Tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 338 - 98
|
KiÓm DÞch thùc vËt
Ph¬ng ph¸p kiÓm tra c©y
xuÊt, nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh
|
1. Ph¹m vi vµ ®èi tîng ¸p dông:
Tiªu chuÈn nµy ¸p dông ®Ó kiÓm tra c¸c l« c©y xuÊt, nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh
2. ThuËt ng÷ vµ ®Þnh nghÜa:
Trong tiªu chuÈn nµy c¸c thuËt ng÷ díi ®©y ®îc hiÓu nh sau:
2.1. C©y: Bao gåm c©y vµ c¸c bé phËn cña c©y (trõ cñ, qu¶, h¹t)
2.2. L« c©y: Lµ l« vËt thÓ thuéc diÖn kiÓm dÞch thùc vËt ë d¹ng c©y (nh nªu t¹i ®iÓm 2.1 trªn)
2.3. DiÖn quan s¸t: Bao gåm toµn bé khèi lîng l« c©y, bao b×, ®å chÌn lãt, kho b·i, ph¬ng tiÖn chuyªn chë còng nh c¸c vËt thÓ kh¸c vµ kh«ng gian tiÕp gi¸p l« c©y ®ã.
2.4. §iÓm quan s¸t: Bao gåm mét phÇn hoÆc toµn bé diÖn quan s¸t (NÕu diÖn quan s¸t nhá h¬n 10m2 hoÆc l0m3). NÕu diÖn quan s¸t tõ 10 m2 hoÆc 10m3 trë lªn th× mçi ®iÓm quan s¸t Ýt nhÊt ph¶i 1m2 hoÆc 1m3. Mçi ®iÓm lÊy mÉu ®ång thêi lµ mét ®iÓm quan s¸t.
3. Ph¬ng ph¸p kiÓm tra:
3.1 Dông cô:
-
Vît c«n trïng, thíc ®o cèc ®ong, g¨ng tay, hép (®ùng mÉu, nu«i s©u )
-
C©n ph©n tÝch, c©n kü thuËt cã ®é chÝnh x¸c tèi thiÓu 0,01gram
-
Dao, kÐo, vam vµ c¸c ®å dïng kh¸c ®Ó më bao, hßm
-
Panh, chæi hoÆc bót l«ng, tói hoÆc hép ®ùng mÉu
-
ThÈu, b×nh tam gi¸c, chai, lä, ®Üa petry, èng tuýp
-
KÝnh hiÓn vi cã ®é phãng ®¹i 40 x 1000, kÝnh lóp cã ®é phãng ®¹i 10 x 35
-
Nguån s¸ng, dông cô tiÖt trïng, tñ ®Þnh «n, tñ l¹nh v.v...
-
Ho¸ chÊt chuyªn dïng cho tõng lo¹i bÖnh c©y, c«n trïng, tuyÕn trïng, cá d¹i...
3.2. Quan s¸t:
-
Quan s¸t tõ tæng thÓ ®Õn chi tiÕt, tõ ngoµi vµo trong diÖn ®iÒu tra.
-
TËp trung chó ý c«n trïng bay, bß trªn vµ chung quanh ®èng c©y trªn bao b×, ph¬ng tiÖn chøa ®ùng vµ ®å chÌn lãt, c tró ë nh÷ng vÞ trÝ cã ®é nhiÖt, ®é Èm, ®é ¸nh s¸ng kh¸c thêng, ë n¬i cã nhiÒu c©y hÐo óa, cong queo, g·y vôn vµ r¸c rëi tµn d thùc vËt kh¸c.
-
Nh÷ng c©y cã mµu, mïi vµ h×nh d¹ng kh¸c thêng còng ph¶i ®îc chó ý quan s¸t c¸c sinh vËt g©y h¹i.
3.3. LÊy mÉu:
3.3.1. Võa lÊy mÉu võa quan s¸t, thu thËp mÉu c©y cã triÖu trøng bÞ h¹i vµ c«n trïng. Bao gãi, ghi nh·n vµ lËp biªn b¶n theo quy ®Þnh t¹i môc 3 cña TCVN 4731- 89.
3.3.2. VÞ trÝ, c¸ch lÊy mÉu, sè lîng, khèi lîng mÉu ban ®Çu vµ khèi lîng mÉu trung b×nh cña l« c©y ®îc thùc hiÖn nh sau:
-
§èi víi c©y trång tói bÇu, chËu, v¹i hoÆc rÔ ®Ó trÇn xÕp trªn khung gi¸, xÕp chång lªn nhau vµ cµnh ghÐp, m¾t ghÐp ®Ó rêi hoÆc bã thµnh bã råi xÕp ®èng th× quy c¸c gi¸ xÕp chång lªn nhau hoÆc c¸c ®èng ®ã thµnh h×nh khèi nhÊt ®Þnh vµ ph©n bè ®Òu c¸c c©y, lÊy mÉu ban ®Çu trong h×nh khèi ®ã.
-
Sè lîng mÉu ban ®Çu:
* TS : Tæng sè c©y
** : LÊy ®¬n vÞ ch½n (NÕu kh«ng nhiÒu h¬n nhau 10, 20, hoÆc 30 th× kh«ng tÝnh thªm mét mÉu ban ®Çu)
-
Sè lîng c©y cña mçi mÉu ban ®Çu Ýt nhÊt lµ 1
-
Sè lîng c©y cña mçi mÉu trung b×nh lµ tõ 10-30% tæng sè c©y cña tÊt c¶ c¸c mÉu ban ®Çu lÊy ra tõ mçi l« vµ Ýt nhÊt lµ 1 c©y.
-
MÉu lu, mÉu ph©n tÝch vµ mÉu göi vÒ Trung t©m KiÓm dÞch thùc vËt sau nhËp khÈu lµ mÉu trung b×nh vµ c¸c c©y (gåm c¶ ®Êt nÕu c©y cã bÇu) nghi bÞ nhiÔm sinh vËt g©y h¹i (nÕu cã).
3.4. Tr×nh tù c¸c bíc quan s¸t vµ lÊy mÉu
3.4.1. §èi víi c¸c l« c©y nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh
3.4.1.1. Chuyªn chë b»ng ®êng thuû:
Tríc khi cËp bÕn, tµu, sµ lan, thuyÒn tõ níc ngoµi vµo ph¶i ®îc quan s¸t mÆt ngoµi boong, mui. NÕu cã ®iÒu kiÖn th× quan s¸t mÆt trong hÇm chøa c©y, võa quan s¸t võa lÊy mÉu. NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× viÖc quan s¸t lÊy mÉu ®îc tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh bèc dì khi tµu, sµ lan, thuyÒn neo ®Ëu t¹i n¬i sang m¹n hoÆc t¹i bÕn.
3.4.1.2. Chuyªn chë b»ng ®êng bé, ®êng kh«ng
-
KiÓm tra bªn ngoµi toa xe löa, thïng xe, container vµ n¬i chøa c©y. NÕu cã ®iÒu kiÖn th× kiÓm tra c¶ bªn trong c¸c ph¬ng tiÖn chuyªn chë, chøa ®ùng, bªn ngoµi bao b× chøa c©y vµ c¸c hµng ho¸ kh¸c xÕp chung trong c¸c ph¬ng tiÖn chuyªn chë, chøa ®ùng ®ã tríc khi bèc dì t¹i cöa khÈu.
-
NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn quan s¸t nh nªu ë chi tiÕt a cña ®iÓm 3.4.l.2.th× viÖc quan s¸t, lÊy mÉu l« c©y ®îc tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh bèc dì vµo kho b·i t¹i cöa khÈu nhËp hoÆc bèc dì sang ph¬ng tiÖn chuyªn chë kh¸c ®Ó ®a vµo néi ®Þa.
-
Trêng hîp l« c©y nhËp khÈu hoÆc qu¸ c¶nh ®a vµo kho b·i th×, nÕu cã ®iÒu kiÖn ph¶i xem xÐt t×nh tr¹ng sinh vËt g©y h¹i cña kho b·i tríc khi l« c©y ®ã vµo, nÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× t×nh tr¹ng ®ã ph¶i ®îc lu ý trong qu¸ tr×nh quan s¸t chung quanh kho b·i, mÆt ngoµi kho, trªn mÆt b·i, bªn trong kho, mÆt ngoµi l« c©y, võa quan s¸t, võa lÊy mÉu khèi c©y nh nªu t¹i c¸c ®iÓm 3.2, 3.3 trªn ®©y.
3.4.2. §èi víi c¸c l« c©y xuÊt khÈu
3.4.2.1. Quan s¸t lÊy mÉu t¹i kho, b·i tËp kÕt hoÆc ph¬ng tiÖn chuyªn chë néi ®Þa tríc khi bèc xÕp lªn ph¬ng tiÖn chuyªn chë kh¸c ®Ó ®a th¼ng ra níc ngoµi. ViÖc quan s¸t, lÊy mÉu nµy ®îc tiÕn hµnh theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm 3.2, 3.3 trªn ®©y.
3.4.2.2. Trêng hîp cÇn thiÕt vµ cã ®iÒu kiÖn th× viÖc kiÓm tra, lÊy mÉu ®îc tiÕn hµnh t¹i n¬i b¶o qu¶n tËp trung tríc khi ®a ®Õn ®Þa ®iÓm tËp kÕt nªu t¹i chi tiÕt 3.4.2.1, khi l« c©y xuÊt khÈu ®· ®îc ®Þnh h×nh (khèi lîng vµ ký m· hiÖu ®· ®îc x¸c ®Þnh).
3.4.2.3. Trêng hîp cÇn thiÕt vµ cã ®iÒu kiÖn th× ®iÒu tra, quan s¸t vµ lÊy mÉu ph©n tÝch ngay tríc khi thu ho¹ch c©y t¹i ruéng vên.
3.5. Ph©n tÝch
Ph©n tÝch c«n trïng tríc, sau ®ã ®Õn nÊm bÖnh, tuyÕn trïng, vi trïng, virus....
-
T¸ch, ph©n lËp hoÆc chÈn ®o¸n c¸c sinh vËt g©y h¹i h¹t theo c¸c ph¬ng ph¸p chuyªn dïng, ®Æc trng phï hîp víi tõng loµi sinh vËt g©y h¹i.
-
Chó ý c«n trïng, nhÖn, nhuyÔn thÓ b¸m ë tÊt c¶ c¸c bé phËn cña c©y, trøng cã kÝch cì nhá ë mÆt díi cña l¸: rÖp s¸p, rÖp vÈy ë c¸c chåi mÇm, n¸ch l¸, gèc c©y. NÕu c©y ®ùng trong tói bÇu, chËu v¹i hoÆc phÇn gèc, rÔ cña c©y ®îc bäc b»ng vËt liÖu gi÷ Èm th× ph¶i th¸o bá c¸c thø ®ã ®Ó t×m b¾t c«n trïng ë d¹ng nhéng, s©u non, trëng thµnh c tró t¹i ®©y. Nh÷ng bé phËn cña c©y nghi cã c«n trïng ë trong ®Òu ®îc bæ, chÎ ra ®Ó b¾t c«n trïng.
3.6. §Þnh lo¹i
Sinh vËt g©y h¹i thu ®îc trong qu¸ tr×nh quan s¸t, lÊy mÉu vµ sau khi ph©n tÝch theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm 3.5 trªn ®©y ®Òu ®îc ®Þnh lo¹i chñ yÕu b»ng ph¬ng ph¸p so s¸nh h×nh th¸i kÕt hîp víi triÖu chøng h¹t bÞ h¹i. Trong trêng hîp cÇn vµ cã ®iÒu kiÖn th× ®Þnh lo¹i b»ng ph¬ng ph¸p kh¸c hoÆc kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p kh¸c nh ph¶n øng ho¸ sinh, ph©n tÝch gien, kh¸ng huyÕt thanh, l©y bÖnh nh©n t¹o v.v...
3.7. Lu gi÷ vµ chuyÓn göi mÉu vËt, tiªu b¶n
3.7.1. MÉu c©y xuÊt nhËp khÈu hoÆc qu¸ c¶nh ph¶i ®îc lu gi÷ ë d¹ng t¬i Ýt nhÊt lµ 15 ngµy. NÕu lµ mÉu cña l« c©y nhËp khÈu hoÆc qu¸ c¶nh bÞ nhiÔm bÖnh thuéc danh môc dÞch h¹i kiÓm dÞch thùc vËt cña ViÖt Nam th× ph¶i ®îc lu gi÷ trong dung dÞch thÝch hîp Ýt nhÊt lµ 12 th¸ng.
3.7.2. DÞch h¹i kiÓm dÞch thùc vËt cña ViÖt Nam ®· ®îc ph¸t hiÖn trªn c¸c l« c©y nhËp khÈu hoÆc qu¸ c¶nh ph¶i ®îc lu gi÷, chuyÓn göi vÒ c¸c chi côc KiÓm dÞch thùc vËt vïng, nÕu lÇn ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ph¶i ®îc chuyÓn vÒ Trung t©m Ph©n tÝch gi¸m ®Þnh vµ thÝ nghiÖm KiÓm dÞch thùc vËt (Côc B¶o vÖ thùc vËt ).
3.7.3. MÉu c©y nhËp khÈu dïng ®Ó gieo trång ph¶i ®îc chuyÓn, göi vÒ Trung t©m KiÓm dÞch thùc vËt sau nhËp khÈu (Côc B¶o vÖ thùc vËt).
3.8 . §¶m b¶o an toµn
Trong qu¸ tr×nh thu thËp, ph©n tÝch, ®Þnh lo¹i, b¶o qu¶n vµ chuyÓn göi mÉu vËt, tiªu b¶n cña c¸c l« c©y nhËp khÈu hoÆc qu¸ c¶nh ph¶i phßng ngõa triÖt ®Ó sù l©y lan, x©m nhËp dÞch h¹i kiÓm dÞch thùc vËt cña ViÖt Nam tõ c¸c l« c©y ®ã vµo s©u trong néi ®Þa ViÖt Nam.
3.9. Nh÷ng sinh vËt g©y h¹i ph¶i ®îc lu ý khi kiÓm tra l« c©y.
3.9.1. NhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh: Chó ý nh÷ng sinh vËt g©y h¹i thuéc danh môc dÞch h¹i kiÓm dÞch thùc vËt cña níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam hiÖn hµnh vµ xuÊt xø, hµnh tr×nh vËn chuyÓn cña l« c©y.
3.9.2. XuÊt khÈu: Nh÷ng sinh vËt g©y h¹i cã phæ biÕn ë ViÖt Nam mµ níc nhËp khÈu cÊm hoÆc h¹n chÕ ®a vµo theo hîp ®ång mua b¸n, HiÖp ®Þnh song ph¬ng vµ c¸c tho¶ thuËn Quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, còng nh th«ng lÖ, tËp qu¸n Quèc tÕ. §Æc biÖt lµ nhãm bÖnh lu truyÒn qua rÔ, th©n, cµnh, nhãm c«n trïng, nhÖn, rÖp c tró trªn c¸c bé phËn cña c©y theo tµi liÖu chuyªn m«n ®· c«ng bè.
4. Ghi nhËn sè liÖu vµ kÕt qu¶ kiÓm tra
C¸c hå s¬ giÊy tê vÒ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kiÓm tra c¸c l« c©y xuÊt, nhËp khÈu vµ qu¸ c¶nh thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 3 cña Quy ®Þnh ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 91/1998/Q§/BNN-BVTV ngµy 2/7/1998 cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n.
B an hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè: 128/1998-Q§ BNN-KHCN ngµy11th¸ng 9 n¨m 1998 cña Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |