Aedes aegypti

ĐÁNH GIÁ SỰ NHẠY KHÁNG & THỬ HIỆU LỰC SINH HỌC CỦA AEDES AEGYPTI TẠI MỘT SỐ TỈNH KHU VỰC NAM BỘ - LÂM ĐỒNG

- Muỗi thử là Aedes aegypti F1 phát triển lên từ bọ gậy thu thập được ở thực địa nghiên cứu.

- Giấy thử tẩm hóa chất: Malathion 5%, Deltamethrin 0,05%, Permethrin 0,75%.

- Quy trình kỹ thuật, biện pháp đánh giá theo quy định của tổ chức y tế thế giới ( WHO)

- Kết quả :

+ Với giấy tẩm hóa chất Malathion 5% ( Bảng 1)

TT	Địa điểm	Muỗi thử nghiệm F1	Loại hóa chất	Kết quả
1	Huyện Côn Đảo Tỉnh “ BR- VT”	Aedes aegypti	Malathion 5%	100%
2	Huyện Mỏ Cày Nam Tỉnh “Bến Tre”	Aedes aegypti	Malathion 5%	100%
3	Huyện Cái nước Tỉnh “Cà Mau”	Aedes aegypti	Malathion 5%	100%

Nhiệt độ thích hợp cho thử nghiệm từ 27⁰C ± 2, H% =70 ± 2

+ Với giấy tẩm hóa chất Deltamethrin 0,05% ( Bảng 2)

TT	Địa điểm	Muỗi TN F1	Loại hóa chất	Kết quả
1	TX Đồng Xoài Tỉnh “Bình Phước”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	83%
2	Huyện Lộc Ninh Tỉnh “Bình Phước”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	72%
3	Huyện Tân Châu Tỉnh “Tây Ninh”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	88%
4	Quận 8 TP. “Hồ Chí Minh”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	18,4%
5	Huyện Mỏ Cày Nam Tỉnh “Bến Tre”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	80%
6	Huyện Bình Chánh TP. “Hồ Chí Minh’’	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	95%
7	X.Long Sơn TP. VT Tỉnh “BR-VT”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	75%
8	Huyện Nhà Bè TP. “Hồ Chí Minh”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	81%
9	Quận 4 TP “Hồ Chí Minh”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	95%
10	Huyện Thoại Sơn Tỉnh “An Giang”	Aedes aegypti	Deltamethrin 0,05%	79,6%

Nhiệt độ thích hợp cho thử nghiệm từ 27⁰C ± 2, H%= 70 ± 2

+ Với giấy tẩm hóa chất Permethrin 0,75% ( Bảng 3)

TT	Địa điểm	Muỗi TN FI	Loại hóa chất	Kết quả
1	Huyện Bình Chánh TP. “Hồ Chí Minh’’	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	88%
2	Huyện Lộc Ninh Tỉnh “Bình Phước	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	79%
3	Huyện Tân Châu Tỉnh “Tây Ninh”	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	77%
4	X.Long Sơn TP. VT Tỉnh “BR-VT”	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	54%
5	Huyện Nhà Bè TP. “Hồ Chí Minh”	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	81%
6	Quận 4 TP “Hồ Chí Minh”	Aedes aegypti	Permethrin 0,75%	90%

Nhiệt độ thích hợp cho thử nghiệm từ 27⁰C ± 2,H% = 70% ± 2

1.2. Kết quả thử sinh hoc:

- Muỗi thử là Aedes aegypti F1 phát triển lên từ bọ gậy thu thập được ở thực địa

- Hóa chất thử: Deltamethrin 3EW, Permethrin 50EC, Delta UK 2,5EW

- Qui trình kỹ thuật, biện pháp đánh giá hiệu lực của hóa chất được đánh giá theo quyết định số 4730/ QĐ –BYT

- Kết quả:

TT	Địa điểm	Muỗi TN F1	Loại hóa chất	Kết quả
1	Huyện Thoại Sơn Tỉnh “An Giang”	Aedes aegypti	Delta UK 2,5EW	48,9%
2	X. Phong Phú H. Bình Chánh TP “ HCM”	Aedes aegypti	Deltamethrin 3EW	94,6%
3	Phường 5 TP Vũng Tàu Tỉnh Bà Rịa –Vũng Tàu	Aedes aegypti	Permethrin 50EC	98,67%

II. Nhận xét & bàn luận:

1.Đối với thử nhạy cảm:

- Muỗi Ae.aegypti đã tăng sức chịu đựng và kháng với giấy thử tẩm hóa chất Permethrin 0,75% & Deltamethrin 0,05% như: TX Đồng Xoài, huyện Lộc Ninh tỉnh Bình Phước, huyện Tân Châu tỉnh Tây Ninh, huyện Thoại Sơn tỉnh An Giang, huyện Mỏ Cày Nam tỉnh Bến Tre, xã Long Sơn TP Vũng Tàu tinh BR-VT, huyện Bình Chánh, huyện Nhà Bè, quận 8, quận 4 TP. Hồ Chí Minh

- Tuy nhiên muỗi Ae.aegypti mức tăng sức chịu đựng và kháng hóa chất giữa các hóa chất có khác nhau, như nhóm pyrethroid thì Ae.aegypti kháng mạnh hơn trong khi Malathion một số tỉnh còn nhạy cảm như: Huyện Côn Đảo tỉnh BR-VT, huyện Cái Nước tỉnh Cà Mau, huyện Mỏ Cày Nam tỉnh Bến Tre.

2. Đối với thử sinh học :

- Thử nghiệm ở thực địa hẹp để đánh giá hiệu lực và xác định nồng độ tối ưu của hóa chất phun ULV cho kết quả: Permethrin 50EC & Deltamethrin 3EW vẫn còn đáp ứng diệt muỗi Ae.aegypti tốt ở TP.Vũng Tàu tỉnh BR-VT và Huyện Bình Chánh TP. Hồ Chí Minh. Vớí hóa chất Delta UK 2,5EW hiệu quả diệt muỗi Ae.aegypti kém ở huyện Thoại Sơn tỉnh An Giang.

- Song cần thực hiện nhiều thử nghiệm sinh học tại thực địa mới đưa ra kết luận chính xác hơn.

III. Kết luận và đề nghị :

- Việc sử dụng một hóa chất thường xuyên dẫn đến sự tăng sức chịu đựng và kháng đối với Ae.aegypti.

- Cần có chiến lược sử dụng hóa chất phù hợp, lâu dài.trong công tác phòng chống véc tơ SXH

- Cần có những nghiên cứu thử nghiệm với hóa chất mới trong phòng chống véc tơ SXH.