ChưƠng VIII vật liệu gỗ

Vỏ có chức năng bảo vệ gỗ khỏi bị tác dụng cơ học.
Libe là lớp tế bào mỏng của vỏ, có chức năng là truyền và dự trữ thức 
ăn để nuôi cây. 
Lớp hình thành gồm một lớp tế bào sống mỏng có khả năng sinh 
trưởng ra phía ngoài để sinh ra vỏ và vào phía trong để sinh ra gỗ.
Lớp gỗ bìa (giác) màu nhạt, chứa nhiều nước, dễ mục nát, mềm và có 
cường độ thấp. 
Lớp gỗ lõi mầu sẫm và cứng hơn, chứa ít nước và khó bị mục mọt. 
Lõi cây (tủy cây) nằm ở trung tâm, là phần mềm yếu nhất, dễ mục nát. 
Nhìn toàn bộ mặt cắt ngang ta thấy phần gỗ được cấu tạo bởi các vòng 
tròn đồng tâm đó là các vòng tuổi. Hàng năm vào mùa xuân gỗ phát triển 
mạnh, lớp gỗ xuân dày, màu nhạt, chứa nhiều nước. Vào mùa hạ, thu, đông 
gỗ phát triển chậm, lớp gỗ mỏng, màu sẫm, ít nước và cứng. Hai lớp gỗ có 
màu sẫm nhạt nối tiếp nhau tạo ra một tuổi gỗ. Nhìn kỹ mặt cắt ngang còn 
có thể phát hiện được những tia nhỏ li ti hướng vào tâm gọi là tia lõi. 
 
8.2.2. Cấu tạo vi mô
Qua kính hiểm vi có thể nhìn thấy những tế bào sống và chết của gỗ có 
kích thước và hình dáng khác nhau. Tế bào của gỗ gồm có tế bào chịu lực, tế 
bào dẫn, tế bào tia lõi và tế bào dự trữ. 
Tế bào chịu lực (tế bào thớ) có dạng hình thoi dài 0,3 - 2mm, dày 0,02 - 
0,05 mm, thành tế bào dày, nối tiếp nhau theo chiều dọc thân cây. Tế bào 
chịu lực chiếm đến 76% thể tích gỗ . 
Tế bào dẫn hay còn gọi là mạch gỗ, gồm những tế bào lớn hình ống xếp 
chồng lên nhau tạo thành các ống thông suốt. Chúng có nhiệm vụ dẫn nhựa 
theo chiều dọc thân cây. 
Tế bào tia lõi là những tế bào xếp nằm ngang thân cây. Giữa các tế bào 
này cũng có lỗ thông nhau. 
Tế bào dự trữ  nằm xung quanh mạch gỗ và có lỗ thông nhau. Chúng có 
nhiệm vụ chứa chất dinh dưỡng để nuôi cây. 
Về cơ bản cấu trúc gỗ lá kim cũng như gỗ lá rộng, nhưng không có 
mạch gỗ mà chỉ có tia lõi và tế bào chịu lực. Tế bào chịu lực trong gỗ lá kim 
có dạng hình thoi, vừa làm nhiện vụ chịu lực vừa dẫn nhựa dọc thân cây. 
Về cấu tạo mỗi tế bào sống đều có 3 phần: Vỏ cứng, nguyên sinh chất 
và nhân tế bào. 
Vỏ tế bào được tạo bởi xenlulo (C
6
H
10
O
5
), lignhin và các hemixenlulo. 
Trong quá trình phát triển nguyên sinh chất hao dần tạo cho vỏ tế bào ngày 
càng dày thêm. Đồng thời một bộ phận của vỏ, lại biến thành chất nhờn tan 
được trong nước. Trong cây gỗ lá rộng thường có 40
÷46% xenlulo, 19÷20% 
lignhin, 26
÷30% hemixenlulo. 

Nguyên sinh chất là chất anbumin thực vật được cấu tạo từ các nguyên 
tố: C, H, O, N và S. Trong nguyên sinh chất, trên 70% là nước, vì vậy khi gỗ 
khô tế bào trở lên rỗng ruột. 
Nhân tế bào hình bầu dục, trong đó có một số hạt óng ánh và chất 
anbumin dạng sợi. Cấu tạo hóa học gần giống nguyên sinh chất nhưng có 
thêm nguyên tố P. 
Qua quan sát cấu trúc, gỗ thể hiện rõ là vật liệu không đồng nhất và 
không đẳng hướng, cái thớ gỗ chỉ xếp theo một phương dọc, phân lớp rõ rệt 
theo vòng tuổi. Do vậy tính chất của gỗ không giống nhau theo vị trí và 
phương của thớ. 

tải về 0.7 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: