Giíi thiÖu Lêi c¶m ¬n
Tr¸ch nhiÖm vÒ m«i trêng qu¸ ph©n t¸n
tải về 191.09 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- 4. Huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn n¨ng lîng
- ¦íc tÝnh nhu cÇu ®Çu t
- Huy ®éng vèn cho n¨ng lîng t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc...
- 5. C¶i c¸ch c¸c c¬ quan n¨ng lîng
Tr¸ch nhiÖm vÒ m«i trêng qu¸ ph©n t¸nCã hai bé chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý m«i trêng: Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng vµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t. Trong Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng, Côc M«i trêng chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ c¸c vÊn ®Ò thùc hiÖn vµ qu¶n lý m«i trêng. Trong Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t th× Vô Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng chÞu tr¸ch nhiÖm xem xÐt c¸c vÊn ®Ò m«i trêng trong khu«n khæ c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn quèc gia vµ ph©n bæ ng©n s¸ch thùc hiÖn. C¸c ®¬n vÞ t¬ng ®¬ng cÊp tØnh chÞu tr¸ch nhiÖm lËp kÕ ho¹ch. ChØ riªng ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ tØnh Qu¶ng Ng·i tr¸ch nhiÖm qu¶n lý m«i trêng ®îc ph©n cho c¸c ñy ban m«i trêng cña ®Þa ph¬ng. C¸c bé ngµnh däc (Bé N«ng nghiÖp, Thuû s¶n vµ C«ng nghiÖp) vµ c¸c Tæng c«ng ty nhµ níc chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn mét sè ®iÒu kho¶n cã liªn quan quy ®Þnh trong luËt m«i trêng. RÊt Ýt Tæng c«ng ty nhµ níc lín cã c¸c phßng hoÆc ban qu¶n lý m«i trêng, hÇu hÕt ®Òu cha cã ®Õn 3 nh©n sù phô tr¸ch c¸c vÊn ®Ò an toµn vµ m«i trêng. Ngoµi ra, mét sè c¬ quan ®· thµnh lËp c¸c ban chuyªn tr¸ch vÒ m«i trêng. HÇu hÕt c¸c ban nµy tham gia vµo c«ng t¸c nghiªn cøu vµ triÓn khai (R&D) vµ m¹ng quan tr¾c. §îc thµnh lËp n¨m 1995, m¹ng quan tr¾c ®îc chia thµnh nhiÒu tr¹m theo khu vùc vµ theo môc ®Ých. Môc tiªu cña m¹ng lµ quan tr¾c sù thay ®æi vÒ chÊt lîng cña m«i trêng, cung cÊp c¸c sè liÖu hµng n¨m cho ChÝnh phñ vµ cho c¬ quan qu¶n lý m«i trêng quèc gia, vµ t¨ng cêng tham gia vµo hÖ thèng kiÓm so¸t m«i trêng trªn toµn cÇu vµ trong khu vùc. C¸c mèi liªn kÕt trong ngµnh n¨ng lîng. Bé C«ng nghiÖp vÉn cha ban hµnh c¸c luËt, c¸c quy ®Þnh hay c¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i trêng cho ngµnh n¨ng lîng. C¸c c«ng ty vµ ®¬n vÞ cña Bé nµy vÉn thi hµnh LuËt B¶o vÖ M«i trêng vµ c¸c tiªu chuÈn m«i trêng do Bé Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i trêng ban hµnh. Kh«ng cã ®¬n vÞ nµo trong Bé C«ng nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ qu¶n lý m«i trêng trong ph¹m vi ngµnh n¨ng lîng. Trung t©m M«i trêng vµ An toµn hãa chÊt (Hµ Néi) vµ Trung t©m M«i trêng C«ng nghiÖp (Hµ Néi) cïng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng c«ng nghiÖp, bao gåm c¶ ho¹t ®éng n¨ng lîng. C¶ hai c¬ quan trªn míi ®îc thµnh lËp nªn thiÕu c¸n bé vµ ph¬ng tiÖn. Trong néi bé Petrovietnam, Trung t©m M«i trêng vµ An toµn hãa chÊt (TP Hå ChÝ Minh) chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c vÊn ®Ò m«i trêng; trung t©m nµy ®îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ ®iÒu tra vµ ph¬ng tiÖn nghiªn cøu kh¸ tèt. Tuy nhiªn, c¸c ®¬n vÞ trªn ®Òu lµ c¸c c¬ quan, viÖn nghiªn cøu vµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý trùc tiÕp m«i trêng. ViÖn N¨ng lîng (Hµ Néi) cã n¨ng lùc trong viÖc lËp kÕ ho¹ch m«i trêng vµ lµ n¬i thêng ¸p dông hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña m×nh vÒ m«i trêng ë trong vµ ngoµi níc trong c¸c nghiªn cøu kh¶ thi vµ nghiªn cøu lËp kÕ ho¹ch. KiÕn nghÞ. C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý m«i trêng ë ViÖt Nam tiªu biÓu cho mét c¬ cÊu qu¸ ®é. Mét c¬ cÊu nh vËy thêng xuÊt hiÖn khi nhiÖm vô qu¶n lý m«i trêng míi ®îc ®Ò ra ë mét níc, vµ ban ®Çu ®îc ®Æt trong c¬ cÊu thÓ chÕ hiÖn hµnh. C¬ cÊu nµy cã thÓ tån t¹i v« h¹n ®Þnh, song vÉn cã nh÷ng lÜnh vùc cÇn thiÕt ph¶i ®îc c¶i thiÖn vµ c¶i c¸ch: Trao thªm quyÒn tù chñ cho Côc M«i trêng Quèc gia. Côc M«i trêng Quèc gia hiÖn nay kh«ng cã thùc quyÒn trong thi hµnh luËt m«i trêng. V× nã chØ lµ mét c¬ quan díi bé nªn bÞ h¹n chÕ vÒ quyÒn, ng©n s¸ch vµ ph¸p lý ®èi víi c¸c bé vµ c¸c tæ chøc nhµ níc kh¸c. Muèn t¨ng quyÒn tù chñ, cÇn thµnh lËp mét c¬ quan cÊp Tæng côc trùc thuéc ChÝnh phñ, hoÆc mét Bé riªng biÖt. VÊn ®Ò nµy ®ang ®îc th¶o luËn. Cñng cè c¸c c¬ quan khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i trêng cÊp tØnh. Trõ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Hµ Néi, c¸c c¬ quan khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i trêng cÊp tØnh thêng chØ cã kho¶ng 3 ®Õn 6 c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý m«i trêng. Hä chñ yÕu lµ nh÷ng kü s khoa häc kü thuËt míi tèt nghiÖp, chØ mét sè Ýt ®îc ®µo t¹o chÝnh quy hoÆc cã kinh nghiÖm vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ m«i trêng. Thªm vµo ®ã, c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vµ xö lý sè liÖu còng nh kinh phÝ ®Ó ®iÒu tra vµ gi¸m s¸t cßn h¹n hÑp. V× vËy, c¸c ®¬n vÞ nµy kh«ng ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý m«i trêng. T¨ng cêng c¸c phßng ban m«i trêng trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ níc. N¨ng lùc cña c¸c bé phËn m«i trêng trong c¸c Tæng c«ng ty nhµ níc cßn yÕu. C¸c ®¬n vÞ nµy sÏ ph¸t huy t¸c dông nÕu ®îc t¨ng cêng nh ®èi víi c¸c c¬ quan khoa häc, c«ng nghÖ vµ m«i trêng cÊp tØnh. Hîp lý ho¸ tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c c¬ quan. Sù trïng lÆp, thõa hoÆc thiÕu chøc n¨ng kÐo dµi trong c¸c c¬ quan m«i trêng dÉn ®Õn sù kh«ng râ rµng vÒ ph¸p lý. Côc M«i trêng Quèc gia chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t chÊt lîng kh«ng khÝ, níc vµ ®Êt trong khi Tæng côc KhÝ tîng Thuû v¨n chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý kh«ng khÝ vµ níc, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n qu¶n lý c¸c nguån níc vµ ®Êt, cßn Bé Y tÕ th× l¹i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ søc khoÎ vµ vÖ sinh m«i trêng. Sù trïng lÆp nµy lµm cho hÖ thèng qu¶n lý kh«ng hiÖu qu¶ - ch¼ng h¹n nh chØ riªng viÖc gi¸m s¸t c¸c t¸c ®éng m«i trêng cña mét nhµ m¸y thuû ®iÖn l¹i cÇn tíi qu¸ nhiÒu c¬ quan. C¸c vÊn ®Ò liªn quan gi÷a c¸c ngµnh cã thÓ ®îc xö lý b»ng c¸ch ¸p dông hÖ thèng thanh to¸n ®Òn bï vµ thµnh lËp c¸c phßng kÕ ho¹ch cã thùc quyÒn cÊp quËn, huyÖn. §©y lµ môc tiªu cña hÇu hÕt c¸c chÝnh s¸ch nhng ®Ó ®¹t ®îc Ýt nhÊt ph¶i mÊt tõ 10 ®Õn 15 n¨m. T¨ng cêng lËp kÕ ho¹ch qu¶n lý theo kh«ng gian. HÇu hÕt c¸c c¬ quan lµ do c¸c ngµnh lËp ra. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho vÊn ®Ò qu¶n lý m«i trêng v× Ýt cã c¬ héi lËp kÕ ho¹ch trong c¸c khu vùc ®a d¹ng vÒ nguån lîi - ®Æc biÖt nh c¸c miÒn ven biÓn, lu vùc s«ng vµ kh«ng phËn. C¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ®îc thµnh lËp theo tuyÕn kh«ng gian sÏ hîp lý ho¸ h¬n trong thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn vÒ « nhiÔm vµ c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra m«i trêng. 4. Huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn n¨ng lîng ViÖt Nam cÇn cã mét khu«n khæ mang tÝnh hÖ thèng ®Ó ®¸nh gi¸ quy m«, nh÷ng h¹n chÕ, vµ c¸c ph¬ng ¸n cho viÖc huy ®éng vèn cho c¬ së h¹ tÇng vÒ n¨ng lîng cña m×nh, kÓ c¶ c¸c chi phÝ vÒ m«i trêng. Ch¬ng nµy sÏ bµn vÒ quy m« ®Çu t cÇn thiÕt, ®Æc ®iÓm cña huy ®éng vèn cho n¨ng lîng, vµ nh÷ng h¹n chÕ vµ nguån huy ®éng vèn cho n¨ng lîng. Gîi ý vÒ chiÕn lîc sÏ ®a ra mét khu«n khæ ®Ó híng dÉn c¶i c¸ch chÝnh s¸ch vµ c¬ cÊu, còng nh nh÷ng ph¬ng thøc huy ®éng vèn trong trung h¹n. ¦íc tÝnh nhu cÇu ®Çu t Tõ 1998 ®Õn 2002, ViÖt Nam cÇn ph¶i ®Çu t tõ 5,3 ®Õn 5,5% GDP mçi n¨m vµo c¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng. NÕu kh«ng cã ®ñ nh÷ng c¬ së h¹ tÇng cho s¶n xuÊt, ph©n phèi, vµ cung øng th× sÏ kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu n¨ng lîng gia t¨ng do møc t¨ng trëng GDP cao theo dù kiÕn. Nhu cÇu huy ®éng vèn cho n¨ng lîng ®îc chi phèi bëi nh÷ng dù b¸o vÒ nhu cÇu nh ®· nªu ë ch¬ng 1 vµ 2. B»ng c¸ch ®¸nh gi¸ nh÷ng h¹n chÕ hiÖn thêi vµ nh÷ng ph¬ng ¸n vÒ cung øng s½n cã, vµ b»ng c¸ch sö dông nh÷ng gi¶ ®Þnh hîp lý vÒ sù ph¸t triÓn cña ngµnh nµy, ®· cã thÓ dù to¸n ®îc møc ®Çu t n¨ng lîng c¬ b¶n (b¶ng 4.1). Trong ®iÒu kiÖn nh÷ng ph¬ng ¸n lùa chän lµ h¹n chÕ, th× ®Çu t vµo ph¸t ®iÖn vµ cung cÊp khÝ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh víi møc ®é ch¾c ch¾n nhÊt ®Þnh. Trong giai ®o¹n 1998-2002, cÇn kho¶ng 6,9 tû USD cho c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu ®èi víi khÝ, ®iÖn, vµ than - tøc lµ nh÷ng kho¶n ®Çu t mµ kh«ng thÓ kh«ng lµm vµ nÕu kh«ng lµm th× chi phÝ cßn tèn h¬n. CÇn thªm 3 tû USD n÷a cho viÖc th¨m dß dÇu ë kh©u thîng nguån vµ ph¸t triÓn má còng nh ph©n phèi s¶n phÈm dÇu. §Çu t vµo dÇu kh«ng ph¶i thiÕt yÕu l¾m, nhng nã lµ c¸i quan träng ®Ó t¹o mét m«i trêng trong ®ã c¸c c«ng ty dÇu löa cã thÓ tiÕp tôc th¨m dß. ¦íc tÝnh ®Çu t vµo mét tæ hîp läc dÇu vµ s¶n xuÊt ph©n bãn sÏ mÊt kho¶ng 1,2 tû USD, nhng ph¶i ho·n l¹i do cuéc khñng ho¶ng ë ch©u ¸ vµ nh÷ng h¹n chÕ vÒ tµi chÝnh ë ViÖt Nam. Nh÷ng kho¶n ®Çu t thiÕt yÕu bao gåm: 0,9 tû USD cho ngµnh khÝ, 3,8 tû USD cho ph¸t ®iÖn, vµ 2 tû USD cho më réng m¹ng líi truyÒn t¶i vµ ph©n phèi (xem b¶ng 4.1). MÆc dï nh÷ng thay ®æi vÒ nhu cÇu cã thÓ lµm thay ®æi c¶ viÖc Ên ®Þnh thêi gian cho c¸c kho¶n ®Çu t nµy, nhng nã còng kh«ng lµm thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ nhu cÇu ®Çu t cÇn ®îc huy ®éng vèn hoÆc nh÷ng c¶i c¸ch cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng nh÷ng th¸ch thøc vÒ tµi chÝnh. Trong khi ®¸nh gi¸ quy m« ®Çu t, cã 2 ®iÓm cÇn lu ý: Nhu cÇu vÒ ®iÖn sÏ quy ®Þnh ®Çu t ng¾n h¹n vµo c¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng. Cho ®Õn n¨m 2010, ®é co gi·n theo thu nhËp cña t¨ng trëng vÒ nhu cÇu dïng ®iÖn lµ 1,1-1,4, tøc lµ gièng nh kinh nghiÖm mµ nh÷ng níc kh¸c ë ch©u ¸ ®· tr¶i qua. Tõ viÔn c¶nh nµy, nhu cÇu vÒ n¨ng lîng sÏ t¨ng theo víi sù t¨ng trëng thu nhËp. Tû träng ®Çu t cÇn thiÕt cho n¨ng lîng trong GDP cña ViÖt Nam cao h¬n ë nh÷ng níc §«ng ¸ kh¸c. §Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng ®iÖn sÏ chiÕm 4-5% GDP (trong tæng ®Çu t 5-6% GDP); cßn con sè trung b×nh íc tÝnh cho khu vùc lµ trong kho¶ng 2,2 ®Õn 3,1% GDP. MÆc dï c¸c níc cã thu nhËp thÊp thêng cã tû träng nµy cao h¬n so víi nh÷ng níc giµu, nhng huy ®éng vèn cho c¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng cña ViÖt Nam cã thÓ g©y ra nh÷ng ¸p lùc lªn nh÷ng kho¶n chi ®Çu t kh¸c. Huy ®éng vèn cho n¨ng lîng t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc... Huy ®éng vèn cho c¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng cã rÊt nhiÒu ®iÓm chung víi huy ®éng vèn cho c¬ së h¹ tÇng nãi chung; nã chØ kh¸c nhau ë b¶n chÊt cña c«ng tr×nh n¨ng lîng vµ nh÷ng mèi liªn hÖ chiÒu däc gi÷a c¸c thÞ trêng ®iÖn vµ khÝ. Cã bèn ®Æc tÝnh lµm h¹n chÕ tÝnh linh ho¹t trong huy ®éng vèn, nhng l¹i t¹o nh÷ng c¬ héi huy ®éng vèn cã mét kh«ng hai: sù kh«ng ¨n khíp gi÷a tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî, kh¶ n¨ng dÔ gÆp rñi ro vÒ tû gi¸, liªn hÖ chiÒu däc vÒ thÞ trêng, vµ tiÒm n¨ng ®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp. Tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî kh«ng ¨n khíp C¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng lµ mét tµi s¶n vèn dµi h¹n. HÇu hÕt c¸c tµi s¶n vÒ n¨ng lîng nh nhµ m¸y ®iÖn, ®Ëp, giµn khoan, giÕng dÇu vµ khÝ, cét ®iÖn, biÕn thÕ ph©n phèi ®iÖn, ®Òu cã tuæi thä kinh tÕ trªn 20 n¨m. NÕu xÐt trong b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, tµi s¶n cã lu«n lu«n cã thêi h¹n dµi h¬n tµi s¶n nî ph¶i g¸nh ®Ó huy ®éng vèn cho nã. Sù kh«ng ¨n khíp gi÷a tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî nµy dÉn ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, nÕu tr¸ch nhiÖm tr¶ nî kh«ng cã thêi h¹n hoµn tr¶ ®ñ dµi ®Ó duy tr× ®îc lîng tiÒn mÆt kh¶ quan. Nhng cã nh÷ng kho¶n ®Çu t dµi h¹n mang tÝnh hÊp dÉn sÏ cã kh¶ n¨ng t¹o ra nh÷ng c«ng cô ®Çu t dµi h¹n nh tr¸i phiÕu vµ nh÷ng lo¹i chøng phiÕu th¬ng m¹i kh¸c, cho nh÷ng tæ chøc ®Çu t cÇn tµi s¶n dµi h¹n. Rñi ro v× g¾n víi tû gi¸ hèi ®o¸i Trõ dÇu th«, khÝ, hoÆc c¸c s¶n phÈm dÇu xuÊt khÈu, cßn mäi thu nhËp tõ n¨ng lîng ®Òu b»ng néi tÖ. Vay b»ng ngo¹i tÖ khiÕn ngêi ®i vay cã thÓ bÞ rñi ro vÒ tû gi¸, ¶nh hëng ®Õn tµi chÝnh cña ngµnh vµ ®Õn sù æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë §«ng ¸ mét phÇn lµ hËu qu¶ cña viÖc nh÷ng ngµnh kh«ng xuÊt khÈu vay qu¸ nhiÒu b»ng ngo¹i tÖ, trong ®ã cã c¶ ngµnh n¨ng lîng. Nh÷ng rñi ro vÒ tû gi¸ nh vËy cã thÓ ®îc b¶o hiÓm hoÆc tù b¶o hiÓm ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ huy ®éng vèn. C¸ch tù b¶o hiÓm tµi chÝnh ®¬n gi¶n nhÊt lµ ®¶m b¶o r»ng gi¸ ®Õn ngêi sö dông cuèi cïng ph¶i ®îc g¾n víi nh÷ng biÕn ®éng vÒ tû gi¸. Nhng biÖn ph¸p nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng thùc hiÖn ®îc hoÆc nªn thùc hiÖn. Do vËy thêng ph¶i cã nh÷ng c¸ch tù b¶o hiÓm vÒ tû gi¸ kh¸c ®èi víi nh÷ng kho¶n vay dµi h¹n b»ng ngo¹i tÖ: nghiÖp vô ho¸n ®æi tû gi¸, b¶o l·nh cña ChÝnh phñ vÒ kh¶ n¨ng s½n cã ngo¹i tÖ vµ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ, tù ®éng ®iÒu chØnh møc gi¸, hoÆc kÕt hîp cña nh÷ng biÖn ph¸p trªn. TÊt nhiªn, nhu cÇu tù b¶o hiÓm tû lÖ thuËn víi viÖc dùa vµo huy ®éng vèn cña níc ngoµi. ThÞ trêng n¨ng lîng liªn kÕt theo chiÒu däc ThÞ trêng n¨ng lîng thÓ hiÖn møc ®é phô thuéc lÉn nhau theo chiÒu däc lín h¬n so víi nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c do b¶n chÊt kh«ng ®em trao ®æi hay xuÊt khÈu ®îc cña thÞ trêng nµy vµ do tuæi thä kÐo dµi còng nh ®Æc thï cña tµi s¶n. Nh÷ng liªn hÖ chiÒu däc nµy thêng xuyªn suèt d©y chuyÒn n¨ng lîng. VÝ dô, c¸c nhµ s¶n xuÊt khÝ thêng ph¶i t×m kiÕm sù hiÓu biÕt hoÆc liªn kÕt l©u dµi víi ngêi tiªu dïng khÝ ®Ó trï tÝnh ®îc nhu cÇu ®Çu t. Nhµ s¶n xuÊt ®iÖn l¹i ph¶i t×m kiÕm nh÷ng hîp ®ång bao tiªu víi ngêi mua ®Ó huy ®éng ®îc vèn ®Çu t vµ b¶o hiÓm ®èi víi nh÷ng cam kÕt mua. Nh÷ng mèi quan hÖ chiÒu däc nµy thêng díi h×nh thøc hîp ®ång tµi chÝnh vµ vËt chÊt dµi h¹n gi÷a bªn cung øng vµ bªn trung gian hay ngêi tiªu dïng cuèi cïng, vµ thêng cã vai trß chÝnh ®Ó gióp huy ®éng vèn ng©n hµng cho ®Çu t vµo c¬ së h¹ tÇng n¨ng lîng. Xo¸ bá nh÷ng kh©u trung gian trong d©y chuyÒn n¨ng lîng, nh nh÷ng c«ng ty tiÕp thÞ khÝ hay nh÷ng h·ng mua bu«n ®iÖn, cã thÓ gi¶m bít nh÷ng rñi ro ho¹t ®éng liªn quan ®Õn nh÷ng trung gian nµy, nhng nã kh«ng xo¸ bá ®îc hÕt nh÷ng rñi ro vÒ thÞ trêng. Do ®ã, mét sè lo¹i hîp ®ång thêng ®îc sö dông ®Ó chuyÓn mèi liªn hÖ nµy xuèng nh÷ng kh©u díi cña d©y chuyÒn. §Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi cã thÓ t¬ng ®èi lín §Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi ë ViÖt Nam dù kiÕn sÏ ë møc ®¸ng kÓ, t¨ng tõ 65% vèn tõ níc ngoµi vµo n¨m 1996 lªn 70% vµo n¨m 2000. §Çu t níc ngoµi trùc tiÕp b»ng gãp vèn trong ngµnh n¨ng lîng ë Ch©u ¸ cã hai ®Æc ®iÓm. Thø nhÊt, c¸c nhµ ®Çu t thêng t×m kiÕm mét b¶o l·nh hîp ®ång ®Ó cung cÊp mét møc sµn cho rñi ro vÒ vèn gãp. HÇu hÕt c¸c hîp ®ång dµi h¹n trong ngµnh n¨ng lîng ®Òu bao gåm møc l·i tèi thiÓu trªn vèn ®Ó cã mét møc ho¹t ®éng tho¶ ®¸ng. Do vËy ®©y kh«ng ®¬n thuÇn lµ vèn rñi ro. Thø hai, c¸c nhµ ®Çu t cã xu híng c©n b»ng viÖc sö dông vèn ®Çu t níc ngoµi b»ng c¸c kho¶n vay nî lín h¬n c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c . VÝ dô, hÇu hÕt c¸c dù ¸n BOT cã kh«ng qu¸ 30% tæng vèn ®Çu t lµ tõ ®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp; phÇn cßn l¹i lµ vay níc ngoµi hoÆc trong níc. 5. C¶i c¸ch c¸c c¬ quan n¨ng lîng C¸ch ®©y h¬n bèn n¨m, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu ®æi míi c¸c c¬ quan së h÷u, qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vµ gi¸m s¸t ngµnh n¨ng lîng. Tuy nhiªn, viÖc ®æi míi thÓ chÕ vÉn cßn mang tÝnh chÊt mß mÉm. ChÝnh phñ hiÓu r»ng c¸c c¬ quan ho¹t ®éng hiÖu qu¶ lµ cÇn thiÕt cho mét ngµnh n¨ng lîng nh»m phôc vô ngêi tiªu dïng hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng tån t¹i vÒ mÆt tµi chÝnh. Tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c c¬ quan nµy sÏ x¸c ®Þnh tèc ®é ViÖt Nam cã thÓ t¨ng møc tiÕp cËn ®èi víi n¨ng lîng hiÖn ®¹i. Do vËy ®æi míi thÓ chÕ nhanh chãng trong ngµnh n¨ng lîng sÏ rÊt quan träng ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu kinh tÕ. Bèn lÜnh vùc quan träng cña ®æi míi lµ: n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ c«ng ty, x©y dùng c¬ cÊu thÞ trêng, t¨ng cêng gi¸m s¸t th«ng qua ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý ngµnh, tËp trung vµo viÖc ho¹ch ®Þnh vµ phèi hîp chÝnh s¸ch. §Ó ®¹t nh÷ng nh÷ng môc tiªu nµy, ph¶i h×nh thµnh mét m«i trêng th¬ng m¹i cho c¸c c«ng ty n¨ng lîng, cho phÐp c¹nh tranh, qua ®ã ®Ó cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ vµ t¨ng sè ngêi tham gia trªn thÞ trêng. ViÖc ®iÒu tiÕt ngµnh n¨ng lîng, ®Æc biÖt trong viÖc lªn kÕ ho¹ch ®Çu t, phª duyÖt c¸c biÓu gi¸ vµ hoµn thiÖn hÖ thèng dÞch vô nhÊt thiÕt ph¶i lµ chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc phi chÝnh trÞ. LuËt ph¸p ph¶i ®îc söa ®æi ®Ó thóc ®Èy c¸c thay ®æi thÓ chÕ, t¹o tÝnh æn ®Þnh cho c¸c quy tr×nh vµ c¬ chÕ thÓ chÕ míi - vµ t¹o lßng tin vµo luËt ph¸p nh»m b¶o ®¶m sù tu©n thñ ph¸p luËt. ChÝnh s¸ch n¨ng lîng cña ChÝnh phñ ph¶i ®Æt ra c¸c môc tiªu vµ kú väng râ rµng, c¾t gi¶m c¸c thñ tôc phª chuÈn vµ x¸c ®Þnh chiÕn lîc ngµnh trªn c¬ së nhÊt trÝ réng r·i. C¶i c¸ch thÓ chÕ dÉn tíi mét sè chi phÝ kinh tÕ ng¾n h¹n, chñ yÕu ®ßi hái hÖ thèng hµnh chÝnh quan liªu ph¶i tõ bá quyÒn kiÓm so¸t vµ trë nªn cã tr¸ch nhiÖm h¬n. Nhng c¶i c¸ch mang l¹i lîi Ých tríc m¾t vµ l©u dµi to lín. Mét khu«n khæ thÓ chÕ râ rµng sÏ lµm cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi trë nªn dÔ dµng h¬n, nh duy tr× gi¸ mµ nhãm ngêi tiªu dïng thiÖt thßi cã thÓ chÊp nhËn ®îc vµ më réng ph¹m vi tiÕp cËn víi n¨ng lîng. C¶i c¸ch thÓ chÕ còng cho phÐp c«ng khai nh÷ng chi phÝ kinh tÕ Èn vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh l©u dµi cã hiÖu qu¶. ViÖc hoµn thiÖn trong c¬ cÊu h¹ tÇng ngµnh n¨ng lîng sÏ thóc ®Èy t¨ng trëng c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, vµ ®ång thêi t¨ng c¸c nguån lùc cho ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n. C¶i c¸ch thÓ chÕ ®ßi hái ph¶i ®¹t ®îc sù tiÕn bé theo tr×nh tù hîp lý ë tÊt c¶ c¸c mÆt trËn, tõ viÖc qu¶n trÞ c«ng ty cho ®Õn c¸c vÊn ®Ò vÒ luËt ph¸p, ®iÒu tiÕt vµ chÝnh s¸ch. NÒn kinh tÕ chÝnh trÞ hiÖn nay ë ViÖt Nam cho thÊy c¶i c¸ch thÓ chÕ nªn tËp trung vµo vÊn ®Ò qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp n¨ng lîng nhµ níc. tải về 191.09 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|