Đánh giá tác động trong giai đoạn chuẩn bị dự án

4.1.3. Đánh giá tác động trong giai đoạn chuẩn bị dự án

Trong tháng 5 và tháng 6/2015, nhóm Tư vấn tái định cư của đơn vị tư vấn đã tiến hành cuộc điều tra kinh tế - xã hội và khảo sát đất đai/ tài sản bị ảnh hưởng bởi dự ántại các xã: Hòa Nhơn và Hòa Sơn, huyện Hòa Vang, Tp. Đà Nẵng. Liên quan đến tác động thu hồi đất của các hộ dân bị ảnh hưởng phân bổ theo khu vực dự án, tổng cộng có 664 hộ dân và 02 tổ chức (UBND phường/xã) bị ảnh hưởng, trong đó số liệu cụ thể về từng loại đất theo khu vực được thể hiện trong Bảng dưới đây:

Một cuộc điều tra, bao gồm kiểm kê chi tiết tài sản bị ảnh hưởng đã được triển khai cho các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dự án nhằm xác định tổn thất đất đai và tài sản cố định như: công trình, cây cối, sinh kế và tiếp cận nguồn lực cộng đồng do công tác thu hồi đất để thực hiện dự án. Dự án dự kiến sẽ thu hồi đất/ tài sản do xây dựng tuyến đường ĐH2 Hòa Nhơn đi Hòa Sơn (xã Hòa Nhơn và Hòa Sơn, huyện Hòa Vang). Mức độ ảnh hưởng đối với đất cụ thể trong bảng sau:

Bảng 4-4: Tổng hợp ảnh hưởngđất bởi dự án

Trong giai đoạn thiết kế dự án đã lựa chọn những giải pháp thiết kế tối ưu để tránh và giảm thiểu việc thu hồi đất đối với các hộ gia đình. Những hộ dân có công trình bị ảnh hưởng sẽ được bồi thường đầy đủ theo các quy định hiện hành của Nhà nước và Tp. Đà Nẵng.

Liên quan đến hạng mục công trình đề xuất, dự kiến có 666 hộ thuộc 02 xã là Hòa Nhơn và Hòa Sơn (trong đó có 664 hộ dân và 02 tổ chức là UBND xã Hòa Nhơn và UBND xã Hòa Sơn) có đất đai và tài sản cố định bị ảnh hưởng bởi dự án. Mức độ ảnh hưởng đối với đất ở được thể hiện trong bảng sau:

Bảng 4-5: Bảng tổng hợp ảnh hưởng đất ở

Kết quả bảng trên cho thấy, tổng số có 411 hộ dân bị ảnh hưởng đất ở, với tổng diện tích ảnh hưởng là 50.977m², trong đó có 302 hộ ảnh hưởng một phần và có 109 hộ dân khác phải di dời do xây dựng tuyến đường ĐH2 Hòa Nhơn đi Hòa Sơn.

Qua kết quả khảo sát, nhà ở trong khu vực dự án hầu hết là các nhà cấp 4 và nhà tạm, bán kiên cố, do khu vực đã được thông báo quy hoạch từ lâu. Mức độ ảnh hưởng về nhà ở cụ thể như sau:

Bảng 4-6: Tổng hợpảnh hưởng nhà ở do dự án

Tổng hợp số liệu các công trình/kiến trúc bị ảnh hưởng bởi dự án trong bảng sau:

Bảng 4-7: Tổng hợp khối lượng ảnh hưởng công trình/ vật kiến trúc

TT	Công trình	Xã dự án	Khối lượng vật kiến trúc bị ảnh hưởng
			Bếp (m2)	Vệ sinh (m2)	Tường (md)	Sân (m2)	Trụ Cổng (cái)	Bể nước (m3)	Mộ (cái)
1	Tuyến đường ĐH2 Hòa Nhơn đi Hòa Sơn	Hòa Nhơn Hòa Sơn	420	180	3.720	4.470	109	22	53

(Nguồn: Báo cáo Tái định cư của dự án)

d) Ảnh hưởng cây cối, hoa mầu:

Trong quá trình giải phóng mặt bằng sẽ thực hiện việc phát quang, chặt bỏ những cây cối, hoa màu ở 2 bên đường để phục vụ thi công, mở rộng đường ĐH2. Theo khảo sát, trong Dự án không nhiều trường hợp ảnh hưởng đến cây cối hoa màu và đất nông nghiệp do phạm vi dự án chủ yếu nằm trên địa bàn dọc tuyến đường có các khu dân cư. Chỉ có một số cây cối bị ảnh hưởng là cây ăn quả và cây lấy gỗ, tuy nhiên khối lượng ảnh hưởng không đáng kể.

Theo kết quả kiểm kê, có 594 cây ăn quả; 906 cây bóng mát; 152 cây cảnh và khoảng 32.827m² hoa màu (lúa) bị ảnh hưởng bởi dự án. Dưới đây là bảng tổng hợp khối lượng cây cối và hoa màu:

Bảng 4-8: Tổng hợp khối lượng ảnh hưởng cây cối và hoa màu

e) Ảnh hưởng về thu nhập và kinh doanh:

Qua khảo sát điều tra tại các khu vực dự án, dự kiến có khoảng 15 hộ dân thuộc diện kinh doanh của xã Hòa Nhơn và Hòa Sơn sẽ bị ảnh hưởng bởi dự án trong khu vực này (một số hộ có nhà mặt đường kinh doanh tại nhà, tập trung ở khu vực chợ tại xã Hòa Nhơn, điểm giao cắt với ĐT602 tại xã Hòa Sơn).

f) Ảnh hưởng đến các mồ mả và các công trình văn hóa khác:

Đối với tuyến đường ĐH2 Hòa Nhơn - Hòa Sơn, dự án có ảnh hưởng đến một số ngôi mộ nằm rải rác tại khu vực nghĩa địa, ước tính khoảng 53 ngôi mộ trong khu vực dự án cần phải di dời để xây dựng hạng mục này. Nhóm tư vấn đã tiến hành các buổi tham vấn với chủ ngôi mộ và chính quyền địa phương. Kết quả tham vấn cho thấy họ ủng hộ dự án và sẵn sang di dời mộ với những hỗ trợ phù hợp.

Mặc dù đã có những biện pháp giảm thiểu tác động tái định cư nhưng trong quá trình xây dựng, dự án sẽ gây ra một số ảnh hưởng tạm thời hoặc tạm thời hạn chế đi lại đến các cửa hàng, nhà ở và các công trình khác dọc hai bên đường. Cũng có những ảnh hưởng nhỏ đến tường rào, hàng rào và những tài sản cố định khác trong giai đoạn thi công. Những ảnh hưởng này sẽ được xác định và bồi thường/ hỗ trợ theo kế hoạch tái định cư đang được chuẩn bị và sẽđược phê duyệt.

Các công trình của dự án dự kiến sẽ gây ra một số ảnh hưởng đến các công trình công cộng như cột điện, công trình ngầm của các đơn vị liên quan. Căn cứ theo chính sách tái định cư của dự án, tất cả những công trình công cộng bị ảnh hưởng sẽ được xây dựng lại hoặc sửa chữa và khôi phục lại.
2) Tác động do rà phá bom mìn

Bom mìn và vật nổ còn sót lại sau chiến tranh sẽ cần phải được rà phá cẩn thận để phục vụ cho công tác giải phóng mặt bằng xây dựng tuyến đường và đảm bảo an toàn cho công trình. Khu vực rà phá bom mìn là toàn bộ phạm vi cải tảo, nâng cấp tuyến đường nằm trên địa bàn của 2 xã Hòa Nhơn và Hòa Sơn. Công tác này sẽ được thực hiện bởi các đơn vị chuyên ngành rà phá bom mìn của quân đội. Trong quá trình rà và phá bom mìn thường sẽ gây nguy hiểm cho con người và gia súc nếu tiếp cận khu vực thực hiện. Do đó, chủ dự án và đơn vị chuyên trách rà phá bom mìn sẽ phải sử dụng hàng rào bảo vệ và biển cảnh báo nhằm hạn chế rủi ro nguy hiểm có thể xảy ra đối với người dân và gia súc.

Như đã trình bày ở phần trên, nhà ở của các hộ dân trong khu vực dự án hầu hết là các nhà cấp 4 và nhà tạm, bán kiên cố; số lượng cây cối hoa màu bị ảnh hưởng cũng không lớn. Do đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được đánh giá là khá thuận lợi khi triển khai dự án.

Khi thu hồi đất sẽ ảnh hưởng tới đời sống và thu nhập của người dân bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, các hộ dân này sẽ được bồi thường và hỗ trợ thỏa đáng theo chính sách hiện hành của Nhà nước và WB.Tổng kinh phí dự kiến để thực hiện Kế hoạch tái định cư của tuyến đường ĐH2 (Hòa Nhơn đi Hòa Sơn) thuộc Dự án Phát triển bền vững thành phố Đà Nẵng (SCDP Đà Nẵng) là 88.090.000.000 VNĐ (Tám mươi tám tỷ, không trăm chín mươi triệu đồng), tương đương 4,097 triệu USD. Kinh phí này đã bao gồm chi phí bồi thường hỗ trợ đất, tài sản và các công trình kiến trúc bị ảnh hưởng bởi dự án, hỗ trợ ổn định cuộc sống, giám sát, đánh giá, quản lý hành chính (kèm chi phí giải quyết khiếu nại) và dự phòng phí. Kinh phí để thực hiện được lấy từ nguồn vốn đối ứng của thành phố Đà Nẵng cho Dự án.

Tuy ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, nhà cửa, mồ mả của người dân trong khu vực dự án, nhưng Dự án sẽ làm thay đổi bộ mặt của địa phương, cơ sở hạ tầng, các dịch vụ phát triển, đồng nghĩa với việc tăng thêm nguồn thu nhập của gia đình từ buôn bán, dịch vụ… sẽ giúp mức sống ở khu vực dần tăng cao hơn…

Mặt khác, trong quá trình giải phóng mặt bằng sẽ thực hiện việc di dời một số mồ mả của người dân bị ảnh hưởng (53 ngôi mộ) theo đúng các nghi thức tâm linh của địa phương. Đối với các công trình nhạy cảm việc giải phóng mặt bằng chỉ ảnh hưởng đến 1 phần tường rào của nhà thờ Phú Thượng, các công trình nhạy cảm khác cách khá xa tuyến đường nên không bị ảnh hưởng. Đơn vị Tư vấn cùng đại diện chủ dự án đã tiến hành tham vấn Nhà thờ, và nhận được sự ủng hộ của Nhà thờ Phú Thượng đối với dự án.

Ngoài ra, việc giải phóng mặt bằng cũng sẽ thực hiện phát quang, chặt bỏ các cây cối, hoa màu nằm trong phạm vi của dự án. Để hạn chế ảnh hưởng từ hoạt động này thì chủ đầu tư và đơn vị thi công nên cho phép người dân bị ảnh hưởng được tái sử dụng những loại cây lấy gỗ và tận thu những phần còn lại (cành, lá…) để làm củi.

Đánh giá một cách tổng thể, mức độ tác động do GPMB của dự án không lớn, công tác đền bù sẽ được thực hiện nghiêm túc để đền bù thiệt hại cho các hộ dân bị ảnh hưởng.