Bya matikhomele eka mintirho ya mfumo xiletelo xa ku titoloveta
tải về 233.88 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- Mutirhi u tlakusa xiyimo xa matirhelo lamanene, vuswikoti, na ku humesela mintirho ya kona erivaleni.
- Mutirhi u nyika switsundzuxo swa ntiyiso leswi nga helela, naswona swi nga na vuxokoxoko byo helela eka vurhangeri loko a komberiwa ku pfuna hi ndlela leyi.
- Mutirhi u xixima swihundla etimhakeni tinwana, mapapila na mbhurisano, leswi hi mukhuva wa swona swi tekiwaka tani hi timhaka ta xihundla.
- 4.5 MATIKHOMELE YA MUNHU NA LESWI A SWI TSAKELAKA SWA LE HANDLE KA NTIRHO
- Mutirhi u fanele ku tirhisa hi ndlela yo komba vutihlamuleri swo fana na swipyopyi kumbe switirhisiwa swinwana leswi nga pyopyaka munhu.
- Mutirhi a nga fanelanga ku humesa mahungu manwana ya ximfumo ku endlela leswaku a ta vuyeriwa kumbe ku vuyerisa vanwana.
- Mutirhi a nga fanelanga ku tirha mintirho yinwana leyi nga nwi hakelaka ehandle ka ntirho wa yena, kumbe ku tirhisa nhundzu ya mfumo eka mintirho ya kona, a nga kumanga mpfumelelo wo endla tano.
- KAVANYISA 2 MATIKHOMELE YA VATIRHI EKA MINTIRHO YA MFUMO A. XIKONGOMELO
Xikombiso 2: Mutirhi u tirhisa nhundzu ya mfumo ku fana na movha, michini kumbe vhanichara hi ndlela ya vusopfa a tlhela a swi onha. Leswi swi vula leswaku mali ya tiko yi onhiwa mahala naswona swi nga vanga na matirhelo ya xiyimo xa le hansi, ku nga mhaka leyi nga lavekiki eka mintirho ya mfumo. Xikombiso 3: Mutirhi u tirhisa nhundzu ya mfumo ku fana na switsalu, maphepha, kumbe movha, a swi tirhisela yena nwinyi. Leswi a hi ku tirhela va-aki hi ku tshembheka hikuva mutirhi wo tani a ngo yivela mfumo na muhakeri wa xibalu ntsena, kambe u endla ni leswaku va-aka tiko va nga tshembhi mfumo eka vukorhokeri bya wona. Mutirhi u tlakusa xiyimo xa matirhelo lamanene, vuswikoti, na ku humesela mintirho ya kona erivaleni. Ku tlakusa xiyimo xa matirhele lamanene, vuswikoti, na ku humesela matirhele lamanene erivaleni swi vula leswaku vanhu hinkwavo va fanele ku kota ku pfuneka, ku tsundzuxiwa hi ndlela ya xinghana na vukorhokeri lebyinene hi ku ringanana, swi tlhela swi nga yi na hi swiyimo swa vona etikweni, rimbewu kumbe mbala wa vona. Loko va tirha mintirho ya mfumo hi ku hetiseka, vuswikoti na vutihlamuleri, nkoka na milawu ya ku ya hi Vumbiwa swi fanele ku tshama emiehleketweni ya vona. Hi minkarhi hinkwayo, vatirhi va fanele va ringeta ku heta mintirho ya vona ku ri hava ku nonoka, naswona va fanele ku ti byela ku endla mintirho leyi nga hetiseka, swi nga langutiwi leswaku ntirho wolowo wu na nkoka ku fika kwihi. Xikombiso 1: Loko mutirhi a nyikiwe xileriso xa ku endla tikopi ta maphepha lawa ya fanele ku katsiwa eka mapapila lawa ya nga ta rhumeriwa eka swiyenge swo hambana hambana, maphepha lawa ya kopiwaka ya fanele ku va lawa ya baseke na ku vonakala kahle, tani hi leswi matirhele yo tani ya nga ta tlakusa xiyimo xa xiyenge xexo. Xikombiso 2: Mutirhi loyi a tirhaka ku lawula xiyenge xa mimovha ya mfumo u fanele ku tiyisisa leswaku tibuku ta mimovha hinkwayo leyi nga vekiwa eka xiyenge xa yena, ti yisiwile ku ya kamberiwa hi nkarhi naswona mimpfhuka leyi nga fambiwa yi longoloxiwe hi ndlela leyi nga fanela. Xikombiso 3: Mintirho yinwana na yinwana leyi endliwaka, yi fanele ku tsariwa yi vonaka leswaku ndlela leyi nga landzeleriwa na swiboho leswi nga tekiwa swi va erivaleni loko ko tshuka ku ve na xivutiso xinwana kumbe xivilelo. Leswi swi ta tiyisisa matirhele yo humela erivaleni. Mutirhi loko a ri karhi a tirha mintirho ya yena ya mfumo, u ta nyika swiviko eka varhangeri, swa vuxisi, matirhele ya vukanganyisi, xinwana manana, matirhelo yo ka ya nga amukeleki, kumbe matirhele yanwana na yanwana yo biha, lawa ya nga vangaka nandzu, kumbe lawa ya tshikelelaka swilaveko swa va-aki. Matirhelo ya vukanganyisi ya vula ku hangalaka ka moya wa matirhele lawa ya nga talela hi vuxisi na ku xavisiwa ka mintirho. Leswi swi fambisana na vugevenga, ku fana na ku kucetela ku handza mintirho ya vanwana lomu a wu nga fanelanga, ku ngungumerisa swidzidziharisi, ku hakela vatirhi lava nga ha ri ki kona emintirhweni, vuxisi, na vukanganyisi lebyi nga kavanyetaka kumbe ku xungeta xiyimo xa ikhonomi. Xo sungula, i mhaka leyi nga amukelekiki etikweni naswona yi nga khombo eka muganga wunwana na wunwana. Leswi swi vanga na hi ntshikelelo wa ku va munhu a lava ku hatla a fuma. Xa vumbirhi, swi tekela ehansi xiyimo xa tirhele ra tipolotiki hi ku onha ntshembho lowu a wu ri kona, hikuva loko mfumo wu lahlekeriwa hi vutshembheki, swi vanga ku pfumaleka ka ntshamiseko na milawu. Xa vunharhu, swi kavanyeta ikhonomi ya tiko. Leswi swi va tano hikuva swi sivela mintirho ya vuvekisi, ku nga ha va hi matiko ya le handle kumbe vanwamabindzu va kwala tikweni. Matirhele ya vukanganyisi ya herisa ku tshembha eka mintirho ya xidemokiratiki. Ya fanele ku herisiwa ku suka erimintswini. I ntirho wa vatirhi hinkwavo ku mangala magoza manwana na manwana lawa ya nga ri ki ya nawu, matikhomele yo pfumala ntiyiso na matirhele yo kanganyisa eka varhangeri va vona kumbe varhangeri vanwana loko va tshukaka va hlangana na swo fana na leswi. Matirhelo ya vukanganyisi ya tala ku hlohleteriwa hi swo fana na ku pfumala milawu ya matirhele, ku pfumaleka ka vutihlamuleri na xinwana manana. Xikombiso 1: Mutirhi loyi a tirhaka ku fambisa vatirhi hi xibazana xa mfumo a nga pfumeleriwa, hi swivangelo swinwana, ku chayela xibazana leyi a ya xi paka ekaya ka yena. Vatirhi vanwana va nga thumbha mhaka ya leswi u tirhisa xibazana hi ndlela yo tivuyerisa yena nwinyi. Va fanele ku mangala mhaka leyi hi xihatla eka varhangeri va muchayeri wa xibazana. Loko swi fanerile leswaku ku tekiwa magoza manwana, mhaka leyi yi nga ha sirheleriwa hi muyimeri wa vanhu. Xikombiso 2: Loko mutirhi wa le ka ndzawulo ya vutleketli loyi a tirhaka ku koxa mali ya ndziho eka vachayeri va mimovha lava tlulaka milawu ya patu, a nyikiwa mali yo nwi xava hi muchayeri, mutirhi yoloye u fanele ku mangala muchayeri loyi leswaku a ta tengisiwa. Loko mutirhi loyi o amukela mali yo nwi xava, u na nandzu wa matirhele ya vuxisi na vukanganyisi. Xikombiso 3: Mutirhi a nga tinghenisi eka matirhelo ya vukanganyisi, kambe u vona mutirhikulobye loyi a tinghenisaka. Loko mutirhi loyi a miyela hi swona a nga vuli nchumu, na yena u nghenelela eka matirhelo ya manyala leswi nga ta onha na xiyimo xa matirhele ya mfumo. Hi ndlela yaleyo, u voniwa nandzu wa ku nghenisa xandla eka matirhelo ya vukanganyisi Mutirhi u nyika switsundzuxo swa ntiyiso leswi nga helela, naswona swi nga na vuxokoxoko byo helela eka vurhangeri loko a komberiwa ku pfuna hi ndlela leyi. Nkarhi wunwana na wunwana loko vatirhi va komberiwa ku nyika switsundzuxo eka varhangeri eka mhaka yihi kumbe yihi, switsundzuxo swa kona swi fanele ku va swi fambisiwa hi milawu ya matirhele. Ku nga vi switsundzuxo leswi leswi nga na nhlohletelo wa leswi mutirhi a swi tsakelaka kumbe leswi a nga swi tsakeliki. Xikombiso : Mutirhi loyi a tirhanaka na swihoxo swa mutirhikulobye, loyi yena a nwi twelaka vusiwana, a nga fanelanga ku tumbeta vumbhoni byinwana eka varhangeri leswaku a ta veka mutirhi loyi eka xiyimo xo antswa ku tlula xihoxo xa yena. Ku tumbeta vumbhoni kumbe vuxokoxoko byinwana eka mhaka leyi swi nga vana khombo eka ndzawulo leyi a tirhaka eka yona. Mutirhi u xixima swihundla etimhakeni tinwana, mapapila na mbhurisano, leswi hi mukhuva wa swona swi tekiwaka tani hi timhaka ta xihundla. Ku humesela matirhele erivaleni, swi katsa leswaku munhu unwana na unwana a va na mfanelo yo kota ku fikelela mahungu lawa ya nga khomiwa hi mfumo, loko ku ve mahungu ya kona ya laveka ku ta sirhelela timfanelo tinwana ta munhu. Swa endleka leswaku ku va na mahungu lawa ya tekiwaka ya ri xihundla. Eka mhaka yo tani, swi le ka mutirhela mfumo ku xixima xihundla tani hi leswi ku boxa mhaka leyi swi nga va ka na khombo eka mfumo. Xikombiso 1: Swi ta va swi bihile eka mutirhi ku nyika vamahungu mhaka leyi nga xihundla, ku fana na mapapila ya khabinete kumbe mpfhapfharhuto wa milawu ya mavumbiwele ya mfumo lowu nga kona. Xikombiso 2: Mahungu lawa ya tshamaka etifayilini ta vatirhi ya tekiwa tani hi xihundla naswona ya fanele ku tekiwa hi ndlela yaleyo minkarhi hinkwayo. Mahungu lawa a ya fanelanga ku nyikiwa tikhampani ta ndzindzakhombo kumbe munhu unwana na unwana loyi a nga tirheki eka ndzhawu yaleyo ehandla ka loko ku ri na xivangelo lexi amukelekaka naswona ku ri mhaka leyi nga amukeriwa. Xikombiso 3: Mbhurisano lowu fambisiwaka hi michini.Mahungu lawa ya nga xihundla a ya fanelanga ku fambisiwa hi michini yo fana na yo fekisa ku ri hava vusirheleri byinwana eku fambisiweni loku. Ku fekisiwa ka mahungu ya kona, swi fanele ku sungula swi pfumeleriwa hi nwinyi wa mahungu, na mahungu ya kona ya tsariwa leswaku I ya xihundla swinene, naswona ku boxiwa ni leswaku a swi pfumeleriwi ku va swi rhumeriwa hi michini ya mani na mani ehandle ka loko ku tekiwe magoza yo karhi yo sivela ku hangalaka ka mahungu. Mahungu ya xihundla ya fanele ku sirheleriwa hi tindlela hinkwato leti nga va ka kona. VULAWURI BYO FIKELELEKA: Mahungu ya swiyimo swo hambana hambana ya fanele ku fikeleleka eka vanhu lava swi nga fanela leswaku va kota ku ya tirhisa. Ku fanele ku landzeleriwa na nxaxamelo wa malawulele. Timfanelo ta ku kota ku fikelela ti fanele ku tshama ti ri karhi ti landzeleriwa. Marito kumbe tinomboro leti mutirhi a ti tirhisaka ku nghena eka khomputa hi tona a ti fanelanga ku tiviwa hi vanhu vanwana hambi ku ri hi xivangelo xihi kumbe xihi. Ku tirhisiwa ka swo fana na rhimoti swi fanele ku lawuriwa hi tindlela leti nga fanela ku fana na vuxiya xiya byo helela. Ku pfumeleriwa ku fikelela eka mhangu ka vanhu vanwana swi nga endliwa ntsena loko swi tiyisisiwile leswaku a ku na khombo eka swona. E-MAIL NA WWW: Leswi swi fanele ku tirhisiwa etimhakeni ta mabindzu kumbe mintirho ya mfumo, ku nga ri ku tirhisa leswi nga ri ki nawini. Ku rhumeriwa ka mahungu manwana ya nkoka swi fanele ku fambisana na vusirheleri lebyi nga fanela. Ku fanele ku tshama ku ri karhi ku kamberiwa “virus” ya tikhomputa, naswona mahungu lawa ku ehleketeriwaka leswaku ya nga va yona eka e-mail, ya nga pfuriwi. Ku fanele ku sirheleriwa na swo fana na ku nghenelela eka mintirho ya vutsari ya vanhu vanwana, ku tiyisisiwa na ku tekeriwa enhlokweni ka venyi va mintirho va xidzi. Leswi nga riki swa nkoka swi fanele ku susiwa. KU SIRHELELA MAHUNGU: Mahungu lawa ya nga ya xihundla ya fanele ku rhumeriwa ku ri na vusirheleri lebyi nga tsariwa. Mintirho yo sindzisa vusirheleri yi fanele ku endliwa yi tlhela yi andlaleriwa vatirhi. Mahungu ya xihundla ya fanele ku tekiwa hi ndlela yaleyo minkarhi hinkwayo. Xiyimo lexi vanhu vanwana va faneleke ku teka mahungu lawa xi fanele ku tumbuluxiwa mahungu ya kona ya nga se humesiwa. Vusirheleri bya mahungu byi nga vi ehenhla ka swo fana na ti-password ntsena, kambe na swinwana swo pfuneta ku fana na “biometrics”. I vatirhi lava nga pfumeleriwa lava faneleke ku vulavula na vamahungu. Mbulavurisano wa kona ku fanele ku ri lowu nga kunguhatiwa kahle wu tlhela wu fambisana na matirhele. Tikherefu na tinomboro leti ku rhumeriwaka eka tona, swi fanele ku tiyisisiwa mahungu ya nga se rhumeriwa. KU SIVELA KU FAMBISIWA KA MAHUNGU SWI NGA RI NAWINI HI MICHINI: Ku fanele ku va na vusirheleri bya xiyimo xa le henhla eka michini ya tikhomputa. Ku fanele ku kamberiwa nkarhi wunwana na wunwana ku vona leswaku ngungumeriso lowu wu nga herisiwa hi ndlela yihi. Ku fanele ku tiyisisiwa tindlela ta xihatla to cinca na ku hoxa swinwana. A ku fanelanga ku humesiwa vumbhoni byinwana loko ku lulamisiwa swinwana. Vugevenga bya tikhomputa byi nga vanga ku xupuriwa ka munhu hi ku ya hi milawu leyi fambisaka tirhele ra tikhomputa (Electronic Communications and Transaction Act, Interception and Monitoring Act) na yinwana leyi langutaka eka vugevenga. Ku lemukisiwa ka vatirhi hi mhaka leyi, swi fanele swi tekeriwa enhlokweni swinene minkarhi hinkwayo. 4.5 MATIKHOMELE YA MUNHU NA LESWI A SWI TSAKELAKA SWA LE HANDLE KA NTIRHO Mutirhi hi nkarhi wa ntirho, u ambala na ku tikhoma hi ndlela leyi nga ta tiyisisa xiyimo xa mintirho ya mfumo. Mfumo na va-aka tiko va langutele xiyimo xa le henhla xa matirhele na vuswikoti eka vatirhela mfumo. Vuswikoti swi vula ku fika hi nkarhi entirhweni, ku kota ku ringanyeta ku cinca, ku tinyiketela eka ntirho, na vutshila eka mintirho ya yena. Maambalele ku fanele ku ri lawa ya nga basa, yo languteka na ku xiximeka. Vatirhi ngopfu lava tirhanaka na va-aki minkarhi hinkwayo, va fanele ku vona leswaku va ambala hi ndlela leyi nga ta amukeleka va nga languteki ingaku a va basanga. Xikombiso 1: Vatirhi, ngopfu lava tirhanaka na va-aki minkarhi hinkwayo, a va fanelanga ku ambala swambalo swo handzuka kumbe tibokhati leti nga boxeteriwa. Xikombiso 2: Ku hava mutirhela mfumo na unwe loyi a nga pfumeleriwaka ku ta entirhweni a nga basangi. Xikombiso, mutirhi loyi a tirhaka eka ndzhawu ya vuamukelo bya vanhu va laha tikweni ni va le matikweni mambe a ta entirhweni a nga tsemangi malebvu naswona a nuhwa byalwa, mutirhi yaloye u ta va a nyika xivumbeko xo biha eka tiko ra Afrika Dzonga, leswi nga hetelelaka swi onhele tiko hinkwaro. Mutirhi u fanele ku tirhisa hi ndlela yo komba vutihlamuleri swo fana na swipyopyi kumbe switirhisiwa swinwana leswi nga pyopyaka munhu. Mutirhi a nga fanelanga ku tirha mintirho ya yena a pyopyiwile. Ehandle ka ku nyumisiwa leswi nga vangekaka, leswi swi nga kavanyeta na matirhele ya ntirho wa yena na ntirhisano eka vatirhikulobye na va-aki. Moya wa ntirho wa vatirhi na ntirhisano swi na nkoka eka matirhele lamanene eka mintirho ya mfumo. Vatirhi a va fanelanga ku tinyumisa emahlweni ka vatirhikulobye hi ku tirha mintirho ya mfumo va pyopyiwile. Na loko mutirhi a nga ri ntirhweni, wa ha tama a ri mutirhela mfumo naswona u fanele ku va na vutihlamuleri lebyi hetisekeke leswaku a nga chikisi xiyimo xa mintirho ya mfumo. Xikombiso 1: Murhangeri loyi a nwaka swipyopyi swo tala hi nkarhi wa xinkhubyana xa hofisi a tlhela a pyopyiwa swinene u ta tinyumisa emahlweni ka vatirhikulobye, varhangeri na vatirhi lava nga hansi ka yena. Leswi swi nga va na mbuyelo wo ka wu nga tsakisi eka mintirho ya yena na xiyenge xa yena. Xikombiso 2: Loko mutirhi, ngopfu loyi a faneleke ku tirhana na va-aki, a ta entirhweni a ri karhi a nuhwa byalwa kumbe ku nyanyisa xiyimo, a pyopyiwile, u va a endle vubihi byo tlula mpimo eka mintirho ya mfumo, naswona matikhomele yo tani ya ta onha xiyimo na matirhele hinkwawo ya mfumo. Swi na nkoka ku twisisa leswaku matikhomele ya muxaka lowu ya tekiwa tani hi vubihi naswona mutirhi yaloye u fanele ku hehliwa hi ndlela leyi yi faneleke. Mutirhi a nga fanelanga ku amukela tinyiko exihundleni, kumbe leswi nga ta nwi vuyerisa leswi nga va ka na nxavo wa le henhla ka R350, swi huma eka munhu wihi kumbe wihi, a nga kumanga mpfumelelo wo huma eka murhangeri wa yena, loko a ri karhi a tirha mintirho ya mfumo, ehandle ka swona swi ta tekiwa tani hi mintirho yo xava vukorhokeri. Loko munhu a thoriwile tani hi mutirhela mfumo, xiyimo xa yena xi na nkoka naswona xi na nhlamuselo yo karhi. Swi le rivaleni leswaku mutirhi yaloye u xavisele mfumo vutivi na vuswikoti bya yena, naswona wa hakeriwa hi mali leyi hlengeletiwaka eka swibalu swa va-aka tiko, leswi vulaka leswaku mutirhi yaloye u ta fanela ku tirhela va-aki hi ku hetiseka na vuswikoti na ku tinyiketela. Swi fanele ku twisiseka eka vatirhela mfumo na miganga hinkwayo leswaku ehandle ka loko ku ri mhaka leyi nga bohiwa no tsariwa leswaku mu-aki a hakela mali yo karhi ya vukorhokeri, ku fana na loko ku hakerisiwa mali yinwana loko munhu a teka pasi, a ku fanelanga ku hakerisiwa tihakelo tinwana. Milawu ya muxaka lowu yi fanele ku katsiwa eka swiyenge hinkwaswo swa milawu naswona yi fanele ku vekiwa eka ndzhawu leyi nga ta vonaka swinene emiakweni leswaku va-aka tiko va ta vuyeriwa hi ku tirha ku ya hi yona. Loko ku faneleke ku hakerisiwa mali eka mintirho yinwana, leswi swi fanele ku tsariwa swi va erivaleni eka tifomo to endla swikombelo swa mintirho ya kona. Loko swa ha te tani, lava nyikaka vukorhokeri byinwana etikhampanini va fanele ku lemukisiwa leswaku mfumo wu endla mintirho leyi, wu tirha hi ku ya hi milawu ya Vumbiwa bya tiko leyi lavaka leswaku mintirho ya kona yi tirhiwa hi vuswikoti lebyikulu swinene. Ku amukela tinyiko to xava vukorhokeri, swikhenso na ku xaveriwa swakudya na swinwana, a swi fanelanga ku vumba xiphemu xa ku xava ku tirheriwa eka mintirho ya mfumo tani hi leswi swi vangaka vonele ro ka ri nga amukeleki eka varhangeri na ku pfuneta ku nyika nkucetelo wa ku teka swiboho. Swi tlhela swi vanga mphikizano wo ka wu nga fanelanga lomu swiyenge leswintsongo swinwana leswi phakelaka mintirho leyi swi tsandzekaka ku tirha mintirho ya kona. Tani hi leswi tirhele leri ri nga tlulelaka ni le ka swiyenge swinwana, endlele leri landzelaka ri kongomisa ku tirha tani hi ndlela yo fambisa na ku lawula matirhele eka ndzawulo. A swi koteki ku nyika tindzawulo mafambisele yo helela naswona tindzawulo ti fanele ku tihlanganisa na khomixini ya mintirho ya mfumo ku kuma switsundzuxo loko va ri na ku kanakana loko swi ta eka mafambisele na malawulele ya swiyimo swinwana leswi nga tumbulukaka. Ku amukela tinyiko tinwana na tinwana kumbe leswi nga va ka na nkoka wa mali ku suka eka munhu loyi a lavaka ku tirheriwa ntirho wa mfumo kumbe loyi ku endliwaka swa mabindzu na yena, kumbe mintirho leyi lawulaka hi matirhele ya mutirhi eka mintirho ya yena ya mfumo, swi nga amukeriwa ntsena loko ko va na mpfumelelo lowu nga tsariwa wu va erivaleni hi murhangeri wa ndzawulo yaleyo. Swi na nkoka ku lemuka leswaku tinyiko ta kona kumbe malwandla yo huma eka munhu unwana ehandle ka loyi ku nga xirho xa ndyangu wa yena, swi fanele ku boxiwa swi tiveka. Tinyiko kumbe swikhenso leswi faneleke ku hlambanyiwa ku va kona hi leswi hundzaka nxavo wa R350. Vatirhi va nga tlhela va tihlanganisa na khomixini ya mintirho ya mfumo loko va kanakana ehenhleni ka tinyiko ta kona. Mutirhi a nga fanelanga ku humesa mahungu manwana ya ximfumo ku endlela leswaku a ta vuyeriwa kumbe ku vuyerisa vanwana. Vatirhi lava loko va ri karhi va tirha mintirho ya vona, va tshukaka va hlangane na mahungu manwana lawa ya nga ya nkoka na xihundla minkarhi hinkwayo, a va fanelanga ku humesa mahungu yalawa va nga kumanga mpfumelelo wo endla tano. Mahungu ya kona a ya fanelanga ku humesiwa leswaku mutirhi a ta vuyeriwa kumbe ku vuyerisa vanhu vanwana, kumbe ku seketela mintirho yinwana yo homboloka ku vuyerisa vanwana. Swi na nkoka leswaku vatirhi va tekela enhlokweni leswaku ku humesiwa ka mahungu ya kona a swi nga lwisani na vukorhokeri bya va-aki. Vatirhi va fanele ku twisisa leswaku ku humesela mintirho erivaleni a swi vuli leswaku ku humesiwa mahungu ya xihundla hi ndlela yo ka yi nga amukeleki. Leswi swi nga kotekiki ku humesa milawu ya mafambisele ya leswaku hi wahi mahungu lawa ya nga humesiwaka naswona eka mani, vatirhi va tsundzuxiwa leswaku va sungula va kuma mpfumelelo eka varhangeri va vona loko ku ri na leswi va nga ri ki na ntiyiso wa swona.
Mutirhi a nga fanelanga ku tirha mintirho yinwana leyi nga nwi hakelaka ehandle ka ntirho wa yena, kumbe ku tirhisa nhundzu ya mfumo eka mintirho ya kona, a nga kumanga mpfumelelo wo endla tano. Vatirhi va languteriwa ku veka miehleketo ya vona hinkwayo, nkarhi na vuswikoti bya vona eka mintirho ya vona ya mfumo tani hi muthori. Xiyimo xa ntirho na swikoxo swa kona eka mfumo swi va laha swilaveko swa va-aki na miganga ya vona swi nga va ka eka ntshikelelo loko mutirhela mfumo o amukela ku tirha mintirho yinwana leyi nga nwi hakelaka ehandle ka ntirho wa yena. Se swi na nkoka leswaku mutirhi a sungula a kuma mpfumelelo wa ku tirha mintirho leyi nga ta nwi hakela hi nkarhi wa yena. Xikombiso 1: Mutirhi u va xiphemu xa bindzu rinwana. U fanele ku va entirhweni wa bindzu ra yena loko a chayisile entirhweni wa mfumo ntsena. Swi nga languteriwanga, ntirho wa yena wa mfumo wu koxa leswaku u fanele ku tirha ku hundzisa nkarhi lowu a chayisaka hi wona. Hikwalaho ka leswi, swi nga vanga ku hlangana ni leswaku a hlawula emintirhweni ya yena, swi pfilungayisa na ku hanganisa miehleketo. Xikombiso 2: Dokodela wo tshungula loyi a thoriweke exibedlele a nga fanelanga, ku ri hava mpfumelelo ku suka eka murhangeri wa yena, a endla mintirho ya le xihundleni leyi a nga ta hakeriwa eka yona, ku nga ha va endzhawini yo tshungula ya munghana wa yena kumbe a tirhisa nhundzu ya mfumo na mirhi ya mfumo ku tshungula endzhawini ya kona. Xikombiso 3: Mutirhi u tirha ntirho wunwana ekaya ka yena loko a chayisile entirhweni wa yena wa mfumo, leswi nga vulaka leswaku u etlela nkarhi wuntsongo. Leswi swi nga vanga leswaku mutirhi yoloye a karhala ni nhlikanhi a nga ha swi koti ku tirha ntirho wa yena hi laha a languteriwaka ha kona. Leswi a swi yelani na ku tithela ku enerisa swilaveko swa va-aki naswona iku tlangisa mali ya vahakeri va swibalu hi ndlela yinwana. KAVANYISA 2 MATIKHOMELE YA VATIRHI EKA MINTIRHO YA MFUMO A. XIKONGOMELO A.1 Ku kota ku fikelerisa matirhelo ya ku ya hi Vumbiwa bya tiko eka mintirho ya mfumo, vatirhi hinkwavo va languteriwa ku landzelela milawu ya matikhomele lama nga longoloxiwa eka xiyenge lexi. A.2 Milawu ya matikhomele ya fanele ku tirha tani hi ndlela yo lawula vatirhi eka leswi va languteriwaka ku swi endla eku tirheni ka vona, hi ku landzelerisa matikhomele ya munhu kumbe hi ku tirhisana na vanwana. Ku landzelerisa matikhomele lamanene ya matirhele swi nga tiyisisa matirhele ya vuswikoti na ku pfuna ku tiyisisa ku titshembha eka mintirho ya mfumo. B. MANGHENELO B.1 Ku fanele ku va na ndlela ya malawulele ya vatirhi eka vuxaka bya vona na huvo yo endla milawu, vanwatipoltiki na swirho swa swiyimo swo hambana hambana eka mfumo, vatirhikulobye na va-aki, leswi nga ta nyika ndlela ya leswi vatirhi va faneleke ku tirhisa xiswona mintirho ya vona, leswi faneleke ku endliwa na ku va swi nga nghenelelani ku vanga ku hambana ka miehleketo, na leswi swi languteriwaka eka vona ku ya hi matikhomele ya le ntirhweni ni ya le handle ka ntirho. B.2 Hambi leswi milawu ya matikhomele yi nga mpfhapfharhutiwa hi ku hetiseka, a hi milawu yo hetelela yo lawula matikhomele ya vatirhi. Hambi swi ri tano, varhangeri va tindzawulo, hi ku ya hi vutihlamuleri lebyi va nga na byona ku ya hi xiyenge xa 7(3)(b) xa nawu wa vurhangeri bya xiviri na mafambisele ya tindzawulo na ku ya hi milawu yo tshinya, va fanele ku tiyisisa leswaku matikhomele ya vatirhi va vona ya fambelana na matirhele na ilawu leyi fambisaka milawu ya mfumo na matirhele lawa ya nga vekiwa ku ya hi milawu ya mfumo. Varhangeri va tindzawulo va fanele ku tiyisisa leswaku vatirhi va vona va tiva milawu leyi faneleke ni leswaku va yi amukela na ku bohiwa hi yona eka matirhele ya vona. B.3 Xikongomelo- nkulu xa milawu ya matirhele hi lexinene, ku nga ku tekela enhlokweni na ku tlakusa swilaveko swa va-aki hi ku va korhokela. Ehandle ka swona, mutirhi u ta voniwa nandzu wa vubihi naswona a nga xupuriwa hi ndlela leyi nga fanela na hi ku ya hi ntwanano lowu nga ta fikeleriwa loko a tlula milawu leyi nga vekiwa ya matikhomele entirhweni, kumbe a tsandzeka ku landzelela milawu hi ku angarhela. Каталог: documents documents -> 1. MỞ ĐẦu tính cấp thiết của đề tài documents -> Trêng thcs nguyÔn §øc C¶nh Gi¸o ¸n §¹i Sè 7 Ch¬ngI sè h÷u tØ. sè thùc documents -> THỦ TƯỚng chính phủ documents -> Ủy ban nhân dân cộng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam tỉnh thừa thiên huế Độc lập Tự do Hạnh phúc documents -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 8108 : 2009 iso 11285 : 2004 documents -> Sè: 90/2003/Q§-ub documents -> Qcvn 01 -124: 2013/bnnptnt documents -> TIẾp cận c-d-i-o đỂ NÂng cao chất lưỢng đÀo tạO documents -> TIÊu chuẩn quốc gia tcvn 5624-1 : 2009 documents -> BỘ lao đỘng thưƠng binh và Xà HỘI tải về 233.88 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|