Xăng Tổng quan về xăng

1. 
   Tổng quan về nhiên liệu phản lực
   

Ngoài việc cung cấp nguồn năng lượng, nhiên liệu còn được sử dụng làm chất lỏng thủy lực trong hệ thống kiểm soát động cơ và chất làm mát cho một số bộ phận của hệ thống nhiên liệu.

Nhiên liệu dùng trong động cơ phản lực được chế tạo từ phân đoạn kerosense hoặc từ hỗn hợp giữa phân đoạn kerosense với phân đoạn xăng.

Nhiên liệu phản lực đòi hỏi phải đáp ứng được tính dễ cháy ở bất kỳ điều kiện áp suất và nhiệt độ nào, cháy điều hòa, không bị tắt trong dòng không khí có tốc độ xoáy lớn. Do đó, trong thành phần của nhiên liệu phản lực cần phải có nhiều parafin mạch thẳng.

Ngoài ra, để đảm bảo có nhiệt trị cao, nhiên liệu không được chứa nhiều thành phần aromatic mà chủ yếu là parafin và naphthen. Nhưng để an toàn cho máy bay hoạt động ở trên cao, nhiệt độ môi trường thấp cần hạn chế thành phần parafin (dễ bị kết tinh gây tắc nghẽn, gián đoạn) và tăng cường thành phần naphthen nhiều vòng. Mặt khác, đảm bảo nhiên liệu phải có điểm đông đặc từ -40^oC và không có lẫn nước. Do máy bay hoạt động ở trên cao dẫn đến áp suất khí quyển giảm mạnh, nên để tránh tạo nút hơi do sự bốc hơi quá nhanh trong ống dẫn, nhiên liệu phải có áp suất hơi nằm giữa 140 – 219g/cm².

Đảm bảo nhiên liệu phải cháy hoàn toàn, tránh tạo coke bám trong buồng đốt gây ảnh hưởng đến tính năng hoạt động của động cơ. Hạn chế sự có mặt của các hydrocacbon aromatic vì dễ tạo coke, do đó trong thành phần nhiên liệu động cơ phản lực phải hạn chế hàm lượng hydrocacbon aromatic ở mức dưới 20%. Khả năng tạo cặn và tạo coke của các hydrocacbon sắp xếp theo chiều giảm dần như sau:

Aromatic > mono-olefin > iso-parafin, naphten > n-parafin

Để đánh giá khả năng tạo cặn tạo coke của nhiên liệu thường dùng chỉ tiêu chiều cao ngọn lửa không khói. Chiều cao ngọn lửa không khói càng cao chứng tỏ nhiên liệu cháy càng hoàn toàn. Chiều cao càng thấp, khả năng tạo oke càng lớn. Các n – parafin có chiều cao ngọn lửa không khói cao nhất, tiếp theo là iso – parafin, naphtha và cuối cùng là aromat. Đối với nhiên liệu phản lực, yêu cầu tối thiểu của chiều cao ngọn lửa không khói phải đạt từ 20 – 25 mm. Do đó, kerosen, parafin và naphthene là các cấu tử thích hợp nhất cho quá trình cháy trong động cơ phản lực, hàm lượng khoảng từ 30 – 60% đối với parafin, từ 20 – 45% đối với naphthene.

Những thành phần không phải hydrocacbon có trong nhiên liệu đều ảnh hưởng đến tính chất sử dụng của nhiên liệu. Các hợp chất của lưu huỳnh khi cháy tạo ra SO₂ và SO₃ gây ăn mòn ở nhiệt độ thấp. Các hợp chất cacbon còn gây nên cặn cacbon bên trong buồng đốt. Các hợp chất oxy bao gồm axit naphthenic, phenol đều làm tăng khả năng ăn mòn của các thùng chứa, ống dẫn nhiên liệu và các sản phẩm tạo ra do ăn mòn (các muối kim loại của axit naphthenic) lại góp phần tạo cặn tạo coke khi cháy bám vào buồng đốt. Các chất chứa nitơ làm cho nhiên liệu kém ổn định, biến màu. Kim loại nặng, nhất là vanadi, nikel nằm trong sản phẩm cháy ở nhiệt độ cao, khi đập vào tuabin chính sẽ gây ra ăn mòn và phá hỏng các chi tiết của tuabin, vì vậy hàm lượng kim loại và tro trong nhiên liệu phải rất nhỏ, khoảng vài phần triệu.

Ngoài thành phần hydrocacbon, trong nhiên liệu phản lực còn có chứa một số phụ gia như phụ giá chống oxy hoá, chống ăn mòn, chống đóng băng, chống tĩnh điện, chống vi khuẩn và khử các hoạt tính của kim loại. Phụ gia của nhiên liệu phản lực là một vấn đề rất quan trọng, được quy định trong tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6426 :1998.

2. 
   
   
   tải về 1.33 Mb.
   
   Chia sẻ với bạn bè của bạn: