Khai Đề
اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِيْنَ، وَصَلَّى اللهُ وَسَلَّمَ عَلَى عَبْدِهِ وَرَسُوْلِهِ مُحَمَّدٍ خَاتِمِ الْمُرْسَلِيْنَ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِيْنَ، وَبَعْدُ:
Alhamdulillah, xin tạ ơn Allah Đấng chúa tể của toàn vũ trụ và muôn loài, cầu xin bình an và phúc lành cho vị nô lệ, cho vị Rasul của Ngài Muhammad, vị Rasul cuối cùng, cho dòng dõi của Người cùng cho tất cả bằng hữu của Người, Amma ba'd:
Việc thấu hiểu về bộ luật Islam và thông suốt mọi giáo lý là mục đích cao cả trong tôn giáo, và tôn giáo không đòi hỏi mỗi tín đồ phải học hỏi nhiều bằng chứng xác thực để thấu hiểu bộ luật Islam này mà chỉ cần họ học hỏi đầy đủ mỗi giáo lý để thông suốt được cung cách tôn thờ Allah đúng thực theo yêu cầu. Và một dấu hiệu tốt đẹp của một tín đồ Muslim có được là y được Allah ban cho trí nhận thức được bộ toàn bộ giáo luật Islam, như Nabi đã nói: ((مَنْ يُرِدِ اللهُ بِهِ خَيْراً يُفَقِّهْهُ فِي الدِّيْنِ)) “Một khi Allah muốn một bề tôi nào tốt đẹp thì Ngài cho y sự thấu hiểu về bộ luật tôn giáo.”(1)
Chắc chắn phải có sự khác biệt giữa hai tín đồ, một người kém cỏi về trí tuệ nên không thể học hỏi và tiếp thu được kiến thức giáo lý nên y không thể tôn thờ Allah đúng theo yêu cầu, và một tín đồ có trí tuệ thông minh có đủ năng lực tiếp thu kiến thức Islam nên y luôn tôn thờ Allah bằng kiến thưc học hỏi được và đó chính là chỉ đạo và ánh sáng, vì vậy mà Allah phán rằng:
﴿قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُونَ وَٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَۗ﴾ الزمر: ٩
{Hãy nói đi (Muhammad): “Phải chăng những người hiểu biết và những người thiếu hiểu biết lại ngang bằng nhau ư ?”} Al-Zumar: 9 (chương 39).
Trên thực tế, bằng kiến thức đúng thực và ánh sáng về Islam có nguồn gốc từ Vương Quốc Al-Haramain Al-Shareefain (Vương Quốc Saudi Arabia) này đã đặc biệt quan tâm đến kiến thức Qur’an và Sunnah, cộng thêm sự nổ lực của các nhà truyền giáo đã xóa được căn bệnh mù kiến thức Islam của vô số tín đồ Muslim, đồng thời xóa sạch mọi kiến thức sai trái bị mọi người lầm tưởng trong Qur’an và Sunnah. Dưới sự giám sát chặt chẽ của cấp lãnh đạo đứng đầu là Quốc Vương Khaadim Al-Haramain Al-Shareefain đã thành lập Bộ Vụ, Nguồn Lực, Tuyên Truyền & Hướng Dẫn Islam và tiêu biểu nhất là Trung Tâm Ấn Loát Quốc Vương Fahd chuyên in ấn Qur’an để xuất bản thể loại sách giáo luật đơn giản về luật Islam nhằm giúp tín đồ dễ dàng trao dồi học kiến thức đúng thực từ Qur’an và Sunnah mà giới U’lama (học giả Islam) tiền bối xưa kia của cộng đồng này đã học hỏi. Những quyển sách đã được Trung Tâm ấn loát và xuất bản:
Nguồn gốc niềm tin Imaan từ ánh sáng Qur’an và Sunnah (أصول الإيمان في ضوء الكتاب والسنة)
Tụng niệm và cầu xin từ ánh sáng Qur’an và Sunnah (الذكر والدعاء في ضوء الكتاب والسنة)
Và nay chúng tôi đã ấn loát và xuất bản thêm quyển sách mới với tựa đề “Al-Fiqh đơn giản từ ánh sáng Qur’an và Sunnah (الفقه الميسِّر في ضوء الكتاب والسنة) quyển sách bao gồm đầy đủ bộ luật Islam liên quan đến cuộc sống hành đạo và cuộc sống đời thường được dẫn chứng đầy đủ từ Qur’an và Sunnah Saheeh (xác thực) dưới cách trình bày đơn giản dễ hiểu, thuận tiện cho quí tín đồ Muslim tự học hỏi và trao dồi kiến thức bắt buộc bản thân phải hiểu biết.
Trung Tâm Ấn Loát đã trưng bày quyển sách này trước tập thể U’lama ưu tú, các giáo sư chuyên về giáo luật, đặc biệt là chuyên về Al-Fiqf và đã được họ hổ trợ, giám sát và kiểm duyệt từng chi tiết một của quyển sách, và rút được các điểm nổi bậc sau:
Chính xác tuyệt đối các giáo lý qua các bằng chứng từ các Hadith và ý kiến của giới U’lama về mỗi chủ đề.
Trọn vẹn đầy đủ tất cả chủ đề về giáo lý mà mỗi tín đồ Muslim cần đến.
Cách trình bày đơn giản, dễ hiểu, rõ ràng từng chi tiết một mà mỗi tín đồ đều có thể tự nhận thức.
Mỗi chương, mỗi chủ đề liên quan được phân tích rõ ràng, chi tiết và được tập hợp chung một chổ.
Nêu rõ mọi sai sót, mọi hiểu lầm mà có rất nhiều người Muslim mắc phải do thiếu hiểu biết về kiến thức đúng thực hoặc mù quáng làm theo.
Khẩn cầu Allah chấp nhận việc làm này thành tâm chỉ vì Ngài, và xin Ngài biến việc làm này mang nhiều hữu ích cho cộng đồng Muslim, giúp ích họ thông suốt về bộ giáo luật Islam của tôn giáo mình.
Tôi xin chân thành cám ơn đến các U’lama ưu tú, các giáo sư đã góp công sức cho quyển sách thêm hoàn chỉnh như hiện tại. Khẩn cầu Allah gia tăng sức nặng trên bàn cân công đức của họ vào ngày trình diện trước Ngài.
Tôi xin chân thành cám ơn đến Tổng Ban Thư Ký của Trung Tâm Ấn Loát Quốc Vương Fahd chuyên in ấn Qur’an và tất cả anh em trong Vụ Giáo Lý.
Cuối cùng là xin tạ ơn Allah Đấng Chủ Tể của toàn vũ trụ và muôn loài.
Sheikh Saaleh bin Abdul Azeez bin Muhammad Ali Al-Sheikh
Bộ Trưởng Bộ Vụ, Nguồn Lực, Tuyên Truyền & Hướng Dẫn Islam
Tổng Giám Sát Trung tâm ấn loát
Lời Giới Thiệu Của Tổng Ban Thư Ký
الحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْمَلَ لَنَا الدِّيْنَ، وَأَتَمَّ عَلَيْنَا النِّعْمَةَ، وَجَعَلَ أُمَّةَ الْإِسْلَامِ خَيْرَ أُمَّةٍ، وَبَعَثَ فِيهَا رَسُوْلاً أَمِيناً يَتْلُوْ عَلَيْهَا آيَاتِ رَبِّهِ، وَيُزَكِّيْهَا، وَيُعَلِّمُهَا الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ، صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ تَسْلِيْماً كَثِيْراً، أَمَّا بَعْدُ:
Alhamdulillah, xin tạ ơn Allah, Đấng đã chu toàn cho chúng ta tôn giáo, đã gia tăng thêm cho chúng ta ân phúc từ Ngài và biến cộng động chúng ta là cộng đồng tốt đẹp nhất. Ngài đã gởi đến cộng đồng này vị Rasul Uy Tín xướng đọc cho giáo dân các dấu hiệu của Thượng Đế, tẩy trần họ, giáo huấn về họ Kinh Sách và Sunnah. Cầu xin Allah ban bình an và phúc lành cho vị Rasul này, cho gia quyến của Người, cho bằng hữu của Người, Ammaa Ba’d:
Chắc chắn việc trao dồi kiến thức về Thượng Đế của toàn vũ trụ và muôn loài, về cách thờ phượng Ngài chính là ánh sáng chói lọi, là sự chỉ đạo chân lý và là sự sáng suốt trong cuộc sống và là cơ hội chiến thắng cao nhất, vẻ vang nhất dành cho những ai đạt được kiến thức về giáo lý thực hành của tôn giáo. Vì lẽ đó mà giáo luật Islam luôn động viên giáo dân cố gắng trao dồi kiến thức bằng lời động viên của Rasul : ((مَنْ يُرِدِ اللهُ بِهِ خَيْراً يُفَقِّهْهُ فِي الدِّيْنِ)) “Một khi Allah muốn một bề tôi nào tốt đẹp thì Ngài cho y sự thấu hiểu về bộ luật tôn giáo.”(2) Rasul đã khẳng định sự tốt đẹp trong Hadith là bao gồm tất cả sự tốt đẹp khi một tín đồ có được kiến thức đúng đắn rõ ràng về tôn giáo mình. Từ sự hiểu biết chính xác sẽ dẫn lối tín đồ luôn thờ phượng đúng đắn. Vì vậy mỗi tín đồ Muslim cần phải tự mình tìm kiếm kiến thức đúng thực về tôn giáo để thờ phượng Allah đúng theo chính đạo. Đồng thời luôn bám lấy Qur’an và Sunnah của Rasul Muhammad , có thế mới đi được đúng đường mà Allah đã hạ sắc lệnh và bởi Rasul đã từng khuyến cáo:
((مَنْ عَمِلَ عَمَلًا لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ))
“Ai làm điều gì mà không có lệnh của Ta thì việc làm đó của y bị trả lại.”(3)
Trung Tâm Ấn Loát Quốc Vương Fahd chuyên ấn loát Qur’an bằng nguyên bản Ả Rập, in ấn các loại bản Tafseer, các loại phiên bản phân tích và các loại bản dịch ý nghĩa và nội dung Qur’an sang rất nhiều ngôn ngữ trên thế giới, bởi đây là việc làm hạnh phúc thật sự ở trần gian và ngày sau dành cho những ai biết bám lấy và áp dụng theo giáo điều trong Qur’an. Trung Tâm cũng là cầu nối mọi kiến thức tôn giáo đến với mỗi người Muslim trên toàn thế giới, cho nên, Trung Tâm đã in ấn rất nhiều sách vở hữu dụng cho tín đồ Muslim trong nhiều lĩnh vực như A’qidah, quan hệ xã hội bằng lối trình bày đơn giản dễ hiểu, súc tích, ngắn gọn nhưng đầy đủ rút ra từ Qur’an và Sunnah giúp thầy giáo dễ giảng dạy và giúp học sinh dễ tiếp thu.
Trung Tâm đã từ xuất bản quyển sách
“أصول الإيمان في ضوء الكتاب والسنة” (Căn bản về đức tin từ Qur’an và Sunnah). Theo dây truyền này Trung Tâm tiếp tục xuất bản quyển sách giáo lý thực hành gồm mọi thể loại hành đạo và cách quan hệ xã hội mà mỗi tín đồ Muslim đều cần đến nhằm đưa mỗi tín đồ bình an trở về với Allah, trở về với cuộc sống vĩnh cữu nơi thiên đàng.
Đây là quyển sách “Giáo lý thực hành đơn giản dễ hiểu” xin gởi đến quí đạo hữu Muslim trên toàn thế giới dưới cách trình bày đơn giản, súc tích với bằng chứng rút từ Qur’an và Sunnah. Với chủ định dành cho toàn thể tín đồ mới tìm hiểu về giáo lý Islam, không trình bày dài dòng, không nêu các quan điểm bất đồng mà chỉ nêu toàn những ý kiến đúng nhất, chính xác nhất về mọi lĩnh vực hành đạo và xã hội.
Trung Tâm chân thành cám ơn đội ngũ U’lama chuyên về giáo lý thực hành đã góp công làm cho quyển sách thêm hoàn thiện, họ gồm: Giáo sư Abdul Azeez Mabrook Al-Ahmadi, giáo sư Faihaan bin Shaali Al-Mutairi, giáo sư Abdul Kareem bin Sunaitaan Al-U’mri và giáo sư Abdullah bin Fahd Al-Shareef Al-Hajaari. Và lời cảm ơn sâu sắc đến giáo sư Abdul Azeez Mabrook Al-Ahmadi đã bỏ công sắp xếp, xác minh Hadith, chỉnh sửa lời văn thêm xuông.
Đồng thời chân thành cám ơn đến hai vị giáo sư Aly bin Muhammad Naasir Faqeehi và tiến sĩ Jamaal bin Muhammad Al-Saiyid đã kiểm thảo.
Chúng tôi khấn vái Allah, Đấng Hiển Vinh chấp nhận việc làm này và biến nó thành món quà hữu ích cho toàn thể tín đồ Muslim trên toàn thế giới, xin Ngài gia tăng thêm ân phước cho tất cả những ai đã góp phần làm cho quyển sách này đến tay tín đồ Muslim. Cầu xin Allah che chở và bảo hộ.
Cuối cùng xin muôn vàn tạ ơn Allah, Đấng Chúa Tể toàn vũ trụ và muôn loài.
Tổng Ban Thư Ký của Trung Tâm Ấn Loát Quốc Vương Fahd chuyên in ấn Qur’an
Cách Sắp Xếp
Quyển sách được sắp xếp gồm lời giới thiệu, mười bốn chương và mục lục.
Về lời giới thiệu gồm định nghĩa, tiêu chí, kết quả, ân phước của giáo lý thực hành.
Về các chương thì sắp xếp như sau:
Chương 1: Tẩy rửa, gồm mười phần:
Phần Một: Về giáo lý tẩy rửa & thể loại nước
Phần Hai: Về vật dụng ăn uống
Phần Ba: Về cung cách đi vệ sinh
Phần Bốn: Về Siwaak và Sunan Fit-rah
Phần Năm: Về Wudu
Phần Sáu: Về việc chùi lên giầy lót, khăn quấn đầu và lên vải băng hoặc nẹp bó vết thương
Phần Bảy: Về tắm Junub
Phần Tám: Về Tayammum
Phần Chín: Về chất dơ và cách thức tẩy rửa
Phần Mười: Về kinh nguyệt, máu hậu sản
Chương 2: Salah, gồm mười lăm phần:
Phần Một: Về định nghĩa, giá trị và bắt buộc hành lễ năm lần
Phần Hai: Về giáo lý Azaan và Iqaamah
Phần Ba: Về các giờ giấc Salah
Phần Bốn: Về các điều khoản bắt buộc, các nền tản, các điều vô hiệu, các Sunnah, các điều không nên và giáo lý bỏ hành lễ Salah
Phần Năm: Về Salah Sunnah
Phần Sáu: Về quỳ lại Sahu, quỳ lại xướng đọc Qur’an và quỳ lại tạ ơn
Phần Bảy: Về Salah tập thể
Phần Tám: Về giáo lý làm Imam
Phần Chín: Về Salah những người có lý do
Phần Mười: Về Salah Jum-a’h thứ sáu
Phần Mười Một: Về Salah sợ (trong chiến tranh)
Phần Mười Hai: Về Salah hai ngày đại lễ E’id
Phần Mười Ba: Về Salah cầu mưa
Phần Mười Bốn: Về Salah nhật, nguyệt thực
Phần Mười Lăm: Về Salah cho người chết và giáo lý liên quan
Chương 3: Zakat bắt buộc, gồm sáu chương:
Phần Một: Về giới thiệu Zakat bắt buộc
Phần Hai: Về Zakat vàng và bạc
Phần Ba: Về Zakat những gì xuất ra từ đất
Phần Bốn: Về Zakat súc vật
Phần Năm: Về Zakat Fit-r
Phần Sáu: Về những người xuất Zakat
Chương 4: Nhịn chay, gồm năm chương:
Phần Một: Về Khái quát về sự nhịn chay, gồm những chủ đề sau:
Phần Hai: Về các lý do được phép ăn uống và các điều làm hư sự nhịn chay
Phần Ba: Về những khuyến khích và không nên lúc nhịn chay
Phần Bốn: Về nhịn bù, khuyến khích nhịn và những điều không nên và bị cấm trong lúc nhịn.
Phần Năm: Về Al-E’tikaaf
Chương 5: Hành hương Hajj, gồm bảy phần:
Phần Một: Về khái quát về Hajj
Phần Hai: Về các nền tảng và các điều khoản bắt buộc của hành hương Hajj
Phần Ba: Về những điều khoản cấm, nộp phạt và vật giết tế
Phần Bốn: Về nghi thức hành hương Hajj và U’mrah
Phần Năm: Về các địa danh được phép thăm viếng trong Madinah
Phần Sáu: Về việc giết tế Qurbaan
Phần Bảy: Về A’qiqah
Chương 6: Jihaad (thánh chiến), gồm ba phần:
Phần Một: Về giáo lý, điều khoản bắt buộc và những điều hủy Jihaad
Phần Hai: Về giáo lý tù binh và chiến lợi phẩm
Phần Ba: Về giáo lý hiệp ước, ký ước, bảo an và xuất thuế thân
Chương 7: Về quan hệ xã hội, gồm hai mươi ba phần:
Phần Một: Về mua bán
Phần Hai: Về vay lãi
Phần Ba: Về cho mượn
Phần Bốn: Về cầm cố
Phần Năm: Về nhận tiền trước và giao hàng sau
Phần Sáu: Về lãnh nợ
Phần Bảy: Về đại diện
Phần Tám: Về bảo đảm, bảo hành
Phần Chín: Về ngăn cấm
Phần Mười: Về hợp tác
Phần Mười Một: Về thuê mướn
Phần Mười Hai: Về thuê đất và cây trồng
Phần Mười Ba: Về mua lại cổ phần
Phần Mười Bốn: Về giữ đồ dùm và hủy hoại
Phần Mười Lăm: Về chiếm đoạt
Phần Mười Sáu: Về hòa giải
Phần Mười Bảy: Về thi đua
Phần Mười Tám: Về mượn sử dụng
Phần Mười Chín: Về khai hoang
Phần Hai Mươi: Về treo thưởng
Phần Hai Mươi Mốt: Về tài sản bị rơi và nhặt được
Phần Hai Mươi Hai: Về tài sản hiến đi
Phần Hai Mươi Ba: Về quà tặng
Chương 8: Thừa kế, di chúc và thả tự do nô lệ, gồm bốn phần:
Phần Một: Về các hành động của người bệnh
Phần Hai: Về di chúc
Phần Ba: Về nô lệ, Kitaabah và Tadbeer
Phần Bốn: Về tài sản thừa kế
Chương 9: Hôn nhân và ly hôn, gồm mười một phần:
Phần Một: Về hôn nhân
Phần Hai: Về sính lễ, quyền lợi hôn nhân và tổ chức lễ cưới
Phần Ba: Về yêu cầu hủy hôn
Phần Bốn: Về ly hôn
Phần Năm: Về thề không ân ái
Phần Sáu: Về so sánh vợ như người thân ruột thịt
Phần Bảy: Về nguyền rủa nhau
Phần Tám: Về chu kỳ ly hôn và chịu tang
Phần Chín: Về bảo mẫu
Phần Mười: Về chăm sóc trẻ thơ
Phần Mười Một: Về cấp dưỡng
Chương 10: Tội phạm, gồm ba phần:
Phần Một: Về tội phạm
Phần Hai: Về bồi thường
Phần Ba: Về thề thốt
Chương 11: Thi hành án, gồm tám phần:
Phần Một: Về định nghĩa, bằng chứng và ý nghĩa việc thi hành án
Phần Hai: Về hành phạt tội Zina (tình dục ngoài hôn nhân)
Phần Ba: Về hành phạt vu khống ngoại tình
Phần Bốn: Về hành phạt uống rượu
Phần Năm: Về hành phạt trộm cắp
Phần Sáu: Về hành phạt răng đe
Phần Bảy: Về hành phạt cướp giật
Phần Tám: Về hành phạt phản đạo
Chương 12: Thề nguyền và nguyện, gồm hai phần:
Phần Một: Về thề nguyền
Phần Hai: Về nguyện
Chương 13: Lương thực, giết thịt & săn bắn, gồm ba phần
Phần Một: Về lương thực
Phần Hai: Giáo lý giết thịt
Phần Ba: Giáo lý săn bắn
Chương 14: Phân xử và chứng cớ, gồm hai phần:
Phần Một: Về phân xử
Phần Hai: Về chứng cớ
Về mục lục gồm các mục lục chi tiết về các chương của sách.
Mở Đầu
Gồm các mục chính sau:
- Định nghĩa Fiqh (giáo lý thực hành) theo ngôn từ và theo giáo lý.
- Nguồn gốc của Fiqh (giáo lý thực hành).
- Tiêu chí của Fiqh (giáo lý thực hành).
- Kết quả của Fiqh (giáo lý thực hành).
- Giá trị của Fiqh (giáo lý thực hành).
Định nghĩa Fiqh theo ngôn từ và theo giáo lý:
- Theo ngôn từ: Là hiểu biết, giống như Allah đã phán trong Qur’an:
﴿قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ مَا نَفۡقَهُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَقُولُ﴾ هود: 91
Chúng nói: “Hỡi Shu-a’ib, chúng tao không hiểu được nhiều về những gì Ngươi nói.” Hud: 91 (chương 11), Allah phán ở chương khác:
﴿وَلَٰكِن لَّا تَفۡقَهُونَ تَسۡبِيحَهُمۡۚ﴾الإسراء: 44
{Tuy nhiên, các ngươi không hiểu được lời tán dương của chúng mà thôi. Al-Isra: 44 (chương 17).
- Theo giáo lý: Là hiểu biết về giáo lý thực hành được rút ra từ các bằng chứng cụ thể.
Nguồn gốc của Fiqh: Nguồn gốc chính từ:
1- Thiên Kinh Qur’an.
2- Hadith.
3- Al-Ijma’ (thống nhất của U’lama).
4- Qiyaas (so sánh).
Là qui định các giáo lý cho tất cả mối quan hệ giữa con người với Thượng Đế, với bản thân y và với xã hội.
Giáo lý thực hành này bao gồm hành động, lời nói, cuộc giao ước và được chia làm hai thể loại:
Thứ nhất: Giáo lý hành đạo như Salah, nhịn chay, Hajj ...
Thứ hai: Giáo lý đời sống như các cuộc giao ước, mua bán, thưởng phạt, kết án và tất cả mối quan hệ xã hội giữa người với người.
Tóm lại, có thể phân loại bộ giáo lý như sau:
1- Giáo lý gia đình từ khi kết hôn đến chết gồm: Giáo lý hôn nhân, li dị, xác nhận mối quan hệ, cấp dưỡng, thừa kế ...
2- Giáo lý đời sống vật chất gồm tất cả mối quan hệ cá thể như mua bán trao đổi, thuê mướn, hùng vốn mở công ty ...
3- Giáo lý hình sự là giáo lý liên quan đến tội phạm như bồi thường, kết án, xử phạt ...
4- Giáo lý dân sự là phân xử tranh chấp, cãi vả, thưa kiện và cách xác minh bằng chứng ...
5- Giáo lý ngoại giao qui định các mối quan hệ giữa đất nước Islam với các nước bạn trên thế giới trong thời bình, thời chiến và cách quan hệ với người ngoại đạo, đồng thời cũng nói đến Jihaad và hiệp ước.
Thấu hiểu và áp dụng giáo lý đó vào cuộc sống, gia tăng đức hạnh cho tín đồ, việc hành đạo trở nên chính xác và bản thân trở nên ngay chính. Một khi cá thể ngay chính thì thúc đẩy cộng đồng phát triển tốt đẹp, từ đó mang lại cho tín đố cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc ở trần gian và đạt được sự hài lòng và thiên đàng của Allah.
Giá trị của Fiqh trong tôn giáo và khuyến khích trao dồi và đạt được kiến thức này:
Quả thật, học hỏi kiến thức Fiqh là việc làm tốt đẹp, toàn mỹ nhất trong Islam. Có rất nhiều câu Kinh và Hadith xác định cho vấn đề này, Allah phán:
﴿۞وَمَا كَانَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ لِيَنفِرُواْ كَآفَّةٗۚ فَلَوۡلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرۡقَةٖ مِّنۡهُمۡ طَآئِفَةٞ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي ٱلدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوۡمَهُمۡ إِذَا رَجَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ لَعَلَّهُمۡ يَحۡذَرُونَ ١٢٢﴾ التوبة: 122
Và những người có đức tin không bắt buộc phải đi chiến đấu tất cả. Nếu mỗi thành phần cử một nhóm người của họ đi chinh chiến để học hỏi (các vấn đề) tôn giáo và khi trở về để giáo dục lại cho dân chúng thì cách đó sẽ giúp họ tránh phạm tội. Al-Tawbah: 122 (chương 9).
Và Nabi đã nói: ((مَنْ يُرِدِ اللهُ بِهِ خَيْراً يُفَقِّهْهُ فِي الدِّيْنِ)) “Một khi Allah muốn một bề tôi nào tốt đẹp thì Ngài cho y sự thấu hiểu về bộ luật tôn giáo.”(4) thấy rằng Nabi đã sắp xếp việc làm tốt đẹp đầu tiên trong tôn giáo đó là trao dồi kiến thức giáo lý thực hành này, và bởi Nabi nói:
((النَّاسُ مَعَادِنُ خِيَارُهُمْ فِي الْجَاهِلِيَّةِ خِيَارُهُمْ فِي الْإِسْلَامِ إِذَا فَقِهُوا))
“Con người là những kho báu, người đáng trọng trong thời tiền Islam sẽ vẫn được xem trọng sau khi cải đạo sang Islam miễn y biết trao dồi kiến thức Fiqh (giáo lý thực hành).”(5)
Việc trao dồi kiến thức Fiqh (giáo lý thực hành) có địa vị vĩ đại trong tôn giáo Islam, bởi khi người Muslim có được kiến thức này sẽ biết được đâu là quyền lợi, đâu là nghĩa vụ của y, y tôn thờ Allah đúng với kiến thức của Islam và đạt được sự tốt đẹp, niềm hạnh phúc ở trần gian và ngày sau.
Chương 1:
TẨY RỬA
Gồm mười phần
Phần Một: Về giáo lý tẩy rửa & thể loại nước
Chủ đề thứ nhất: Định nghĩa, tầm quan trọng và phân loại việc tẩy rửa:
1- Tầm quan trọng và phân loại việc tẩy rửa: Tẩy rửa là chìa khóa của Salah, là điều kiện bắt buộc phải có khi hành lễ Salah.
Tẩy rửa được chia làm hai loại:
Thứ nhất: Tẩy rửa theo nội dung là tẩy nội tâm sạch khỏi sự tôn thờ đa thần, sạch khỏi tội lỗi và tất cả mọi thứ làm bẩn nội tâm. Việc tẩy rửa này quan trọng hơn cả việc tẩy rửa cơ thể, bởi không thể xác định được sự sạch sẽ của cơ thể trong khi nội tâm còn ô uế tội đa thần, giống như Allah phán:
﴿إِنَّمَا ٱلۡمُشۡرِكُونَ نَجَسٞ﴾ التوبة: ٢٨
Những người thờ đa thần (là những kẻ) dơ bẩn. Al-Tawbah – 28 (chương 9).
Thứ hai: Tẩy rửa theo hình thức, loại này sẽ được nói rõ ràng hơn ở phần dưới.
2- Định nghĩa tẩy rửa:
- Theo nghĩa của từ là tẩy rửa các chất dơ bẩn.
- Theo nghĩa giáo lý là làm mất đi Hadath và tẩy chất dơ.(6)
Ý nghĩa việc làm mất đi Hadath: Là xóa đi tình trạng bị cấm hành lễ Salah bằng việc dùng nước tắm ướt toàn bộ cơ thể, nếu bị Hadath lớn; nếu bị Hadath nhỏ chỉ cần lấy nước Wudu cộng thêm định tâm; nếu trường hợp không dùng được nước thì được thay thế bằng đất bụi và làm theo cung cách giáo lý qui định. Sẽ được nó rõ ở phần Tayammum.
Hadath được chia làm hai loại: Hadith nhỏ bắt buộc phải lấy Wudu và Hadath lớn bắt buộc phải tắm Junub.
Ý nghĩa việc tẩy chất dơ: Là tẩy sạch mọi chất dơ bám dính trên cơ thể, dính trên quần áo và dính trên vị trí hành lễ.
Chất dơ được chia làm ba thể loại: Có loại bắt buộc phải tắm, có loại chỉ bắt buộc rưới nước và có loại bắt buộc phải chùi.
Chủ đề thứ hai: Loại nước có tác dụng tẩy rửa.
Việc tẩy rửa cần phải dùng thứ gì đó để tẩy rửa mới làm mất đi Hadath và tẩy đi chất dơ, và đó chính là nước trong sạch. Nước trong sạch là nước sạch có thể làm sạch được vật thể khác, đó chính là nước nguyên thủy trên tự nhiên giống như nước mưa, nước tuyết tan chảy, nước sông ao hồ, nước giếng, nước biển. Bởi Allah phán:
﴿وَيُنَزِّلُ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ لِّيُطَهِّرَكُم بِهِۦ﴾ الأنفال: 11
Và Ngài cho mưa từ trời xuống để tẩy sạch các ngươi.) Al-Anfaal: 11 (chương 8), Allah phán ở chương khác:
﴿وَأَنزَلۡنَا مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ طَهُورٗا ٤٨﴾ الفرقان: 48
Và TA đã ban xuống nước mưa dùng để tẩy rửa Al-Furqaan: 48 (chương 25).
Vì Nabi đã từng nói:
((اللَّهُـمَّ اغْسِـلْنِي مِـنْ خَطَايَايَ بِالثَّلْجِ وَالْمَـاءِ وَالْبَرَدِ))
“Lạy Allah, xin hãy tẩy sạch tội lỗi của bề tôi bằng nước sạch trong tinh khiết (giống như tẩy sạch chất dơ).”(7) và Nabi đã nói: ((هُوَ طَهُورٌ مَاؤُهُ، الحِلُّ مَيْتَتُهُ)) “Nước biển là nước trong sạch và xác chết (của sinh vật) biển là được phép dùng.”(8)
Ngoài nước ra thì các chất lỏng khác không được phép dùng để tẩy rửa giống như giấm, xăng dầu, nước ép trái cây, hoặc những loại chất lỏng khác tương tự, bởi Allah phán:
﴿فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا﴾ (المائدة: 6)
Một khi các ngươi không tìm được nước thì hãy Tayammum trên mặt đất sạch. Al-Maa-idah: 6 (Chương 5). Nếu những chất lỏng khác có thể tẩy rửa sạch chất dơ là đã không dùng đất bụi thay thế rồi.
Chủ đề thứ ba: Khi nước bị lẫn lộn chất dơ.
Một khi nước bị lẫn lộn chất dơ làm mất đi một trong ba tính chất - mùi, màu, vị - của nước thì tất U’lama giáo lý đồng thống nhất là nước dơ không được phép sử dụng dù nước có ít hay nhiều.
Trường hợp chất dơ đó không làm mất đi một trong ba tính chất của nước, nếu là nước nhiều thì vẫn được xem là nước trong sạch; nếu là nước ít thì bị xem là nước dơ. Giới hạn của nước nhiều là nước đạt được Qullatain(9) hoặc nhiều hơn. Còn ít hơn Qullatain thì xem là nước ít.
Bằng chứng là bởi Hadith Abu Sa-e’d Al-Khudri dẫn lời Rasul : ((إِنَّ الْمَاءَ طَهُورٌ لاَ يُنَجِّسُهُ شَيْءٌ)) “Quả thật, nước trong sạch là nước không bị vật (chất) khác làm dơ.”(10) và vì Hadith do Ibnu U’mar dẫn lời Rasul : ((إِذَا بَلَغَ الْمَاءُ قُلَّتَيْنِ لَمْ يُنَجِّسْهُ شَىْءٌ)) “Khi nước đã được Qullatain thì không gì có thể làm dơ nó.”(11)
Chủ đề thứ tư: Khi nước bị lẫn lộn chất sạch.
Một khi nước bị lẫn lộn với chất sạch như lá cây, hoặc xà bông, hoặc chất hóa học..., và các chất sạch đó không tác động gì đến nước thì theo ý kiến đúng nước đó vẫn là nước trong sạch được phép sử dụng, bởi Allah phán:
﴿وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُمۡۗ﴾ (سورة النساء: 43)
{Còn nếu các ngươi đang bệnh hoặc đang du hành xa hoặc các ngươi đi vệ sinh hoặc đã gần gủi với vợ nhưng không tìm thấy nước thì các ngươi hãy Tayammum bằng đất bụi sạch mà chùi lên mặt và đôi bàn tay của các ngươi.} Al-Nisa: 43 (chương 4).
Trong câu Kinh Allah nhắc đến chữ “nước” theo ngữ văn chung chung không phân biệt nước nguyên chất và nước bị lẫn lộn.
Và vì Hadith Nabi nói với nhóm phụ nữ tắm thi hài con gái Người:
((اغْسِلْنَهَا ثَلاَثًا أَوْ خَمْسًا أَوْ أَكْثَرَ مَنْ ذَلِكَ إِنْ رَأَيْتُنَّ ذَلِكَ بِمَاءٍ وَسِدْرٍ، وَاجْعَلْنَ فِى الآخِرَةِ كَافُورًا أَوْ شَيْئًا مِنْ كَافُورٍ))
“Các nàng hãy tắm nó ba lần hoặc năm lần hoặc nhiều hơn nữa nếu muốn bằng nước pha trộn lá táo và ở lần nước cuối cùng thì pha với long não hoặc chỉ một ít long não cũng được.”(12)
Chủ đề thứ năm: Giáo lý về nước đã qua sử dụng trong Wudu và tắm Junub.
Theo ý kiến đúng nhất thì nước đã qua sử dụng lấy Wudu và tắm Junub vẫn được xem là nước sạch làm mất đi Hadath và xóa đi chất dơ miễn sao nước đó vẫn chưa bị mất đi một trong ba tính chất - mùi, màu, vị - của nước.
Bằng chứng: “Trước kia, mỗi lần Rasul lấy Wudu thì giữa các Sahabah gần như xảy ra hỗn chiến do tranh giành nhau hứng lấy nước Wudu của Người.”(13)
Bởi có lần ông Jaabir bị bệnh thì Rasul đã lấy nước thừa Wudu của mình mà đổ lên người ông.(14) Nếu là nước dơ là không được phép làm như vậy.
Bởi xưa kia cả Nabi và tất cả Sahabah đều cùng vợ lấy nước Wudu chung trong các chậu và trong bình và họ cùng nhau tắm trong thau lớn, tất nhiên sẽ không tránh khỏi việc nước đã sử dụng văng trúng vào nhau.
Và bởi lúc Abu Hurairah đang bị Junub thì Rasul nói: ((إِنَّ الْمُؤْمِنَ لاَ يَنْجُسُ)) “Quả thật, người Mumin (có đức tin) không bị xem dơ.”(15)
Tóm lại, khi nước không bị mất đi tính chất của nước thì là nước sạch kể cả sau khi đã qua sử dụng.
Chủ đề thứ sáu: Nước thừa của con người và súc vật.
Nước thừa: Là nước uống còn sót lại trong ly, trong ca sau khi uống. Con người được xem là sạch sẽ thì nước uống thừa của họ cũng xem là sạch không phân biệt người Muslim hay Kaafir. Tương tự, người bị Junub và phụ nữ có kinh nguyệt, bởi Rasul nói: ((إِنَّ الْمُؤْمِنَ لاَ يَنْجُسُ)) “Quả thật, người Mumin (có đức tin) không bị xem dơ.”(16)
Và vì A’-ishah kể: “Trước kia, khi bà uống nước bằng ca trong lúc có kinh nguyệt, xong thì Rasul đã lấy ca đó uống nước và đặt môi Người ngay vị trí môi của bà.”(17)
Giới U’lama đồng thống nhất nước thừa của động vật được phép ăn thịt là sạch.
Và theo ý kiến đúng nhất là nước thừa của các loại động vật không được phép ăn thịt như báo, hổ, sư tử ... thuộc loại sạch, bởi loại động vật này có mặt khắp nơi, nguồn nước không tránh được chúng uống phải. Nhưng nếu như chỉ có chút ít nước và lại bị số súc vật này uống thì nước mới bị dơ.
Bằng chứng: Đó là Hadith ở trên, có người hỏi về nước đã bị thú dữ hoang dã uống thì Rasul :
((إِذَا بَلَغَ الْمَاءُ قُلَّتَيْنِ لَمْ يُنَجِّسْهُ شَىْءٌ))
“Khi nước đã được Qullatain thì không gì có thể làm dơ nó.”(18) và có lần được hỏi về nước uống bị mèo uống thì Rasul đáp:
((إِنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ إِنَّهَا مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ وَالطَّوَّافَاتِ))
“Mèo không thuộc loài dơ bẩn, bởi nó sinh sống xung quanh mọi người.”(19) và bởi thông thường con người không thể kiểm soát hết mọi việc xunh quanh mình. Nếu như nói nước bọt của mèo dơ bẩn bắt buộc phải rửa là đã tạo nên khó khăn trong khi điều này được xí xóa.
Riêng nước bọt của chó và heo là dơ bẩn, ô uế, bởi có Hadith do Abu Hurairah dẫn lời Nabi nói về chó:
((طُهُورُ إِنَاءِ أَحَدِكُمْ إِذَا وَلَغَ فِيهِ الْكَلْبُ أَنْ يَغْسِلَهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ أُولاَهُنَّ بِالتُّرَابِ))
“Việc tẩy rửa vật dụng của các ngươi bị chó liếm phải là rửa bảy lần, lần đầu tiên dùng đất.”(20)
Về con heo thì Allah phán:
﴿أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ﴾ الأنعام : 145
{“hoặc là thịt của con heo bởi vì nó Najis (ô uế, bẩn thỉu)”} Al-An-a'm: 145 (chương 6).
Phần Hai: Về vật dụng ăn uống
Vật dụng ăn uống là tất cả những gì có thể chứa đựng được thức ăn, nước uống được làm bằng kim loại sắt hoặc bất cứ loại gì. Trong nguyên thủy được phép sử dụng bởi Allah phán:
﴿هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ﴾ البقرة: 29
{Ngài là Đấng đã tạo cho các ngươi tất cả mọi vật trên trái đất.} Al-Baqarah: 29 (Chương 2)
Chủ đề thứ nhất: Sử dụng vật dụng ăn uống bằng vàng, bạc hoặc những thể loại khác thuộc dạng sạch:
Được phép sử dụng vật dụng ăn uống trong tất cả mọi nhu cầu, miễn đó là vật dụng thuộc dạng sạch không phân biệt rẻ tiền hay đắt tiền, bởi nó vẫn còn nằm trong khuôn khổ được phép. Ngoại trừ vật dụng đó được làm bằng vàng và bạc, bởi Nabi đã cấm rằng:
((لاَ تَشْرَبُوا فِي آنِيَةِ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ وَلاَ تَأْكُلُوا فِي صِحَافِهَا فَإِنَّهَا لَهُمْ فِي الدُّنْيَا وَلَنَا فِي الآخِرَةِ))
“Cấm các ngươi ăn uống trong chén bát bằng vàng và bạc. Những vật dụng đó của họ (người ngoại đạo) ở trần gian và của chúng ta ở ngày sau.”(21) và Nabi ở Hadith khác:
((الَّذِي يَأْكُلُ أَوْ يَشْرَبُ فِي آنِيَةِ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ إِنَّمَا يُجَرْجِرُ فِي بَطْنِهِ نَارَ جَهَنَّمَ))
“Người mà ăn uống bằng vật dụng bằng vàng, bạc chẳng qua là y tự kéo lửa hỏa ngục vào bụng mình.”(22)
Qua hai Hadith cấm tin đồ Muslim sử dụng vật dụng ăn uống bằng vàng, bạc nguyên xi hoặc chỉ mạ vàng, bạc hoặc đính vàng, bạc đều bị cấm.
Chủ đề thứ hai: Việc dùng vật dụng ăn uống được hàn dính lại bởi vàng, bạc:
Cấm dùng vàng để hàn vật dụng ăn uống bị bể, bị vỡ, bị gãy trong mọi trường hợp bởi các Hadith cấm ở trên, nhưng có thể dùng bạc số lượng ít để hàn bởi Hadith do Anas bin Malik kể: “Cái tách của Nabi bị vỡ thế là Người dùng bạc kết lại.”(23)
Chủ đề thứ ba: Vật dụng ăn uống của người ngoại đạo:
Trong nguyên thủy vật dụng ăn uống của người ngoại đạo được phép sử dụng, trừ phi biết được vật dụng đó bị bẩn thì không được phép sử dụng cho đến khi rửa sạch, bởi Hadith Abu Tha'labah Al-Khu-sha-ny nói với Nabi : Thưa Rasul của Allah, chúng tôi ở cùng với thị dân Kinh Sách (Do Thái và Thiên Chúa) chúng tôi có được phép dùng vật dụng của họ không? Nabi nói:
((لاَ تَأْكُلُوا فِيهَا إِلاَّ أَنْ لاَ تَجِدُوا غَيْرَهَا فَاغْسِلُوهَا وَكُلُوا فِيْهَا))
“Các ngươi không được ăn bằng vật dụng đó trừ khi các ngươi không tìm thấy cái nào khác, khi đó hãy rửa lại trước khi sử dụng.”(24)
Trường hợp nhóm người ngoại đạo nào đó được biết đến không sử dụng vật dụng của họ chứa đựng chất dơ thì được phép sử dụng vật dụng của họ, bởi được truyền lại chính xác rằng Nabi và nhóm bằng hữu của Người đã dùng túi da đựng nước của một phụ nữ đa thần mà lấy Wudu.(25) Và bởi Allah đã cho phép tín đồ Muslim ăn thức ăn của thị dân Kinh Sách và họ đã dùng vật dụng của mình mà đựng thức ăn gởi đến Rasul và Người đã nhận giống như một đứa trẻ Do Thái đã mời Rasul ăn bánh mì làm bằng lúa mạch, mỡ động vật và dầu ủ lên men, và Rasul đã ăn.(26)
Chủ đề thứ tư: Tẩy rửa vật dụng được làm từ da:
Da xác chết động vật khi qua khâu thuộc da là được phép sử dụng, bởi Nabi nói: ((أَيُّمَا إِهَابٍ دُبِغَ فَقَدْ طَهُرَ)) “Một khi da đã qua khâu thuộc da là sạch sẽ (được phép sử dụng).”(27) và có lần Rasul đi ngang qua xác chết một con cừu, Người nói: ((هَلاَّ أَخَذُوا إِهَابَهَا فَدَبَغُوهُ فَانْتَفَعُوا بِهِ)) “Tại sao các người không lột da con vật này mà thuộc da để giúp ích cho các ngươi.” Sahabah đáp: Bởi nó đã chết. Rasul nói: ((إِنَّمَا حَرُمَ أَكْلُهَا)) “Chỉ có bị cấm ăn thịt mà thôi.”(28) việc thuộc da xác chết động vật chỉ áp dụng cho những loại động vật được phép ăn thịt, còn những loài động vật khác như hổ, báu, mèo . . . thì không.
Lông xác chết động vật thuộc loài được phép ăn thịt là sạch, còn thịt xác chết là Haram (bị cấm), bởi Allah phán:
﴿إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ﴾ الأنعام : 145
{“trừ phi thức ăn đó là thịt của xác chết, hoặc là máu tuôn ra, hoặc là thịt của con heo bởi vì nó Najis (ô uế, bẩn thỉu).”} Al-An-a'm: 145 (chương 6).
Thuộc da là việc tẩy sạch da khỏi mọi tạp chất dính trên da bằng muối và nước hoặc bằng một số thảo dược khác hoặc bằng các loại hóa chất ngày nay.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |