CHƯƠNG II:
SỰ PHÂN CẮT VÀ TẠO THÀNH LIÊN KẾT CACBON – CACBON
Trong các quá trình phản ứng hoá học, liên kết C – X giữa cacbon và một nguyên tử X khác (Có thể là cacbon, ôxy, halogen...) trong phân tử chất hữu cơ có khã năng đứt ra theo 3 kiểu khác nhau:
Trong kiểu phân cắt thứ nhất tạo ra một ion với nguyên tử cacbon thiếu một electrôn và mang điện dương. Ion này được gọi là cacbôcation. Trong kiểu phân cắt thứ hai ion sinh ra mang điện tích âm gọi là cacbanion. Đó là hai kiểu phân cắt dị ly. Cong kiểu phân cắt thứ ba – phân cắt đồng ly, tạo ra gốc tự do với điện tử tự do ở nguyên tử cacbon gọi tắt là gốc cacbô tự do.
Sự phân cắt như trên có thể xảy ra được không hoặc có thể xảy ra theo kiểu nào, điều đó tuỳ thuộc chủ yếu vào cấu trúc của phân tử chứa nhóm C – X và các điều kiện tiến hành phản ứng. Sự khảo sát các ion và gốc tự do của cacbon có tầm quan trọng đặc biệt trong việc tìm hiểu cơ chế các phản ứng hữu cơ.
2.1.CACBÔCATION
Cácbôcation là những cation mà trung tâm điện dương là nguyên tử caacbon. Có nhiều loại cacbôcation khác nhau:
Cácbôcation có ba liên kết ở C(+) (phổ biến nhất). Thí dụ (CH3)3C(+).
Cácbôcation chỉ có hai liên kết ở C(+). Thí dụ CH2 = CH(+). C6H5(+).
Cácbôcation không kinh điển (nonlassical carboncation) hay là cacbôcation cầu nối. Trong đó điện tiách dương được giải tảo nhờ các liên kết hoặc ở vị trí tương đối xa nguyên tử cacbon trung tâm.
Cácbôcation có số phối trí 5 (rất ít gặp). Thí dụ: CH5(+). Trong phần này chủ yếu đề cập đến loại cacbôcation thứ nhất.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |