Đền Cửa Ông (Đông Hải Linh từ)

Toạ lạc nằm trên ngọn núi trông ra vịnh Bái Tử Long thuộc phường Cửa Ông,thị xã Cẩm Phả,đã dược Bộ Văn Hoá Thông Tin cấp bằng công nhận là di tích thắng cảnh.

Đền được xây dựng từ đầu thế kỷ 19 gồm 3 khu vực chính:đền Hạ,đền Trung và Thượng ,được phân bố ở 3 vị trí khác nhau theo chiều lên cao dần.Đền Hạ thờ Mẫu ,khu đền Thượng gồm đền chính thờ Trần Quốc Tảng ,lăng Trần Quốc Tảng,đền Quan Châu,đền Quan Chánh và chùa .Đền chính lúc đầu thờ Hoàng Cầu,người anh hùng của địa phương,sau thờ Trần Quốc Tảng,con trai thứ 3 của Trần Quốc Tuấn,người có công trấn ải vùng cửa Suốt.

Kiến trúc đền chính theo kiểu chữ công(I) gồm 3 gian tiền đường,2 gian ống muống và 3 gian hậu cung.Đây là đền duy nhất thờ đầy đủ gia thất Trần Quốc Tuấn và các cận thần của ông còn lại đến ngày nay.Với 43 pho tượng lớn nhỏ đã được các nghệ nhân chạm trổ công phu tỉ mỉ,sắc nét với tư thế ngồi trong ngai,khám,long đình rất cân đối mang giá trị nghệ thuật cao.Đó là tượng Trần Quốc Tuấn ,tượng Thánh Mẫu(vợ ông) ,2 công chúa(con ông),Trần Quốc Tảng,Trần Anh Tông, Trần Khánh Dư,Yết Kiêu,Dã Tượng,Phạm Ngũ Lão,Lê Phụ Trần,Đỗ Khắc Chung…..và nhiều câu đối,đồ thờ tự khác.

Từ lâu,đền Cửa Ông đã nổi tiếng linh thiêng không chỉ đối với nhân dân tỉnh Quẩng Ninh,mà nhân dân các tỉnh trong nước cũng lần lượt tìm đến để dâng hương,trẩy hội.Lễ hội đền Cửa Ông diễn ra từ ngày 2 tháng giêng âm lịch và kéo dài suốt 3 tháng xuân.

Làng nghề gốm sứ Hương Canh

“Ai về mua vại Hương Canh”

Câu ca dao còn lưu truyền đến ngày nay đã chứng minh được sức sống của làng nghề gốm sứ vốn đã nổi tiếng từ lâu đời của tỉnh Vĩnh Phúc,Hương Canh cách Hà Nội 52km.

Làng nghề gốm sứ Hương Canh ngày xưa chuyên sản xuất các loại sành sứ bình dân phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày của tầng lớp nhân dân như vại,chum đựng nước,ấm đun nước,săc thuốc…Các mặt hàng của Hương Canh đều có mặt ở hầu hết các nơi trên đất nước bởi trình độ nung tốt cũng như kỹ thuật nào nặn và khuôn mẫu đạt đến độ tinh xảo.Khác với gốm sứ Bát Tràng là loại gốm sứ tráng men,còn gốm sứ Hương Canh chuyên về mộc nhưng vẫn đứng vững trên thị trường.

Ngày nay,sản phẩm của Hương Canh ngày càng đa dạng hoá,ngoài các mặt hàng sản phẩm truyền thống họ còn sản xuất thêm mặt hàng ngói lợp nhà và các loại bình,đồ giả cổ với chất lượng và mẫu mã đẹp.

Làng nghề gốm sứ Hương Canh đang ngày một phát triển giúp cho đời sống của người dân ở đây có công ăn việc làm và thu nhập khá.Làng nghề sôi động hẳn lên nhờ lượng khách đến tham quan và mua hàng.

Nằm trên gò đất thuộc Xóm Thượng, thôn Trung Ban, xã Liên Hoà, huyện Yên Hưng. Được Bộ Văn Hoá Thông Tin công nhận là di tích lịch sử số1548 QĐ ngày 30/8/1991 bổ sung cho di tích cọc Bạch Đằng.

Đình được xây dựng từ thế kỷ 15 và trải qua nhiều lần trùng tu,đến triếu vua Khải Định xây dựng nư ngày nay.Đình thờ Thành hoàng làng là vị anh hùng dân tổ Trần Hưng Đạo.

Đình Trung Bản kết cấu theo kiểu chữ đinh(J)gồm 5 gian tiền đường ,3 gian bái đường và 2 gian hậu cung.Hiện nay đình còn lưu giữ được một số hiện vật quý từ thời Hậu Lê,thời Nguyễn là những tác phẩm khéo léo của nghệ nhân thể hiện mang đậm phong cách cổ truyền Việt Nam như hai tấm bia đá(1460-1497),kiệu bát cống,sập chân quỳ,quán tẩy,hoành phi,câu đối và 6 đạo sắc của các vua triều Nguyễn phong cho Thành hoàng làng là Trần Hưng Đạo.Đặc biệt là tượng Trần Hưng Đạo ngồi long ngai với mái tóc để xoã sau lưng,áo ,mu,cân đai được chạm trổ công phu ,tỉ mỉ,sơn son thiếp vàng .Bức tượng được các nhà điêu khắc ,mỹ thuật Việt Nam đánh giá cao và coi như một trong nhữngtượng mẫu chuẩn về Trần Hưng Đạo.

Hội đình Trung Bản diễn ra vào ngày 8/3 âm lịch cùng với hội đình Yên Giang,đền Trần Hưng Đạo –miếu vua Bà ,đền Trung Cốc,bãi cọc Bach Đằng ,đó cũng là ngày kỷ niệm chiến thắng Bạch Đằng năm 1288.

Di tích An Sinh

Thuộc xã An Sinh ,huyện Đông Triều gồm co đền thờ và lăng mộ của các vua Trần(1225-1400).

Mộ và đền thờ Trần Nhân tông(1279-1293):được dựng ở núi Ngọc Vân ,khoảng thời hậu Lê,gồm có 3 cấp.Trên cùng là am Ngọc Vân,giữa là tam quan Ngoạ Tự Vân,bên trái có miếu Thiên Sơn trong có bia đá dựng năm Vĩnh Thịnh thứ 3(1707).Dưới cùng có 2 tháp Phật,lăng thờ vua Trần Nhân Tông và tháp Đoàn Nghiêm.

Mộ Trần Anh Tông(1293-1313): còn gọi là lăng Đồng Tâm ở đồi Tán Quỷ,xây dựng từ đời Trần .Hiện nay phần mộ này chỉ còn vết tích nền lăng ở đỉnh đồi với các bậc thềm đá và hai bên thềm là rồng đá mang phong cách nghệ thuật đời Trần.Tấm bia dựng năm 1840 xác định đây là lăng vua Trần Anh Tông.

Lăng Trần Minh Tông(lăng Đồng Mục) (1314-1329):nằm ở chân núi trước lăng Trần Anh Tông.Lăng được xây dựng từ thời Trần.Tấm bia dựng năm 1840 xác định lăng Trần Minh Tông.

Lăng Trần Hiển Tông (1329-1341):Gọi là Nghệ Sơn ,xây từ thời Trần.Vết tích còn lại là một số tượng chó đá,trâu đá,tượng quan hầu bằng đá chắp tay trước bụng .Có bia đá dựng năm 1840 xác định lăng Trần Hiển Tông.

Ơ xóm Bãi Đá,còn gọi là khu Khe Nghệ xây dựng từ thời Trần.Tấm bia đá còn lại xác định là lăng Trần Nghệ Tông.

Được xây dựng vào năm 1511,thờ 6 vị Thành Hoàng có công dựng ấp, lập làng ở giữa nơi biển bao la .

Được dựng theo kiểu chữ công trển diện tích 400 m2.Toà bái đường 7 gian,bên trong gác dầm lát vát 48 cột gỗ lim,cột cái cao trên 4,5m,chu vi 1,5m.Bộ khung mái làm bằng gỗ quý chạm khắc công phu,tinh tế.Bốn đầu đao uốn cong gắn hình rồng ,những đầu bẩy lực lưỡng chạm rồng đỡ mái hiên làm cho ngôi đình trông bề thế,đồ sộ.Trong đìmh bên cạnh những bức hoành phi câu đối sơn son thiếp vàng rực rỡ là bức cửa võng lớn chạm tiên cưỡi rồng vượt biển,lưỡng long chầu nguyệt.Nhiều nhà thờ bằng đồng có kích thước lớn ,đặc biệt có đôi hạc gỗ cao trên 1,5m hình hài rất sinh động.

Du khách tới trà cổ ,ngoài thú vui tắm biển còn có dịp viếng thăm đình Trà Cổ,một công trình kiến trúc lịch sử được xây dựng cách đây hàng trăm năm.

Chùa còn có tên khác là chùa Nam Thọ.Đây là ngôi chùa cổ ,được xây dựng khoảng 400 năm trước.Chùa toạ lạc trên khuôn viên có diện tích trên 5.0002.Trong chùa vẫn còn những cây chay cổ thụ,dấu tích của một rừng cgay mấy trăm năm trước.Trong chùa có trên 50 pho tượng đẹp.

Đây là ngôi chùa khá nổi tiếng của vùng biên giới Đông Bắc.Vào những ngày đầu tháng và rằm ,chùa đón tiếp rất đông người đến lễ bái và vãn cảnh chùa.

Đền Thiên Hậu Thánh Mẫu (đền Trà Cổ):

Đây là ngôi đền cổ, xuất hiện với đình Trà Cổ.Đền thờ tượng Bà Thiên Hậu Thấnh Mẫu, tương truyền là một pho tượng trôi từ biển vào.Lúc đầu đền chỉ là một lán nhỏ trong rừng chay,dần dần đền đã được tu bổ trở nên khang trang và toạ lạc trên một khu đất rộng.Trong đền có một cây chay cổ thụ có tuổi khoảng 700 năm.

Đền có tiếng là linh thiêng,bởi vậy lễ hội đền hàng năm rất đông người từ nhiều vùng đến tham dự (lễ hội ngày 23/3 âm lịch kéo dài 3 ngày).

Nhà thờ Trà Cổ

Mảnh đất Trà Cổ nhỏ bé ,dân cư thưa thớt nhưng lại có một ngôi nhà thờ khá lớn ,kiến trúc đẹp ,được xây dựng từ những năm 1880.Trong nhà thờ có một chuông cổ có từ 80 năm trước,sau một thời gian hư hỏng ,đến năm 1995 nhà thờ được sữa chữa lớn.Hàng trăm bức phù điêu được khôi phục,trả lại cho nhà thờ dáng vẻ cổ kính khi xưa.

Thuộc xã trường hà thuộc Hà Quảng tỉnh Cao Bằng, nằm sát biên giới Việt – Trung , cách thị xã Cao Bằng hơn 40 km. sau 30 năm ra đi tìm đường cứu nước và hoạt động ở nước ngoài ( 6 /1911). Người đã chọn Pắc Pó là nơi ở và hoạt động các mạng trong nhiều năm.

Tại đây, bác đã vạch ra nhiều chủ trương và quyết định quan trọng chuẩn bị cho cuộc Cách Mang Tháng Tám năm 1945.

Các di tích khác :

- Khu di tích cách mang Nà Sác.
- Di tích nhà ông Mã Văn Hản
- Di tích Hang Bó Tháy
- Di tích Kéo Quảng
- Ngôi nhà ông Lã Văn Ho
- Di tích Vườn Cam
- Nhà ông Hoàng Văn Thông và ông Nông Văn Lường
- Tượng đài Chủ Tịch Hồ Chí Minh

Di Tích Tích Lưu Niệm Hoàng Đình Giong

Làng Nà Toàn , xã Đề Thám, huyện Hoà An – Cao Bằng.

Lúc còn niên thiếu ông đã sớm tham gia cách mạng khi hoạt động bí mật trong và ngoài nước, đấu tranh trong các nhà tù đế quốc, đấu tranh giành và giữ chính quyền đến lúc hi sinh đều thể hiện ý chí cách mạng rất oanh liệt.

Làng Nà Mạ , xã Trường Hà, huyện Hà Quảng quê hương Kim Đồng .

5 giờ sáng ngày 15/2/1943 trong lúc đang làm nhiệm vụ canh gác cuộc họp của ban Việt Minh khi phát hiện giặc lùng sục đến gần, Kim Đồng đã nhanh trí đánh lạc hướng để bảo vệ cán bộ cách mang, địch nổ súng anh bị trúng đạn và đã hi sinh, khi đó Kim Đồng vừa tròn 14 tuổi (1929- 1943).

Tại núi Kéo Lứng, năm 1932 đồng chí Hoàng Đình Giong đã tổ chức cuộc họp chỉ đạo thành lập báo Cờ Đỏ, ngày 11/8/1943 , tổ chức cuộc Tuần Thị và nhiều cuộc họp bàn chống địch khủng bố , tổ chức mitting, tổ chức các hội cứu quốc.

Đây là nơi đồng chí Phạm Văn Đồng thường xuyên mở các lớp huấn luyện , tổ chức các hội cứu quốc trong những năm 1941 – 1943. Đồng thời nơi đây là trạm giao liên do đồng chí Kế Hùng phụ trách. Tại Bó Kéo Oai , 10/1941 thành lập đội Việt Minh Châu, thành lập đội võ trang của tỉnh và là trạm chờ nhận nhiệm vụ của các đồng chí cán bộ Trung Ương , địa phương.

Từ năm 1936- 1938 tại hang này các đồng chí Hoàng Đình Giong, Hoàng Văn Thụ, Lê Quảng Ba tổ chức nhiều cuộc họp quan trọng như bàn cũng cố Đảng , đấu tranh đòi cơm áo, gạo , tiền; tổ chức các cuộc họp phụ nữ . Cũng tại đây, tháng 2/1942 đã tập trung học sinh du học hải ngoại .

Từ năm 1941- 1944, tại Góc Nhối là họp thư bí mật của Đảng ta, đồng thời là trạm giao liên quan trọng giữa hai khu vực thị xã với Hoà An và Hoà Quảng, Thông Nông , Nguyên Bình .

Trong suốt thời kỳ 1941 – 1943, Khâu Cải là bãi tập quân sự của đội võ trang dưới huấn luyện của đồng chí Cáp( tức Lý), đồng chí Trung…

Là nơi họi họp thường xuyên của tổ chức quần chúng những năm 1941 – 1943 như họp Phụ Nữ, Thanh Niên, Nông Dân Cứu Quốc.

Người Đán Đeng

Tháng 8/1940 mở cuộc họp của xứ uỷ Bắc Kỳ . 1942 đồng chí Phạm Văn Đồng từ thôn Hào Lịch lên đây tổ chức, huấn luyện, đào tạo cán bộ để phát triển cơ sở Việt Minh.

Lũng Diển

Là trụ sở của báo Việt nam độc lập, được chuyển từ Lũng Tàn về để thận tiện cho việc phát hành và bảo đảm bí mật.

Thuộc xã Minh Tâm huyện Nguyên Bình , là nơi in ấn và phát hành báo Việt Nam độc lập do đồng chí Phạm Văn Đồng tổ chức. Đồng thời là nơi diễn ra hội nghị thành lập các ban chấp hành cứu quốc và cử ra ban chấp hành Việt Minh Châu do đồng chí Xích Thắng làm chủ nhiệm, ngày 7/11/1942.

Đây là nơi thành lập chi bộ Đảng Cộng Sản của mỏ thiếc Tĩnh Túc vào ngày 21/10/1930, tổ chức Đảng cộng sản đầu tiên ra đời trong khu công nghiệp có đông công nhân, làm cơ sở cho cuộc đấu tranh giành chính quyền sau này .

Thuộc xã Nam Tuấn , huyện Hoà An nơi thành lập mặt rận Việt Minh xã 7/1942.

8/1942 tại đây đã diễn ra cuộc triển lãm tranh ảnh với mục đích tuyên truyền giáo dục, vận động quần chúng.

Xưởng Quân Giới Lê Tổ

Ơ Ngườm Bốc – Lam Sơn xã Hồng Việt , huyện Hoà An , là nơi sản xuất vủ khí của Liên Tỉnh uỷ Cao –Bắc – Lạng thành lập tháng 3/1949 .

Thuộc thôn Hào Lịch xã Hoàng Tung huyện Hoà An. Đây là nơi làm lễ thành lập chi bộ Đảng Cộng Sản đầu tiên của tỉnh Cao Bằng 1/4/1930.

Sau khi được thành lập đồng chí Hoàng Văn Nọn đã tuyên bố:” đây là tổ chức cộng sản , là chi bộ đầu tiên của địa phương đồng thởi cũng Tỉnh uỷ lâm thời”.

Chi bộ đã nhất trí bầu đồng chí Hoàng văn Nọn làm bí thư.

Thuộc xã Hồng Việt huyện Hoà An là địa điểm in báo Cờ Đỏ, cơ quan tuyên truyền Đảng bộ Cao Bằng.

Thuộc xã Hồng Việt huyện Hoà An là nơi in báo Việt Nam Độc Lập . là cơ quan của liên tỉnh uỷ Cao – Bắc – Lạng và là nơi đồng chí Vũ Anh và các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đang ta lúc bấy giờ.

Thuộc xã Hồng Việt ,huyện Hoà An là nơi diễn ra hội nghị Cao – Bắc – Lạng vào 13/8/1944.Nội dung hội nghị bàn về chủ trương phát động khởi nghĩa vũ trang tại liên tỉnh Cao – Bắc – Lạng.

Chùa thuộc huyện Đồng Hỷ,cách thành phố Thái Nguyên 2km về phía tây bắc. Chùa được xây dựng trong hang núi. Trong chùa có một tấm bia khắc vào đá có tên Tiên Lữ Đông Lâu,với nội dung ca ngợi chùa Hang có núi cao trăm trượng .cỏ cây chen lá đá chen hoa,là nơi du khách thường xuyên viếng thăm. Bia khắc vào thời Lê Hồng Đức năm thứ 27(1487).Tấm bia này là hiện vật lịch sử ghi dấu một thời vua sáng tôn hiền.

Chùa còn được gọi là Đôi Cao ở xã Tân Hương,huyện Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên.Chùa được dựng vào thời Hậu Lê và được trùng tu nhiều lần,được xây dựng hoàn chỉnh vào năm 1992.Trong khuôn viên chùa còn giữ một số tháp cổ,bia cổ và cột đá. Trong đó đáng chú ý là tấm bia dựng vào thế kỉ 17.Điện Phật còn rất nhiều tượng.

Thuộc xã Xuân Phong, huyện Phú Bình cách thành phố Thái Nguyên 30km về phía đông nam.Đây là di tích ,kiến trúc nghệ thuật đình làng,một trong những kiến trúc đặc trưng của Việt Nam.Đình có ba gian.hai chái, mái lợp ngói múi, bốn góc mái bằng gỗ cong vút các cột trạm trổ các bộ tứ linh ( long, lân, qui, phụng) rất khéo léo công phu. Đình thờ Thành Hoàng của Làng là Cao Sơn Quý Minh Đại Vương – tức Dương Tự Minh( một phò mã thời nhà Lý ).

Người có cônglớn trong việc giữ gìn đất nước và phát triển kinh tế phủ Phú Lương xưa. Phía sau đình có chùa tạo nên một quần thể văn hoá tín ngưỡng của nhân dân. Cảnh quan xung quanh đình cũng rất đẹp, có sông cầu làm án, cây đa cổ thụ toả bóng mát u tịt thâm nghiêm. Xuân thu nhị kỳ nhân dân quanh vùng Phương Độ tổ chức vào rằm thánh giêng rước kiệu thánh , khao vọng tế thần và 10/10 lễ hội lớn hơn có rước kiệu thánh , rước bánh dày, hoa quả và nhiều đồ tế lễ khác.

Di Tích Khảo Cổ Học Thần Xa

Thuộc huyện Vô Nhai, cách thành phố Thái Nguyên 40 km theo quốc lộ IA rẽ trái.

1972 khoa sử của trường Đại Học Sư Phạm Việt Bắc kết hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam khảo sát một số hang Động của vùng Thần xa , Xẻng Mộc, Thương trung và khai quật hang Phiêng Tung (Thần Xa). Kết quả cho nhận định về quá trình phát triển của con người ở vủng này từ trước thời văn hoá Bắc Sơn.

Năm 1973 viện bảo tàng Lịch sử Việt nam và công ty văn hóa Thông Tin Bắc Thái tiếp tục điều tra khu vực Thần Xa và có thêm một bộ sưu tập mới về Hang Phiêng Tung.

Năm 1980 kết hợp với khoa bảo tàng Trường Cao Đẳng Nghiệp Vụ Văn Hoá( nay là trường ĐH Văn Hoá Hà Nội). Tiếp tục nghiên cứu và tìm thấy thêm Hang Miệng Hổ và một số di chỉ khác.

Những di chỉ khảo cổ về con người sống cách chúng ta từ 2 – 3 vạn năm được phát hiện ở di chỉ Phiêng Tung , Ngườm, Thẳm Choong, Nà Ngườm đã chứng minh rằng tại đây tồn tại một nền Văn Hoá cổ gọi là Văn hoá Thần Xa . Đây là nền văn hoá cổ nhất đượcbiệt đến ở Việt Nam và ở cả vùng Đông Nam Á cho tới nay.

Nằm dưới chân núiTam Đảo thuộc hai xã Vân yên và Kỳ Phú huyện Đại Từ, cách thành phố 30 km về phía tây. Đây là di tích gắn liền với tên tuổi một danh tường của nghĩa quân Lam Sơn tên Lưu Nhân Chú. Người này từng dự thề Lũng Nhai năm 1416, kết nghĩa anh em với Lê Lợi và các chiến hữu khác mưu khởi nghĩa chống quân Minh. Năm 1425, ông cùng Nguyễn Xí mang quân đánh úp Tây Đô. Năm 1426 chỉ huy chiền dịch giải phóng một vùng đồng bằng rộng lớn từ Sông Hồng đến tận Lạng Sơn . năm 1427 ông cùng Lê Sát chỉ huy quân quyết chiến ở ải Chi Lăng , chém tướng giặc Liễu Thăng và đánh tan hoàn toàn 10 vạn viện binh ở trận Xương Giang. Ong cùng Hoàng tử Tứ Tế ( con cả Lê Lợi) xây thành Đông Quan và chính bản thân ông đã làm “con tin “ đàm phán buộc Vương Thông rút về nước để Đại Việt ta “ mở nên thái bình muôn thuở”. Năm 1485, Lê Thánh Tông truy phong ông chức tước Thái Phó Vinh Quốc Công.

ATK là tên gọi tắc là an toàn khu là trung tâm lãnh đạo của kháng chiến chín năm chống thực dân pháp xâm lược . Chủ tịch HCM các đồng lãnh đạo của Đảng nhà nước, các cơ quan của Trung ương Đảng và chính phủ đã làm việc ở nơi đây từ năm 1947- 1954 .

Trung tâm ATK cũng là nơi diễn ra các hoạt động ngoại giao của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Nơi đây cũng có nhiều dấu tích về nơi ở và làm việc của Bác Hồ , các đồng chí lãnh đạo Đảng.

Bên cạnh các di tích lịch sử ATK còn nhiều địa danh đã đi vào sử thi như : Núi Hồng, Đèo Pe( xã Phú Đình), đồi Khau Tý…

Thuộc xã Định Biên huyện Định Hoá cách thành Phố Thái Nguyên 60kmlà nơi gắn liền với lịch sử trưởng thành của quân đội nhân dân Việt Nam.

Do thực dân Pháp xây dựng từ năm 1916 để giam giữ những người yêu nước và các chiến sĩ cách mạng. Di tích còn tương đối nguyên vẹn có giá trị nghiên cứu tham quan, giáo duc truyền thống cho các thế hệ mai sau .

Đều nằm ở chân núi Đuỗm, xã Động Đạt, huyện Phú Lương sát ngay quốc lộ 3, cách thành phố Thái Nguyên khoảng 24 km về phía Tây Bắc. Đền được xây dựng từ thời nhà Lý, thờ Phò mã Dương Tự Minh và hai bà vợ là Diên Bình Công Chúa và Thiên Dung Công Chúa. Di tích này gồn đền thượng, đền trung và đền hạ, đến nay được sữa nhiều lần. Các đền của di tích đền Đuỗm được xây dựng trên một vùng thiên nhiên đẹp đây là nơi thác của Phò mã Dương TU&5 Minh khi về già. Xa chỏm núi ở giữa cánh đồng trông như những cánh nhạn bay. Đền dược xây ở pầhn lõm của ngọn núi phía trứớc. Phía trước đền là cánh đồng rộng có sông Phú Lương chảy qua và xa xa là những dãy núi đất trùng điệp.

Đây vừa là di tích lịch sử vừa là thắng cảnh của thiên nhiên.

Bảo Tàng Văn Hoá Các Dân Tộc Việt Nam

Được xây dựng vào năm 1960 trên một khuôn viên rộng có nhiều cây cổ thụ của ttại trung tâm thành phố Thái Nguyên. Bảo tàng có diện tích là 28.000 m2 với hơn 3000 m2 sử dụng cho việc trưng bài khu bảo quản hiện vật và các hoạt động khác. Bảo tàng đã trưng bài giới thiệu được di sản văn hoá truyền thống của đại gia đình các dân tộc Việt Nam

Hiện nay bảo tàng lưu giữ hơn 10.000 đơn vị tài liệu hiện vật thuộc di sản vănhoá của 54 dân tộc Việt nam hệ thồng trưng bày gồm: 6 phòng sử dụng gần 2000 tài liệu khoa học.

Phòng mở đầu: khái quát đặc trưng vănhoá các dân tộc Việt nam.

Phòng Mông – Dao và nhóm nam á khác gồm dân tộc: H’Mông, Dao, Pà Thẻn, La Chí, La Ha, Cờ Lao, Pu Péo.

Phòng Môn – Khmer gồm các dân tộc:Khơ Mú, Mảng, Kháng, Xinh Mun, Ơ Đu, Khmer, Ba Na, Xơ Đăng, Cơ Ho, H’rê, M’Nông, Xtiêng, Bru – Vân Kiều, Cờ Tu, Giẻ Triêng, Mạ, Co, Tà Oi, Chơ Ro, Brâu, Rơ Măm.

Phòng Hán – Hoa, Tạng Miến, Mạ, Ô – pô – li- nê – di gồm các dân tộc:Hoa, Ngái, Sán Dìu, Hà Nhì, La Hủ, Phù Lá, Lô Lô, Cống, Shila, Giarai, Eđê, Chăm, Raglai, Chu-Ru.

Bảo tàng đã thu hút rất nhiều khách trong nước và ngoài nước,kiều bào đến tham quan, tìm hiểu bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam.

Đền Kì Cùng

Sát cây cầu Kì Lừa bắc qua sông Kì Cùng, đường Trần Đăng Ninh.Thờ thần sông Kì Cùng,con sông chảy ngược lên Trung Quốc.

Gần chợ Kì Lừa, thờ Tả Đô đốc Thân Công Tài, vị tướng thời Hậu Lê có công mở mang chợ Kì Lừa thế kỉ 17.

Cách trung tâm thị xã chừng 3km, đi theo đường Tam Thanh.

Đứng trước cửa động nhìn qua ngọn núi đối diệnbên kia đướng làHòn Vọng Phu, có tượng nàng tô Thị bồng con.

Trong động có chùa Phật, có tượng Phật chạm vào vách đá cao 2,2m.

Gần động Tam Thanh.Hiện còn hai đoạn thành thời Mạc (thế kỉ 16), nối các mỏm đá vôi.

Cổng vào ở đường Nhị Thanh. Động Nhị Thanh dài Xuyên qua núi, trong động có chùa tam Giáo, thờ cả Khổng Tử, Lão Tử, Thích Ca. Cạnh đó có động Nhất Thanh,cửa động có tượng Ngô Thì Sĩ.

Phía nam sông Kì Cùng.Đi trên đường Nguyễn Thái Học sẽ qua cổng thành và một đoạn tường thành. Xây từ thời Trịnh sau được triều Nguyễn làm lại.

Đi quá thánh Lạng Sơn vài trăm mét.Còn gọi lá Song Tiên Tự, hteo sự tích có hai ông tiên ngồi đánh cờ,mãi chơi quên về trời hoá thành đá.

Chùa trong hang đá, ở lưng chừng núi Đại Tượng.Trong chùa ngoài bàn thờ Phật có bàn thờ Trần Hưng Đạo và Thánh Mẫu.Có khối đá giống hình tiên, nhớ xoa vào chân tượng đề cầu phúc.Đứng từ động nhìn bao quát thị xã Lạng Sơn.

Đền Bắc Lệ

Thuộc xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, thờ bà chúa Thượng Ngàn – một trong 3 vị Mẫu vẫn được thờ phụng trong tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam.

Đền nằm trên đồi cao, dưới bóng những cây cổ thụ hàng trăm tuổi.Đền chính được dựng theo kiểu chữ đinh,gồm có tiền tế và hậu cung.Trên nóc mái nhà tiền tế có tượng long đầu lưỡng nghi, tượng trưng cho trời và đất, vain vật sinh sôi.Nhà bái đường gồm 6 gian, gian phía trong thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Ong Hoàng Mười, Hoàng Bảy.Gian chính cung thờ Tam Toà Thánh Mẫu, hai bên có am thờ Trần Hưng Đạo và Chúa Sơn Trang.

Chùa được trùng tu vào năm 1922 và 1933 đây cũng là điềm thu hút du khách tới lễ mẫu và vãn cảnh.

Chùa nằm ở đầu cầu Kỳ Lừa, đồi diện bên kia sông là đền Kỳ Cùng, phía bắc thành phố Lạng Sơn.

Chùa được dựng vào thời Lê, kiến trúc theo kiểu “nội công ngoại quốc” bao gồm: tiền tế , hậu cung , nhà tổ, nhà trai. Ban thờ có toà Cưủ Long , tượng Phật , tượng mười tám vị La Hán. Đặc biệt chùa có quả chuông do nhân dân địa phương và khắp buôn Trung Quốc cúng tiến vào năm 1671( thời Lê Huyền Tông ).

Di Tích Bắc Sơn

Bắc Sơn là một dãi núi đá vôi thuộc tỉnh Lạng Sơn, cách Hà Nội khoảng 200km. Đây là nơi phát hiện ra nhiều tư liệu khảo cổ xác định nền Văn Hoá “ bắc Sơn” thời kỳ đồ đá Sơ Kỳ. Các nhà khảo cổ dã tìm ra nhiều công cụ đávà nhiều di chỉ về sự cư trú của người Việt Cổ trong các hang động núi đá Đá vôi của Bắc Sơn .

Bắc Sơn còn là nơi diển ra cuộc khởi nghĩa vũ trang của quân du kích năn 1940, chống phát xít Nhật vào xâm chiếm Lạng Sơn. Cuộc khởi nghĩa đã gây cho địch nhiều tổn thất nặng nề, Khỡi nghĩa Bắc Sơn đã ghi vào lịch sữ Việt nam, một bài học về sức mạnh của sự đoàn kết của nhân dân đấu tranh giữ nước.

Ngày nay , di tích Bắc Sơn s đang được lưu giữ với tư cách một di tícch cách mạng của Vịêt Nam.

Được xây dựng từ lâu đời ở Lạng Sơn, là một trọng trấn án ngữ của ngõ phía bắc. Ngày xưa , thành được xây dựng với qui mô rất lớn. Bên trong thành có nhiều trãi binh lính , xung quanh thành là chợ và phố xá đông đúc như Kỳ Lừa, Trường Thịnh, đồng Đăng. Việc buôn bán giao lưu với Trung quốc diễn ra khá tấp nập. Thời Pháp có xây thêm nhiều trại lính, nhiều dinh thự trong thành .

Trãi qua thời gian Đoàn thành bị hủy hoại gần hết , dấu vết còn lại chỉ là một cổng thành cồ, cây cối mọc um tùm.