9, Giải 
phóng Miền Nam 30 tháng 4, ngày Thương binh liệt 
sĩ 27 tháng 7; 7/ Thông qua các hoạt động ngoại khóa, 
dã ngoại, về nguồn, là hình thức giáo dục mà học sinh 
vừa được học tập thực tế, vừa có cơ hội giao lưu và 
vui chơi với nhau để các em hiểu rõ các giá trị truyền 
thống của địa phương mình [9].
Theo đó, các trường học sẽ chủ yếu thông qua hoạt 
động trải nghiệm để tổ chức trong và ngoài lớp học, 
trong và ngoài trường học với quy mô nhóm, lớp học, 
khối lớp hoặc quy mô trường; bằng các hình thức tổ 
chức chủ yếu: thực hành nhiệm vụ ở nhà, sinh hoạt tập 
thể (sinh hoạt dưới cờ; sinh hoạt lớp; sinh hoạt Sao Nhi 
đồng, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Đoàn 
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp 
Thanh niên Việt Nam,…); đồng thời, triển khai theo 
dự án, làm việc nhóm, trò chơi, giao lưu, diễn đàn, hội 
thảo, tổ chức sự kiện, câu lạc bộ, cắm trại, tham quan, 
khảo sát thực địa, thực hành lao động, hoạt động thiện 
nguyện. Muốn vậy, các trường học phải quyết định lựa 
chọn những nội dung, hình thức hoạt động nào trong 
chương trình phù hợp với điều kiện của nhà trường và 
địa phương. Đồng thời, tùy từng hoạt động cụ thể, giáo 
viên chủ nhiệm phối hợp với giáo viên môn học, cán 
bộ phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, 
cha mẹ học sinh để tổ chức các hoạt động này. Mặt 
khác, cần nhận thức sâu sắc rằng, hoạt động trải nghiệm 
không phải là môn học mà là một hoạt động giáo dục; 
do đó, sẽ không có sách giáo khoa (dành cho học sinh) 
mà chỉ có tài liệu hướng dẫn giáo viên tổ chức hoạt 
động này. Vì vậy, giáo viên ở trường học sẽ phải thực 
hiện một số chủ đề tích hợp, tổ chức hoạt động ngoài 
giờ lên lớp theo phương pháp mới. 
d. Phương pháp triển khai mô hình
Để đảm bảo phát triển phẩm chất, năng lực của học 
sinh, cần vận dụng phối hợp linh hoạt các phương pháp 
giáo dục tích cực, hiện đại của cả hai mảng giáo dục 
của địa phương và dạy học lịch sử và địa lí trong quá 
trình tổ chức mô hình tích hợp; theo đó: 1/ Giáo viên sẽ 
sử dụng các phương pháp dạy học truyền thống: thuyết 
trình, vấn đáp, sử dụng tài liệu, trực quan, thực hành, ôn 
tập, luyện tập; cụ thể, giáo viên và học sinh trò chuyện 
với nhau, trao đổi ý kiến với nhau về một câu chuyện, 
dùng lời nói để giải thích, hướng dẫn các em về vấn đề 
liên quan nội dung giáo dục địa phương; 2/ Sử dụng 
phương pháp dạy học hiện đại: dạy học tình huống, 
dự án và nhiều kĩ thuật dạy học động não, tia chớp, 
bể cá, bản đồ tư duy; 3/ Phương pháp giáo dục: đàm 
thoại, giảng giải, kể chuyện, nêu gương, tập luyện, rèn 
luyện, bùng nổ sư phạm, thi đua, khen thưởng [10]. Cụ 
thể, dùng tấm gương sáng của các nhân vật lịch sử để 
giáo dục học sinh, gây hứng khởi, sự cạnh tranh và kích 
thích tốt nhất để học sinh tham gia hoạt động, đồng thời 
thể hiện sự đánh giá tích cực của nhà trường, của giáo 
viên đối với kết quả giáo dục của học sinh. Qua đó, các 
em cảm thấy hài lòng, phấn khởi, có thêm nghị lực, tự 
tin với việc rèn luyện của mình. 
e. Điều kiện, phương tiện phục vụ triển khai mô hình
Triển khai thực hiện nội dung giáo dục địa phương 
cho học sinh sẽ thành công khi nhận được sự quan tâm 
của các cấp quản lí giáo dục, chính quyền địa phương, 
ban quản lí các danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử, 
các trung tâm văn hóa, bảo tàng, đồng thời cần nhận 
được sự ủng hộ, giúp đỡ và tham gia tích cực của phụ 
huynh học sinh. Mặt khác, để sử dụng có hiệu quả các 
phương tiện giáo dục, trong quá trình tổ chức triển khai 
thực hiện nội dung giáo dục địa phương cho học sinh, 
các trường học cần tổ chức, hướng dẫn, tạo điều kiện 
để học sinh tìm tòi, khám phá, khai thác và chiếm lĩnh 
kiến thức từ các phương tiện giáo dục về lịch sử và địa 
lí; nhằm giúp học sinh vừa có được kiến thức, vừa được 
rèn luyện các kĩ năng và biết cách thức vận dụng kiến 
thức lịch sử và địa lí vào thực tiễn. Theo đó, các phương 
tiện cần trang bị cho các trường học sẽ là: Phương tiện 
ghi âm, ghi hình (máy chiếu, máy ảnh, máy quay phim); 
Video clip về các nội dung giáo dục (phần mềm công 
nghệ và tư liệu của internet); Dụng cụ để phục vụ hoạt 
động tập thể (loa đài, ampli); Đồ dùng để thực hành 
(các công cụ mô phỏng hoàn cảnh lịch sử và địa lí, các 
trang phục truyền thống và các trang phục của các nhân 
vật lịch sử, danh lam, thắng cảnh, khu di tích, bảo tàng, 
hiện vật, chứng cứ lịch sử, tài liệu, sách tham khảo về 
lịch sử và địa lí của địa phương).
Chúng tôi cho rằng, các phương tiện, điều kiện đầu 
tư càng đầy đủ sẽ càng thuận lợi để tổ chức triển khai 
thực hiện nội dung giáo dục địa phương cho học sinh. 
Các trường học cần tuân thủ khi sử dụng phải đảm bảo 
tính đúng nơi, đúng lúc, theo quy trình kĩ thuật để đem 
lại hiệu quả cao. Các đồ vật, phương tiện, công cụ khác 
mà giáo viên và học sinh sưu tầm, tự thiết kế, sáng tạo, 
rất cần được khuyến khích để tiến hành hoạt động giáo 
dục; đặc biệt, từ nguồn xã hội hóa từ các cơ quan, ban 
ngành, doanh nghiệp.
f. Quy trình tổ chức triển khai mô hình thực hiện 
nội dung giáo dục địa phương cho học sinh (xem Sơ 
đồ 1).
Hồ Văn Thống, Nguyễn Văn Đệ

16
TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
 
Bước 1. Xác định chủ đề thực hiện nội 
dung giáo dục địa phương 
Bước 2. Lập và phê duyệt kế hoạch tổ 
chức triển khai mô hình 
Bước 3. Kịch bản chi tiết chương trình
Bước 4. Phổ biến kế hoạch trong đội ngũ 
sư phạm nhà trường, trong học sinh và 
phụ huynh học sinh 
Bước 5. Tổ chức thực hiện kế hoạch
Bước 6. Kiểm tra, điều chỉnh và hoàn 
thiện mô hình 

tải về 494.81 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: