Nền tảng thứ mười một: Đường lối của phái Sunnah trong phong cách và đạo đức

Allah, Đấng Tối Cao phán:

Nabi e nói:

« مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرا فَليُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبلِسَانِهِ ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيْمَانِ » مسلم الإيمان (49) ، الترمذي الفتن (2172) ، النسائي الإيمان وشرائعه (5009) ، أبو داود الصلاة (1140) ، ابن ماجه إقامة الصلاة والسنة فيها (1275) ، أحمد (3/10) 

“Ai trong các ngươi nhìn thấy điều sai trái thì y hãy thay đổi nó bằng tay của y, còn nếu như y không thể thì bằng chiếc lưỡi của y, còn nếu không thể thì bằng con tim của y, và đó là sự yếu đuối nhất của đức tin Iman” (Muslim: 49, Tirmizhi: 2172, Annasa-i: 5009, Abu Dawood: 1140, Ibnu Ma-jah: 1275, và Ahmad: 3/10).

Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Hãy mời gọi đến với con đường của Thượng Đế của Ngươi (Muhammad!) một cách khôn ngoan và với lời khuyên tốt đẹp; và hãy tranh luận với họ bằng phương cách tốt đẹp nhất.} (Chương 16 – Annahl, câu 125).

Và họ thấy rằng cần phải kiên nhẫn và chịu đựng khi bị người khác gây tổn hại trong việc kêu gọi làm việc thiện và ngăn cản làm điều xấu để làm theo lời phán dạy của Allah, Đấng Tối Cao:

﴿ وَأۡمُرۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَٱنۡهَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَآ أَصَابَكَۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ ١٧ ﴾ [سورة لقمان: 17]

{Và hãy kêu gọi làm điều lành và ngăn cản điều dữ và hãy kiên nhẫn chịu đựng những rủi ro xảy đến với con, bởi vì đó là một sự kiên định trong mục đích thi hành công việc.} (Chương 31 – Luqman, câu 17).

« اَلدِّيْنُ النَّصِيْحَةُ »

“Đạo là sự khuyên răn”

Các vị Sahabah nói: Dành cho ai? Người e nói:

« للهِ ، ولِكتَابِهِ ، ولِرَسُولِهِ ، ولأَئمةِ المسْلِمين ، وَعَامتِهِم » مسلم الإيمان (55) ، النسائي البيعة (4197) ، أبو داود الأدب (4944) ، أحمد (4/102) .

“Dành cho Allah, cho Kinh sách của Ngài, cho vị Thiên sứ của Ngài, cho các vị Imam cùng toàn thể những người Muslim” (Muslim: 55, Annasa-i: 4197, Abu Dawood: 4944, và Ahmad: 4/102).

{Những người có đức tin chắc chắn thành đạt: đó là những người hạ mình phủ phục trong việc dâng lễ nguyện Salah của họ} (Chương 23 – Al-Mu’minun, câu 1, 2).

Bà A’ishah  nói: Quả thật, Nabi của Allah e thường đứng dâng lễ nguyện Salah trong đêm khuya, Người đứng nhiều đến sưng cả hai bàn chân của Người.

Thấy Người e như vậy, có lần bà A’ishah  đã nói với Người: Sao Người lại làm khổ mình như vậy thưa Thiên sứ của Allah, chẳng phải quả thật Allah đã tha thứ mọi tội tỗi cho Người rồi đó sao? Thế là Người e nói:

« أَفَلَا أُحِبُّ أَنْ أَكُونَ عَبْدًا شَكُوْرًا » البخاري تفسير القرآن (4557) ، مسلم صفة القيامة والجنة والنار (2820) .

“Chẳng phải như vậy không đáng để Ta làm một người bề tôi biết tri ân hay sao?” (Albukhari: 4557, Muslim: 2820).

Phái Sunnah & Jama’ah luôn vững lòng trong mọi hoàn cảnh thử thách, họ luôn biết kiên nhẫn chịu đựng trước những tai họa và biến cố xảy đến với họ, họ luôn tri ân Allah những lúc phồn vinh thịnh vượng và luôn biết hài lòng và chấp nhận với những gì được Ngài an bài và định đoạt.

Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Chỉ những người kiên nhẫn chịu đựng mới hưởng trọn phần thưởng của mình, không cần phải tính sổ.} (Chương 39 – Azzumar, câu 10).

Nabi e nói:

« إِنَّ عِظَمَ الجَزَاءِ مَعَ عِظَمَ البَلِاءِ ، وَإِنَّ اللهَ إِذَا أَحَبَّ قَوْماً اِبْتَلاهُم ؛ فَمَنْ رَضِيَ فَلَهُ الرِّضَا ، ومَنْ سَخِطَ فَلَهُ السَخَطُ» الترمذي الزهد (2396) ، صحيح سنن الترمذي : للألباني .

“Quả thật, phần thưởng to lớn sẽ tương ứng với sự thử thách to lớn, và quả thật khi nào Allah thích một nhóm người nào đó thì Ngài sẽ thử thách họ bằng những tai họa. Bởi thế, người nào biết hài lòng chấp nhận thì y sẽ được sự hài lòng từ nơi Ngài, và người nào phẫn nộ không hài lòng thì y sẽ gặp phải sự phẫn nộ của Ngài” (Tirmizhi: 2396, Sahih Sunnan Tirimizhi của Albani).

Phái Sunnah & Jama’ah không mong muốn cũng như không cầu xin Allah thử thách bởi vì họ không muốn mình liệu cho vượt qua được hay không, tuy nhiên, nếu họ bị Allah thử thách thì họ sẽ cố gắng và hết lòng kiên nhẫn chịu đựng.

Nabi e nói:

« لاَ تَتَمنوا لِقاءَ العَدُو ، وَاسْأَلوا اللهَ العَافِيَة ؛ فَإِذَا لَقِيتُموهُم فاصْبروا » البخاري الجهاد والسير (2804) ، مسلم الجهاد والسير (1742) ، أبو داود الجهاد (2631) 

“Các ngươi chớ đừng mong ước đối mặt với kẻ thù, các ngươi hãy cầu xin Allah sự bình an, nhưng nếu các ngươi phải đối mặt với họ thì các ngươi hãy kiên nhẫn và chịu đựng” (Albukhari: 2804, Muslim: 1742, và Abu Dawood: 2631).

{Và bất cứ điều bất hạnh nào rơi nhằm phải các ngươi, đó là do bàn tay của các ngươi đã làm ra và Ngài đã lượng thứ cho các ngươi rất nhiều.} (Chương 42 – Ash-Shura, câu 30).

Họ không lệ thuộc vào những thử thách cũng như không ỉ lại vào sự giúp đỡ của Allah mà quên đi bổn phận của người bề tôi, họ luôn kính sớ Ngài, cầu xin Ngài tha thứ tội lỗi, phó thác cho Ngài, tạ ơn Ngài trong lúc phồn thịnh.

Phái Sunnah & Jama’ah sợ sự trừng phạt của việc phủ nhận và bội ân về các ân huệ và hồng ân mà Allah ban cho họ, vì lẽ này nên bạn thấy họ luôn là người luôn cố gắng tạ ơn và tán dương Allah, mọi ân huệ dù lớn hay nhỏ họ đều quí trọng và hết lòng tri ân Ngài. Nabi e nói:

« اُنْظرُوْا إِلَى مَنْ هُوَ أَسْفَلَ مِنْكُمْ ، وَلاَ تَنْظُرُوا إِلَى مَنْ هُوَ فَوْقَكُمْ ؛ فَإِنَّهُ أَجْدَرُ أَنْ لَا تَزْدَروا نِعْمَةَ اللهِ عَلَيْكُمْ» مسلم الزهد والرقائق (2963) ، الترمذي صفة القيامة والرقائق والورع (2513) ، ابن ماجه الزهد (4142) ، أحمد (2/254) ، صحيح سنن الترمذي : للألباني .

“Các ngươi hãy nhìn những người thấp kém hơn các ngươi, chớ đừng nhìn những người bên trên các ngươi, bởi quả thật điều đó sẽ làm cho các ngươi không xem thường ân huệ của Allah đã ban cho các ngươi” (Muslim:2963, Tirmizhi: 2513, Ibnu Ma-jah 4142, Ahmad: 2/254, Sahih Sunan Tirmizhi của Albani).

Phái Sunnah & Jama’ah luôn rèn luyện đạo đức và hành xử tốt đẹp. Nabi e nói:

« أَكْمَلُ الْمُؤْمِنِينَ إِيمَانًا أَحْسَنُهُمْ خُلُقًا » الترمذي الرضاع (1162) ، أحمد (2/250) ، الدارمي الرقاق (2792) صحيح سنن الترمذي : للألباني 

“Người có đức tin Iman hoàn thiện nhất đó là người có phẩm chất đạo đức tốt nhất” (Tirmizhi: 1162, Ahmad: 2/250, Adda-rami: 2792, Sahih Sunan Tirmizhi của Albani).

« إِنَّ مِنْ أَحَبِّكُمْ إِلَىَّ وَأَقْرَبِكُمْ مِنِّى مَجْلِسًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَحَاسِنَكُمْ أَخْلاَقًا » الترمذي البر والصلة (2018) ، صحيح سنن الترمذي : للألباني 

“Quả thật, ngươi yêu thích nhất đối với Ta trong số các ngươi và người được ở gần Ta nhất trong số các ngươi vào Ngày Phục Sinh là người có phẩm chất đạo đức tốt nhất” (Tirmizhi: 2018, Sahih Sunan Tirmizhi của Albani).

« مَا مِنْ شَىْءٍ يُوضَعُ فِى الْمِيزَانِ أَثْقَلُ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ وَإِنَّ صَاحِبَ حُسْنِ الْخُلُقِ لَيَبْلُغُ بِهِ دَرَجَةَ صَاحِبِ الصَّوْمِ وَالصَّلاَةِ » الترمذي البر والصلة (2003) ، أبو داود الأدب (4799) ، صحيح سنن الترمذي : للألباني .

“Không có bất cứ thứ gì có trọng lượng nặng trên chiếc cân công lý của Allah hơn là phẩm chất đạo đức tốt đẹp, quả thật, người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp sẽ có cấp bậc tương đương với người của nhịn chay và dâng lễ nguyện Salah” (Tirmizhi: 2003, Abu Dawood: 4799, Sahih Sunan Tirmizhi của Albani).

• 
  Một số phẩm chất đạo đức tiêu biểu của phái Salaf Saleh – phái Sunnah & Jama’ah
  

{Há việc sùng bái chân thành không phải chỉ dành riêng cho Allah ư?} (Chương 39 – Azzumar, câu 3).

* Sự tôn kín của họ đối với những điều cấm của Allah, họ ghét phạm vào điều cấm của Ngài, họ giúp đỡ và ủng hộ tôn giáo của Allah, họ yêu thương những người Muslim và muốn điều tốt đẹp cho họ.

Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Và ai tôn vinh các biểu hiệu của Allah thì mới có lòng kính sợ Ngài.} (Chương 22 – Al-Hajj, câu 32).

* Bỏ qua việc giả tạo đức tin của những người Munafiq, luôn đồng hành với họ trong những điều tốt đẹp, luôn quan tâm và tiên phong làm những điều dành cho cuộc sống Đời Sau hơn là những việc làm dành cho cuộc sống trần gian.

* Trái tim của họ luôn có sự thương xót, họ thường khóc rất nhiều những lúc lỡ bỏ bê và lơ là nghĩa vụ với Allah hy vọng Ngài sẽ thương xót họ, họ luôn quan tâm và nghĩ đến cái chết khi nhìn thấy thi hài được mang đi chôn cất, họ luôn nghĩ đến cái chết, sự mê sản của nó cũng như kết cuộc của cuộc đời đến rúng động con tim.

* Họ càng khiêm tốn và nhúng nhường mỗi khi họ càng đến gần cấp bậc gần kề Allah hơn.

* Họ sám hối thật nhiều và năng cầu xin Allah tha thứ cả ngày lẫn đêm, họ luôn lo sợ cho bản thân họ, họ xin Ngài tha thứ vì sợ đã thiếu sót trong phụng mệnh, họ không cảm thấy đắc ý về bất cứ một việc làm thiện tốt nào của họ, họ không thích tiếng tâm.

* Họ thật sự kính sợ Allah nhưng không hề tự xưng là người kính sợ Allah nhất, họ thực sự sợ hãi sự trừng phạt của Allah.

* Họ rất lo sợ cho kết cuộc xấu của cuộc đời, họ không dám xao lãng việc tụng niệm và tưởng nhớ Allah, họ luôn xem nhẹ cuộc sống trần gian, họ chỉ sống trên thế gian với những gì họ thực sự cần cho sự sống của họ, bởi vì họ luôn ghi nhớ lời di huấn của Nabi e:

« وَاللهِ! مَا الدنْيَا في الآخِرَةِ إِلاَ مِثْلُ مَا يَجْعَلُ أَحَدُكُمْ إِصْبَعه هَذِهِ في اليَم ؛ فَلْينْظُرْ بِمَ تَرْجِع » مسلم الجنة وصفة نعيمها وأهلها (2858) ، الترمذي الزهد (2323) ، ابن ماجه الزهد (4108) ، أحمد (4/229) 

“Thề bởi Allah, thế gian này so với cuộc sống Đời Sau giống như hình ảnh của ai đó trong số các ngươi lấy ngón tay của mình nhúng vào dòng nước rồi y nhìn xem những gì còn đọng lại” (Muslim: 2858, Tirmizhi: 2323, Ibnu Ma-jah: 4108, và Ahmad: 4/229).

* Họ không chấp nhận lỗi lầm ảnh hưởng đến tôn giáo hay ảnh hưởng đến những tín đồ của nó trừ phi phải có lý do chính đáng, họ thường che đậy những lỗi lầm của những anh em Muslim đồng đạo, họ không muốn công khai và tuyên bố điều xấu của bất cứ ai, họ bỏ qua những hiềm khích của mọi người, họ không trả đủa hay đáp trả bất cứ điều xấu nào bởi họ không thù địch với bất cứ ai.

Họ luôn ghi nhớ lời di huấn của Nabi e:

« لاَ يَدْخُلُ الْجَنَّةَ قَتَّاتٌ » البخاري الأدب (5709) ، مسلم الإيمان (105) ، الترمذي البر والصلة (2026) ، أبو داود الأدب (4871) ، أحمد (5/389) .

“Sẽ không vào được Thiên Đàng những kẻ ngồi lê đôi mách chuyện của người khác” (Albukhari: 5709, Muslim: 105, Tirmizhi: 2026, Abu Dawood: 4871, và Ahmad: 5/389).

* Họ luôn ngăn chặn hành vi nói xấu và phỉ báng trong các buổi hội hợp, họ luôn gìn giữ chiếc lưỡi của họ để các buổi tọa đàm của họ không trở thành những buổi tọa đàm tội lỗi. Allah, Đấng Tối Cao phán:

﴿ وَلَا يَغۡتَب بَّعۡضُكُم بَعۡضًاۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمۡ أَن يَأۡكُلَ لَحۡمَ أَخِيهِ مَيۡتٗا فَكَرِهۡتُمُوهُۚ ﴾ [سورة الحجرات: 12]

{Chớ nói xấu lẫn nhau. Phải chăng một trong các ngươi thích ăn thịt của người anh em của mình đã chết hay sao? Bởi thế, nên gớm ghiếc việc đó.} (Chương 49 – Al-Hujurat, câu 11, 12).

* Họ có tính mắc cở, lễ nghĩa, từ tốn, điềm đạm, ít nói, ít cười lớn, im lặng và lắng nghe nhiều hơn nói, và khi nói thì bằng lời lẽ và ngôn từ rõ ràng dễ hiểu cho người hỏi, và họ không vui mừng cho một điều gì đó của cõi trần, và đó là sự nhận thức hoàn hảo của họ.

Nabi e nói:

« مَنْ كانَ يُؤْمِنُ باللهِ وَاليَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا ، أَوْ لِيَصْمُتْ » البخاري الأدب (5672) ، مسلم الإيمان (47) ، أحمد (2/433) .

“Ai tin tưởng nơi Allah và nơi Ngày Sau thì hãy nói điều tốt đẹp hoặc hãy giữ im lặng” (Albukhari: 5672, Muslim: 47, và Ahmad: 2/433).

« مَنْ صَمَتَ نَجَا » الترمذي صفة القيامة والرقائق والورع (2501) ، أحمد (2/159) ، الدارمي الرقاق (2713)، صحيح سنن الترمذي : للألباني 

“Ai im lặng sẽ thành công” (Tirmizhi: 2501, Ahmad: 2/159, Adda-rami: 2713, Sahih Sunan Tirmizhi của Albani).

* Họ thường tha thứ, khoan dung và xí xóa cho tất cả những ai gây tổn hại đến họ từ việc dùng vũ lực, chiếm đoạt tài sản một cách bất chính hoặc xúc phạm danh dự, ... bởi họ luôn nhớ lời phán của Allah:

﴿ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ ١٣٤﴾ [سورة آل عمران: 134]

{Những người biết kiềm hãm được cơn giận, những người luôn lượng thứ và bao dung với mọi người. Và Allah là luôn yêu thương những người làm tốt.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 133, 134).

* Không xao lãng trong việc chiến đấu với Iblis, nỗ lực nhận biết mưu mô và quỷ kế của nó, không để nó quấy nhiễu trong việc lấy nước Wudu, dâng lễ nguyện Salah và trong các hình thức thờ phượng khác.

* Họ Sadaqah rất nhiều, giúp đỡ những người khó khăn ngày đêm, công khai hay kín đáo, họ thường xuyên hỏi thăm những người túng thiếu để kịp thời hỗ trợ những người đó những thứ họ cần từ thức ăn, quần áo, và tiền bạc; và họ không phung phí trong cách chi tiêu.

* Họ lên án sự tham lam, keo kiệt và ích kỷ, họ ca ngợi sự hào phóng, rộng lượng, họ luôn bình đẳng giữa các anh em đồng đạo trong lúc đi đường hay ở tại gia, mục tiêu của họ là giúp đỡ và ủng hộ tôn giáo, họ hết lòng yêu thương các anh em đồng đạo, họ thích được mang đến niềm vui cho các anh em đồng đạo và họ luôn ưu tiên những điều tốt cho các anh em đồng đạo trước bản thân họ.

* Hiếu khách và nồng hậu trong việc tiếp đãi khách, họ luôn tiếp nhận lời mời của người anh em đồng đạo, họ chỉ từ chối khi nào là sự mời gọi đến với điều Haram hoặc khi nào người giàu chỉ đặc biệt mời người giàu không quan tâm đến người nghèo, hoặc ở chỗ tiệc tùng Halal lại có những điều Haram.

* Họ cư xử ân cần với người nhỏ tuổi và tôn kính những người lớn hơn.

* Giải hòa hiềm khích, đó là một trong các cánh cửa tốt đẹp nhất, giải hòa hiềm khích sẽ phá tan âm mưu và mục đích của Shaytan, bởi vì nó luôn tìm cách gieo sự hận thù giữa những người Muslim, nó muốn phá hoại sự đoàn kết giữa họ.

* Ngăn cản sự đố kỵ bởi vì sự đố kỵ sẽ dẫn đến sự oán hận và thù ghét, làm cho đức tin Iman yếu đi, khiến tâm hồn chỉ yêu thích và quan tâm đến trần gian và những gì không liên quan đến tôn giáo.

* Kêu gọi, khuyên bảo nhau hiếu thảo với cha mẹ và sống tốt với hai người họ. Allah, Đấng Tối Cao phán:

{Và TA truyền lệnh cho con người hãy ăn ở tử tế với cha mẹ} (Chương 29 – Al-Ankabut, câu 8).

* Khuyên bảo nhau đối xử tử tế với người láng giềng, đồng hành cùng với anh em đồng đạo, kết nối tình thâm, chào Salam đến nhau, thương xót người nghèo, khó khăn, trẻ mồ côi và những người lỡ đường.

* Họ không tự hào, phô trương, đắc ý và bất công, họ kêu gọi nhau phải công bằng và chính trực trong mọi sự việc.

* Không lơ là bất cứ một điều gì mang lại ân phúc được giáo luật khuyến khích thực hiện nó. Nabi e nói:

« لاَ تَحْقِرَنَّ مِنَ الْمَعْرُوْفِ شَيْئاً ، وَلَوْ أَنْ تَلْقَى أَخَاكَ بِوَجْهٍ طَلْقٍْ» مسلم البر والصلة والآداب (2626) ، الترمذي الأطعمة (1833) .

“Ngươi chớ đừng xem thường bất cứ việc làm thiện tốt nào dù đó chỉ là một cái nhìn vui vẻ khi gặp mặt người anh em đồng đạo của ngươi” (Muslim: 2626, Tirmizhi: 1833).

* Ngăn cấm sự nghi ngờ và dọ thám lẫn nhau, ngăn cấm theo dõi để bới tìm cái xấu của anh em đồng đạo Muslim, bởi hành vì đó hủy hoại các mối quan hệ tập thể, chia rẽ tình anh em đồng đạo, gieo rắc rối và sự tổn hại, làm cho tâm hồn trở nên phẫn nộ.

Allah, Đấng Tối Cao phán:

﴿ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ ١٣٤﴾ [سورة آل عمران: 133، 134]

{Và những người biết kiềm hãm được cơn giận, những người luôn lượng thứ và bao dung với mọi người. Và Allah là luôn yêu thương những người làm tốt.} (Chương 3 – Ali-Imran, câu 133, 134).

1- Mu’azd bin Jabal  nói: (Này hỡi mọi người, các ngươi phải hiểu biết trước khi các ngươi ra đi, các ngươi phải cẩn thận mà tránh xa điều Bid’ad, các ngươi phải bám lấy đường lối cũ)⁽⁷⁷⁾.

2- Huzdaifah bin Al-Yaman  nói: (Tất cả mọi sự thờ phượng không được các vị Sahabah của Thiên sứ thờ phượng thì các người chớ thờ phượng; bởi quả thật người thời kỳ đầu không bỏ lại cho người thời kỳ sau bất cứ lời khuyên nào như thế. Do đó, các người hãy kính sợ Allah hỡi những người đọc (Qur’an), các người hãy bám lấy con đường của những người thời trước các người)⁽⁷⁸⁾.

3- Abdullah bin Mas’ud  nói: (Ai muốn đi theo hãy đi theo người đã chết thuộc những người là các vị Sahabah của Muhammad, họ là những người tốt nhất trong cộng đồng này, trái tim của họ trong sạch, kiến thức của họ sâu rộng, họ là những người được Allah lựa chọn làm bạn đồng hành cùng với vị Nabi của Ngài e, để truyền tải tôn giáo của Ngài, bởi thế, hãy bắt chước theo phẩm chất đạo đức và đường lối của họ; và họ đích thực là những người đã đi trên con đường ngay chính được chỉ đạo)⁽⁷⁹⁾.

Abdullah  cũng nói: (Các người hãy đi theo và chớ đừng đổi mới cải biên, bởi lẽ mọi thứ đã đầy đủ cho các người; các người phải bám lấy đường lối cũ)⁽⁸⁰⁾.

4- Abdullah bin Umar  nói: (Nhân loại vẫn mãi ở trên con đường Sunnah khi mà họ vẫn đi theo vết xưa cũ)⁽⁸¹⁾; và ông nói: (Tất cả mọi điều Bid’ah đều lệch lạc cho dù mọi người thấy nó tốt đẹp)⁽⁸²⁾.

5- Vị Sahabah cao quý Abu Dawood  nói: (Ngươi sẽ không bao giờ lầm lạc khi mà vẫn theo lối xưa cũ (Sunnah))⁽⁸³⁾.

6- Thủ lĩnh của những người có đức tin, Ali bin Abu Talib  nói: (Nếu tôn giáo là từ suy nghĩ của con người thì phần đế giày đáng được lau chùi hơn phần trên của đôi giày, nhưng tôi lại nhìn thấy Thiên sứ của Allah dùng tay lau chùi phần trên của đôi giày)⁽⁸⁴⁾.

7- Abdullah bin Amru bin Al-Ass  nói: (Khi điều Bid’ah được sáng lập ra thì chỉ càng làm mất đi con đường Sunnah, và khi điều Sunnah bị lấy mất đi thì chỉ càng làm thêm lệch lạc)⁽⁸⁵⁾.

8- Abbas bin Rabi’ah nói: Tôi đã nhìn thấy Umar bin Al-Khattab  hôn cục đá (ý nói cục đá đen tại ngôi đền Ka’bah) và ông nói: (Quả thật, ta biết rõ ngươi chỉ là một cục đá, không gây hại cũng không ban điều lành, nhưng chỉ vì ta nhìn thấy Thiên sứ của Allah e đã hôn ngươi, nếu không, ta không bao giờ hôn ngươi) (Albukhari, Muslim).

9- Vị Khalif công bằng và chính trực, Umar bin Abdul-Aziz  nói: (Hãy dừng lại ngay chỗ cộng đồng dừng lại, bởi vì họ dừng lại bởi kiến thức hiểu biết của họ, họ chỉ nhìn ra qua cánh cửa sổ, sự nghiên cứu và nhận thức của họ mạnh hơn và nếu họ cẩn thận phòng ngừa thì vẫn là điều tốt hơn. Nếu các người nói: đã đổi mới thời sau họ thì thật ra chỉ những ai đi khác với sự hướng dẫn của họ mới đổi mới và cải biên, mới ghét bỏ đường lối của họ, quả thật, họ chỉ mô ta điều cần thiết, chỉ nói những gì cần nói, những gì trên đó là thái quá và những gì dưới đó là thiếu sót, họ luôn ở mức chính giữa, họ thực sự đi trên sự hướng dẫn ngay chính)⁽⁸⁶⁾.

10- Imam Al-Awza-i  nói: (Ngươi phải đi theo dấu vết của người Salaf cho dù mọi người có ruồng bỏ ngươi đi chăng nữa, ngươi hãy cẩn thận với quan điểm và ý kiến của mọi người ngay cả khi họ cùng đồng thuận với nhau bằng một câu nói; quả thật điều chân lý sẽ lộ diện nếu ngươi luôn ở trên con đường ngay chính)⁽⁸⁷⁾.

11- Ayyub Assikhtiya-ni  nói: (Những gì mà người Bid’ah càng nghiên cứu suy luận thì y chỉ càng trở nên cách xa Allah mà thôi)⁽⁸⁸⁾.

12- Hasan bin Atiyah  nói: (Bất cứ cộng đồng nào đổi mới một điều gì đó trong tôn giáo của họ thì điều đó đồng nghĩa với việc họ đang xóa đi một điều tương tự trong đường lối của họ)⁾⁸⁹⁽.

13- Muhammad bin Sirin  nói: (Những người Sunnah thường nói: một người khi mà vẫn theo dấu vết cũ thì quả thật y đã trên con đường (Sunnah))⁽⁹⁰⁾.

14- Sufyan Aththawri  nói: (Sự Bid’ah là điều yêu thích với Iblis hơn cả những điều tội lỗi, những điều tội lỗi còn được tha thứ, còn điều Bid’ah thì không được tha thứ)⁽⁹¹⁾.

15- Abdullah bin Al-Mubarak  nói: (Hãy là người luôn biết dựa trên dấu vết cũ, hãy nhận lấy ý kiến được diễn giải từ Hadith)⁽⁹²⁾.

16- Imam Ash-Shafi’y  nói: (Bất cứ vấn đề nào tôi nói có sự trái chiều và khác biệt so với Sunnah thì tôi sẽ quay lại, lúc tôi còn sống hay sau khi chết)⁽⁹³⁾.

Rabi’a bin Sulayman thuật lại: Có một ngày, Ash-Shafi’y dẫn một Hadith thì có người lên tiếng nói: Ông sẽ lấy Hadith này chứ, Abu Abdullah? Ông nói: (Khi nào tôi dẫn một Hadith Sahih từ Thiên sứ của Allah nhưng tôi không tiếp nhận nó thì tôi xin xác nhận trước các người rằng trí tuệ của tôi đã mất rồi)⁽⁹⁴⁾.

17- Nuh Al-Jami’a  thuật lại, tôi đã nói với Abu Nanifah: Ông nói gì về những điều mà mọi người đã đổi mới và cải biên trong lời nói về những điều hư ảo và các hình thể. Ông nói: (Toàn là những lời được cho là triết lý, anh phải bám lấy dấu vết và đường lỗi của người Salaf, anh phải cẩn trọng tránh xa mọi điều cải biên và đổi mới, bởi quả thật đó là điều Bid’ah)⁽⁹⁵⁾.

18- Imam Malik bin Anas  nói: (Sunnah là con tàu của Nuh, ai lên tàu sẽ được cứu rỗi còn ai ở lại không chịu lên thì sẽ bị nhấn chìm)⁽⁹⁶⁾.

Và ông cũng nói: (Nếu ngôn từ là kiến thức là chắc chắn các vị Sahabah cũng như các vị Tabieen đã nói giống như họ đã nói về các giáo luật, nhưng điều đó là sai, nó chỉ dẫn đến điều sai trái)⁽⁹⁷⁾.

Ibnu Al-Majishun thuật lại, Tôi đã nghe Malik  nói: (Ai làm một điều Bid’ah trong Islam và thấy rằng điều Bid’ah đó tốt đẹp thì quả thật y đã khẳng định rằng Muhammad đã làm trái với Bức Thông Điệp (của Allah), bởi Allah phán:

﴿ ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ ﴾ [سورة المائدة: 3]

{Ngày hôm nay TA (Allah) đã hoàn chỉnh cho các ngươi tôn giáo của các ngươi} (Chương 5 – Al-Ma’idah, câu 3). Nếu những gì của ngày hôm đó chưa phải là tôn giáo thì ngày hôm nay cũng không phải là tôn giáo)⁽⁹⁸⁾.

19- Imam Ahmad bin Hambal  nói, ông là Imam của phái Sunnah, là nền tảng của phái Sunnah đối với chúng ta: (Bám lấy những gì mà các vị Sahabah của Thiên sứ và hãy noi theo gương của họ, bỏ đi điều Bid’ah, và tất cả mọi điều Bid’ah đều lầm lạc)⁽⁹⁹⁾.

20- Al-Fudhil bin I’yadh  nói: (Hãy đi theo những con đường được hướng dẫn và việc ít đi trên nhiều con đường không gây hại cho ngươi, và ngươi hãy cẩn thận mà tránh xa những con đường lệch lạc và chớ đừng bị lừa gạt bởi nhiều người đã bị hủy diệt)⁽¹⁰⁰⁾.

21- Abdullah bin Umar  nói với người đã hỏi ông về một vấn đề thì người đó nói với ông: Quả thật, cha của anh đã ngăn cấm điều đó. Ông nói: (Lệnh Thiến sứ của Allah e đáng làm theo hay là lệnh của cha tôi?)⁽¹⁰¹⁾.

Abdullah bin Umar  là một người rất nghiêm khắc, nghiêm khắc nhất trong các vị Sahabah, ông luôn chống đối Bid’ah và một mực đi theo Sunnah. Có lần, ông nghe một người nhảy mũi nói Alhamdulillah, wassala wassolamu ala Rasu-lillah (Mọi lời ca ngợi và tán dương kính dâng lên Allah, cầu xin bằng an và phúc lành cho Thiên sứ của Allah), thì ông nói: (Thiên sứ của Allah không dạy chúng tôi như vậy mà Người chỉ nói:

« إِذا عَطَسَ أَحَدُكُمْ ؛ فَلْيَحْمد اللهَ »

“Khi ai đó trong các người hắt hơi thì y hãy nói Alhamdulillah”¹⁰², chứ Người e không nói: hãy Salawat cho Thiên sứ của Allah)⁽¹⁰³⁾.

22- Ibn Abbas  nói với người đã lấy câu nói của Abu Bakr  và Umar  để làm trái Sunnah: (Một tảng đá từ trên trời suýt rơi xuống các người; ta nói với các người rằng Thiên sứ của Allah đã nói thì các người lại bảo: Abu Bakr và Umar đã nói)⁽¹⁰⁴⁾.

Ibnu Abbas e hoàn toàn đúng trong việc mô tả phái Sunnah khi ông nói: (Hãy nhìn người đàn ông thuộc phái Sunnah, y kêu gọi đến với Sunnah và ngăn cấm làm điều Bid’ah)⁽¹⁰⁵⁾.

23- Sufyan Ath-Thawri  nói: (Khi nào đến với ngươi một người đàn ông từ hướng tây thì đó là người của Sunnah, hãy gởi đến y lời Salam, bởi quả thật người Sunnah rất ít)⁽¹⁰⁶⁾.

24- Ayyub As-sikhtiya-ni  nói: (Quả thật, tôi thông báo về cái chết của một người thuộc phái Sunnah, như thể là tôi đang mất đi một số bộ phận của cơ thể tôi vậy)⁽¹⁰⁷⁾.

25- Ja’far bin Muhammad nói: Tôi đã nghe Qutaibah  nói: (Nếu ngươi nhìn thấy một người yêu thương những người của Hadith, giống như Yahya bin Sa’eed, Abdurrahman bin Mahdi, Ahmad bin Hambal và Ishaq bin Rahawiyah .. cùng với những tên khác nữa, thì quả thật người đó là người thuộc phái Sunnah, còn ai đi trái biệt với những người này thì y là người Bid’ah)⁽¹⁰⁸⁾.

26- Ibrahim Annakha’i  nói: (Nếu các bạn đạo của Muhammad chỉ lau chùi trên các ngón tay thì tôi đã không rửa chúng; hãy bám lấy ân phúc trong việc đi theo đường lối của họ)⁽¹⁰⁹⁾.

27- Abdullah bin Al-Mubarak e nói: (Hỡi anh em đồng đạo, hãy biết rằng cái chết của ngày hôm nay là sự vinh hạnh của mỗi người Muslim được trình diện Allah trên con đường Sunnah, bởi quả thật chúng ta là của Allah và quả thật với Ngài chúng ta phải quay trở về; chúng ta chỉ biết phàn nàn với một mình Allah, các anh em đồng đạo đã ra đi, sự giúp đỡ còn lại rất ít, sự Bid’ah xuất hiện, với Allah chúng ta phàn nàn sẽ làm thế nào giải quyết cho cộng đồng này khi mà những vị học giả của nó, những người của Sunnah đã ra đi trong khi những điều Bid’ah đang xuất hiện)⁽¹¹⁰⁾.

28- Al-Fudhil bin I’yadh  nói: (Quả thật, nơi Allah luôn có những bầy tôi làm sống lại xứ sở; và họ là những người của Sunnah)⁽¹¹¹⁾.

29- Không có câu nói nào thật hơn câu nói của Imam Ash-Shafi’y  khi ông nói về những người của Sunnah: (Khi tôi nhìn thấy một người thuộc những người của Hadith thì giống như tôi nhìn thấy một người thuộc các vị Sahabah của Thiên sứ e)⁽¹¹²⁾.

30- Imam Malik  đã đưa ra một nguyên tắc vĩ đại có thể tóm gọn lại những điều chúng ta vừa nêu từ các lời nói của các vị Imam ở phần trên, nguyên tắc đó là câu nói của ông: (Những người ở thời kỳ sau của cộng đồng này sẽ không bao giờ tốt đẹp và đúng đắn trừ phi phải đi theo những điều tốt đẹp và đúng đắn của những người thời kỳ đầu; nếu những gì của ngày hôm đó chưa phải là tôn giáo thì ngày hôm nay nó cũng không phải là tôn giáo)⁽¹¹³⁾.

Đây là những câu nói của một số vị Imam phái Salaf Saleh – phái Sunnah & Jama’ah, họ là những đại diện của tầng lớp hiểu biết, răn dạy các tín đồ điều đúng đắn và lẽ phải, họ là những con người thanh sạch, họ ý thức được đâu là sự chỉ dẫn và đâu là sự cải thiện, họ luôn bám sát đường lối Kinh sách của Allah (Qur’an) và Sunnah Thiên sứ của Ngài e, họ luôn cảnh báo mọi người những điều đổi mới và cải biên trong tôn giáo, họ chỉ truyền đạt những gì mà Nabi e dạy lại cho họ rằng con đường dẫn đến sự thành công là chỉ có con đường duy nhất, đó là sự giữ chặt lấy Sunnah và sự hướng dẫn của Nabi e.

d / f