TCN 68 - 135: 2001
Bé bu chÝnh, viÔn th«ng
TCN tiªu chuÈn Ngµnh
TCN 68 - 207: 2002
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC)
miÔn nhiÔm ®èi víi hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn
ph¬ng ph¸p ®o vµ thö
ELECTROMAGNETIC COMPATIBILITY (EMC)
Electrostatic discharge immunity
Testing and measurement techniques
môc lôc
-
Lêi nãi ®Çu 7
-
QuyÕt ®Þnh ban hµnh cña bé trëng bé bu chÝnh viÔn th«ng 9
-
TCN 68 - 207: 2002 11
Phô lôc B 34
For the minister of posts and telematics 47
contents
-
FOREWORD 43
-
Decision of the minister of posts and telematics 45
-
TCN 68 - 207: 2002 47
Phô lôc B 34
For the minister of posts and telematics 47
Lêi nãi ®Çu
Tiªu chuÈn TCN 68 - 207: 2002 “T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) - MiÔn nhiÔm ®èi víi hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn - Ph¬ng ph¸p ®o vµ thö” ®îc x©y dùng trªn c¬ së chÊp thuËn ¸p dông nguyªn vÑn c¸c yªu cÇu kü thuËt trong tiªu chuÈn IEC 61000-4-2: 1999 nhng cã bæ sung mét sè ®iÓm trong phÇn ph¹m vi ¸p dông ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn ¸p dông t¹i ViÖt Nam.
Tiªu chuÈn TCN 68 - 207: 2002 do ViÖn khoa häc Kü thuËt Bu ®iÖn (RIPT) biªn so¹n theo ®Ò nghÞ cña Vô Khoa häc - C«ng nghÖ vµ ®îc Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 28/2002/Q§-BBCVT ngµy 18/12/2002.
Tiªu chuÈn TCN 68 - 207: 2002 ®îc ban hµnh díi d¹ng song ng÷ (tiÕng ViÖt vµ tiÕng Anh). Trong trêng hîp cã tranh chÊp vÒ c¸ch hiÓu do biªn dÞch, b¶n tiÕng ViÖt ®îc ¸p dông.
Vô Khoa häc - C«ng NghÖ
bé bu chÝnh, viÔn th«ng
Sè: 28/2002/Q§-BBCVT
|
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
Hµ Néi, ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 2002
|
QuyÕt ®Þnh cña bé trëng bé bu chÝnh, viÔn th«ng
VÒ viÖc ban hµnh Tiªu chuÈn Ngµnh
bé trëng bé bu chÝnh, viÔn th«ng
-
C¨n cø Ph¸p lÖnh ChÊt lîng hµng hãa ngµy 04/01/2000;
-
C¨n cø NghÞ ®Þnh sè 90/2002/N§-CP ngµy 11/11/2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng;
-
C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 27/2001/Q§-TCB§ ngµy 09/01/2001 cña Tæng côc
Bu ®iÖn (nay là Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng) vÒ viÖc x©y dùng, ban hµnh vµ c«ng bè tiªu chuÈn trong ngµnh Bu ®iÖn;
-
Theo ®Ò nghÞ cña Vô trëng Vô Khoa häc - C«ng nghÖ,
quyÕt ®Þnh
§iÒu 1.- Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh nµy 04 Tiªu chuÈn Ngµnh vÒ t¬ng thÝch ®iÖn tõ trêng sau:
-
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) - MiÔn nhiÔm ®èi víi hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn - Ph¬ng ph¸p ®o vµ thö;
M· sè TCN 68 - 207: 2002
-
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) - MiÔn nhiÔm ®èi víi c¸c hiÖn tîng sôt ¸p, ng¾t qu·ng vµ thay ®æi ®iÖn ¸p - Ph¬ng ph¸p ®o vµ thö;
M· sè TCN 68 - 208: 2002
-
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) - MiÔn nhiÔm ®èi víi c¸c xung - Ph¬ng ph¸p ®o vµ thö;
M· sè TCN 68 - 209: 2002
-
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) - MiÔn nhiÔm ®èi víi tõ trêng tÇn sè nguån - Ph¬ng ph¸p ®o vµ thö;
M· sè TCN 68 - 210: 2002
§iÒu 2.- HiÖu lùc b¾t buéc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn nªu ë §iÒu 1 sau 15 ngµy kÓ tõ ngµy ký QuyÕt ®Þnh nµy.
§iÒu 3.- Ch¸nh v¨n phßng, Vô trëng Vô Khoa häc - C«ng nghÖ, thñ trëng c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng, c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng vµ c¸c tæ chøc c¸ nh©n liªn quan chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh QuyÕt ®Þnh nµy.
K/T. Bé trëng Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng
thø trëng thêng trùc
§· ký: Mai Liªm Trùc
Tiªu chuÈn ngµnh
|
TCN 68 - 207: 2002
|
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC)
miÔn nhiÔm ®èi víi hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn
ph¬ng ph¸p ®o vµ thö
(Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 28/2002/Q§-BBCVT ngµy 18/12/2002
cña Bé trëng Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng)
1. Ph¹m vi
Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh c¸c yªu cÇu vÒ miÔn nhiÔm vµ ph¬ng ph¸p thö cho c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö ®èi víi hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn trùc tiÕp tõ ngêi khai th¸c sö dông vµ tõ c¸c ®èi tîng kÒ bªn. Ngoµi ra, tiªu chuÈn nµy cßn x¸c ®Þnh c¸c møc thö t¬ng øng víi c¸c ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt, ®iÒu kiÖn m«i trêng kh¸c nhau vµ c¸c thñ tôc thùc hiÖn phÐp thö.
Môc ®Ých cña tiªu chuÈn nµy lµ ®a ra mét qui ®Þnh chung, cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o l¹i trong viÖc ®¸nh gi¸ chÊt lîng cña thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö khi ph¶i chÞu ¶nh hëng cña c¸c hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn. Tiªu chuÈn nµy bao gåm c¶ trêng hîp phãng tÜnh ®iÖn tõ ngêi khai th¸c sö dông tíi c¸c ®èi tîng kÒ bªn thiÕt bÞ ®îc kiÓm tra.
Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh:
-
D¹ng sãng danh ®Þnh cña dßng phãng;
-
C¸c møc thö;
-
ThiÕt bÞ thö;
-
ThiÕt lËp cÊu h×nh phÐp thö;
-
Thñ tôc thùc hiÖn phÐp thö.
Tiªu chuÈn nµy qui ®Þnh c¸c yªu cÇu kü thuËt ®èi víi c¸c phÐp thö ®îc thùc hiÖn trong phßng thÝ nghiÖm vµ c¸c phÐp thö sau khi l¾p ®Æt t¹i vÞ trÝ l¾p ®Æt sau cïng cña thiÕt bÞ.
Tiªu chuÈn nµy kh«ng qui ®Þnh c¸c phÐp thö ®Ó ¸p dông cho hÖ thèng hay thiÕt bÞ cô thÓ nµo. Môc ®Ých chÝnh lµ ®a ra mét tiªu chuÈn c¬ b¶n chung cho c¸c c¬ quan qu¶n lý chÊt lîng thiÕt bÞ ®iÖn, ®iÖn tö.
Chó ý - Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng.
2. Tµi liÖu tham chiÕu chuÈn
[1] IEC 60050(161):1990, International Electrotechnical Vocabulary (IEV) Chapter 161: Electromagnetic compatibility.
[2] IEC 60068 1: 1988, Environmental testing Part 1: General and guidance.
3. Nh÷ng vÊn ®Ò chung
Tiªu chuÈn nµy liªn quan ®Õn c¸c thiÕt bÞ, hÖ thèng, c¸c hÖ thèng phô hay c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi ph¶i chÞu ¶nh hëng cña hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn trong ®iÒu kiÖn m«i trêng, ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt cña thiÕt bÞ hay hÖ thèng ®ã, vÝ dô nh ®é Èm t¬ng ®èi thÊp, sö dông th¶m cã ®iÖn dÉn thÊp (sîi nh©n t¹o), vá bäc nhùa, .....
C¸c phÐp thö trong tiªu chuÈn nµy chØ lµ nh÷ng bíc ®Çu trong viÖc híng dÉn sö dông c¸c phÐp thö th«ng thêng ®Ó ®¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh chÊt lîng cña c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng nh ®· ®îc ®Ò cËp trong ph¹m vi ¸p dông cña tiªu chuÈn nµy.
4. §Þnh nghÜa
C¸c ®Þnh nghÜa díi ®©y ®îc ¸p dông vµ cã thÓ ¸p dông trong lÜnh vùc phãng tÜnh ®iÖn.
4.1 Suy gi¶m (chÊt lîng)
Suy gi¶m chÊt lîng lµ sù gi¶m sót kh«ng mong muèn vÒ chÊt lîng lµm viÖc cña bÊt kú dông cô, thiÕt bÞ hay hÖ thèng nµo so víi chÊt lîng ®· ®îc qui ®Þnh cña nã.
Chó ý - ThuËt ng÷ "suy gi¶m" cã thÓ ¸p dông cho sai háng t¹m thêi hoÆc l©u dµi.
4.2 T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC)
T¬ng thÝch ®iÖn tõ (EMC) lµ kh¶ n¨ng cña mét thiÕt bÞ hoÆc hÖ thèng lµm viÖc b×nh thêng (phï hîp víi chØ tiªu kü thuËt) trong m«i trêng ®iÖn tõ cña nã vµ kh«ng t¹o ra nhiÔu ®iÖn tõ qu¸ møc chÞu ®ùng ®èi víi bÊt kú thiÕt bÞ, hÖ thèng nµo trong m«i trêng ®ã.
4.3 VËt liÖu chèng tÜnh ®iÖn
VËt liÖu chèng tÜnh ®iÖn lµ lo¹i vËt liÖu cã c¸c thuéc tÝnh gi¶m thiÓu sù tÝch ®iÖn khi ®îc chµ s¸t hoÆc khi bÞ ph©n t¸ch víi c¸c vËt liÖu cïng lo¹i hoÆc t¬ng
tù kh¸c.
4.4 Tô ®iÖn tÝch tr÷ n¨ng lîng
Tô ®iÖn tÝch tr÷ n¨ng lîng lµ tô ®iÖn cña m¸y phãng tÜnh ®iÖn (thay thÕ ®iÖn dung cña c¬ thÓ con ngêi) ®îc n¹p ®iÖn tíi gi¸ trÞ ®iÖn ¸p thö. Nã cã thÓ lµ mét thµnh phÇn riªng biÖt hoÆc lµ mét ®iÖn dung ph©n t¸n.
4.5 ESD
Phãng tÜnh ®iÖn.
4.6 EUT
ThiÕt bÞ ®îc kiÓm tra.
4.7 MÆt ®Êt chuÈn
MÆt ®Êt chuÈn lµ mét mÆt ph¼ng dÉn ®iÖn mµ thÕ n¨ng cña nã ®îc sö dông nh mét chuÈn chung.
4.8 MÆt ph¼ng ghÐp
MÆt ph¼ng ghÐp lµ mét tÊm hoÆc mét miÕng kim lo¹i (®Ó phãng ®iÖn vµo ®ã) ®îc sö dông ®Ó m« pháng sù phãng tÜnh ®iÖn vµo c¸c ®èi tîng kÒ bªn EUT.
HCP: mÆt ph¼ng ghÐp ngang.
VCP: mÆt ph¼ng ghÐp ®øng.
4.9 Thêi gian gi÷
Thêi gian gi÷ lµ kho¶ng thêi gian, trong ®ã, møc gi¶m ®iÖn ¸p thö do dßng rß g©y nªn kh«ng lín h¬n 10% gi¸ trÞ ®iÖn ¸p tríc khi phãng ®iÖn.
4.10 Phãng tÜnh ®iÖn (ESD)
Phãng tÜnh ®iÖn lµ sù truyÒn ®iÖn gi÷a c¸c vËt thÓ cã thÕ n¨ng tÜnh ®iÖn kh¸c nhau ë gÇn nhau hoÆc qua tiÕp xóc trùc tiÕp.
4.11 MiÔn nhiÔm (®èi víi nhiÔu)
MiÔn nhiÔm lµ kh¶ n¨ng cña mét dông cô, thiÕt bÞ hoÆc mét hÖ thèng ho¹t ®éng kh«ng bÞ suy gi¶m chÊt lîng khi cã nhiÔu ®iÖn tõ.
4.12 Ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn tiÕp xóc
Phãng ®iÖn tiÕp xóc lµ mét ph¬ng ph¸p thö, trong ®ã ®iÖn cùc phãng cña m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö tiÕp xóc víi EUT vµ sù phãng ®iÖn ®îc kÝch ho¹t b»ng c«ng t¾c phãng trong m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö.
4.13 Ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ
Phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ lµ mét ph¬ng ph¸p thö, trong ®ã ®iÖn cùc phãng cña m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö ®îc ®Æt gÇn EUT vµ sù phãng ®iÖn ®îc kÝch ho¹t b»ng mét tia löa ®iÖn tíi EUT.
4.14 T¸c ®éng trùc tiÕp
T¸c ®éng trùc tiÕp lµ thùc hiÖn phãng ®iÖn trùc tiÕp vµo EUT.
4.15 T¸c ®éng gi¸n tiÕp
T¸c ®éng gi¸n tiÕp lµ thùc hiÖn phãng ®iÖn vµo mét mÆt ph¼ng ghÐp ®îc ®Æt gÇn EUT vµ m« pháng sù phãng ®iÖn tõ c¬ thÓ con ngêi tíi c¸c ®èi tîng kÒ
bªn EUT.
5. C¸c møc thö
C¸c møc thö trong b¶ng 1 ®îc khuyÕn nghÞ u tiªn ¸p dông cho c¸c phÐp
thö ESD.
§ång thêi, phÐp thö còng ph¶i tho¶ m·n ë c¸c møc thÊp h¬n møc ®· cho
trong b¶ng 1.
B¶ng 1: C¸c møc thö
1a - Phãng ®iÖn tiÕp xóc
|
1b - Phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ
|
Møc
|
§iÖn ¸p thö, kV
|
Møc
|
§iÖn ¸p thö, kV
|
1
2
3
4
x1)
|
2
4
6
8
®Æc biÖt
|
1
2
3
4
x1)
|
2
4
8
15
®Æc biÖt
|
1) “x” lµ mét møc ®Ó më. Møc nµy ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trong chØ tiªu kü thuËt thiÕt bÞ. NÕu ®iÖn ¸p thö cao h¬n møc ®iÖn ¸p ®· ®îc x¸c ®Þnh nµy, th× cã thÓ cÇn c¸c thiÕt bÞ thö ®Æc biÖt.
|
C¸c chi tiÕt c¸c liªn quan ®Õn c¸c tham sè kh¸c nhau ¶nh hëng tíi møc ®iÖn ¸p mµ c¬ thÓ con ngêi cã thÓ tÝch luü ®îc cho trong môc A.2 phô lôc A. Môc A.4 lµ c¸c vÝ dô vÒ viÖc ¸p dông c¸c møc thö t¬ng øng víi c¸c lo¹i m«i trêng kh¸c nhau (khi l¾p ®Æt).
Phãng ®iÖn tiÕp xóc lµ ph¬ng ph¸p thö ®îc u tiªn ¸p dông. Phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ ®îc ¸p dông khi kh«ng thÓ ¸p dông ®îc ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn tiÕp xóc. Møc ®iÖn ¸p thö cho mçi ph¬ng ph¸p thö ®îc cho trong b¶ng 1a vµ 1b. Møc ®iÖn ¸p thö kh¸c nhau ®èi víi mçi ph¬ng ph¸p thö lµ do sù kh¸c nhau vÒ ph¬ng ph¸p thùc hiÖn phÐp thö. §iÒu nµy kh«ng ngô ý lµ ®Ó ®¶m b¶o sù kh¾c nghiÖt nh nhau gi÷a hai ph¬ng ph¸p thö.
C¸c th«ng tin thªm cho trong môc A.3, A.4 vµ A.5 cña phô lôc A.
6. M¸y ph¸t tÝn hiÖu thö
M¸y ph¸t tÝn hiÖu thö ph¶i bao gåm (trong c¸c phÇn chÝnh cña nã):
-
§iÖn trë n¹p, Rc;
-
Tô ®iÖn tÝch tr÷ n¨ng lîng, Cs;
-
§iªn dung ph©n t¸n, Cd;
-
§iÖn trë phãng ®iÖn, Rd;
-
§ång hå chØ thÞ ®iÖn ¸p;
-
C«ng t¾c phãng ®iÖn;
-
C¸c ®Çu phãng cã thÓ thay ®æi ®îc cña ®iÖn cùc phãng ®iÖn (xem h×nh 4);
-
C¸p håi tiÕp phãng ®iÖn;
-
Khèi cÊp nguån.
Trong h×nh 1 lµ s¬ ®å ®¬n gi¶n cña mét m¸y ph¸t ESD.
M¸y ph¸t tÝn hiÖu thö ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu trong môc 6.1 vµ 6.2.
6.1 C¸c ®Æc tÝnh vµ chÊt lîng cña m¸y ph¸t ESD
C¸c chØ tiªu kü thuËt:
- §iÖn dung tÝch tr÷ n¨ng lîng (Cs + Cd): 150 pF 10%;
- §iÖn trë phãng ®iÖn (Rd): 330 10%;
- §iÖn trë n¹p (Rc): tõ 50 ®Õn 100 M;
- §iÖn ¸p ra (xem chó ý 1): . tíi 8 kV (danh ®Þnh) ®èi víi phãng ®iÖn tiÕp xóc;
. tíi 15 kV (danh ®Þnh) ®èi víi phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ;
- Dung sai cña ®ång hå chØ thÞ ®iÖn ¸p ra: 5%;
- Cùc tÝnh cña ®iÖn ¸p ra: ©m hoÆc d¬ng (cã thÓ chuyÓn ®îc);
- Thêi gian gi÷: Ýt nhÊt 5 gi©y;
- Phãng ®iÖn, chÕ ®é lµm viÖc (xem chó ý 2): phãng ®iÖn ®¬n (thêi gian gi÷a c¸c lÇn phãng ®iÖn liªn tiÕp Ýt nhÊt lµ 1 gi©y);
- D¹ng sãng cña dßng phãng: xem môc 6.2.
Chó ý 1 - §iÖn ¸p hë m¹ch ®îc ®o t¹i tô ®iÖn tÝch tr÷ n¨ng lîng.
Chó ý 2 - M¸y ph¸t tÝn hiÖu thö nªn cã kh¶ lµm viÖc víi tèc ®é lÆp Ýt nhÊt lµ 20 lÇn phãng ®iÖn mçi gi©y cho môc ®Ých thö kh¶o s¸t tríc.
M¸y ph¸t ESD ph¶i cã kh¶ n¨ng phßng ngõa viÖc t¹o ra nhiÔu ph¸t x¹ vµ nhiÔu dÉn kh«ng mong muèn (d¹ng xung hoÆc d¹ng liªn tôc) ®Ó kh«ng g©y nhiÔu EUT hoÆc c¸c thiÕt bÞ thö phô trî do c¸c ¶nh hëng ký sinh.
Tô ®iÖn tÝch tr÷ n¨ng lîng, ®iÖn trë phãng ®iÖn vµ c«ng t¾c phãng ®iÖn ph¶i ®îc ®Æt gÇn ®iÖn cùc phãng ®iÖn (gÇn nhÊt cã thÓ).
KÝch thíc cña ®Çu phãng ®iÖn cho trong h×nh 4.
§èi víi ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ, cã thÓ sö dông m¸y ph¸t cïng lo¹i nhng ph¶i ®ãng c«ng t¾c phãng ®iÖn. M¸y ph¸t ph¶i khíp víi ®Çu phãng ®iÖn nh ®îc m« t¶ trong h×nh 4.
Th«ng thêng, c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn cña m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö ph¶i cã ®é dµi 2 m vµ ph¶i ®îc chÕ t¹o sao cho ®Ó m¸y ph¸t ®¸p øng ®îc chØ tiªu vÒ d¹ng sãng cña tÝn hiÖu thö. Trong phÐp thö ESD, c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn ph¶i ®îc c¸ch ly tho¶ ®¸ng ®Ó phßng ngõa sù rß rØ dßng phãng vµo c¬ thÓ con ngêi vµ c¸c mÆt dÉn kh¸c ngoµi ®Çu cuèi cña nã.
Trong trêng hîp ®é dµi 2 m cña c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn kh«ng ®¸p øng
®îc cÊu h×nh phÐp thö (vÝ dô: do EUT qu¸ cao), th× cã thÓ sö dông c¸p dµi h¬n nhng kh«ng ®îc vît qu¸ 3 m vµ ph¶i kiÓm tra sù phï hîp cña ®Æc tÝnh d¹ng sãng ®Çu ra.
6.2 KiÓm tra c¸c ®Æc tÝnh cña m¸y ph¸t ESD
§Ó so s¸nh ®îc kÕt qu¶ thö nghiÖm tõ c¸c m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö kh¸c nhau, th× ph¶i kiÓm tra c¸c ®Æc tÝnh cho trong b¶ng 2 (sö dông c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn ®îc dïng khi thùc hiÖn phÐp thö).
B¶ng 2: C¸c tham sè vÒ d¹ng sãng
Møc
|
§iÖn ¸p chØ thÞ
(kV)
|
§Ønh ®Çu tiªn cña dßng phãng 10% (A)
|
Thêi gian t¨ng tr
(ns)
|
Dßng t¹i 30 ns
( 30%)
(A)
|
Dßng t¹i 60ns ( 30%)
(A)
|
1
2
3
4
|
2
4
6
8
|
7,5
15,0
22,5
30,0
|
0,7 1
0,7 1
0,7 1
0,7 1
|
4
8
12
16
|
2
4
6
8
|
D¹ng sãng cña dßng ®iÖn ®Çu ra cña m¸y ph¸t ESD trong khi kiÓm tra ph¶i phï hîp víi h×nh 3.
Gi¸ trÞ c¸c ®Æc tÝnh cña dßng phãng ph¶i ®îc kiÓm tra b»ng thiÕt bÞ ®o cã ®é réng b¨ng tÇn lµ 1000 MHz.
§é réng b¨ng tÇn thÊp h¬n sÏ cã h¹n chÕ trong viÖc ®o thêi gian t¨ng vµ biªn ®é ®Ønh ®Çu tiªn cña dßng phãng.
§Ó kiÓm tra, m¸y ph¸t ph¶i lµm viÖc ë chÕ ®é phãng ®iÖn tiÕp xóc, ®Çu phãng cña ®iÖn cùc phãng ®iÖn ph¶i ®îc ®Æt tiÕp xóc trùc tiÕp víi bé c¶m biÕn dßng.
H×nh 2 lµ cÊu h×nh ®iÓn h×nh cho viÖc kiÓm tra chØ tiªu chÊt lîng cña m¸y ph¸t ESD. §é réng b¨ng tÇn cña ®èi Ka-tèt ph¶i lín h¬n 1 GHz. CÊu tróc chi tiÕt cña bé c¶m biÕn dßng cho trong phô lôc B.
§îc phÐp sö dông c¸c cÊu h×nh kh¸c nh lång Fa-ra-day thÝ nghiÖm cã kÝch thíc kh¸c so víi h×nh 2; ®ång thêi còng ®îc phÐp cã sù ph©n c¸ch gi÷a lång Fa-ra-day vµ mÆt ®èi Ka-tèt, nhng trong c¶ hai trêng hîp, cÇn ph¶i chó ý ®Õn kho¶ng c¸ch gi÷a bé c¶m biÕn vµ ®iÓm cuèi ®Êt cña m¸y ph¸t ESD (kho¶ng 1 m) còng nh viÖc bè trÝ c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn.
M¸y ph¸t ESD ph¶i ®îc hiÖu chØnh ®Þnh kú phï hîp víi qui ®Þnh cña hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng nhµ níc hiÖn hµnh.
7. PhÐp thö
PhÐp thö bao gåm m¸y ph¸t tÝn hiÖu thö, EUT vµ c¸c thiÕt bÞ phô trî kh¸c ®Ó thùc hiÖn c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp phãng ®iÖn vµo EUT theo c¸ch sau:
-
Phãng ®iÖn tiÕp xóc vµo c¸c mÆt dÉn ®iÖn vµ mÆt ph¼ng ghÐp;
-
Phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ vµo c¸c mÆt c¸ch ®iÖn.
Cã thÓ ph©n biÖt hai d¹ng phÐp thö kh¸c nhau:
-
C¸c phÐp thö ®îc thùc hiÖn trong phßng thÝ nghiÖm (kiÓm tra tÝnh
tu©n thñ);
-
C¸c phÐp thö sau khi l¾p ®Æt ®îc thùc hiÖn trªn thiÕt bÞ trong c¸c ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt sau cïng cña thiÕt bÞ ®ã.
-
Ph¬ng ph¸p ®îc u tiªn ¸p dông lµ thùc hiÖn c¸c phÐp thö trong phßng
thÝ nghiÖm.
EUT ph¶i ®îc bè trÝ phï hîp víi híng dÉn l¾p ®Æt cña nhµ s¶n xuÊt (nÕu cã).
7.1 CÊu h×nh ®Ó thùc hiÖn phÐp thö trong phßng thÝ nghiÖm
Nh÷ng yªu cÇu díi ®©y ¸p dông cho c¸c phÐp thö ®îc thùc hiÖn trong phßng thÝ nghiÖm víi c¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng chuÈn cho ë môc 8.1.
Ph¶i cã mét mÆt ®Êt chuÈn ®îc ®Æt trªn sµn cña phßng thÝ nghiÖm. MÆt ®Êt chuÈn nµy ph¶i lµ mét tÊm kim lo¹i (b»ng ®ång hoÆc nh«m) cã ®é dµy tèi thiÓu lµ 0,25 mm; cã thÓ sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu kim lo¹i kh¸c nhng ph¶i cã ®é dµy tèi thiÓu lµ 0,65 mm.
KÝch thíc tèi thiÓu cña mÆt ®Êt chuÈn lµ 1 m2, kÝch thíc chÝnh x¸c cña nã phô thuéc vµo kÝch thíc cña EUT. MÆt ®Êt chuÈn ph¶i lín h¬n EUT hoÆc mÆt ph¼ng ghÐp, tÊt c¶ c¸c chiÒu, Ýt nhÊt lµ 0,5 m vµ ph¶i ®îc nèi víi hÖ thèng ®Êt
b¶o vÖ.
CÊu h×nh phÐp thö ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c qui ®Þnh vÒ an toµn cña n¬i thùc hiÖn phÐp thö.
EUT ph¶i ®îc bè trÝ vµ kÕt nèi theo c¸c yªu cÇu chøc n¨ng cña nã.
Kho¶ng c¸ch tèi thiÓu gi÷a EUT vµ têng cña phßng thÝ nghiÖm vµ bÊt kú vËt thÓ kim lo¹i nµo ph¶i lµ 1 m.
EUT ph¶i ®îc nèi víi hÖ thèng ®Êt theo chØ tiªu kü thuËt vÒ l¾p ®Æt cña nã. Ngoµi ra, kh«ng ®îc cã bÊt kú mét kÕt nèi ®Êt nµo kh¸c.
Bè trÝ c¸c c¸p nguån, c¸p tÝn hiÖu ph¶i gièng nh trong l¾p ®Æt thùc tÕ.
C¸p håi tiÕp phãng ®iÖn cña m¸y ph¸t ESD ph¶i ®îc nèi víi mÆt ®Êt chuÈn. Tæng ®é dµi cña c¸p nµy th«ng thêng lµ 2 m.
Trong trêng hîp ®é dµi nµy lín h¬n ®é dµi cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn phãng
®iÖn tíi ®iÓm ®· chän, th× phÇn d ra nµy ph¶i ®îc ®Æt c¸ch xa mÆt ®Êt chuÈn (kh«ng t¹o c¶m øng) vµ ph¶i c¸ch c¸c phÇn dÉn ®iÖn trong cÊu h×nh phÐp thö Ýt nhÊt lµ 0,2 m.
KÕt nèi cña c¸c c¸p nèi ®Êt víi mÆt ®Êt chuÈn vµ tÊt c¶ c¸c liªn kÕt ph¶i cã
trë kh¸ng thÊp, vÝ dô nh sö dông c¸c thiÕt bÞ vßng kÑp ®èi víi c¸c øng dông
tÇn sè cao.
Khi c¸c mÆt ph¼ng ghÐp ®îc sö dông, vÝ dô nh ®Ó thùc hiÖn phãng ®iÖn gi¸n tiÕp, th× nã ph¶i cã cïng lo¹i vËt liÖu vµ cã cïng ®é dµy nh mÆt ®Êt chuÈn vµ ph¶i ®îc nèi víi mÆt ®Êt chuÈn th«ng qua c¸p nèi cã mét ®iÖn trë 470 k t¹i mçi ®Çu. C¸c ®iÖn trë nµy ph¶i cã kh¶ n¨ng chÞu ®îc ®iÖn ¸p phãng ®iÖn vµ ph¶i ®îc c¸ch ly ®Ó tr¸nh x¶y ra ng¾n m¹ch víi mÆt ®Êt chuÈn khi c¸p n»m trªn ®ã.
Díi ®©y lµ c¸c qui ®Þnh chi tiÕt h¬n cho c¸c lo¹i thiÕt bÞ kh¸c nhau.
7.1.1 Lo¹i thiÕt bÞ ®Ó bµn
CÊu h×nh phÐp thö bao gåm mét bµn gç cã ®é cao 0,8 m trªn mÆt ®Êt chuÈn.
Trªn bµn ph¶i ®Æt mét mÆt ph¼ng ghÐp n»m ngang (HCP) cã diÖn tÝch
1,6 0,8 (m). EUT vµ c¸c c¸p nèi ph¶i ®îc c¸ch ly víi mÆt ph¼ng ghÐp b»ng mét líp c¸ch ®iÖn cã ®é dµy 0,5 mm.
NÕu EUT qu¸ lín, tÊt c¶ c¸c mÆt cña EUT kh«ng c¸ch c¸c c¹nh cña HCP tèi thiÓu lµ 0,1 m, th× ph¶i sö dông thªm mét HCP t¬ng tù, ®Æt c¸ch HCP thø nhÊt 0,3 m víi c¸c c¹nh ng¾n kÒ nhau. Bµn ph¶i ®îc më réng ra hoÆc cã thÓ sö dông hai bµn. C¸c mÆt ph¼ng ghÐp kh«ng ®îc nèi víi nhau ngoµi kÕt nèi tíi mÆt ®Êt chuÈn b»ng c¸p nèi cã ®iÖn trë.
NÕu EUT cã bÊt kú ch©n ®ì nµo th× ph¶i ®Ó nguyªn t¹i vÞ trÝ cña nã.
Trong h×nh 5 lµ vÝ dô vÒ cÊu h×nh phÐp thö cho thiÕt bÞ ®Ó bµn.
7.1.2 ThiÕt bÞ ®Æt sµn nhµ
EUT vµ c¸c c¸p nèi ph¶i ®îc c¸ch ly víi mÆt ®Êt chuÈn b»ng mét gi¸ ®ì c¸ch ®iÖn cã ®é dµy kho¶ng 0,1 m.
Trong h×nh 6 lµ vÝ dô vÒ cÊu h×nh phÐp thö cho thiÕt bÞ ®Æt sµn nhµ.
NÕu EUT cã bÊt kú ch©n ®ì nµo th× ph¶i ®Ó nguyªn t¹i vÞ trÝ cña nã.
7.2 CÊu h×nh cho c¸c phÐp thö sau khi l¾p ®Æt
C¸c phÐp thö sau khi l¾p ®Æt lµ tuú chän, kh«ng b¾t buéc ®èi víi c¸c phÐp thö ®Ó cÊp chøng chØ. C¸c phÐp thö nµy cã thÓ chØ ¸p dông khi cã sù tho¶ thuËn gi÷a nhµ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng sö dông thiÕt bÞ. Ph¶i c©n nh¾c trêng hîp thiÕt bÞ kh¸c cïng ®Æt t¹i vÞ trÝ ®ã cã thÓ bÞ ¶nh hëng kh«ng thÓ chÊp nhËn ®îc.
ThiÕt bÞ hoÆc hÖ thèng ph¶i ®îc thö nghiÖm trong ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt sau cïng cña nã.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn kÕt nèi c¸p håi tiÕp phãng ®iÖn, mÆt ®Êt chuÈn ph¶i ®îc ®Æt trªn sµn cña vÞ trÝ l¾p ®Æt vµ c¸ch EUT kho¶ng 0,1 m. MÆt ®Êt chuÈn nªn b»ng ®ång hoÆc b»ng nh«m cã ®é dµy kh«ng nhá h¬n 0,25 mm. Cã thÓ sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu kim lo¹i kh¸c, nhng ®é dµy tèi thiÓu lµ 0,65 mm. NÕu vÞ trÝ l¾p ®Æt cho phÐp, mÆt ®Êt chuÈn nªn cã kÝch thíc kho¶ng 0,3 m chiÒu réng vµ 2 m chiÒu dµi.
MÆt ®Êt chuÈn nµy nªn nèi víi hÖ thèng ®Êt b¶o vÖ. NÕu t¹i vÞ trÝ l¾p ®Æt cô thÓ nµo ®ã mµ kh«ng thùc hiÖn ®îc kÕt nèi nµy, th× nªn nèi mÆt ®Êt chuÈn víi ®Çu cuèi ®Êt cña EUT (nÕu cã).
C¸p håi tiÕp phãng ®iÖn cña m¸y ph¸t ESD ph¶i ®îc nèi tíi mÆt ®Êt chuÈn t¹i vÞ trÝ gÇn EUT. NÕu EUT ®îc l¾p ®Æt trªn mét bµn kim lo¹i, th× bµn kim lo¹i nµy ph¶i ®îc nèi víi mÆt ®Êt chuÈn qua c¸p nèi cã mét ®iÖn trë 470 k t¹i mçi ®Çu ®Ó phßng ngõa sù tÝch ®iÖn.
Trong h×nh 7 lµ vÝ dô vÒ cÊu h×nh thùc hiÖn phÐp thö sau khi l¾p ®Æt.
8. Thñ tôc thùc hiÖn phÐp thö
8.1 C¸c ®iÒu kiÖn chuÈn trong phßng thÝ nghiÖm
§Ó tèi thiÓu ho¸ t¸c ®éng cña c¸c tham sè m«i trêng vµo kÕt qu¶ thö nghiÖm, phÐp thö ph¶i ®îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn chuÈn vÒ khÝ hËu vµ ®iÖn tõ nh ®îc x¸c ®Þnh trong môc 8.1.1 vµ 8.1.2.
8.1.1 §iÒu kiÖn vÒ khÝ hËu
Trêng hîp thùc hiÖn phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ khÝ hËu ph¶i n»m trong ph¹m vi qui ®Þnh sau:
- NhiÖt ®é m«i trêng xung quanh: tõ 150C ®Õn 350C;
- §é Èm t¬ng ®èi: tõ 30% ®Õn 60%;
- ¸p suÊt khÝ quyÓn: tõ 86 kPa (860 mbar) ®Õn 106 kPa (1060 mbar).
Chó ý: Mäi gi¸ trÞ kh¸c ®îc x¸c ®Þnh trong chØ tiªu kü thuËt cña s¶n phÈm
EUT ph¶i lµm viÖc trong c¸c ®iÒu kiÖn khÝ hËu ®· qui ®Þnh cho nã.
8.1.2 §iÒu kiÖn vÒ ®iÖn tõ
M«i trêng ®iÖn tõ cña phßng thÝ nghiÖm ph¶i kh«ng ®îc ¶nh hëng ®Õn c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm.
8.2 Tr¹ng th¸i lµm viÖc cña EUT
PhÇn mÒm vµ ch¬ng tr×nh thö ph¶i ®îc lùa chän sao cho thùc hiÖn ®îc tÊt c¶ c¸c chÕ ®é lµm viÖc danh ®Þnh cña EUT. KhuyÕn khÝch viÖc sö dông phÇn mÒm khai th¸c ®Æc biÖt, nhng chØ ®îc phÐp khi phÇn mÒm ®ã thÓ hiÖn ®îc r»ng EUT ®ang ë tr¹ng th¸i lµm viÖc hoµn toµn.
§èi víi c¸c phÐp thö ®Ó kiÓm tra tÝnh phï hîp, EUT ph¶i lµm viÖc liªn tôc trong chÕ ®é nh¹y c¶m nhÊt cña nã (chu tr×nh ch¬ng tr×nh), chÕ ®é lµm viÖc nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c phÐp thö kh¶o s¸t tríc.
NÕu cÇn ph¶i cã thiÕt bÞ gi¸m s¸t ®Ó kiÓm tra EUT, th× thiÕt bÞ gi¸m s¸t nµy ph¶i ®îc c¸ch biÖt (b»ng m¹ch t¸ch) ®Ó gi¶m kh¶ n¨ng chØ thÞ sai.
8.3 Thùc hiÖn phÐp thö
-
Thùc hiÖn phÐp thö b»ng c¸ch phãng ®iÖn trùc tiÕp vµ phãng ®iÖn gi¸n tiÕp vµo EUT theo mét kÕ ho¹ch thö. KÕ ho¹ch thö bao gåm:
-
C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Æc trng cña EUT;
-
Thùc hiÖn phÐp thö ®èi víi EUT nh thiÕt bÞ ®Ó bµn hay thiÕt bÞ ®Æt
sµn nhµ;
-
C¸c ®iÓm ®Ó thùc hiÖn phãng ®iÖn vµo ®ã;
-
T¹i mçi ®iÓm, thùc hiÖn phãng ®iÖn tiÕp xóc hay phãng ®iÖn qua
kh«ng khÝ;
-
Møc thö ®îc ¸p dông;
-
Sè lÇn phãng ®iÖn t¹i mçi ®iÓm ®èi víi phÐp thö kiÓm tra tÝnh tu©n thñ;
-
KiÓm tra ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt EUT trong thùc tÕ ®Ó thùc hiÖn c¸c phÐp thö sau khi l¾p ®Æt.
NÕu cÇn, cã thÓ thùc hiÖn mét sè phÐp thö kh¶o s¸t tríc ®Ó lËp kÕ ho¹ch thö.
8.3.1 T¸c ®éng trùc tiÕp cña phãng tÜnh ®iÖn vµo EUT
ChØ thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo EUT t¹i c¸c ®iÓm vµ c¸c bÒ mÆt mµ con ngêi cã thÓ tiÕp cËn ®îc khi khai th¸c sö dông b×nh thêng.
PhÝa trong EUT, chØ thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo c¸c ®iÓm vµ/hoÆc c¸c bÒ mÆt mµ con ngêi ph¶i tiÕp cËn khi thùc hiÖn c¸c thao t¸c b¶o dìng cña kh¸ch hµng ngo¹i trõ trêng hîp cã c¸c híng dÉn râ rµng vÒ viÖc phßng ngõa hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn (vÝ dô nh sö dông vßng cæ tay chèng tÜnh ®iÖn) cña nhµ s¶n xuÊt (xem môc A.5 phô lôc A).
Kh«ng ®îc thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo bÊt kú ®iÓm nµo cña thiÕt bÞ mµ ®iÓm ®ã chØ ®îc tiÕp cËn víi môc ®Ých b¶o dìng (ngo¹i trõ b¶o dìng cña kh¸ch hµng) trõ phi cã qui ®Þnh kh¸c trong chØ tiªu kü thuËt cña thiÕt bÞ.
§iÖn ¸p thö ph¶i t¨ng tõ møc tèi thiÓu ®Õn møc thö ®· ®îc chän ®Ó x¸c ®Þnh ®îc bÊt kú ngìng sai háng nµo cña EUT (xem môc 5). Møc ®iÖn ¸p thö cuèi cïng kh«ng nªn vît qu¸ gi¸ trÞ ®îc x¸c ®Þnh trong chØ tiªu kü thuËt cña thiÕt bÞ ®Ó tr¸nh lµm h háng thiÕt bÞ.
Ph¶i thùc hiÖn phÐp thö víi c¸c lÇn phãng ®iÖn ®¬n. T¹i mçi ®iÓm ®· chän, ph¶i thùc hiÖn Ýt nhÊt 10 lÇn phãng ®iÖn ®¬n (víi cùc tÝnh nhËy c¶m nhÊt).
§èi víi kho¶ng thêi gian gi÷a c¸c lÇn phãng ®iÖn ®¬n liªn tiÕp, gi¸ trÞ ban ®Çu lµ 1 gi©y ®îc khuyÕn nghÞ. Cã thÓ cÇn c¸c kho¶ng thêi gian lín h¬n ®Ó x¸c ®Þnh xem sai háng cña hÖ thèng ®· x¶y ra hay kh«ng.
Chó ý: C¸c ®iÓm ®Ó thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo ®ã cã thÓ ®îc lùa chän b»ng ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn thö ®Ó kh¶o s¸t tríc víi tèc ®é lÆp lµ 20 lÇn phãng mçi gi©y hoÆc nhiÒu h¬n.
M¸y ph¸t ESD ph¶i ®îc gi÷ vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ®Ó thùc hiÖn phãng ®iÖn vµo ®ã. Thùc hiÖn ®iÒu nµy ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng t¸i t¹o l¹i kÕt qu¶.
C¸p håi tiÕp phãng ®iÖn cña m¸y ph¸t ph¶i c¸ch EUT, Ýt nhÊt, lµ 0,2 m trong khi ®ang thùc hiÖn phãng ®iÖn.
Trong trêng hîp phãng ®iÖn tiÕp xóc, ®Çu cña ®iÖn cùc phãng ®iÖn ph¶i tiÕp xóc víi EUT tríc khi bËt c«ng t¾c phãng ®iÖn.
Trong trêng hîp vËt liÖu nÒn dÉn ®iÖn ®îc bao phñ b»ng c¸c líp s¬n, ph¶i ¸p dông c¸c thñ tôc díi ®©y:
NÕu nhµ s¶n xuÊt kh«ng tuyªn bè c¸c líp s¬n nµy lµ líp vá c¸ch ®iÖn, th× ®Çu ®iÖn cùc phãng ®iÖn cña m¸y ph¸t ph¶i xuyªn thñng líp s¬n nµy ®Ó tiÕp xóc víi vËt liÖu nÒn dÉn ®iÖn bªn trong. NÕu nhµ s¶n xuÊt tuyªn bè c¸c líp s¬n nµy lµ líp vá c¸ch ®iÖn, th× ph¶i thùc hiÖn phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ. Kh«ng ®îc thùc hiÖn phãng ®iÖn tiÕp xóc ®èi víi c¸c lo¹i mÆt ph¼ng nh vËy.
Trong trêng hîp phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ, ®Çu phãng ®iÖn trßn cña ®iÖn cùc phãng ph¶i ®îc chuyÓn l¹i gÇn (nhanh tèi ®a nhng kh«ng g©y ra h háng c¬ khÝ) vµ tiÕp xóc víi EUT. Sau mçi lÇn phãng ®iÖn, ®iÖn cùc phãng cña m¸y ph¸t ESD ph¶i ®îc ®a ra khái EUT. TiÕp theo, m¸y ph¸t ESD ®îc kÝch ho¹t l¹i cho lÇn phãng ®iÖn míi. LÆp l¹i thñ tôc nµy cho ®Õn khi hoµn thµnh c¸c lÇn phãng ®iÖn. Ph¶i ®ãng c«ng t¾c phãng ®iÖn (®îc sö dông khi phãng ®iÖn tiÕp xóc) trong trêng hîp phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ.
8.3.2 T¸c ®éng gi¸n tiÕp cña phãng tÜnh ®iÖn
M« pháng sù phãng tÜnh ®iÖn vµo c¸c ®èi tîng ®îc ®Æt hoÆc l¾p ®Æt gÇn EUT b»ng c¸ch phãng tÜnh ®iÖn vµo mÆt ph¼ng ghÐp tõ m¸y ph¸t ESD theo ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn tiÕp xóc.
Ngoµi thñ tôc thùc hiÖn phÐp thö trong môc 8.3.1, ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu trong môc 8.3.2.1 vµ 8.3.2.2.
8.3.2.1 MÆt ph¼ng ghÐp n»m ngang (HCP) díi EUT
Thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo c¹nh cña HCP theo ph¬ng n»m ngang.
Thùc hiÖn Ýt nhÊt 10 lÇn phãng ®iÖn ®¬n (víi cùc tÝnh nh¹y c¶m nhÊt) t¹i c¹nh tríc cña mçi HCP, ®èi diÖn víi ®iÓm gi÷a cña mçi khèi (nÕu cã thÓ ¸p dông)
cña EUT vµ c¸ch mÆt tríc cña EUT 0,1 m. Trôc dµi cña ®iÖn cùc phãng ®iÖn
ph¶i vu«ng gãc víi c¹nh tríc vµ n»m trong cïng mÆt ph¼ng cña HCP trong khi phãng ®iÖn.
§iÖn cùc phãng ®iÖn ph¶i tiÕp xóc víi c¹nh cña HCP (xem h×nh 5).
Nªn thùc hiÖn phÐp thö nµy ®èi víi tÊt c¶ c¸c mÆt cña EUT.
8.3.2.2 MÆt ph¼ng ghÐp th¼ng ®øng
Thùc hiÖn Ýt nhÊt 10 lÇn phãng ®iÖn ®¬n (víi cùc tÝnh nh¹y c¶m nhÊt) t¹i ®iÓm gi÷a cña mét c¹nh th¼ng ®øng cña mÆt ph¼ng ghÐp (xem h×nh 5 vµ 6). MÆt ph¼ng ghÐp, cã kÝch thíc 0,5 0,5 (m), ®îc ®Æt song song vµ c¸ch EUT 0,1 m.
Thùc hiÖn phãng tÜnh ®iÖn vµo mÆt ph¼ng ghÐp víi ®ñ c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau sao cho c¶ 4 mÆt cña EUT ®îc chiÕu x¹ hoµn toµn.
9. KÕt qu¶ phÐp thö vµ biªn b¶n thö nghiÖm
Môc nµy híng dÉn viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ phÐp thö vµ biªn b¶n thö nghiÖm.
Sù kh¸c nhau vµ sù ®a d¹ng cña c¸c hÖ thèng vµ thiÕt bÞ ®îc thö nghiÖm ®· lµm cho viÖc x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña phÐp thö ®èi víi c¸c hÖ thèng, thiÕt bÞ trë nªn khã kh¨n.
KÕt qu¶ phÐp thö ph¶i ®îc ph©n lo¹i dùa trªn ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ c¸c chØ tiªu chøc n¨ng cña EUT nh díi ®©y (trõ phi cã c¸c qui ®Þnh kh¸c trong chØ tiªu kü thuËt thiÕt bÞ):
-
§Æc tÝnh n»m trong c¸c giíi h¹n chØ tiªu kü thuËt cho phÐp;
-
Chøc n¨ng hoÆc ®Æc tÝnh bÞ suy gi¶m t¹m thêi hoÆc kÐm ®i nhng tù kh«i phôc l¹i ®îc;
-
Chøc n¨ng hoÆc ®Æc tÝnh bÞ suy gi¶m t¹m thêi hoÆc bÞ mÊt, viÖc kh«i phôc l¹i ®ßi hái sù can thiÖp cña ngêi khai th¸c hoÆc khëi ®éng l¹i hÖ thèng;
-
Chøc n¨ng bÞ suy gi¶m hoÆc bÞ mÊt, kh«ng thÓ kh«i phôc l¹i ®îc do h háng thiÕt bÞ (hoÆc c¸c thµnh phÇn cña thiÕt bÞ) hoÆc phÇn mÒm hoÆc mÊt sè liÖu.
ThiÕt bÞ kh«ng ®îc trë nªn nguy hiÓm hoÆc mÊt an toµn do thùc hiÖn c¸c phÐp thö ®îc x¸c ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy.
§èi víi c¸c phÐp thö nghiÖm thu, ch¬ng tr×nh thö vµ c¸ch xö lý kÕt qu¶ ph¶i ®îc m« t¶ trong tiªu chuÈn kü thuËt thiÕt bÞ.
KÕt qu¶ phÐp thö lµ ®¹t nÕu thiÕt bÞ thÓ hiÖn ®îc kh¶ n¨ng miÔn nhiÔm cña nã trong suèt c¸c kho¶ng thêi gian thùc hiÖn phÐp thö vµ khi kÕt thóc c¸c phÐp thö, EUT thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu vÒ chøc n¨ng nh ®îc x¸c ®Þnh trong chØ tiªu kü thuËt cña nã.
Trong chØ tiªu kü thuËt cña EUT cã thÓ x¸c ®Þnh mét sè c¸c ¶nh hëng khi thùc hiÖn phÐp thö, c¸c ¶nh hëng nµy cã thÓ ®îc coi lµ kh«ng nghiªm träng vµ v× vËy cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
§èi víi c¸c trêng hîp nµy, ph¶i x¸c minh ®îc lµ thiÕt bÞ cã thÓ tù kh«i phôc kh¶ n¨ng lµm viÖc cña nã khi kÕt thóc phÐp thö; ph¶i ghi l¹i kho¶ng thêi gian thiÕt bÞ mÊt kh¶ n¨ng lµm viÖc. C¸c sè liÖu nµy lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ phÐp thö.
Biªn b¶n thö nghiÖm ph¶i bao gåm c¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn phÐp thö vµ kÕt qu¶ phÐp thö.
Chó ý: Cd lµ ®iÖn dung ph©n t¸n nªn kh«ng ®îc vÏ trong h×nh nµy. Nã h×nh thµnh gi÷a m¸y ph¸t tÝn hiÖn thö vµ EUT, GRP vµ mÆt ph¼ng ghÐp. Do ®iÖn dung ®îc ph©n bè trªn toµn m¸y ph¸t, nªn kh«ng thÓ hiÖn trªn m¹ch ®iÖn nµy ®îc.
H×nh 1: S¬ ®å ®¬n gi¶n cña m¸y ph¸t ESD
H×nh 2: VÝ dô vÒ s¬ ®å bè trÝ kiÓm tra m¸y ph¸t ESD
C¸c gi¸ trÞ ®· cho trong b¶ng 2
H×nh 3: D¹ng sãng cña dßng ®iÖn ®Çu ra cña m¸y ph¸t ESD
KÝch thíc tÝnh theo ®¬n vÞ mm
Chó ý: C«ng t¾c phãng ®iÖn (vÝ dô: r¬ le ch©n kh«ng) ph¶i ®îc ®Æt gÇn ®Çu phãng ®iÖn cña ®iÖn cùc phãng (gÇn nhÊt cã thÓ).
H×nh 4: §iÖn cùc phãng cña m¸y ph¸t ESD
KÝch thíc tÝnh theo ®¬n vÞ m
H×nh 5: VÝ dô vÒ cÊu h×nh phÐp thö trong phßng thÝ nghiÖm ®èi víi thiÕt bÞ ®Ó bµn
H×nh 6: VÝ dô vÒ cÊu h×nh phÐp thö trong phßng thÝ nghiÖm
®èi víi thiÕt bÞ ®Æt sµn nhµ
H×nh 7: VÝ dô vÒ cÊu h×nh phÐp thö sau khi l¾p ®Æt
®èi víi thiÕt bÞ ®Æt sµn nhµ
Phô lôc A
(Tham kh¶o)
C¸c th«ng tin gi¶i thÝch bæ sung
A.1 C¸c vÊn ®Ò chung
VÊn ®Ò b¶o vÖ thiÕt bÞ chèng l¹i ¶nh hëng cña hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn ®· trë nªn quan träng ®èi víi Nhµ s¶n xuÊt còng nh §èi tîng sö dông.
ViÖc sö dông réng r·i c¸c thµnh phÇn vi ®iÖn tö ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c c¸c khÝa c¹nh cña vÊn ®Ò vµ t×m kiÕm mét gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao ®é tin cËy cña hÖ thèng/thiÕt bÞ.
VÊn ®Ò tÝch luü ®iÖn tÜnh vµ dÉn ®Õn phãng tÜnh ®iÖn cã quan hÖ chÆt chÏ h¬n ®èi víi c¸c m«i trêng kh«ng ®iÒu khiÓn ®îc vµ sù øng dông réng r·i cña c¸c thiÕt bÞ, hÖ thèng trong mäi lÜnh vùc c«ng nghiÖp.
ThiÕt bÞ cã thÓ ph¶i chÞu ¶nh hëng cña n¨ng lîng ®iÖn tõ khi xuÊt hiÖn phãng tÜnh ®iÖn tõ c¬ thÓ con ngêi tíi c¸c ®èi tîng kÒ bªn. Ngoµi ra, phãng tÜnh ®iÖn cã thÓ xuÊt hiÖn gi÷a c¸c vËt thÓ kim lo¹i (vÝ dô nh bµn, ghÕ kim lo¹i) gÇn thiÕt bÞ. Tuy nhiªn, dùa trªn kinh nghiÖm ®· cã cho ®Õn nay, th× c¸c phÐp thö trong tiªu chuÈn nµy cã thÓ ®· ®ñ ®Ó m« pháng c¸c ¶nh hëng cña c¸c hiÖn tîng sau. VÊn ®Ò nµy sÏ ®îc kh¶o s¸t, nghiªn cøu vµ cã thÓ dÉn ®Õn söa ®æi bæ sung tiªu chuÈn nµy.
C¸c ¶nh hëng cña phãng tÜnh ®iÖn tõ ngêi khai th¸c cã thÓ lµ mét sai háng ®¬n gi¶n cña thiÕt bÞ hoÆc h háng c¸c thµnh phÇn ®iÖn tö. C¸c ¶nh hëng næi tréi nµy cã thÓ qui vÒ c¸c tham sè cña dßng phãng (thêi gian t¨ng, kho¶ng
thêi gian...).
Sù hiÓu biÕt vÒ vÊn ®Ò nµy vµ sù cÇn thiÕt ph¶i cã mét c«ng cô ®Ó ng¨n ngõa c¸c ¶nh hëng kh«ng mong muèn do hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn vµo thiÕt bÞ ®· khëi ®Çu sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thñ tôc thùc hiÖn phÐp thö ®îc ®Ò cËp trong tiªu chuÈn nµy.
A.2 ¶nh hëng cña c¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng ®Õn c¸c møc n¹p
Sù kÕt hîp cña v¶i sîi nh©n t¹o vµ kh«ng khÝ kh« r¸o ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t sinh hiÖn tîng phãng tÜnh ®iÖn. Cã rÊt nhiÒu sù kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh n¹p ®iÖn tÝch. Mét trêng hîp phæ biÕn lµ ngêi vËn hµnh khai th¸c ®i bé trªn mét tÊm th¶m, mçi bíc ch©n cña hä sÏ lµm t¨ng thªm hay bít ®i sè ®iÖn tö tõ c¬ thÓ víi tÊm th¶m. Sù chµ s¸t gi÷a quÇn ¸o cña ngêi vËn hµnh khai th¸c víi ghÕ cña hä còng t¹o ra sù trao ®æi tÝch ®iÖn. C¬ thÓ cña ngêi khai th¸c cã thÓ ®îc n¹p ®iÖn trùc tiÕp hoÆc do c¶m øng tÜnh ®iÖn; trong trêng hîp sau, th¶m dÉn sÏ kh«ng cã t¸c dông b¶o vÖ trõ khi ngêi vËn hµnh khai th¸c ®îc nèi ®Êt víi nã.
BiÓu ®å h×nh A.1 m« t¶ c¸c gi¸ trÞ ®iÖn ¸p mµ c¸c lo¹i th¶m kh¸c nhau cã thÓ ®îc n¹p phô thuéc vµo ®é Èm t¬ng ®èi cña khÝ quyÓn.
ThiÕt bÞ cã thÓ trùc tiÕp ph¶i chÞu ¶nh hëng cña sù phãng tÜnh ®iÖn víi ®iÖn ¸p vµi kV phô thuéc vµo lo¹i sîi v¶i tæng hîp vµ ®é Èm t¬ng ®èi cña m«i trêng.
A.3 Quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i m«i trêng víi phãng ®iÖn tiÕp xóc vµ phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ
Lµ mét con sè cã thÓ ®o ®îc, c¸c møc ®iÖn ¸p tÜnh ®iÖn cã thÓ cã trong m«i trêng cña ®èi tîng sö dông ®îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu vÒ miÔn nhiÔm. Tuy nhiªn, nh ®· ®îc chøng minh, sù truyÒn n¨ng lîng lµ mét hµm cña dßng phãng h¬n lµ mét hµm cña møc ®iÖn ¸p tÜnh ®iÖn tríc khi phãng ®iÖn. H¬n n÷a, nã cho thÊy r»ng dßng phãng ®Æc trng kÐm tû lÖ h¬n ®èi víi ®iÖn ¸p tríc khi phãng ®iÖn trong d¶i ®iÖn ¸p cao h¬n.
Nguyªn nh©n g©y ra mèi quan hÖ kh«ng tû lÖ gi÷a ®iÖn ¸p tríc khi phãng ®iÖn vµ dßng phãng lµ:
-
Sù phãng ®iÖn cña ®iÖn ¸p n¹p cao xuÊt hiÖn qua mét ®êng cung löa dµi, nã lµm t¨ng thêi gian t¨ng cña xung, v× thÕ nã gi÷ l¹i c¸c thµnh phÇn phæ cao h¬n cña dßng phãng kÐm tû lÖ h¬n ®èi víi ®iÖn ¸p tríc khi phãng ®iÖn.
-
NÕu gi¶ thiÕt sè lîng n¹p ®iÖn tÝch lµ h»ng sè ®èi víi mét hiÖn tîng ph¸t sinh n¹p ®iÖn tÝch nµo ®ã, th× hÇu nh møc ®iÖn ¸p n¹p cao sÏ xuÊt hiÖn trªn mét ®iÖn dung nhá. Ngîc l¹i, ®iÖn ¸p n¹p cao trªn mét ®iÖn dung lín sÏ cÇn mét sè lîng hiÖn tîng ph¸t sinh n¹p liªn tiÕp, mµ ®iÒu ®ã Ýt khi x¶y ra. §iÒu nµy cã nghÜa lµ n¨ng lîng n¹p cã thÓ lµ h»ng sè gi÷a c¸c møc n¹p cao h¬n cã thÓ cã trong m«i trêng cña ®èi tîng sö dông.
Tãm l¹i, c¸c yªu cÇu vÒ miÔn nhiÔm ®èi víi mét m«i trêng nµo ®ã cÇn ®îc x¸c ®Þnh vÒ khÝa c¹nh biªn ®é dßng phãng.
Khi ®· c«ng nhËn kh¸i niÖm nµy, th× viÖc thiÕt kÕ thiÕt bÞ thö sÏ dÔ dµng h¬n. Cã thÓ ¸p dông mét c¸ch hµi hoµ c¸c yÕu tè kh¸c nhau trong viÖc lùa chän ®iÖn ¸p n¹p vµ trë kh¸ng phãng ®iÖn ®Ó cã ®îc biªn ®é dßng phãng mong muèn.
A.4 Lùa chän c¸c møc thö
Nªn lùa chän c¸c møc thö phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn l¾p ®Æt thùc tÕ; híng dÉn lùa chän cho trong b¶ng A.1.
B¶ng A.1: Híng dÉn lùa chän c¸c møc thö
CÊp
|
§é Èm t¬ng
®èi, (%)
|
ChÊt liÖu chèng
tÜnh ®iÖn
|
ChÊt liÖu
tæng hîp
|
§iÖn ¸p tèi ®a, (kV)
|
1
2
3
4
|
35
10
50
10
|
X
X
|
X
X
|
2
4
8
15
|
C¸c møc thö liªn quan ®Õn cÊp m«i trêng vµ l¾p ®Æt ®îc ®Ò cËp trong môc 5 cña tiªu chuÈn nµy.
§èi víi mét sè chÊt liÖu (vÝ dô nh gç, bª t«ng, gèm), ®iÖn ¸p thö kh«ng lín h¬n møc 2.
Chó ý: - HiÓu ®îc c¸c tham sè tíi h¹n cña ¶nh hëng ESD lµ rÊt quan träng khi lùa chän mét møc thö thÝch hîp ®èi víi mét m«i trêng cô thÓ nµo ®ã.
- Tham sè tíi h¹n nhÊt cã thÓ lµ tèc ®é thay ®æi dßng phãng, nã cã thÓ ®¹t ®îc nh ý muèn th«ng qua viÖc tæ hîp c¸c th«ng sè nh ®iÖn ¸p n¹p, dßng phãng ®Ønh vµ thêi gian t¨ng.
- VÝ dô, trong tiªu chuÈn nµy, møc thö cÊp 4 lµ 8 kV/30 A víi ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn tiÕp xóc ®ñ ®Ó tho¶ m·n cêng ®é ESD cÇn thiÕt ®èi víi m«i trêng chÊt liÖu tæng hîp lµ 15 kV.
- Tuy nhiªn møc ®iÖn ¸p cao h¬n 15 kV cã thÓ xuÊt hiÖn trong m«i trêng rÊt kh« r¸o.
- Trong trêng hîp tiÕn hµnh thö nghiÖm EUT cã c¸c mÆt c¸ch ®iÖn, cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ víi møc ®iÖn ¸p lªn tíi 15 kV.
A.5 Lùa chän c¸c ®iÓm thö
Cã thÓ lùa chän ¸p dông c¸c vÞ trÝ sau:
-
C¸c ®iÓm trªn c¸c bé phËn kim lo¹i, c¸c ®iÓm nµy c¸ch ®iÖn so víi ®Êt;
-
BÊt kú ®iÓm nµo trong khu vùc ®iÒu khiÓn hoÆc bµn phÝm vµ bÊt kú ®iÓm nµo kh¸c thuéc giao tiÕp ngêi-m¸y nh c«ng t¾c, cÇn ®iÒu khiÓn, nót bÊm vµ c¸c khu vùc kh¸c mµ ngêi khai th¸c sö dông cã thÓ tiÕp
cËn ®îc;
-
Bé phËn chØ thÞ. ®Ìn LED, r·nh c¾m card, líi s¾t, ®Çu c¾m...
A.6 C¬ së kü thuËt ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p phãng ®iÖn tiÕp xóc
Th«ng thêng, kh¶ n¨ng t¸i t¹o l¹i phÐp thö tríc (phãng ®iÖn qua kh«ng khÝ) bÞ ¶nh hëng do tèc ®é tiÕp cËn tíi EUT cña ®Çu phãng, ®é Èm, cÊu tróc cña thiÕt bÞ thö, ®iÒu nµy dÉn ®Õn sù thay ®æi thêi gian t¨ng cña xung vµ biªn ®é dßng phãng.
Trong c¸c thiÕt kÕ tríc, hiÖn tîng ESD ®· ®îc m« pháng b»ng sù phãng ®iÖn, th«ng qua ®Çu phãng, cña mét ®iÖn dung ®· ®îc n¹p ®iÖn vµo EUT, nã t¹o ra mét ®o¹n tia löa ®iÖn phãng tíi mÆt ph¼ng cña EUT.
Tia löa ®iÖn nµy lµ mét hiÖn tîng vËt lý hÕt søc phøc t¹p. Thùc nghiÖm ®· cho thÊy r»ng, khi kho¶ng c¸ch tia löa ®iÖn thay ®æi (t¬ng øng tèc ®é tiÕp cËn EUT cña ®Çu phãng) th× thêi gian t¨ng cña dßng phãng cã thÓ thay ®æi tõ nhá h¬n 1 ns ®Õn lín h¬n 20 ns.
MÆc dï gi÷ tèc ®é tiÕp cËn cña ®Çu phãng tíi EUT kh«ng ®æi còng kh«ng lµm cho thêi gian t¨ng dßng phãng kh«ng ®æi. Víi mét sè ph¬ng ph¸p kÕt hîp tèc ®é vµ ®iÖn ¸p, th× thêi gian t¨ng dßng phãng vÉn dao ®éng víi mét hÖ sè lªn ®Õn 30.
Mét ph¬ng ph¸p ®Ó æn ®Þnh thêi gian t¨ng cña dßng phãng ®îc ®Ò xuÊt lµ sö dông mét kho¶ng c¸ch tia löa ®iÖn cè ®Þnh (vÒ mÆt c¬ häc). Víi ph¬ng ph¸p nµy, mÆc dï thêi gian t¨ng dßng phãng æn ®Þnh nhng còng kh«ng ®îc khuyÕn nghÞ ¸p dông do thêi gian t¨ng cña nã chËm h¬n rÊt nhiÒu so víi thêi gian t¨ng dßng phãng cña c¸c hiÖn t¬ng tù nhiªn ®îc m« pháng.
Ph¬ng ph¸p nµy kh«ng m« pháng ®îc mét c¸ch tho¶ ®¸ng c¸c thµnh phÇn tÇn sè cao cña c¸c hiÖn tîng ESD trong thùc tÕ. Mét kh¶ n¨ng kh¸c lµ sö dông c¸c thiÕt bÞ kÝch ho¹t kh¸c nhau (vÝ dô èng phãng ®iÖn khÝ, thyratron) thay cho tia löa ®iÖn hë, nhng c¸c lo¹i thiÕt bÞ nµy vÉn t¹o ra thêi gian t¨ng dßng phãng chËm h¬n nhiÒu so víi c¸c hiÖn tîng ESD thùc tÕ.
ChØ duy nhÊt mét thiÕt bÞ kÝch ho¹t ®îc biÕt cho ®Õn nay lµ r¬le, nã cã thÓ t¹o ra dßng phãng cã tèc ®é t¨ng nhanh vµ cã thÓ lÆp l¹i. R¬le nµy ph¶i cã ®iÖn ¸p ®ñ lín vµ cã mét tiÕp ®iÓm ®¬n (®Ó tr¸nh hiÖn tîng phãng ®iÖn kÐp trong phÇn t¨ng cña dßng phãng). §èi víi ®iÖn ¸p cao, c¸c r¬le ch©n kh«ng ®· chøng minh ®îc tÝnh kh¶ dông cña nã. Thùc tÕ ®· cho thÊy r»ng b»ng c¸ch sö dông r¬le nh mét thiÕt bÞ kÝch ho¹t, th× kh«ng chØ sên xung phãng ®o ®îc, trong phÇn t¨ng cña nã, cã kh¶ n¨ng lÆp l¹i h¬n mµ c¸c kÕt qu¶ thö nghiÖm còng t¨ng kh¶ n¨ng t¸i t¹o l¹i.
Nh vËy, bé t¹o xung sö dông r¬le lµ mét thiÕt bÞ cã kh¶ n¨ng t¹o ra mét xung dßng nh qui ®Þnh (biªn ®é vµ thêi gian t¨ng).
Mèi liªn quan gi÷a xung dßng nµy víi ®iÖn ¸p ESD ®îc tr×nh bµy trong
môc A.3.
A.7 Lùa chän c¸c thµnh phÇn cho m¸y ph¸t ESD
Ph¶i sö dông mét ®iÖn dung tÝch tr÷ n¨ng lîng ®Ó thay thÕ t¬ng øng ®iÖn dung cña c¬ thÓ con ngêi. Víi môc ®Ých ®ã, gi¸ trÞ danh ®Þnh 150 pF ®· ®îc
x¸c ®Þnh.
§iÖn trë 330 ®îc dïng ®Ó thay thÕ ®iÖn trë nguån cña c¬ thÓ con ngêi khi cÇm mét vËt kim lo¹i nh ch×a kho¸ hay mét dông cô nµo ®ã. Trêng hîp phãng ®iÖn kim lo¹i nµy ®· ®îc chøng minh lµ ®ñ m¹nh ®Ó thay thÕ tÊt c¶ c¸c hiÖn tîng phãng ®iÖn cña c¬ thÓ con ngêi.
H×nh A.1: C¸c gi¸ trÞ ®iÖn ¸p tÜnh ®iÖn lín nhÊt mµ ngêi khai th¸c sö dông cã thÓ ®îc n¹p trong khi tiÕp xóc víi c¸c vËt liÖu ®îc ®Ò cËp trong môc A.2.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |