3.3 C¸c ph¬ng thøc D§§T ®· ®îc thùc hiÖn ë c¸c ®Þa ph¬ng 3.3.1 C¸c m« h×nh do ®Þa ph¬ng chñ ®éng triÓn khai (tù nguyÖn) 3.3.1.1 Kh¸i niÖm tù nguyÖn
Lµ h×nh thøc vËn ®éng c¸c hé chuyÓn ®æi ruéng ®Êt cho nhau trªn c¬ së tù nguyÖn, b×nh ®¼ng vµ 2 bªn ®Òu cã lîi. Nãi nh thÕ kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng cã sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña x·, cña th«n th«ng qua c¸c ph¬ng ¸n dån ®æi ®· ®îc d©n th¶o luËn, nhÊt trÝ. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc chuyÓn ®æi c«ng b»ng, hîp lý, khoa häc x· cã thÓ x©y dùng c¸c hÖ sè quy ®æi K ®Ó ®iÒu chØnh diÖn tÝch khi trao ®æi.
TØnh Hµ nam x©y dùng hÖ sè K nh sau:
Lo¹i ®Êt tèt, nhng xa t¬ng øng víi hÖ sè K = 0,9 vÒ diÖn tÝch.
Lo¹i ®Êt tèt, nhng gÇn t¬ng øng víi hÖ sè K = 0,8 vÒ diÖn tÝch.
Lo¹i ®Êt trung b×nh t¬ng øng víi hÖ sè K = 1 vÒ diÖn tÝch.
Lo¹i ®Êt xÊu, nhng gÇn t¬ng øng víi hÖ sè K = 1,2 vÒ diÖn tÝch.
Lo¹i ®Êt xÊu, nhng xa t¬ng øng víi hÖ sè K = 1,5 vÒ diÖn tÝch.
X· Ngò Kiªn chia ®Êt canh t¸c thµnh 5 lo¹i: lo¹i 1, lo¹i 2A, Lo¹i 2B, lo¹i 3A, lo¹i 3B, vµ x©y dùng hÖ sè chuyÓn ®æi cho x· nh sau:
1 sµo (360m2) ®Êt lo¹i 1 t¬ng ®¬ng víi 1sµo 1 thíc (384m2) ®Êt lo¹i 2A
1 sµo (360m2) ®Êt lo¹i 1 t¬ng ®¬ng víi 1sµo 2 thíc (408m2) ®Êt lo¹i 2B
1 sµo (360m2) ®Êt lo¹i 1 t¬ng ®¬ng víi 1sµo 4 thíc (456m2) ®Êt lo¹i 3A
1 sµo (360m2) ®Êt lo¹i 1 t¬ng ®¬ng víi 1sµo 6 thíc (504m2) ®Êt lo¹i 3B
C¨n cø vµo hÖ sè nµy n«ng d©n cã thÓ tÝnh to¸n ®æi lÉn cho nhau c¸c lo¹i ruéng. NhiÒu n¬i n«ng d©n rÊt hoan nghªnh s¸ng kiÕn nµy v× nã lµ chuÈn mùc ®Ó c¸c hé ¸p dông khi trao ®æi ruéng ®Êt cho nhau.
H×nh thøc nµy cã u ®iÓm chÝnh lµ kh«ng phøc t¹p vµ ®ì tèn kÐm. Song nã còng cã nh÷ng nhîc ®iÓm, kh«ng cho phÐp gi¶i quyÕt triÖt ®Ó c¸c tån t¹i cña viÖc giao ®Êt theo nghÞ ®Þnh 64/CP vµ viÖc quy ho¹ch sö dông ®Êt. Khã kh¨n trong viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng kªnh m¬ng, ®Êt c«ng Ých quy vÒ mét khu...
3.3.1.2 C¸c bíc tæ chøc chÝnh
KÕt qu¶ ®iÒu tra t¹i 2 m« h×nh D§§T thuéc h×nh thøc tù nguyÖn (Thanh x¸ vµ Nam cêng) cã c¸c bíc tæ chøc triÓn khai chÝnh nh sau:
Bíc 1: N«ng d©n tù nguyÖn viÕt ®¬n xin chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt n«ng nghiÖp:
§Æc ®iÓm ®Þa h×nh vµ tÝnh chÊt ®Êt ®ai ë 2 vïng trªn lµ nh÷ng vïng ®Êt khã kh¨n, vïng tròng Thanh x¸, vïng ®Êt nhiÔm mÆn Nam cêng. §iÒu kiÖn trªn dÉn tíi n¨ng suÊt lóa thêng thÊp, vµ nhiÒu rñi ro. §Ó n©ng cao gi¸ trÞ thu nhËp cña ®Êt, n«ng d©n b»ng nh÷ng kinh nghiÖm cña m×nh céng víi kÕt qu¶ cña mét sè m« h×nh TBKT vÒ chuyÓn ®æi hÖ thèng c©y trång vËt nu«i trong vïng, hä ®· ®Ò xuÊt víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng tØnh, huyÖn xin ®îc chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt n«ng nghiÖp. N«ng d©n ë Thanh x¸ xin chuyÓn sang trång v¶i thiÒu lµ c©y ®Æc s¶n cña ®Þa ph¬ng, Nam cêng xin chuyÓn sang nu«i t«m só vµ cua. C¸c hé n«ng d©n trong vïng ®· lµm ®¬n ®Ò nghÞ chÝnh quyÒn c¸c cÊp nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt nhu cÇu cña hé vÒ chuyÓn híng s¶n xuÊt.
Bíc 2: ChÝnh quyÒn X· tËp hîp ®Ó x©y dùng ph¬ng ¸n chuyÓn ®æi:
UBND x· ®· tËp hîp sè liÖu vÒ ®Þa h×nh, diÖn tÝch, hiÖu qu¶ sö dông ®Êt trong nhiÒu n¨m trªn nh÷ng khu ®Êt xin chuyÓn ®æi ®Ó x©y dùng ph¬ng ¸n chuyÓn ®æi cña x·. C¸c ý tëng cña ph¬ng ¸n ph¶i ®îc thÓ hiÖn trªn b¶n ®å, thuyÕt minh vµ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn.v.v.
Bíc 3: DuyÖt ph¬ng ¸n:
Ph¬ng ¸n mµ x· x©y dùng ®îc tr×nh lªn UBND huyÖn vµ tØnh duyÖt.
Ph¬ng ¸n ®îc duyÖt ph¶i lµ ph¬ng ¸n thÓ hiÖn ®îc c¸c yÒu cÇu nguyÖn väng tù nguyªn cña d©n, phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña ®Þa ph¬ng.
VÝ dô: Nh©n d©n Thanh x¸ xin ®îc bá cÊy lóa ®Ó chuyÓn sang trång v¶i th× ph¬ng ¸n ph¶i chøng minh ®îc cÊy lóa ë ®©y kh«ng kinh tÕ, chuyÓn sang trång v¶i kinh tÕ h¬n. c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn nh thÕ nµo... Nh©n d©n Nam cêng xin chuyÓn ®Êt trång lóa sang NTTS còng ph¶i chøng minh ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho viÖc chuyÓn ®æi thµnh c«ng vµ cho hiÖu qu¶ cao h¬n...
Bíc 4: Thùc thi ph¬ng ¸n.
Khi dù ¸n ®· ®îc duyÖt, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho c¸c hé cã ®Êt trong khu vùc ®îc chuyÓn ®æi tù thùc thi ph¬ng ¸n. Sau ®ã c¸c hé cã thÓ tù trao ®æi , chuyÓn nhîng, thËm chÝ cã thÓ mua hoÆc b¸n cho nhau trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn. ChÝnh quyÒn kh«ng ®øng ra lµm träng tµi (m« h×nh Thanh x¸-trång c©y ¨n qu¶). Riªng trêng hîp ë Nam cêng do chuyÓn sang nu«i trång thuû s¶n nªn c¸c hé tù nguyÖn bá ra 10% diÖn tÝch ®Ó x· dïng vµo qui ho¹ch giao th«ng thuû lîi, ph©n «. X· lµm träng tµi ®Ó c¸c hé b¾t th¨m vÞ trÝ cña gia ®×nh trong khu vùc nu«i trång thuû s¶n nµy.
3.3.1.3 Ph¬ng tiÖn tæ chøc thùc hiÖn
a/ C¸c v¨n b¶n ®· ban hµnh:
C¸c v¨n b¶n bao gåm ®¬n xin chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt canh t¸c cña hé n«ng d©n, kÕ ho¹ch; dù ¸n xin chuyÓn ®æi cña UBND x· ®· ®îc UBND huyÖn, UBND tØnh chuÈn y vµ cho phÐp thùc thi.
b/ Con ngêi vµ nh©n lùc:
- TiÓu ban dù th¶o ®Ò ¸n cña x· bao gåm ®Çy ®ñ c¸c thµnh phÇn: ®¶ng uû (bÝ th, phã bÝ th) UBND x· (chñ tÞch, phã chñ tÞch), trëng c¸c ngµnh, ®oµn thÓ trong x·, HTX dÞch vô NN vµ c¸c c¸n bé gióp viÖc chuyªn ngµnh nh ®Þa chÝnh, giao th«ng thuû lîi, c¸c bÝ th chi bé vµ trëng th«n thuéc vïng cã dù ¸n. Tæng sè ngêi trong ban kho¶ng tõ 18-20 ngêi (Thanh x¸)
- C¸c hé n«ng d©n tù triÓn khai dù ¸n trªn ruéng cña gia ®×nh. ViÖc chuyÓn ®æi tõ lóa sang trång v¶i, c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ kh¸c (Thanh x¸) hay ®µo ao ®Ó nu«i trång thuû s¶n (Nam cêng) do n«ng d©n tù lµm, kh«ng cã sù trî gióp cña nhµ níc.
Ph©n tÝch c¸c m« h×nh tæ chøc “tù nguyÖn”
a/ Quy m« s¶n xuÊt: Nãi chung chuyÓn ®æi ®· h×nh thµnh vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ cã qui m« lín h¬n ®Ó sö dông tèt søc lao ®éng, tiÒn vèn, khoa häc kü thuËt nh»m khai th¸c tèt tiÒm n¨ng cña ®Êt ®ai. VÒ c¬ b¶n sè m¶nh, diÖn tÝch m¶nh do n«ng d©n tù nguyÖn ®æi kh«ng ®îc c¶i thiÖn ®îc nhiÒu v× c¸c m« h×nh nµy ®Òu ®· lµm tríc khi cã chñ tr¬ng vÒ D§§T cña ®Þa ph¬ng. Ngêi d©n tù trao ®æi víi nhau trªn tinh thÇn tho¶ thuËn (m« h×nh Thanh x¸). Nhng ngîc l¹i ë Nam cêng, viÖc NTTS sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n khi hÖ thèng ao cña c¸c gia ®×nh manh món, tõ lý do ®ã n«ng d©n x· Nam cêng ®· tù nguyÖn ®Ò nghÞ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lµm träng tµi trong viÖc dån ghÐp ruéng ®Êt ë ®©y. KÕt qu¶ chuyÓn ®æi cña hai m« h×nh nghiªn cøu cho thÊy m« h×nh Thanh x¸ ®· chuyÓn ®æi xong toµn bé diÖn tÝch cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi lµ h¬n 250ha, chiÕm 85% diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña toµn x·. Nam cêng ®· chuyÓn ®æi trªn 70 ha ®Êt tríc kia trång lóa sang NTTS. Tõ kÕt qu¶ trªn cã thÓ nhËn xÐt r»ng do tÝnh chÊt cña c©y trång hay vËt nu«i mµ h×nh thøc tù chuyÒn ®æi diÔn ra m¹nh hay yÕu ë nh÷ng vïng kh¸c nhau.
b/ VÒ qu¶n lý ruéng ®Êt: §Êt c«ng ®iÒn kh«ng cã kh¶ n¨ng tËp trung l¹i. Mét dÉn chøng lµ ë Thanh x¸ diÖn tÝch ®Êt c«ng ®iÒn, sè vïng cã ®Êt c«ng ®iÒn vµ sè m¶nh kh«ng cã sù thay ®æi tõ 1993 ®Õn 2003. §èi víi ®Êt s¶n xuÊt th× hiÖn tîng mua, b¸n, trao ®æi x¶y ra kh¸ m¹nh sau khi cã chñ tr¬ng chuyÓn ®æi. NhiÒu hé kh¸ cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®· mua th¼ng ruéng ®Ó lËp vên chø kh«ng ph¶i trao ®æi víi c¸c hé kh¸c. C¸c nhãm hé trung b×nh hay nghÌo th× nhiÒu hé ®· b¸n ruéng ë xa ®Ó mua ruéng gÇn hoÆc ®Ó lÊy vèn lËp vên míi. §iÒu nµy ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trong qu¶n lý ®Êt ®ai cña x·.
c/ Lîi Ých x· héi: M« h×nh chuyÓn ®æi theo h×nh thøc tù nguyÖn xuÊt ph¸t tõ nguyÖn väng cña n«ng d©n nh»m khai th¸c tèt tiÒm n¨ng cña ®Êt, muèn thu lîi nhuËn cao trªn mét ®în vÞ ®Êt canh t¸c, do ®ã khi nguyÖn väng ®îc ®¸p øng ®· t¹o nªn mét khÝ thÕ lao ®éng míi trong c¸c vïng chuyÓn ®æi. Sau vµi n¨m, ®êi sèng n«ng d©n ®îc c¶i thiÖn râ rÖt, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng ®îc n©ng cÊp, n«ng th«n lu«n ®æi míi. X· Nam cêng huyÖn TiÒn h¶i sau 3 n¨m chuyÓn ®æi 73 ha ®Êt lóa sang NTTS (nu«i t«m só vµ cua) ®· n©ng tæng thu nhËp lªn râ rÖt (b¶ng 8).
-
Thu nhËp cña x· Nam cêng sau 2 n¨m chuyÓn ®æi
(§¬n vÞ: triÖu ®ång)
ChØ tiªu
|
N¨m 2001
|
N¨m 2002
|
N¨m 2003
|
Tæng thu nhËp
|
8.107
|
13.919
|
14.742
|
Thu trång trät
|
2.589
|
2.500
|
2.315
|
Thu Ch¨n nu«i
|
2.049
|
1.348
|
1.693
|
Thu NTTS
|
0
|
7.864
|
7.454
|
Thu dÞch vô
|
2.747
|
1.623
|
2.800
|
Thu kh¸c
|
622
|
584
|
480
|
B×nh qu©n/khÈu
|
3.0
|
4.9
|
5.0
|
Nguån: Sè liÖu b¸o c¸o tæng kÕt cña UBND x·, 2003.
Thu nhËp vÒ NTTS trong 2 n¨m 2002 vµ 2003 ®· t¨ng. Tæng thu nhËp cña x· ®¹t 170% cña n¨m 2002 vµ 180% cña n¨m 2003 so víi n¨m 2001.
T¹i m« h×nh x· Thanh x¸ gi¸ trÞ thu nhËp trªn mét sµo ®Êt trång lóa, mµu (3 vô/n¨m) ®¹t tèi ®a 1-1,1 triÖu/n¨m trong khi ®ã thu nhËp sau chuyÓn ®æi sang trång v¶i ®¹t 5-6 triÖu ®ång/n¨m (gÊp 5-6 lÇn so víi trång lóa)
3.3.2 C¸c m« h×nh D§§T do chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng tæ chøc thùc hiÖn 3.3.2.1 Vai trß chØ ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh quyÒn.
Theo c¸ch hiÓu cña ngêi d©n nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· thùc hiÖn D§§T th× ho¹t ®éng nµy lµ mét chñ tr¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ níc ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §Ó cã c¬ së ph¸p lý cho c¸c ®Þa ph¬ng tiÕn hµnh thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng nµy, c¸c c¬ quan cña §¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph¬ng nµy (tØnh, huyÖn) ®· ra nh÷ng v¨n b¶n híng dÉn, tæ chøc thùc hiÖn. Díi ®©y lµ c¸c v¨n b¶n chÝnh:
a. V¨n b¶n cÊp tØnh
1. C¸c chØ thÞ hoÆc nghÞ quyÕt:
TØnh uû H¶i d¬ng ra ChØ thÞ 21/CT-T¦ ngµy 2/4/02 cña Ban thêng vô TØnh Uû.
TØnh uû Hµ nam ra ChØ thÞ 15/CT-T¦ ngµy 4/5/00 cña ban thêng vô TØnh Uû.
TØnh uû Th¸i b×nh ra nghÞ quyÕt 07-NQ/T¦ ngµy 20/3/2002 cña BCH §¶ng bé tØnh.
C¸c chØ thÞ hay nghÞ quyÕt cña ®Þa ph¬ng bao gåm néi dung chñ yÕu sau:
1- §¸nh gi¸ cao nh÷ng th¾ng lîi cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sau khi n«ng d©n ®îc giao ®Êt æn ®Þnh l©u dµi.
2- T×nh tr¹ng ruéng ®Êt manh món hiÖn nay ®· ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng hãa trong giai ®o¹n míi.
3- BiÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy lµ ph¶i x©y dùng ®Ò ¸n "Híng dÉn n«ng dÉn chuyÓn ®æi ruéng tõ « thöa nhá thµnh « thöa lín"
ChØ thÞ còng ®Ò ra mét sè yªu cÇu cho c¸c cÊp c¸c ngµnh trong tØnh thùc hiÖn nh:
4- Lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn ®Ó n«ng d©n nhËn thøc ®îc vÊn ®Ò, khuyÕn khÝch c¸c hé n«ng d©n bµn b¹c d©n chñ, tù nguyÖn tù gi¸c thùc hiÖn.
5- C¸c c¬ quan cña ®¶ng vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp ph¶i chØ ®¹o vµ gióp c¸c c¬ së x· lµm tèt chñ tr¬ng nµy.
Hép 1: BiÖn ph¸p t¸c ®éng khi n«ng d©n cha s½n sµng
§¶ng chØ ®¹o x©y dùng chñ ch¬ng, ®êng lèi ®Ó thùc hiÖn D§§T, khuyÕn khÝch n«ng d©n, c¸c ban ngµnh chÝnh quyÒn ë ®Þa ph¬ng tham gia thùc hiÖn nh»m gi¶m nhanh sù manh món ruéng ®Êt nh ë néi dung 2 còng lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, 4 néi dung cßn l¹i cña c¸c b¶n nghÞ quyÕt nµy nãi lªn 2 vÊn ®Ò :
-
C¸c ®Þa ph¬ng ®Òu lêng tríc tÝnh chÊt Phøc t¹p vµ Nh¹y c¶m cña vÊn ®Ò ruéng ®Êt ë n«ng th«n, nªn c¸c v¨n b¶n nµy ®Òu tËp trung nªu ra c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa nh :
-
Kh¼ng ®Þnh tÝnh chÊt nhÊt qu¸n cña chÝnh s¸ch giao ®Êt l©u dµi vµ khuyÕn khÝch tinh thÇn c¸ch m¹ng cña n«ng d©n (néi dung 1)
-
T¨ng cêng c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¶i thÝch cho ngêi d©n (néi dung 4)
-
Huy ®éng c¸c lùc lîng, ®oµn thÓ (Qu©n-D©n-ChÝnh), tham gia (néi dung 5)
-
Víi sù chuÈn bÞ nµy còng cho thÊy n«ng d©n cha hoµn toµn s½n sµng víi c¸c ho¹t ®éng D§§T nµy. XuÊt ph¸t ®iÓm cña vÊn ®Ò dêng nh b¾t ®Çu tõ ®éng c¬ cña c¸c t¸c nh©n chÝnh s¸ch nh»m môc ®Ých rµ so¸t vµ qu¶n lÝ ®Êt ®ai sau nµy.
2. C¸c §Ò ¸n híng dÉn D§§T:
UBND c¸c tØnh ra quyÕt ®Þnh phª duyÖt ®Ò ¸n híng dÉn D§§T. Néi dung b¶n ®Ò ¸n gåm 3 phÇn:
PhÇn thø nhÊt: HiÖn tr¹ng sö dông vµ qu¶n lý ®Êt NN cña TØnh.
PhÇn nµy chñ yÕu nãi vÒ kÕt qu¶ giao ®Êt theo nghÞ ®Þnh 64/CP, cÊp giÊy chøng nhËn QSDR§ vµ mét sè vÊn ®Ò tån t¹i cÇn tiÕp tôc gi¶i quyÕt:
- Ruéng ®Êt qu¸ manh món, mçi hé cã qu¸ nhiÒu m¶nh, diÖn tÝch nhiÒu m¶nh ruéng l¹i qu¸ nhá.
- §Êt c«ng ®iÒn th× ®Ó ph©n t¸n cã tíi 111 x· giao ®Êt c«ng ®iÒn b×nh qu©n cho hé n«ng d©n. VÝ dô nh ë H¶i d¬ng chØ cã 39% sè x· cã ®Êt c«ng ®iÒn ®îc ®Ó tËp trung gän theo tõng c¸nh ®ång,
- ViÖc x©y dùng quy ho¹ch sö dông ®Êt nhÊt lµ quy ho¹ch kiÕn thiÕt l¹i ®ång ruéng c¸c ®Þa ph¬ng ®· lµm tõ n¨m 1993 cßn cha hoµn chØnh nay cÇn bæ xung cho hîp víi t×nh h×nh míi...
PhÇn thø hai: Môc tiªu, nguyªn t¾c vµ ph¬ng ph¸p chuyÓn ®æi
Môc tiªu:
- Gi¶m sè thöa, mét sè vÝ dô cô thÓ: H¶i d¬ng mçi hé cã tõ 1 ®Õn 5 thöa. Th¸i b×nh mçi hé kh«ng qu¸ 3 thöa. Hµ nam mçi hé chØ cßn l¹i tèi ®a 5 thöa.
- T¨ng diÖn tÝch mçi thöa: c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu cã môc tiªu lµ thöa nhá nhÊt còng ph¶i trªn 360 m2 hay b»ng mét xuÊt ruéng cña 1 khÈu.
- Quü ®Êt c«ng ®îc quy thµnh vïng tËp trung
- Quy ho¹ch giao th«ng thuû lîi, quy ho¹ch ®Êt ph¶i phï hîp víi thùc tÕ vµ cã gi¸ trÞ sö dông l©u dµi.
Nguyªn t¾c:
- Tù nguyÖn, c«ng khai, d©n chñ, ®oµn kÕt cïng cã lîi.
- Cã sù l·nh ®¹o cña §¶ng, chÝnh quyÒn ®iÒu hµnh, c¸c ®oµn thÓ vËn ®éng thuyÕt phôc, tr¸nh t tëng n«n nãng vµ chÇn chõ.
- Ph¶i gi÷ nguyªn sè khÈu, sè hé, diÖn tÝch, h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ t¹i thêi ®iÓm giao ruéng khi thùc hiÖn nghi quyÕt 03/NQ-TU (lµ nghÞ ®Þnh 64/CP)
- Ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh cña ®Þa ph¬ng, tiÖn canh tiÖn c vµ æn ®Þnh x· héi.
- Ph¶i x¸c ®Þnh hÖ sè quy ®æi, ®Æc biÖt víi c¸c lo¹i ®Êt cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao hay khã kh¨n. HÖ sè nµy do héi nghÞ hé n«ng d©n bµn b¹c vµ biÓu quyÕt theo quy chÕ d©n chñ ë n«ng th«n.
- Ph¶i tiÕn hµnh lµm ®iÓm sau míi nh©n réng.
- PhÇn nµy ®Ò ¸n còng ®Ò ra mét sè néi dung c«ng viÖc vµ c¸c bíc tiÕn hµnh.
PhÇn thø ba: Tæ chøc thùc hiÖn
Bao gåm c¸c néi dung nh thµnh lËp Ban chØ ®¹o, ph©n c«ng thùc hiÖn, kinh phÝ thùc hiÖn, tiÕn ®é thùc hiÖn. VÒ kinh phÝ cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tØnh:
TØnh H¶i d¬ng: TØnh hç trî kinh phÝ cho c¸c c«ng viÖc sau: ho¹t ®éng cña ban chØ ®¹o cña tØnh, huyÖn, x· hoµn chØnh b¶n ®å hå s¬ ®Þa chÝnh, ®æi giÊy chøng nhËn QSDR§ vµ lËp bé thuÕ sau khi ®· chuyÓn ®æi (nhµ níc tØnh chi cho 41.000 ®/ha kh«ng kÓ tiÒn lµm "b×a ®á".
TØnh Th¸i B×nh ¸p dông ph¬ng ch©m ‘’nhµ níc vµ nh©n d©n cïng lµm’’ nhµ níc hç trî lµ chÝnh hé n«ng d©n ®ãng gãp mét phÇn, møc t¹m thu lµ 2.000 ®ång/sµo.
TØnh VÜnh Phóc: Kh«ng râ chñ tr¬ng cña TØnh, nhng khi ®iÒu tra t¹i x· th× ®îc biÕt nguån tµi chÝnh ®îc dïng lµ cña x· cßn tØnh vµ huyÖn kh«ng hç trî.
T¹i Hµ Nam: Kinh phÝ chñ yÕu thu cña d©n vµ tõ ng©n s¸ch x·, huyÖn hç trî rÊt Ýt.
b. C¸c v¨n b¶n cÊp huyÖn:
C¨n cø vµo néi dung chØ thÞ cña TØnh uû, kÕ ho¹ch cña UBND tØnh, HuyÖn uû còng ra c¸c chØ thÞ vµ UBND huyÖn còng x©y dùng ®Ò ¸n D§§T theo tinh thÇn vµ néi dung cña TØnh uû vµ UBND tØnh. Riªng phÇn môc tiªu gi¶m sè thöa/hé cña c¸c huyÖn cã quy ®Þnh cô thÓ nh:
HuyÖn Nam s¸ch lµ 1- 4 thöa/hé, diÖn tÝch mçi thöa ph¶i > 500 m2.
HuyÖn B×nh lôc lµ 3 thöa/hé.
HuyÖn VÜnh Têng 1-3 thöa/hé, diÖn tÝch thöa nhá nhÊt ph¶i b»ng tiªu chuÈn ®Êt cña mét khÈu ®îc chia.
HuyÖn TiÒn H¶i yªu cÇu mçi gia ®×nh sau khi chuyÓn ®æi chØ cßn l¹i 1-3 thöa.
Hép 2: V¨n b¶n ®Ò ¸n híng dÉn, nh÷ng ®iÓm cßn cha râ rµng
Nh×n chung c¸c v¨n b¶n cña c¸c tØnh híng dÉn x©y dùng ®Ò ¸n thùc hiÖn D§§T lµ kh¸ ®Çy ®ñ, tæng hîp khi ®Ò cËp ®Õn nhiÒu gãc c¹nh cña vÊn ®Ò. Tuy nhiªn cßn mét sè ®iÓm ®îc quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n nµy nhng thêng khã ¸p dông, cô thÓ :
-
Quy ®Þnh chinh x¸c sè thöa hay diÖn tÝch tèi thiÓu mét thöa: ®· cã mét sè ®Þa ph¬ng c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cña m×nh ®· kiÕn nghÞ xin t¨ng sè thöa tèi thiÓu/hé, nhng l¹i cã n¬i tØnh quy ®Þnh tèi thiÓu lµ 3 m¶nh/hé, nhng n«ng d©n l¹i dån l¹i chØ cã 1 ®Õn 2 m¶nh.
-
VÊn ®Ò quy ho¹ch: C¸c tØnh ®Òu cho phÐp x©y dùng quy ho¹ch bæ sung vÒ sö dông ®Êt vµ quy ho¹ch kiÕn thiÕt ®ång ruéng. Nhng viÖc xÐt duyÖt ®Ò ¸n chØ quan t©m ®Õn quy ho¹ch kiÕn thiÕt ®ång ruéng (x©y m¬ng m¸ng, më ®êng...), cßn quy ho¹ch sö dông ®Êt do phô thuéc vµo nhiÒu lÝ do nªn Ýt ®îc phª duyÖt cô thÓ. HÖ qu¶ lµ nhiÒu ph¬ng ¸n s¶n xuÊt do nh©n d©n ®Ò xuÊt nh»m chuyÓn ®æi sö dông ®Êt cho hiÖu qu¶ kh«ng ®îc xem xÐt ®óng møc. §iÒu nµy lµm g©y ra sù lóng tóng cho cÊp thùc hiÖn ë díi vµ lµm gi¶m gi¸ trÞ cña ho¹t ®éng D§§T.
3.3.2.2 C¸c h×nh thøc triÓn khai
Trong c¸c v¨n b¶n híng dÉn cña tØnh hoÆc cña huyÖn ë ®Þa ph¬ng thùc hiÖn D§§T ®· ®a ra 2 ph¬ng ph¸p chuyÓn ®æi vµ tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng mµ cã thÓ chän 1 trong 2 ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p 1: VËn ®éng híng dÉn c¸c hé n«ng d©n tù chuyÓn ®æi ruéng ®Êt cho nhau. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c x· ruéng ®Êt Ýt manh món vµ quy ho¹ch thuû lîi giao th«ng ®ång ruéng ®· c¬ b¶n hoµn thµnh, hîp lý. C¸c hé tù chuyÓn ®æi nh÷ng thöa ruéng liÒn nhau thµnh thöa, ruéng lín. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¸c hé tù nguyÖn tho¶ thuËn víi nhau vÒ diÖn tÝch, h¹ng ®Êt, hÖ sè ®æi nhÊt ®Þnh vµ c¸c lo¹i hoa lîi kh¸c nÕu cã. X· cã thÓ x©y dùng hÖ sè trao ®æi gi÷a c¸c lo¹i ®Êt ®Ó d©n tham kh¶o khi trao ®æi. Ph¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p “rót bï”.
Ph¬ng ph¸p 2: ChuyÓn ®æi ruéng ®Êt g¾n víi quy ho¹ch kiÕn thiÕt l¹i ®ång ruéng. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi c¸c x· ruéng ®Êt manh món, quy ho¹ch giao th«ng thuû lîi ®ång ruéng cha ®îc khoa häc, hoµn chØnh. ViÖc chuyÓn ®æi ruéng ®Êt g¾n víi quy ho¹ch l¹i ®ång ruéng thùc tÕ lµ ®iÒu chØnh, bæ xung quy ho¹ch giao th«ng thuû lîi néi ®ång, quy ho¹ch ®Êt c«ng ®iÒn tËp trung mét vïng, quy ho¹ch c¸c vïng chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vµ ®Þnh híng chuyÓn ®æi ruéng ®Êt cho c¸c th«n, gäi lµ ph¬ng ph¸p “rò rèi chia l¹i”.
C¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh, c¸c ®Þa ph¬ng cã thÓ chän 1 trong 2 ph¬ng ph¸p trªn.
-
Dù kiÕn 2 ph¬ng ph¸p chia ®Êt
Ph¬ng ph¸p “Rót bï“
|
Ph¬ng ph¸p “Rò rèi chia l¹i”
|
Tªn m« h×nh
|
N¨m thùc hiÖn
|
Tªn m« h×nh
|
N¨m thùc hiÖn
|
1. X· Thanh x¸ - HD
|
1998 - 2001
|
1. Quèc TuÊn – HD
|
2002
|
2. X· Nam Cêng - TB
|
2001
|
2. Mü Thä – H.Nam
|
2000
|
|
|
3. X· Ngò Kiªn - VP
|
1996
|
|
|
4. §«ng Quý - TB
|
2002
|
3.3.2.3 C¸c bíc tæ chøc triÓn khai
Mét sè bíc chÝnh ®îc ¸p dông khi tæ chøc triÓn khai chñ tr¬ng D§§T t¹i c¸c ®Þa ph¬ng:
Bíc 1. Thµnh lËp ban chØ ®¹o, tæ c«ng t¸c D§§T
Ban chØ ®¹o, tæ c«ng t¸c cÊp nµo th× cÊp ®ã ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp.
CÊp TØnh:
UBND tØnh thµnh lËp Ban chØ ®¹o (BC§) thùc hiÖn dån ®iÒn ®æi thöa, c¸c tæ c«ng t¸c gióp BC§ triÓn khai thùc hiÖn ®Ò ¸n cña tØnh, tËp huÊn cho BC§ cÊp huyÖn vµ kiÓm tra ®«n ®èc gi¸m s¸t c¸c huyÖn, thÞ x·, c¸c x·, thÞ trÊn trong tØnh thùc hiÖn.
Ban chØ ®¹o cÊp tØnh (vÝ dô tØnh Hµ nam) ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 169/Q§-TU cña Ban thêng vô tØnh uû Hµ nam bao gåm c¸c thµnh viªn sau:
1. §¹i diÖn tØnh uû (phã bÝ th, phã v¨n phßng)
2. §¹i diÖn UBND tØnh (phã chñ tÞch, phã v¨n phßng)
3. Gi¸m ®èc c¸c së:
-
N«ng nghiÖp
-
§Þa chÝnh
-
KÕ hoach ®Çu t
-
Tµi chÝnh vËt gi¸
-
Së v¨n ho¸ th«ng tin
4. C¸c c¬ quan ban ngµnh:
-
Gi¸m ®èc ®µi ph¸t thanh truyÒn h×nh
-
Tæng biªn tËp b¸o
-
Chñ tÞch UBMT tæ quèc
-
Héi trëng héi LHPN tØnh
-
Chñ tÞch héi n«ng d©n
-
Chñ tÞch héi cùu chiÕn binh
Nhiªm vô cña Ban chØ ®¹o tØnh:
LËp kÕ ho¹ch gióp ban thêng vô tØnh uû chØ ®¹o UBND tØnh vµ c¸c ngµnh chøc n¨ng liªn quan x©y dùng kÕ ho¹ch ®Ó tæ chøc thùc hiÖn chØ thÞ 15 cña tØnh uû vÒ D§§T. Giao cho Së ®Þa chÝnh lµ c¬ quan thêng trùc cña Ban chØ ®¹o thêng xuyªn n¾m t×nh h×nh vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn víi ban thêng vô tØnh uû.
UBND tØnh Hµ nam ra quyÕt ®Þnh sè 472/Q§-UB vÒ viÖc thµnh lËp tæ chuyªn viªn ®Ó gióp viÖc ban chØ ®¹o gåm 10 ngêi do «ng phã gi¸m ®èc Së §Þa chÝnh – lµm tæ trëng, c¸c thµnh viªn trong tæ lµ c¸c trëng phßng, chuyªn viªn cña Së §Þa chÝnh, Së NN&PTNT, Së Tµi chÝnh vËt gi¸. S¸u thµnh viªn ®îc ph©n c«ng theo dâi 6 huyÖn vµ thÞ x·, ba thµnh viªn kh¸c ®îc ph©n c«ng theo dâi tæng hîp. Tæ chuyªn m«n cã nhiÖm vô gióp Ban chØ ®¹o:
- KiÓm tra ®«n ®èc c¸c ®Þa ph¬ng tæ chøc thùc hiÖn ®óng néi dung, ®óng tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña UBND tØnh vµ Ban chØ ®¹o.
- Híng dÉn nghiÖp vô cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së.
- Xem xÐt, nghiªn cøu ph¬ng ¸n chuyÓn ®æi ruéng ®Êt cña c¸c x· ®Ó b¸o c¸o vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn víi ban chØ ®¹o huyÖn, thÞ khi duyÖt ph¬ng ¸n.
- Thêng xuyªn theo dâi, tæng hîp t×nh h×nh c¬ së ®Ó b¸o c¸o kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c víi ban chØ ®¹o.
Tãm l¹i Ban chØ ®¹o cÊp tØnh gåm ®Çy ®ñ c¸c thµnh phÇn kho¶ng tõ 15 ®Õn 17 thµnh viªn.
CÊp huyÖn:
a/ Ban chØ ®¹o gåm (cßn gäi lµ Ban tæ chøc):
-
HuyÖn uû (bÝ th huyÖn uû lµm trëng ban)
-
UBND huyÖn (chñ tÞch UBND)
-
C¸c phßng ban chøc n¨ng:
-
Phßng n«ng nghiÖp
-
Tµi chÝnh
-
ThuÕ
-
V¨n ho¸, th«ng tin
-
Ban ngµnh, ®oµn thÓ
-
§µi truyÒn thanh
-
Ban tuyªn gi¸o
-
Héi n«ng d©n
-
Héi cùu chiÕn binh
-
Héi phô n÷
-
§oµn thanh niªn
Thµnh phÇn BC§ huyÖn còng ®Çy ®ñ c¸c thµnh viªn ®¹i diÖn cho c¸c ban ngµnh, c¬ quan ®oµn thÓ cña huyÖn. Sè lîng c¸c thµnh viªn cã tõ 15 ®Õn 16 ngêi. (TiÒn h¶i 15 ngêi, B×nh lôc 16 ngêi, VÜnh têng 15 ngêi).
Sè lîng thµnh viªn t¬ng ®èi ®«ng nhng lùc lîng cña BC§ chñ yÕu lµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh: N«ng nghiÖp, ®Þa chÝnh, thuû lîi, giao th«ng, thuÕ. §ång chÝ bÝ th hoÆc phã bÝ th huyÖn uû ph¶i lµm trëng ban v× ®©y lµ chñ tr¬ng cña §¶ng.
Ban chØ ®¹o cã nhiÖm vô gióp UBND huyÖn:
-
ChØ ®¹o, tËp huÊn, kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c x· thùc hiÖn D§§T theo nghÞ quyÕt cña tØnh uû, ®Ò ¸n cña UBND tØnh vµ c¸c v¨n b¶n cña cÊp huyÖn,
-
Tr×nh UBND huyÖn phª duyÖt ph¬ng ¸n cña cÊp x·, gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c ph¸t sinh thuéc thÈm quyÒn cÊp huyÖn, trùc tiÕp ®iÒu hµnh tæ c«ng t¸c thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®îc giao.
-
Ký quyÕt ®Þnh ph©n c«ng c¸c ®ång chÝ trong cÊp uû (huyÖn uû viªn vµ thµnh viªn Ban chØ ®¹o) phô tr¸ch ë c¸c x· vµ thÞ trÊn. C¸c ®ång chÝ nµy cã tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o, kiÓm tra ®«n ®èc viÖc triÓn khai tæ chøc thùc hiÖn D§§T b¶o ®¶m ®óng c¸c yªu cÇu ®Ò ra.
§Ó theo dâi, gióp ®ì c¸c x· lµm tèt c«ng viÖc D§§T ban thêng vô huyÖn uû Nam s¸ch cßn: Ký quyÕt ®Þnh cö 21 c¸n bé t¨ng cêng chØ ®¹o viÖc D§§T ë c¸c x· vµ thÞ trÊn (®©y lµ c¸n bé c¸c phßng ban, ®oµn thÓ cña huyÖn). Hä cã tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc, kiÓm tra, híng d©n viÖc D§§T ë ®Þa bµn ®îc ph©n c«ng, ®¶m b¸o ®óng yªu cÇu vµ thêi gian ®Ò ra. Thêng xuyªn b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn vµ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh, víng m¾c víi Ban chØ ®¹o cña huyÖn ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi. Khi chóng t«i pháng vÊn c¸c ®¬n vÞ cã c¸n bé t¨ng cêng vÒ x· th× cã mét sè n¬i cho r»ng kh«ng cÇn thiÕt, l·ng phÝ v× nhiÒu ngêi cßn trÎ, Ýt hiÓu biÕt vÒ ®ång ruéng nªn kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông rÊt h¹n chÕ.
b/ Tæ c«ng t¸c gåm:
-
Trëng phßng ®Þa chÝnh lµm tæ trëng
-
C¸c thµnh viªn lµ c¸n bé c¸c phßng, ban: §Þa chÝnh, N«ng nghiÖp vµ PTNT, Tµi chÝnh, KÕ ho¹ch, ThuÕ.
Tæ c«ng t¸c cã nhiÖm vô gióp Ban chØ ®¹o trùc tiÕp kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c x· tæ chøc thùc hiÖn viÖc D§§T vµ cÊp giÊy chóng nhËn QSDR§ n«ng nghiÖp, híng dÉn nghiÖp vô cho c¸n bé chuyªn m«n cña x·, th«n, thÈm ®Þnh ph¬ng ¸n D§§T cÊp x·, b¸o c¸o vµ ®Ò xuÊt víi Ban chØ ®¹o cÊp huyÖn vÒ ph¬ng ¸n cña x· tríc khi tr×nh UBND HuyÖn phª duyÖt, thêng xuyªn theo dâi tæng hîp t×nh h×nh ë c¬ së, b¸o c¸o kÞp thêi tiÕn ®é thùc hiÖn víi Ban chØ ®¹o (®©y lµ tæ cã vai trß rÊt quan träng).
CÊp X·
Ban chØ ®¹o cÊp x· gåm:
-
BÝ th ®¶ng uû hay chñ tÞch UBND x· lµm trëng ban,
-
C¸n bé ®Þa chÝnh lµm phã ban,
-
C¸c uû viªn kh¸c lµ:
-
Chñ nhiÖm HTX n«ng nghiÖp,
-
B¸n bé phô tr¸ch v¨n hãa,
-
Tµi chÝnh,
-
T ph¸p,
-
C¸c trëng th«n,
-
C¸c bÝ th chi bé,
-
Trëng c¸c ®oµn thÓ: Phô n÷, thanh niªn, cùu chiÕn binh, ngêi cao tuæi, mËt trËn tæ quèc...
Ban nµy cã thÓ chia thµnh 2 tæ: Tæ tuyªn truyÒn vµ tæ chuyªn m«n (tæ chuyªn m«n do c¸n bé ®Þa chÝnh x· lµm tæ trëng)
Sè lîng c¸c thµnh viªn cña BC§ x· nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo quy m« cña ®Þa ph¬ng nhiÒu hay Ýt ®¬n vÞ chia l¹i ruéng, v× ngoµi c¸c thµnh viªn ®¹i diÖn cho c¸c ban ngµnh, ®oµn thÓ cña x· cßn cã bÝ th, trëng th«n cña c¸c ®¬n vÞ chia l¹i ruéng. Sè lîng trung b×nh ë mçi x· trung b×nh 25-35 ngêi.
NhiÖm vô cña Ban chØ ®¹o x·
-
Gióp UBND x· x©y dùng, tæ chøc thùc hiÖn ph¬ng ¸n D§§T vµ cÊp giÊy chøng nhËn QSDR§ cña x·.
-
Híng dÉn ®«n ®èc c¸c tiÓu ban ë th«n (®éi) x©y dùng ph¬ng ¸n D§§T.
-
ThÈm ®Þnh ph¬ng ¸n cña th«n tr×nh UBND x· duyÖt.
-
KiÓm tra ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn ph¬ng ¸n cña th«n, gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c ph¸t sinh ë x· ë th«n.
CÊp th«n
TiÓu ban chØ ®¹o ë th«n gåm:
Trëng th«n, bÝ th chi bé, ®¹i diÖn c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ë th«n vµ mét sè ngêi n¾m v÷ng t×nh h×nh ruéng ®Êt trong th«n, cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt, cã tÝn nhiÖm trong nh©n d©n, h¨ng h¸i nhiÖt t×nh vµ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc ®îc giao (x· Quèc TuÊn cã kinh nghiÖm lµ nªn ®a c¶ ngêi hay “kÐo rµo ngîc” vµo tæ chØ ®¹o)
Trëng th«n hoÆc bÝ th chi bé lµm trëng tiÓu ban. TiÓu ban nµy thêng cã tõ 5 ®Õn 6 ngêi. C¸c thµnh viªn trong tiÓu ban ph¶i do d©n bÇu ra qua cuéc häp, cã ghi biªn b¶n vµ cã biÓu quyÕt. TiÓu ban chØ ®¹o th«n do UBDN x· ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp.
Tiªu chuÈn ®Ó chän vµo tiÓu ban chØ ®¹o ë Ngò kiªn quy ®Þnh nh sau:
Cã v¨n hãa, am hiÓu t×nh h×nh ruéng ®Êt.
Cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt.
Cã c¶ nam vµ n÷.
Tuæi tõ 35-40 tuæi (v× ph¶i ®i ®o ruéng nªn ngêi giµ kh«ng lµm ®îc, trÎ qu¸ còng kh«ng ®îc v× kh«ng cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ Ýt hiÓu biÕt vÒ ruéng ®Êt )
NhiÖm vô cña tiÓu ban:
-
Thùc hiÖn ®iÒu tra thèng kª hiÖn diÖn tÝch, hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña tõng hé gia ®×nh thuéc ®Þa bµn th«n theo sù chØ ®¹o cña Ban chØ ®¹o x·.
-
§¸nh gi¸ kh¶ n¨ng lîi nhuËn cña ®Êt nh: n¨ng suÊt, trång ®îc 1- 2 hay 3 vô/n¨m, thuû lîi thuËn tiÖn hay kh«ng, gÇn hay xa ®êng vËn chuyÓn v.v lµm c¬ së ghÐp nhãm ®Êt hay x©y dùng hÖ sè chuyÓn ®æi ®Ó cho d©n lÊy ®ã lµm chuÈn khi cã nhu cÇu ®æi ruéng cho nhau trong vµ sau D§§T.
-
X©y dùng tr×nh duyÖt vµ tæ chøc thùc hiÖn ph¬ng ¸n D§§T cña th«n, híng dÉn, ®«n ®èc c¸c hé thùc hiÖn D§§T theo ph¬ng ¸n ®· ®îc duyÖt.
-
Tæ chøc ®o ®¹c giao ®Êt ngoµi thùc ®Þa tíi tõng hé, gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c ph¸t sinh ë th«n.
S¬ ®å 2: T¸c nh©n ë ®Þa ph¬ng tham gia vµo ho¹t ®éng D§§T
Theo c¸ch m« t¶ nµy, c¸c ®Þa ph¬ng tõ tØnh xuèng ®Õn th«n xãm (theo chiÒu ngang) ®· huy ®éng c¸c ban ngµnh kü thuËt (phÝa díi) vµ c¸c tæ chøc §¶ng, ®oµn thÓ (phÝa trªn) vµo ho¹t ®éng nµy. C¸ch huy ®éng nh thÕ cã thÓ cho phÐp mçi cÊp cã thÓ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p liªn quan ®Õn ruéng ®Êt ®Æc biÖt lµ c¸c xung ®ét ruéng ®Êt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn D§§T ë ®Þa ph¬ng.
Theo c¸ch gi¶i thÝch cña c¸c ®Þa ph¬ng, nÕu xung ®ét ruéng ®Êt x¶y ra, tr×nh tù gi¶i quyÕt sÏ ®îc thùc hiÖn tõ díi lªn trªn (th«n lªn x·, huyÖn vµ tØnh) vµ theo tr×nh tù viÖc xem xÐt ®iÒu chØnh bÊt ®ång ®Õn hoµ gi¶i vµ thùc hiÖn ph©n xö theo ph¸p luËt.
Bíc 2. Tuyªn truyÒn, tËp huÊn nghiÖp vô
T¹i HuyÖn:
-
Héi nghÞ phæ biÕn, tuyªn truyÒn:
Ban chØ ®¹o huyÖn cã nhiÖm vô tæ chøc c¸c héi nghÞ t¹i huyÖn ®Ó phæ biÕn:
-
ChØ thÞ cña tØnh uû, kÕ ho¹ch thùc hiÖn cña UBND tØnh.
-
ChØ thÞ cña HuyÖn uû, kÕ ho¹ch tæ chøc triÓn khai cña UBND HuyÖn.
-
C«ng bè Ban chØ ®¹o cÊp HuyÖn.
-
Ph©n c«ng thµnh viªn BC§ phô tr¸ch c¸c x·.
Môc ®Ých cÇn ®¹t ®îc lµ cã sù thèng nhÊt cao trong §¶ng, ChÝnh quyÒn vÒ chñ tr¬ng D§§T cña tØnh, cña huyÖn. NhËn biÕt ®îc nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n khi tæ chøc triÓn khai tíi n«ng d©n. X¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm, nhiÖm vô cña c¸n bé ®¶ng vµ chÝnh quyÒn ph¶i gióp ®ì n«ng d©n trong c«ng cuéc ®æi míi trong n«ng nghiÖp ë n«ng th«n.
-
Tæ chøc c¸c buæi tËp huÊn nghiÖp vô:
- §èi tîng lµ tæ c«ng t¸c chuyªn m«n cña huyÖn, thµnh viªn c¸c ban chØ ®¹o x·, trëng phã tiÓu ban chØ ®¹o th«n.
- Néi dung tËp huÊn lµ ph¬ng ph¸p tæng hîp c¸c sè liÖu ®Ó ®iÒn vµo c¸c biÓu b¶ng (cã kho¶ng 21 lo¹i biÓu b¶ng), híng dÉn vÒ t¸c nghiÖp cho c¸n bé ®Þa chÝnh.
Theo sè liÖu cña huyÖn TiÒn h¶i: huyÖn ®· tæ chøc 11 líp tËp huÊn cho 31 x· víi tæng sè 1648 häc viªn. Thêi gian tËp huÊn lµ mét ngµy cho mét líp.
Kinh phÝ do tØnh vµ huyÖn cung cÊp.
T¹i X·:
-
Tæ chøc c¸c héi nghÞ phæ biÕn chØ thÞ cña tØnh uû, kÕ ho¹ch thùc hiÖn cña UBND tØnh, chØ thÞ cña huyÖn uû, kÕ ho¹ch triÓn khai cña huyÖn.
-
C«ng bè danh s¸ch BC§ cña huyÖn. §Æc biÖt lµ kÕ häach cña x·.
Cã thÓ chia thµnh 2 giai ®o¹n:
Giai ®o¹n 1: C¸c cuéc häp t¹i x· do ®/c bÝ th ®¶ng uû kiªm trëng ban chØ ®¹o x· chñ tr× theo thø tù:
- ®Çu tiªn lµ c¸c cuéc häp trong thêng vô §¶ng uû
- häp ®¶ng uû, uû ban nh©n d©n x·
- häp toµn ®¶ng bé, c¸c ban ngµnh trong x·, c¸c tæ chøc ®¶ng, ®oµn thÓ quÇn chóng, c¸c c¸n bé th«n, ®éi s¶n xuÊt.
Néi dung chñ yÕu lµ:
- Qu¸n triÖt chñ ch¬ng cña cÊp trªn vÒ chuyÓn ®æi ruéng ®Êt nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng manh món, ph©n t¸n ruéng ®Êt.
- Th«ng qua vµ tham gia ý kiÕn vµo chñ ch¬ng, biÖn ph¸p chuyÓn ®æi ruéng ®Êt cña cÊp x·.
- C«ng bè ban chØ ®¹o x·, tiÓu ban chØ ®¹o c¸c th«n c¸c nhãm chuyªn m«n gióp viÖc ban chØ ®¹o x·.
Sau ®Õn c¸c chi bé c¸c th«n häp tiÕn hµnh th¶o luËn, bµn biÖn ph¸p triÓn khai.
Theo kinh nghiÖm cña x· Quèc TuÊn th× tæng sè thêi gian héi nghÞ trong ®¶ng vµ c¸c ®oµn thÓ diÔn ra trong vßng 1 th¸ng vµ cã tíi 15 buæi häp. Kinh phÝ chi cho häp hµnh lÊy tõ kinh phÝ hç trî cña tØnh.
Giai ®o¹n 2: Tæ chøc c¸c cuéc häp cña n«ng d©n bao gåm c¸c chñ hé hoÆc ngêi ®îc chñ hé uû quyÒn ®i häp. Chñ tr× cuéc häp nµy lµ ®ång chÝ trëng tiÓu ban vµ c¸c thµnh viªn trong ban chØ ®¹o cña th«n (cã ®¹i diÖn BC§ x· ®Õn dù)
§©y lµ c«ng viÖc t¬ng ®èi khã kh¨n nhÊt v× sau nhiÒu n¨m, s¶n xuÊt ®· ®i vµo æn ®Þnh, nhiÒu thöa ruéng ®· ®îc n«ng d©n c¶i t¹o trë nªn mÇu mì, giÊy chøng nhËn QSDR§ còng võa nhËn xong. MÆt kh¸c, mét bé phËn c¸n bé, ®¶ng viªn, quÇn chóng cßn nghi ngê chñ ch¬ng chia ruéng cña ®¶ng do ®ã nhiÒu cuéc häp ban ®Çu sè lîng quÇn chóng tham gia Ýt, còng cßn cã ngêi kh«ng t¸n thµnh D§§T do ®ã c«ng t¸c tuyªn truyÒn s©u réng trong quÇn chóng hÕt søc quan träng.
Néi dung tuyªn truyÒn bao gåm:
- CÇn lµm râ lîi Ých l©u dµi, lîi Ých trùc tiÕp, tríc m¾t víi n«ng d©n vÒ viÖc chuyÓn ®æi ruéng ®Êt, kh¾c phôc t×nh tr¹ng manh món, ph©n t¸n ruéng ®Êt.
- CÇn ph¸t huy vai trß xung phong g¬ng mÉu cña c¸n bé ®¶ng viªn, c¸c ®oµn thÓ chÝnh trÞ x· héi cña x·, th«n, t×nh lµng nghÜa xãm cña nh©n d©n trong viÖc chuyÓn ®æi ruéng ®Êt. Kh¾c phôc t tëng thiÖt h¬n, ng¹i khã, sî va ch¹m, û l¹i. NhiÖm vô nµy ®îc giao cho nhãm th«ng tin tuyªn truyÒn do trëng ban v¨n ho¸ th«ng tin cña x· phô tr¸ch. Sè buæi häp trong c¸c th«n lµ 3 - 4 buæi.
Tµi liÖu sö dông trong bíc nµy:
LuËt ®Êt ®ai, NghÞ ®Þnh 64/CP, c¸c v¨n b¶n chØ thÞ, nghÞ quyÕt, híng dÉn quyÕt ®Þnh cña tØnh uû, UBND tØnh, cña huyÖn uû, UBND huyÖn, cña ®¶ng uû, UBND x·.
Lo l¾ng vµ th¾c m¾c cña n«ng d©n ®èi víi vÊn ®Ò D§§T vµ quan ®iÓm gi¶i quyÕt cña c¸c ®Þa ph¬ng vÒ nh÷ng th¾c m¾c nµy (b¶ng díi)
-
Th¾c m¾c thêng gÆp cña ngêi d©n vµ quan ®iÓm gi¶i quyÕt cña c¸c §Þa ph¬ng khi thùc hiÖn D§§T.
Lo l¾ng
|
Y kiÕn th¾c m¾c
|
Quan ®iÓm GQ cña c¸c §P
|
T×nh tr¹ng kh«ng æn ®Þnh vÒ ruéng ®Êt
|
1. D§§T liÖu cã m©u thuÉn g× víi quan ®iÓm nghÞ ®Þnh 64, chia ®Êt l©u dµi cho hé n«ng d©n kh«ng?
|
NghÞ quyÕt cña §¶ng lµ dån tõ thöa nhá thµnh thöa lín chø kh«ng ph¶i chia l¹i ruéng, tiªu chuÈn c¸c hé n«ng d©n kh«ng bÞ mÊt ®i
|
2. §èi víi nh÷ng khÈu ph¸t sinh (chÕt, míi sinh, mÊt søc bÞ c¾t chÕ ®é) sÏ xö lý thÕ nµo ?
|
VÉn gi÷ nguyªn tiªu chuÈn khi thùc hiÖn N§64/CP, kh«ng rót ra vµ còng kh«ng chia thªm, chØ rµ so¸t l¹i cho chÝnh x¸c.
|
3. Cã hay kh«ng sù ®iÒu chØnh R§ gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng (th«n, xãm…), liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thay ®æi nh©n khÈu (lÊy chång, chuyÓn chç ë…)
|
ChØ ®iÒu chØnh ®èi víi c¸c trêng hîp cïng th«n mµ kh«ng lµm trong trêng hîp gi÷a c¸c th«n, c¸c x·, c¸c huyÖn... víi nhau.
|
4. Nh÷ng diÖn tÝch ®Êt ®· chuyÓn nhîng, cho thuª, thÕ chÊp ®îc xö lý thÕ nµo?
|
NÕu chuyÓn nhîng theo ®óng thñ tôc th× dån ®æi b×nh thêng, nÕu kh«ng th× coi nh ®Êt vÉn cña chñ cò.
|
QuyÒn lîi vµ nghÜa vô tham gia vµ ph¬ng thøc thùc hiÖn
|
1. Hé chÝnh s¸ch cã ®îc u tiªn nhËn ruéng tèt n÷a kh«ng?
|
KhuyÕn khÝch nhêng ruéng ®Ñp, ruéng tèt cho c¸c hé trong diÖn chÝnh s¸ch.
|
2. Nh÷ng trêng hîp ®· tù dån ®æi, diÖn tÝch kh¸ lín cã nhÊt thiÕt ph¶i dån ®æi kh«ng? Hé qu¸ Ýt khÈu th× dån thÕ nµo?
|
Hé cã Ýt khÈu cã thÓ quy vÒ 1 chç ®Ó b¶o ®¶m diÖn tÝch tèi thiÓu trªn m¶nh ruéng.
Theo nguyªn t¾c rò rèi chia l¹i, nh÷ng m¶nh to vÉn ph¶i lµm l¹i ®Ó khái ¶nh hëng ®Õn c¸c hé kh¸c.
|
3. §Êt c«ng ®iÒn ®îc sö dông nh thÕ nµo? Cã chÝnh s¸ch u tiªn sö dông cho ®Êt nµy kh«ng?
|
Nh©n d©n tù quyÕt ®Þnh, u tiªn c¸c ch¸u sinh sau mèc chia ruéng n¨m 1994, nhng vÉn ph¶i b¶o ®¶m diÖn tÝch tèi thiÓu.
|
4. §Êt lÊy ra quy ho¹ch, ®êng, m¬ng m¸ng cã trõ vµo ®Êt giao cho hé kh«ng?
|
§Êt quy ho¹ch sÏ trõ vµo ®Êt c«ng ®iÒn?
|
5. Ai chÞu phÇn chi phÝ thùc hiÖn D§§T vµ lµm l¹i sæ ®á?
|
Nhµ níc
|
Bíc 3. §iÒu tra hiÖn tr¹ng
§©y thùc chÊt lµ bíc tæng kiÓm kª l¹i quü ®Êt. Trªn c¬ së t liÖu b¶n ®å, sæ s¸ch thu thËp ®îc, tæ chøc ®iÒu tra thèng kª diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp cña x·, cña th«n (kÓ c¶ diÖn tÝch ®Êt x©m canh cña x· kh¸c), x¸c ®Þnh hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cña tõng hé gåm: Sè lîng thöa, diÖn tÝch, lo¹i ®Êt, diÖn tÝch ®Êt ®îc giao æn ®Þnh l©u dµi, diÖn tÝch ®Êt thuª, ®Êu thÇu hoÆc quü ®Êt c«ng Ých hoÆc ®Êt n«ng nghiÖp khã giao, chèt l¹i sè hé, sè khÈu cña tõng th«n vµ trong toµn x· ®îc giao ®Êt n«ng nghiÖp æn ®Þnh l©u dµi theo nghÞ ®Þnh 64/CP. §¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn ®óng, sai, cha ®Çy ®ñ cña nghÞ ®Þnh 64/CP. Néi dung nµy do tæ chuyªn m«n cña BC§ x· kÕt hîp víi tiÓu ban chØ ®¹o cña th«n cïng lµm. Thêi gian kho¶ng 15 ngµy cho mét th«n hay mét côm d©n c. Kinh phÝ thùc hiÖn viÖc ®iÒu tra l¹i lÊy tõ kinh kinh chung cña ®ît thùc hiÖn nµy. Ngoµi h¹n chÕ vÒ sù manh món ruéng ®Êt, nh÷ng h¹n chÕ tõ viÖc thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 64/CP cßn ph¸t hiÖn mét sè vÊn ®Ò díi ®©y:
-
H¹n chÕ khi chia ®Êt n¨m 1993 theo nghÞ ®Þnh 64/CP
KiÓu h¹n chÕ
|
Nguyªn nh©n vµ c¸ch gi¶i quyÕt
|
1. Chia sai ®Çu khÈu theo quy ®Þnh
|
Nguyªn nh©n:
Theo quy ®Þnh chØ cã nh÷ng khÈu sinh tríc ngµy 01/04 n¨m 1994 míi ®îc chia ruéng theo nghÞ ®Þnh 64. Tuy nhiªn, thêi gian ®Ó c¸c cÊp tõ th«n lªn huyÖn vµ tØnh hoµn chØnh thñ tôc chia ®Êt cã thÓ kÐo dµi vµi th¸ng. V× vËy, nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· ®a c¶ khÈu míi sinh, khÈu míi ë n¬i kh¸c vÒ trong giai ®o¹n kÓ tõ sau ngµy 01/4 vµ tríc h¹n ngµy ph¶i nép hå s¬ lªn x·, huyÖn.
Gi¶i quyÕt:
ChuÈn bÞ, ®èi chiÕu vµ rµ so¸t l¹i tµi liÖu chia ruéng ë c¸c cÊp kh¸c nhau
|
2. Chia sai diÖn tÝch
|
Nguyªn nh©n:
Cã nhiÒu nguyªn nh©n nh:
-
NhÇm lÉn trong chia ruéng
-
C¸n bé cò cè t×nh chia lîi cho m×nh
-
Dông cô ®o ®¹c kh«ng chuÈn x¸c (thíc tre, d©y...)
C¸ch gi¶i quyÕt:
Kh«ng quy xÐt nguyªn nh©n, còng kh«ng c«ng bè sai sãt, chØ tiÕn hµnh hiÖu chØnh l¹i cho ®óng.
|
3. §Êt c«ng ®iÒn ®Ó vît quy ®Þnh
|
Nguyªn nh©n:
§Êt c«ng ®iÒn cã thÓ mang l¹i nguån thu cho x·, thËm chÝ lµ th«n v× thÕ cã mét sè n¬i ®· c¸c cÊp th«n, x· ®· kh«ng t«n träng quy ®Þnh vÒ tû lÖ ®Êt c«ng ®iÒn ®îc x¸c ®Þnh lµ 5% diÖn tÝch ®Êt NN (mét sè n¬i lªn tíi 10%)
C¸ch gi¶i quyÕt
§o ®¹c kh¶o s¸t tæng diÖn tÝch ®Êt NN toµn x·, th«n tríc khi chia l¹i. Quy ho¹ch tËp trung ®Êt c«ng ®iÒn vµo 1 khu kh«ng chia lÎ cïng ®Êt kho¸n.
|
4. H¹n chÕ kh¸c: chuyÓn môc ®Ých sö dông kh«ng ®óng thÈm quyÒn, giÊu ruéng…
|
Nguyªn nh©n:
NhiÒu nguyªn nh©n
C¸ch gi¶i quyÕt
§o ®¹c kh¶o s¸t tæng diÖn tÝch ®Êt NN toµn x·, th«n tríc khi chia l¹i
|
Bíc 4. X©y dùng kÕ ho¹ch tæng thÓ
Muèn x©y dùng mét kÕ ho¹ch tæng thÓ tríc hÕt x· cÇn cã quy ho¹ch ®Ó lµm c¬ së cho c¸c th«n x©y dùng ph¬ng ¸n cña th«n.
1. X©y dùng ph¬ng ¸n cña x· qua c¸c néi dung sau:
a/ Rµ so¸t, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt .
Mét néi dung rÊt quan träng lµ ph¶i rµ so¸t l¹i quy ho¹ch sö dông ®Êt ®· ®îc x©y dùng khi thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 64/CP ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng m©u thuÉn, víng m¾c cña quy ho¹ch, träng t©m lµ ®Êt x©y dùng, kªnh m¬ng, giao th«ng néi ®ång, c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ thÓ thao cña x·, cña th«n, ®Êt cho ph¸t triÓn khu c«ng nghiÖp vµ lµng nghÒ (nÕu cã). NÕu cßn thiÕu th× ph¶i bæ xung cho ®ñ. ThÝ dô m« h×nh Quèc tuÊn tríc ®©y kh«ng ®Ó ®Êt dù phßng ®Ó më réng m¬ng dÉn níc, nay cÇn ®iÒu chØnh. Mü thä kh«ng ®Ó ®Êt më réng ®êng giao th«ng liªn th«n, tõ khu d©n c ra ®ång qua D§§T ®ît nµy ®· kÞp thêi bæ xung vµ më réng c¸c con ®êng liªn th«n. Lo¹i bá c¸c nh©n khÈu chia kh«ng ®óng ®èi tîng khi thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 64/CP. Kh©u nµy cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi bíc 3 lµ ®iÒu tra hiÖn tr¹ng.
b/ Quy ho¹ch vïng ®Êt c«ng Ých:
VÒ quy ho¹ch ®Êt c«ng Ých néi dung c¸c ®Ò ¸n híng dÉn D§§T cña c¸c huyÖn còng nh cña c¸c tØnh (c¸c huyÖn, c¸c tØnh cã m« h×nh theo dâi ®Òu cã cïng néi dung ë phÇn nµy) nh sau:
C¨n cø vµo quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai dµi h¹n, hµng n¨m, x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm, diÖn tÝch ®Êt cÇn cho x©y dùng c¸c c«ng tr×nh c«ng céng cña x· ®Ó quy ho¹ch vïng ®Êt c«ng Ých trong x· vµ chi tiÕt tíi tõng th«n cô thÓ.
§èi víi ®Êt c«ng Ých tríc ®©y ®· tËp trung thµnh vïng phï hîp víi quy ho¹ch th× gi÷ nguyªn vµ khoanh vÏ trªn b¶n ®å.
§iÒu tra t¹i c¸c x· vÒ quy ho¹ch vµ sö dông ®Êt c«ng Ých tríc D§§T ta thÊy cã mÊy d¹ng:
- Chia b×nh qu©n cho c¸c hé.
- §Ó r¶i r¸c cïng víi ®Êt chia l©u dµi cho hé n«ng d©n. (vÝ dô Bµ X cã 1 m¶nh ruéng ë c¸nh ®ång Y diÖn tÝch lµ 450m2 trong ®ã diÖn tÝch ®Êt ®îc chia l©u dµi chØ cã 350 m2 cßn 100 m2 lµ ®Êt c«ng Ých ®îc ®Êu thÇu.
- §Êt c«ng ®iÒn n»m xen kÏ víi ®Êt chia l©u dµi cña c¸c n«ng hé, bëi v× nh÷ng m¶nh ruéng xÊu, rÊt tròng khi chia n«ng d©n kh«ng nhËn. DiÖn tÝch nµy thµnh ®Êt c«ng Ých.
- §Êt c«ng ®iÒn ®Ó thµnh tõng khu, mçi khu cã nhiÒu m¶nh cã thÓ mçi th«n l¹i cã nhiÒu khu. VÝ dô Thanh x¸ ®Ó ®Êt ®Êu thÇu ë 11 c¸nh ®ång ë c¸c th«n kh¸c nhau. ChÝnh v× sù ph©n t¸n cña ®Êt c«ng ®iÒn mµ x· kh«ng thÓ n¾m ®îc diÖn tÝch cô thÓ lµ bao nhiªu, viÖc thu s¶n phÈm cña ®¸t c«ng Ých giao cho th«n, ®Êt n»m ë th«n nµo th«n ®ã thu do ®ã x· kh«ng thÓ thu ®ñ thu ®óng s¶n phÈm ®îc (còng cã thÓ th«n thu ®ñ nhng kh«ng nép ®ñ cho x· víi nhiÒu lý do kh¸c nhau)
Sau D§§T th× 4 trong tæng sè 6 m« h×nh nghiªn cøu thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p rò rèi chia l¹i ®· tËp trung ®Êt c«ng ®iÒn, cho ®Êu thÇu gän l¹i thµnh nh÷ng « thöa lín ë nh÷ng c¸nh ®ång s¶n xuÊt gÆp nhiÒu khã kh¨n nhÊt cña c¸c th«n kh¸c nhau trong x·.
§Êt c«ng ®iÒn ®· ®îc tËp trung th× x· qu¶n lý thÕ nµo?
-
Quèc tuÊn cho r»ng nªn u tiªn cho nh÷ng ngêi kh«ng cã ruéng (sinh sau mèc chia ruéng, nh÷ng ngêi vÒ mÊt søc bÞ c¾t chÕ ®é), trªn thùc tÕ Quèc tuÊn ®· chia ruéng cho c¸c ®èi tîng trªn vµ ®îc d©n ®ång t×nh ñng hé.
-
Mü thä, Ngò kiªn, §«ng quý, Nam cêng ®Òu ¸p dông ph¬ng ph¸p ®Êu thÇu ai tr¶ h¬n ngêi ®ã th¾ng chÝnh v× thÕ mµ møc ®Êu thÇu ®· ®îc t¨ng tõ 50kg (tríc D§§T) lªn 110-120kg thãc/sµo/n¨m (sau D§§T). KÕt qu¶ chØ nh÷ng hé cã tiÒm n¨ng kinh tÕ, cã lao ®éng th¾ng thÇu.
Hép 3: TËp trung ®Êt c«ng ®iÒn gãp phÇn cñng cè quyÒn lùc cña UBND x·
Cã 2 lÝ do gi¶i thÝch rÊt râ ®éng c¬ cña c¸c t¸c nh©n chÝnh s¸ch ë ®Þa ph¬ng khi tham gia tÝch cùc vµo ho¹t ®éng D§§T ®ã lµ :
-
Cho phÐp rµ so¸t vµ kiÓm kª l¹i quü ®Êt n«ng nghiÖp
-
Cñng cè quyÒn lùc vÒ ruéng ®Êt ®èi víi c¸c UBND ®Æc biÖt lµ cÊp x·.
§èi víi lÝ do thø 2, UBND c¸c x· quan t©m h¬n vµ ®· thùc hiÖn kh¸ triÖt ®Ó. Tríc ®©y tuy ®Êt c«ng ®iÒn lµ quü ®Êt ®Ó dù phßng ë ®Þa ph¬ng, nhng khi ®Êt ph©n t¸n trong d©n UBND x· rÊt khã qu¶n lÝ. Mçi khi cÇn ®iÒu chØnh quü ®Êt thêng rÊt phøc t¹p: cÇn ph¶i th¶o luËn, th¬ng thuyÕt víi n«ng d©n. §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ nhiÒu khi rÊt mÊt thêi gian. Sau D§§T ®Êt c«ng ®iÒn ®îc quy vÒ 1 khu, UBND cã quyÒn :
-
§iÒu chØnh bÊt cø lóc nµo vµo c¸c môc ®Ých kh¸c nhau nÕu cÇn
-
Tæ chøc ®Êu thÇu ®Êt c«ng ®iÒn víi gi¸ cao h¬n nh»m t¨ng nguån thu cho UB
c/ Khoanh râ nh÷ng lo¹i ®Êt vµ diÖn tÝch ®Êt kh«ng thùc hiÖn dån ®æi
C¨n cø vµo hiÖn tr¹ng ®Êt ®ai cña ®Þa ph¬ng lo¹i ra nh÷ng vïng ®Êt cã tÝnh chÊt ®Æc thï kh«ng thÓ dån ghÐp vµo nh÷ng vïng kh¸c ®îc nh khu ®Êt gieo m¹, khu ®Êt qu¸ cao, hay qu¸ tròng, diÖn tÝch Ýt... Nh÷ng trêng hîp ®ã vÉn gi÷ nguyªn vµ ®îc khoanh râ trªn b¶n ®å. ThÝ dô: T¹i Ngò kiªn cã kho¶ng 10% ®Êt 1vô, sau khi trõ vµo ®Êt c«ng ®iÒn phÇn cßn l¹i trong khi cha xin ®îc chuyÓn ®æi th× ph¶i chia ®Òu cho hé, kh«ng nªn ghÐp vµo c¸c khu ®ång kh¸c ®Ó chia. T¹i Quèc tuÊn n«ng d©n ®Ò nghÞ vÉn gi÷a nguyªn diÖn tÝch m¹ cña c¸c hé, kh«ng nhËp ®Ó chia l¹i hoÆc t¹i Nam cêng cã mét sè diÖn tÝch chuyªn trång mµu tõ l©u ®· chia ®Òu 70m2 cho 1 khÈu nay kh«ng dån ghÐp khu nµy. §ã lµ vµi dÉn chøng vÒ ®Êt kh«ng thÓ chia l¹i.
d/ X¸c ®Þnh diÖn tÝch ®Êt ph¶i dån ®æi :
Trªn c¬ së h¹ng ®Êt, lo¹i ®Êt vµ yªu cÇu vÒ dån ghÐp theo néi dung cña ®Ò ¸n (tèi ®a bao nhiªu m¶nh/hé) mµ ghÐp thµnh nh÷ng nhãm ®Êt ®Ó chia
C¸ch ph©n nhãm ®Êt:
Ph©n theo c¬ cÊu c©y trång: (thÝ dô)
- Vïng ®Êt trång lóa kÐm hiÖu qu¶ ®· vµ sÏ xin chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i (®Êt qu¸ tròng, qu¸ cao, ven lµng...). Cã thÓ gäi ®©y lµ vïng ®Êt xÊu
- Vïng trång lóa thuËn lîi lµ toµn bé diÖn tÝch cßn l¹i thuËn tiÖn cho canh t¸c lóa cã n¨ng suÊt chÊt lîng. Cã thÓ gäi ®©y lµ vïng ®Êt trung b×nh vµ tèt.
Ph©n theo tÝnh chÊt ®Êt ®Êt:
C¨n cø vµo h¹ng ®Êt vµ yÕu tè n¨ng suÊt c©y trång (n¨ng suÊt 3 n¨m gÇn nhÊt) ®Ó ph©n thµnh nhãm ®Êt xÊu, nhãm ®Êt trung b×nh, nhãm ®Êt tèt.
Ph©n theo kinh nghiÖm s¶n xuÊt.
Dùa vµo kinh nghiÖm s¶n xuÊt qua nhiÒu n¨m cña c¸c n«ng d©n cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt còng cã thÓ ghÐp nhãm ruéng ®Êt ®Ó dån ®æi.
Tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ, tõng ®Þa ph¬ng lùa chän 1 trong c¸c c¸ch ph©n nhãm nªu trªn cho phï hîp. ViÖc s¾p xÕp nh÷ng thöa ®Êt nµo vµo cïng mét nhãm ph¶i ®a ra cho n«ng d©n c¸c th«n bµn b¹c th¶o luËn, d©n chñ c«ng khai vµ ph¶i ®¶m b¶o ph©n nhãm ®Êt kh«ng qu¸ sè nhãm theo tinh thÇn chØ ®¹o cña tØnh hay cña huyÖn (th«n nµo, x· nµo ph©n sè nhãm ®Êt nhiÒu h¬n chØ ®¹o ph¶i cã tê gi¶i tr×nh, ph¶i ®îc huyÖn duyÖt vµ ®ång ý). C¸c nhãm ®Êt sau khi x¸c ®Þnh ph¶i ®îc vÏ chi tiÕt trªn b¶n ®å.
-
Ph¬ng ¸n cña th«n
C¨n cø ph¬ng ¸n cña x·, tiÓu ban chØ ®¹o cña th«n sÏ ph¶i x©y dùng ph¬ng ¸n dån ®æi ruéng ®Êt chi tiÕt thuéc ®Þa bµn theo tr×nh tù sau:
a/ §Þnh vïng nhãm ®Êt
§Ó ®Êt 5% c«ng Ých tËp trung theo vïng c¨n cø ph¬ng ¸n cña x· (nÕu nh trong ph¬ng ¸n cña x· cã ®Ó ®Êt c«ng Ých t¹i th«n)
Khoanh râ lo¹i ®Êt, diÖn tÝch ®Êt kh«ng thùc hiÖn D§§T trong th«n (nÕu cã)
X¸c ®Þnh diÖn tÝch ®Êt thùc hiÖn D§§T trong ®ã khoanh vÏ chi tiÕt tõng nhãm ®Êt ®îc ph©n theo ph¬ng ¸n cña x· ®· ®îc ngêi d©n trong tõng th«n bµn b¹c thèng nhÊt. Sau ®ã x· tæ chøc häp n«ng d©n lÊy ý kiÕn hoµn chØnh ph¬ng ¸n cña x·. Tæng hîp diÖn tÝch tõng vïng, nhãm ®Êt cña th«n c©n ®èi víi diÖn tÝch ®Êt giao cho c¸c hé.
b/ LËp danh s¸ch:
- LËp danh s¸ch cña nh÷ng ngêi thuéc ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi vµ diÖn tÝch ®· ®îc nhËn vµo nhãm ®Êt tèt. Trêng hîp kh«ng cã nguyÖn väng trªn th× ®Ó hä nhËn chung víi gia ®×nh vµo tõng nhãm ®Êt ®îc giao sau nµy.
- LËp danh s¸ch c¸c hé cã ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng canh t¸c tù nguyÖn ®¨ng ký nhËn vµo nhãm ®Êt xÊu thuéc vïng quy ho¹ch chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i, vïng nµy nªn giao gän mçi hé 1 thöa.
- LËp danh s¸ch nh÷ng hé chØ cã 1-2 suÊt ruéng, vËn ®éng ®Ó hä nhËn vµo 1 thöa ë nhãm ®Êt nµo ®ã mµ ®îc th«n nhÊt trÝ.
- LËp danh s¸ch c¸c hé nhËn vµo nh÷ng nhãm ®Êt cßn l¹i.
c/ C©n ®èi diÖn tÝch tõng nhãm ®Êt víi diÖn tÝch ®Êt dån ®æi cña tõng hé
C¨n cø diÖn tÝch c¸c nhãm ®Êt ®Ó ®Þnh ra tû lÖ giao cho hé vµ tÝnh diÖn tÝch ®Êt cña hé ®îc ph©n ë tõng nhãm ®Êt.
VÒ thêi gian lµm ë bíc 4 theo kinh nghiÖm thùc tÕ ë c¸c m« h×nh hÕt tõ 30-40 ngµy trong ®ã cã 4-5 buæi häp cña BC§ x·, 2-3 buæi häp d©n t¹i c¸c th«n.
VÒ tµi liÖu cÇn dïng cho bíc nµy lµ: B¶n ®å gi¶i thöa, sæ môc kª, sæ ®Þa chÝnh, sæ cÊp giÊy chøng nhËn QSDR§, ph¬ng ¸n giao ®Êt cña x·, hÖ thèng bæ xung quy ho¹ch giao th«ng thuû lîi......
Bíc 5. DuyÖt ph¬ng ¸n vµ chia l¹i ruéng.
DuyÖt ph¬ng ¸n: TÊt c¶ c¸c ph¬ng ¸n D§§Tcña th«n ®Òu ph¶i thÓ hiÖn trªn b¶n ®å, cã v¨n b¶n kÌm theo, ph¶i ®îc th«ng qua, ®ãng gãp ý kiÕn vµ nhÊt trÝ cña toµn thÓ c¸c chñ hé trong th«n tríc khi tr×nh cÊp x· duyÖt. TÊt c¶ c¸c ph¬ng ¸n D§§T cña x· còng ph¶i thÓ hiÖn trªn b¶n ®å, cã v¨n b¶n kÌm theo tr×nh cÊp huyÖn duyÖt. HuyÖn ®ång ý ph¬ng ¸n míi cã gi¸ trÞ thùc thi.
Néi dung c¸c vÊn ®Ò ®Ö tr×nh duyÖt lµ: VÒ sè hé, sè khÈu, diÖn tÝch ®Êt giao theo nghÞ ®Þnh 64/CP, diÖn tÝch ®Êt c«ng ®iÒn hiÖn UBND ®ang qu¶n lý, ®Êt dù kiÕn lµm giao th«ng thuû lîi míi, sè thöa míi ë c¸c vïng, b×nh qu©n m2/ thöa míi, diÖn tÝch ®Êt chuyÓn ®æi. Sau ®ã c¸c v¨n b¶n ®· ®îc ban chØ ®¹o x· x¸c nhËn, ban chØ ®¹o huyÖn phª duyÖt, giao cho ®éi s¶n xuÊt (hay lµ xãm) lµm c¨n cø ph¸p lÝ ®Ó giao ruéng cho d©n
Chia ruéng: TiÕn hµnh t¹i c¸c th«n kh¸c nhau trong x·
a/ ChuÈn bÞ phiÕu g¾p th¨m vµ ®¸nh sè thø tù:
Mçi nhãm ®Êt ph¶i lËp phiÕu g¾p th¨m t¬ng øng víi nhãm hé ®îc nhËn ®Êt, chó ý mçi phiÕu mét sè kh¸c nhau ®Ó khi g¾p th¨m kh«ng bÞ trïng. C¨n cø vµo sè thø tù trªn phiÕu tiÕn hµnh ®¸nh sè thø tù trªn b¶n ®å theo nhãm ®Êt ®Ó ®o giao ®Êt ngoµi thùc ®Þa. Sau ®ã c«ng bè c«ng khai danh s¸ch c¸c nhãm hé, c¸c nhãm ®Êt c¸ch ®¸nh sè thø tù phiÕu g¾p th¨m víi sè thø tù trªn b¶n ®å.
b/ Tæ chøc g¾p th¨m vµ giao ruéng ngoµi ®ång
ChØ cã chñ hé hoÆc ngêi ®îc chñ hé uû quyÒn (cã giÊy uû quyÒn) míi ®îc tham gia bèc th¨m.
-Tæ chøc bèc th¨m gi÷a c¸c hé cã toµn bé diÖn tÝch dån ®æi thuéc tiªu chuÈn cña khÈu chÝnh s¸ch ®îc nhËn gän mét thöa vµo nhãm ®Êt tèt.
-Tæ chøc bèc th¨m gi÷a c¸c hé ®¨ng kÝ nhËn gän mét thöa vµo nhãm ®Êt xÊu.
-Tæ chøc bèc th¨m gi÷a c¸c hé chØ cã 1-2 suÊt ruéng nhËn gän 1 thöa vµo nhãm ®Êt ®îc th«n thèng nhÊt.
-Tæ chøc g¾p th¨m c¸c hé cßn l¹i.
(Ghi chó: C¸c hé bèc th¨m xong ®Òu ph¶i c«ng khai cho mäi ngêi cïng biÕt sè cña m×nh, ghi sæ vµ ph¶i kÝ tªn vµo sæ c¸i do ban chØ ®¹o th«n phô tr¸ch)
C¨n cø vµo kÕt qu¶ bèc th¨m c¸c thµnh viªn trong ban chØ ®¹o x· vµ th«n tiÕn hµnh giao ®Êt ngoµi thùc ®Þa cho tõng hé theo ®óng sè phiÕu ®· bèc øng víi sè thø tù trªn b¶n ®å. Chia ruéng theo h×nh ch÷ Z khi ®Õn gÇn bê cña tõng kho¶nh lín nÕu diÖn tÝch cßn l¹i díi 100 m2 th× giao lu«n cho hé cuèi cïng, nÕu lín h¬n 100m2 th× cã quyÒn chän 1 trong 5 hé tiÕp theo nÕu hé nµo cã diÖn tÝch ®îc chia phï hîp víi diÖn tÝch nµy th× giao lu«n cho hé ®ã. Giao ®Êt ph¶i theo h×nh thøc quÊn chiÕu cho tõng nhãm, vïng ®Êt.
Bíc 6. Hoµn thiÖn hå s¬ ®Þa chÝnh vµ cÊp giÊy QSDR§
Sau khi giao ®Êt ngoµi thùc ®Þa cho d©n xong c¸c ban chØ ®¹o x· cïng víi c¸c tiÓu ban chØ ®¹o th«n cÇn ph¶i:
- Tu chØnh b¶n ®å, lËp sæ giao nhËn diÖn tÝch tíi tõng hé phï hîp víi hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt.
- Th«ng b¸o sè thöa, diÖn tÝch, lo¹i ®Êt, h¹ng ®Êt cña tõng hé, ph¸t ®¬n ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt cho hé kª khai diÖn tÝch sau dån ®æi ®Ó xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ruéng ®Êt vµ lËp bé thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp.
- Hoµn thiÖn hå s¬ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt tr×nh UBND huyÖn, thÞ x· quyÕt ®Þnh vµ hoµn thµnh hå s¬ ®Þa chÝnh cña x· (tr×nh tù lËp hå s¬ vµ cÊp giÊy chøng nhËn QSDR§ thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i th«ng t sè 1990/2001/TT-TC§C ngµy 30/11/2001 cña Tæng côc ®Þa chÝnh).
3.3.2.4 Ph¬ng tiÖn ®Ó tæ chøc thùc hiÖn
a/ C¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch, tµi liÖu ®îc dïng lµm c¬ së ®Ó thùc hiÖn D§§T:
-
LuËt ®Êt ®ai
-
NghÞ ®Þnh 64/CP ngµy 27/9/93, sè 85/CP ngµy 28/8/1994 vÒ giao ®Êt n«ng nghiÖp cho hé n«ng d©n cña chÝnh phñ.
-
C¸c v¨n b¶n chØ ®¹o cña TØnh uû, HuyÖn uû, quyÕt ®Þnh cña UBND tØnh, huyÖn vÒ chuyÓn ®æi ruéng ®Êt
-
KÕ ho¹ch vµ híng dÉn cña Ban chØ ®¹o c¸c cÊp vµ c¸c nghµnh chuyªn m«n cÊp tØnh, huyÖn .
-
QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Ban chØ ®¹o c¸c cÊp.
b/ Tµi chÝnh huy ®éng.
Nguån tµi chÝnh huy ®éng cho c«ng t¸c D§§T ë mçi n¬i, mçi thêi ®iÓm cã c¸ch huy ®éng riªng. Cã ®Þa ph¬ng nh H¶i d¬ng, Th¸i b×nh tØnh hç trî mét phÇn lín, n¬i kh¸c th× nguån huy ®éng chñ yÕu lµ ng©n s¸ch x· céng víi viÖc ®ãng gãp cña d©n. Ba kho¶n kinh phÝ cÇn nhiÒu kinh phÝ lµ:
-
Chi phÝ héi häp triÓn khai D§§T
-
Chi phÝ c«ng ®i lµm: Kh¶o s¸t, ®o ®¹c, chia ruéng
-
Chi phÝ cÊp l¹i sæ ®á
-
Kinh phÝ sö dông cña c¸c m« h×nh
M« h×nh
|
Tæng sè tiÒn
( tr.®)
|
TØnh hç trî
(%)
|
HuyÖn hç trî
( %)
|
Ng©n s¸ch x·
(%)
|
KPhÝ ®ãng gãp
(%)
|
B×nh qu©n
(®/ha)
|
Quèc tuÊn (1)
|
25
|
60
|
20
|
20
|
00
|
75.000
|
Mü thä
|
50
|
00
|
6
|
44
|
50
|
140.000
|
Ngò kiªn
|
34
|
00
|
00
|
100
|
00
|
115.000
|
§«ng quý
|
35
|
50
|
|
|
50
|
110.000
|
Thanh x¸ (2)
|
4
|
60
|
20
|
20
|
00
|
80.000
|
Nam cêng
|
20
|
40
|
|
20
|
40
|
125.000
|
Chó thÝch:
(1) Cha tÝnh ®Õn kh©u cÊp giÊy chøng nhËn QSDR§.
(2) X· Thanh x¸ lµm theo m« h×nh tù nguyÖn tõ n¨m 1994-1997 lóc nµy cha cã chñ tr¬ng D§§T cña tØnh nªn kh«ng cã hç trî tõ phÝa nhµ níc. Sè tiÒn 4 triÖu chØ tÝnh cho 50 ha ®Êt trång lóa thùc hiÖn D§§T n¨m 2003.
-
Ph©n chia c¸c kho¶n chi phÝ (%tæng chi phÝ ho¹t ®éng D§§T)
C¸c kho¶n chi
|
Quèc tuÊn
|
Mü thä
|
Ngò kiªn
|
§«ng quý
|
Thanh x¸
|
Nam cêng
|
Héi häp
|
40
|
20
|
10
|
10
|
20
|
20
|
C«ng thùc hiÖn
|
|
40
|
50
|
40
|
80
|
40
|
Chi cho phóc tra
|
20
|
|
|
|
|
|
Chi cho c¬ së
|
40
|
|
|
|
|
|
CÊp giÊy chøng nhËn QSDR§
|
|
40
|
40
|
50
|
|
40
|
c/ Con ngêi vµ nh©n lùc:
Dån ®iÒn ®æi thöa lµ mét chñ tr¬ng lín cña §¶ng vµ Nhµ níc. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã liªn quan vµ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi s¶n xuÊt cña hé n«ng d©n cho nªn vÊn ®Ò con ngêi thùc hiÖn qu¸ tr×nh nµy lµ rÊt quan träng. ChÝnh v× thÕ mµ: Trëng ban chØ ®¹o x· ph¶i lµ bÝ th §¶ng uû x·, c¸c trëng tiÓu ban ë c¸c th«n, ph¶i lµ bÝ th chi bé th«n, c¸c nhãm chuyªn m«n cña x· nh nhãm lËp ph¬ng ¸n chuyÓn ®æi gåm c¸n bé ®Þa chÝnh, phã c«ng an phô tr¸ch hé tÞch, hé khÈu, c¸n bé tµi chÝnh, c¸n bé thuÕ. Nhãm quy ho¹ch ph¶i gåm c¸c c¸n bé giao th«ng thuû lîi, HTX dÞch vô, trëng th«n. C¸c thµnh viªn trong ban chia ruéng ë th«n ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã chuyªn m«n, t©m huyÕt, am hiÓu ®ång ruéng cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt vµ ph¶i lµ ngêi cã uy tÝn, cã tiÕng nãi quan träng trong céng ®ång cã nh vËy míi ®¶m b¶o ®îc sù c«ng minh trong c«ng viÖc vµ lµm cho ngêi d©n yªn t©m tin tëng. TÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong tiÓu ban dån ruéng t¹i th«n nhÊt thiÕt ph¶i ®îc héi nghÞ nh©n d©n trong th«n nhÊt trÝ bÇu ra. C¸c thµnh viªn trong nhãm quy ho¹ch sö dông ®Êt ph¶i ®îc tËp huÊn chuyªn m«n nh ph¬ng ph¸p thu thËp, tr×nh bµy sè liÖu trong tõng chuyªn môc kh¸c nhau (Hµ nam cã tíi 21 biÓu mÉu cÇn kª khai)......
d/ Sù phèi hîp cña c¸c cÊp:
ViÖc thùc hiÖn D§§T lÊy cÊp th«n (nÕu nh th«n lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt) lµm c¬ së chia ruéng nhng thùc chÊt ®©y lµ nhiÖm vô cña toµn §¶ng vµ toµn d©n nªn ph¶i cã mét hÖ thèng tæ chøc chÆt chÏ tõ tØnh ®Õn huyÖn tíi x·, tíi th«n. C¸c thµnh viªn trong BC§ cÊp tØnh, huyÖn ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra ®«n ®èc, rót kinh nghiÖm, t¨ng cêng c¸n bé chuyªn m«n ®Æc biÖt lµ c¸n bé ®Þa chÝnh ®Ó gióp c¬ së, hç trî kinh phÝ, ®éng viªn kÞp thêi vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c th¾c m¾c cña d©n.
Víi c¸n bé cÊp c¬ së ph¶i ®oµn kÕt, nhÊt trÝ, b¸m s¸t c¬ së, cã sù ph©n c«ng cô thÓ tr¸ch nhiÖm tõng thµnh viªn trong BC§, thêng xuyªn kiÓm tra, ®«n ®èc viÖc tæ chøc thùc hiÖn ph¬ng ¸n cña c¸c th«n.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |