Hồ Văn Thống 1, Nguyễn Văn Đệ
tải về 494.81 Kb. Chế độ xem pdf
|
tailieunhanh 4 6131
| b. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp nghiên cứu chủ yếu gồm: Hệ thống hóa và phân tích lí luận về mô hình giáo dục, lấy ý kiến chuyên gia về phương pháp và tổ chức hoạt động giáo dục. Đặc biệt, nghiên cứu này đã tiến hành đánh giá thực trạng triển khai nội dung giáo dục địa phương ở cấp Tiểu học từ đề tài: “Nghiên cứu xây dựng và triển khai nội dung giáo dục địa phương cho học sinh tiểu học đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông mới” thuộc Chương trình Khoa học và Công nghệ cấp Bộ, mã số: B2020.SPD.01. 2.3. Vai trò, ý nghĩa của hoạt động giáo dục địa phương đáp ứng Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 Hoạt động giáo dục trong nhà trường là hoạt động do giáo viên thực hiện nhằm giúp người học lĩnh hội tri thức, kinh nghiệm của xã hội loài người, tạo ra sự phát triển tâm lí và hình thành nhân cách cho người học. Hoạt động giáo dục được thực hiện trong một thiết chế chuyên biệt, đó là nhà trường. Ở đó, có tổ chức bộ máy, có mục tiêu, nội dung, chương trình đã được chọn lọc tối ưu phù hợp với từng lứa tuổi, có cơ sở vật chất, tài chính riêng phù hợp với điều kiện địa phương, có đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lí được đào tạo bài bản và có kinh nghiệm quản lí, điều hành nhà trường. Hoạt động giáo dục địa phương nhằm góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục phổ thông về những vấn đề cơ bản hoặc thời sự thuộc lĩnh vực văn hóa, lịch sử, địa lí, kinh tế - xã hội, môi trường, hướng nghiệp của địa phương để bổ sung cho nội dung giáo dục bắt buộc chung thống nhất trong cả nước; từ đó trang bị cho học sinh những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề của quê hương, qua đó hình thành lòng yêu quê hương, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào cho học sinh. Cụ thể như sau: 1/Về phẩm chất, nhằm phát triển tình yêu, niềm tự hào, sự gắn bó với quê hương, với cộng đồng địa phương; ý thức được vai trò của bản thân và ý nghĩa của sự gắn kết, hòa nhập với cộng đồng, sẵn sàng tham gia đóng góp xây dựng quê hương và cộng đồng; có ý thức giữ gìn truyền thống quê hương, phát huy tiềm lực và thế mạnh địa phương, vận dụng những kiến thức và kĩ năng đã học để góp phần giải quyết các vấn đề của địa phương; chuẩn bị cho cuộc sống xã hội và nghề nghiệp; 2/ Về năng lực, nhằm giúp học sinh có hiểu biết cơ bản các vấn đề văn hóa, lịch sử truyền thống, địa lí, kinh tế, hướng nghiệp; về chính trị - xã hội, môi trường của bản làng, xã, huyện, tỉnh, khu vực nơi mình sinh sống; từ đó, phát triển tình yêu, niềm tự hào về quê hương, gắn bó với cộng đồng địa phương; ý thức được vai trò của bản thân và ý nghĩa của gắn kết, hòa nhập với cộng đồng, sẵn sàng tham gia đóng góp xây dựng quê hương và cộng đồng; có ý thức giữ gìn truyền thống quê hương, phát huy tiềm lực và thế mạnh địa phương, vận dụng những kiến thức và kĩ năng đã học để góp 14 TẠP CHÍ KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM phần giải quyết những vấn đề của địa phương; chuẩn bị cho cuộc sống xã hội và nghề nghiệp [5]. 2.4. Đề xuất các thành tố của mô hình thực hiện nội dung giáo dục địa phương cho học sinh a. Mục tiêu của mô hình Tại công văn số 3536/BGDĐT-GDTH ngày 15 tháng 9 năm 2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc biên soạn, thẩm định nội dung giáo dục địa phương trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và tổ chức thực hiện từ năm học 2020 - 2021, sẽ có sự tham gia của các chuyên gia, cán bộ khoa học, công nghệ, các nhà hoạt động văn hóa, nghệ sĩ và nghệ nhân tiêu biểu am hiểu về địa phương. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc biên soạn tài liệu giáo dục địa phương hiện nay của các tỉnh/thành phố đang thực hiện có phần “máy móc” và “rập khuôn”, giống như nội dung giáo dục chính khóa (phân theo môn, bài cụ thể với cách dạy học được định hướng trong sách giáo viên). Do vậy, trong quá trình dạy học, giáo viên và học sinh sẽ bị “đóng khung” trong nội dung, kiến thức của tài liệu, độ “mở” của tài liệu chắc chắn sẽ có nhưng chưa đủ “rộng” và phù hợp với thực tế của các địa phương trong từng tỉnh, thành phố [6]. Do vậy, cần quan niệm đầy đủ rằng, học sinh vừa là chủ thể, vừa là trung tâm của mô hình triển khai thực hiện nội dung giáo dục địa phương cho học sinh; đặc biệt, chú trọng vai trò chủ đạo của giáo viên và tính tự giác, tích cực, độc lập, sáng tạo của học sinh với môi trường cũng như các điều kiện để triển khai thực hiện nội dung giáo dục địa phương hiệu quả. Theo đó, nội dung giáo dục địa phương cho học sinh là thông qua hoạt động trải nghiệm và cùng với tích hợp nội dung giáo dục địa phương vào hoạt động dạy học để hình thành những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và một số năng lực thành phần đặc thù của hoạt động này như: năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp, năng lực thích ứng với những biến động trong cuộc sống và các kĩ năng sống khác. Vì thế, các mô hình thực hiện nội dung giáo dục địa phương sẽ tập trung vào mục tiêu góp phần phát triển cho học sinh về 5 phẩm chất chủ yếu là: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm; đồng thời hình thành và phát triển cho học sinh những năng lực cốt lõi gồm: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; những năng lực chuyên môn: năng lực ngôn ngữ, tính toán, tìm hiểu tự nhiên và xã hội, công nghệ, tin học, thẩm mĩ, thể chất; đồng thời phát hiện, bồi dưỡng năng lực đặc biệt (năng khiếu) của học sinh. Nghĩa là, mỗi mô hình hoạt động đều phải giải quyết được trọn vẹn một nội dung nào đó do nhu cầu giáo dục địa phương đặt ra, hiển nhiên phải hướng đến hình thành năng lực mới cho học sinh, nếu không sẽ không giải quyết được mục đích đã quy định, trong đó, cần quán triệt nguyên tắc: “Hoạt động nào cũng phải có động cơ, hành động nào cũng có mục đích, thao tác nào cũng phải có phương tiện” [7]. tải về 494.81 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|