KHỐI ĐẦU VÀO TELCO BÀN TRỘN ÂM SOUNDCRAFT

3. KHỐI ĐẦU VÀO TELCO BÀN TRỘN ÂM SOUNDCRAFT

3.1. Sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động

• 
  Khối đầu vào telco cho phép đối thoại qua điện thoại trên sóng (on-air) cũng như không lên sóng (off-air) giữa người gọi điện thoại với người dẫn chương trình, khách mời trong phòng thu hoặc đạo diễn, kỹ thuật viên trong phòng máy. Để làm được điều này, khối đầu vào telco phải được kết nối với một bộ Telephone Hybrid bên ngoài. Đó là thiết bị cho phép nối đường dây điện thoại vào bàn trộn âm sao cho người gọi điện thoại tới để tham gia vào chương trình có thể nghe thấy âm thanh của toàn bộ chương trình trình phát thanh trừ bớt đi lời nói của chính mình nhằm tránh hiện tượng dội âm trong ống nghe điện thoại. Bộ Telephone Hybrid có một đầu cắm nối với đường dây điện thoại và một đầu cắm nối tới một điện thoại bàn, cho phép điện thoại bàn vẫn có thể hoạt động bình thường giống như đang nối trực tiếp với đường dây điện thoại. Để có thể chuyển cuộc gọi từ điện thoại bàn sang bàn trộn âm, bộ Telephone Hybrid sử dụng 3 đầu vào/ra để kết nối với khối đầu vào telco, cụ thể như sau: (1) đầu vào REMOTE DIVERT (chuyển cuộc gọi từ xa) để nhận lệnh điều khiển chuyển cuộc gọi từ công tắc DIVERT (số [6] trên hình 5) đưa tới, (2) đầu ra đưa tín hiệu của người gọi điện thoại tới đầu vào LINE (số [1] trên hình 5) và (3) đầu vào nhận tín hiệu từ đầu ra CLEAN FEED OUTPUT (số [2] trên hình 5) đưa trở lại bộ Telephone Hybrid.
  
• 
  Khi có người gọi điện thoại tới để tham gia chương trình phát thanh trực tiếp, sau khi trao đổi trước qua điện thoại bàn, nếu đồng ý cho phép người gọi điện thoại tham gia vào chương trình thì ấn công tắc DIVERT (số [6] trên hình 5) để chuyển cuộc gọi điện thoại vào bàn trộn âm.
  
• 
  Tín hiệu của người gọi điện thoại, qua đầu vào LINE (số [1] trên hình 5), được đưa tới mạch khuếch đại tiếp âm để được khuếch đại mạnh lên. Độ khuếch đại của mạch này có thể được chỉnh trước bởi biến trở chỉnh trước LINE (số [4] trên hình 5).
  
• 
  Sau đó tín hiệu được đưa tới mạch lọc thông cao 80Hz HPF. Trên sơ đồ khối (hình 4), thiếu công tắc 80Hz (số [10] trên hình 5) nối tắt ngõ vào và ngõ ra mạch lọc thông cao 80Hz HPF để thường xuyên loại bỏ tác dụng của mạch lọc thông cao 80Hz HPF. Khi ấn công tắc 80Hz này xuống, đường nối tắt nêu trên mới bị nhả ra, tín hiệu đi qua mạch lọc thông cao 80Hz HPF để lọc bỏ tiếng ù lẫn trong tín hiệu, nếu có.
  
• 
  Tín hiệu được tiếp tục cấp cho một mạch khuếch đại điện áp để được khuếch đại mạnh lên. Độ khuếch đại của mạch khuếch đại điện áp này được điều chỉnh bởi biến trở +/-15dB TRIM trên sơ đồ khối (trên hình 4). Đó cũng chính là biến trở GAIN trên mặt máy (số [12] trên hình 5) dùng để chỉnh mức tín hiệu sao cho bằng mức danh định, không quá lớn để có thể gây ra méo tín hiệu cũng như không quá nhỏ để tạp âm lấn át tín hiệu.
  
• 
  Mạch điều chỉnh âm sắc OPT EQ kế tiếp cũng có công tắc EQ (số [9] trên hình 5) nối tắt ngõ vào và ngõ ra để thường xuyên loại bỏ tác dụng của mạch này. Khi ấn công tắc EQ xuống, đường nối tắt nêu trên mới bị nhả ra, tín hiệu đi qua mạch điều chỉnh âm sắc OPT EQ. Mạch điều chỉnh âm sắc có 3 biến trở LF, MF và HF (số [8] trên hình 5) để điều chỉnh biên độ thành phần tần số thấp, tần số trung bình và tần số cao của tín hiệu.
  
• 
  Tín hiệu sau đó được đưa tới chiết áp gạt FADER (số [16] trên hình 5). Đèn LED PEAK (số [13] trên hình 5) bố trí ngay trước chiết áp gạt dùng để báo mức tín hiệu quá lớn.
  
• 
  Chiết áp gạt FADER (số [16] trên hình 5) điều chỉnh mức tín hiệu đưa vào pha trộn với các tín hiệu đầu vào khác. Kết hợp với chiết áp gạt FADER này có một công tắc cảm biến nằm trong máy để nhận biết vị trí thấp nhất của chiết áp gạt FADER, báo về cho mạch vi xử lý (mạch REMOTE LOGIC trên hình 4) biết. Tín hiệu sau chiết áp gạt FADER sẽ được khuếch đại rồi được biến trở PAN (số [12] trên hình 5) chia ra, phân phối vào 2 bus PGM MIX L và PGM MIX R. Hai bus này được dùng để cộng chung các tín hiệu L và R từ các khối đầu vào mono, telco, stereo do đó sẽ tạo ra tín hiệu trộn âm tổng hợp L và R của chương trình phát thanh.
  
• 
  Kết nối “PRE or POST” trên sơ đồ khối (hình 4) chính là kết nối Link 1 trên board mạch. Theo mặc định, kết nối này ở vị trí PRE, tức là vị trí trước chiết áp gạt. Ta cũng có thể dời kết nối này về vị trí POST, tức là vị trí sau chiết áp gạt. Tín hiệu từ kết nối “PRE or POST” được đưa tới chiết áp AUX (số [7] trên hình 3) để điều chỉnh mức trước khi đưa vào bus AUX. Bus AUX được dùng để trích lấy các tín hiệu mono từ các khối đầu vào mono, telco, stereo rồi cộng chung lại, tạo ra một phiên bản tín hiệu trộn âm tổng hợp mono khác của chương trình phát thanh.
  
• 
  Khi chiết áp gạt FADER được đẩy lên (công tắc cảm biến tại chiết áp gạt báo cho vi xử lý biết vị trí cao của chiết áp gạt) đưa lời nói của người gọi điện thoại vào tham gia chương trình phát thanh trực tiếp, vi xử lý sẽ điều khiển mạch CLEAN FEED CONTROL (mạch điều khiển tín hiệu sạch) lấy tín hiệu âm thanh của chương trình từ bus MONO OUTPUT trừ bớt đi tín hiệu của người gọi điện thoại lấy từ sau biến trở PAN để tạo ra tín hiệu sạch clean feed, khuếch đại mạnh lên, đưa tới đầu ra CLEAN FEED OUTPUT (số [2] trên hình 5) để cấp trở lại cho bộ Telephone Hybrid. Biến trở C/F (số [5] trên hình 5) cho phép điều chỉnh giảm nhỏ, tới mức tối thiểu, tín hiệu của người gọi điện thoại có trong tín hiệu sạch clean feed. Đây là biến trở chỉnh định bởi hãng sản xuất, người sử dụng không nên điều chỉnh lại.
  
• 
  Công tắc PFL (số [15] trên hình 5) cho phép người trong phòng máy cũng như người trong phòng thu, trong lúc không phát sóng hoặc trong lúc đang phát tín hiệu từ các đầu vào khác, có thể nghe kiểm tra âm thanh tín hiệu của người gọi điện thoại nối tới khối đầu vào telco này. Khi công tắc PFL được ấn xuống (tạo ra điện áp PFL tác động vào mạch vi xử lý) và chiết áp gạt FADER ở vị trí thấp nhất (công tắc cảm biến tại chiết áp gạt báo cho vi xử lý biết vị trí thấp nhất của chiết áp gạt), vi xử lý sẽ ra lệnh điều khiển mạch PFL CONTROL cho phép đưa tín hiệu từ trước chiết áp gạt FADER tới bus PFL L và PFL R. Hai bus này được sử dụng cho mục đích kiểm thính, cụ thể là kiểm tra âm thanh của tín hiệu ở phía trước chiết áp gạt. Đồng thời lúc này, mạch vi xử lý cũng phát ra điện áp điều khiển PFL D.C. đưa vào bus PFL D.C.
  
• 
  Sau khi đã ấn công tắc DIVERT (số [6] trên hình 5) để chuyển cuộc gọi vào bàn trộn âm, có thể ấn thêm công tắc COMM (số [14] trên hình 5) để người gọi điện thoại có thể nghe âm thanh của chương trình đang phát thanh trực tiếp trên sóng với âm lượng nhỏ cùng với tín hiệu lấy từ bus TB OUTPUT. Tín hiệu trên bus TB OUTPUT gồm tín hiệu của người trong phòng máy nói vào micro trên bàn trộn âm cộng chung với tín hiệu trên bus TB MIX, nếu có. Tín hiệu trên bus TB MIX là tín hiệu lời nói mà người trong phòng thu muốn nói với người đang gọi điện thoại tới qua micro, khi người trong phòng thu ấn vào công tắc TALKBACK gắn thêm bên ngoài bàn trộn âm. Hiện phòng thu SIDA không gắn thêm công tắc TALKBACK này, nên người gọi điện thoại chỉ nghe tiếng nói của người trong phòng máy trên nền tín hiệu ra của chương trình với mức âm lượng nhỏ. Công tắc COMM này cũng “ép” chức năng PFL hoạt động, nên lúc này người trong phòng máy cũng như người trong phòng thu vẫn nghe thấy lời nói của người gọi điện thoại như là tín hiệu PFL.
  
• 
  Cũng có thể gắn thêm công tắc EXT TB và micro EXT TB để đạo diễn có thể nói chuyện riêng trực tiếp với người gọi điện thoại (không lên sóng) trước khi đưa lời nói của người gọi điện thoại tham gia vào chương trình phát thanh trực tiếp. Khi ấn công tắc EXT TB này trong lúc chiết áp gạt FADER ở vị trí thấp nhất (công tắc cảm biến tại chiết áp gạt báo cho vi xử lý biết vị trí thấp nhất của chiết áp gạt), chức năng PFL cũng bị “ép” hoạt động nên mọi người trong phòng thu, phòng máy vẫn có thể nghe thấy tiếng nói của người gọi điện thoại như là tín hiệu PFL. Cùng lúc đó, điện áp EXT TB lấy từ công tắc EXT TB tác động vào mạch vi xử lý, mạch vi xử lý điều khiển mạch CLEAN FEED CONTROL chọn tín hiệu lấy từ micro EXT MIC (sau khi khuếch đại) cộng chung với tín hiệu chương trình (lấy từ bus MONO OUTPUT với mức âm lượng nhỏ) để tạo ra tín hiệu sạch, đưa tới đầu ra CLEAN FEED OUTPUT (số [2] trên hình 5) cho người gọi điện thoại nghe. Hiện phòng thu SIDA không gắn thêm công tắc EXT TB và micro EXT MIC.
  

3.2. Sơ đồ mặt máy

[1] Đầu vào LINE, sử dụng loại đầu cắm canon (XLR-3) đối xứng, dùng đưa tín hiệu của người gọi điện thoại từ bộ Telephone Hybrid vào bàn trộn âm. Hiện đầu cắm này đang nối tới bộ Telephone Hybrid.
[2] Đầu ra C/F, sử dụng loại phích cắm canon (XLR-3) đối xứng, dùng để đưa tín hiệu từ bàn trộn âm về bộ Telephone Hybrid cho người gọi điện thoại nghe. Hiện đầu cắm này đang nối tới bộ Telephone Hybrid.
[3] Đầu cắm REMOTES

Đây là đầu cắm loại D 25 chấu, cho phép đấu nối dây để kết nối với các thiết bị hay linh kiện bên ngoài bàn trộn âm, cụ thể như sau:

a) Công tắc TALKBACK

Công tắc này, nối giữa chấu 2 và 15, khi được đóng lại sẽ cho phép người gọi điện thoại nghe thấy tín hiệu ra của chương trình với mức âm lượng nhỏ cộng với tín hiệu của bus TB OUTPUT. Tín hiệu trên bus TB OUTPUT gồm có tín hiệu từ micro bàn trộn âm cộng với tín tín hiệu từ bất kỳ khối đầu vào mono nào nếu công tắc TALKBACK tương ứng được ấn. Phòng thu SIDA hiện không gắn thêm công tắc TACKBACK cho khối đầu vào mono cũng như cho khối đầu vào telco.

b) Công tắc EXT TB và micro EXT TB (cùng với mạch khuếch đại)

Công tắc này, nối giữa chấu 2 và 15, khi được đóng lại sẽ cho phép người gọi điện thoại nghe thấy tín hiệu ra của chương trình với mức âm lượng nhỏ cộng với tín hiệu nói vào micro EXT TB (tín hiệu micro EXT TB sau khi được khuếch đại sẽ được nối vào chấu 24, 25). Phòng thu SIDA hiện không gắn thêm công tắc EXT TB cũng như micro EXT TB.

[4] Biến trở chỉnh trước LINE, cho phép cân chỉnh thô các mức tín hiệu đưa tới đầu vào LINE [1].
[5] Biến trở chỉnh trước C/F, cho phép điều chỉnh giảm nhỏ, tới mức tối thiểu, tín hiệu của người gọi điện thoại có trong tín hiệu sạch tại đầu ra C/F [2]. Đây là biến trở chỉnh định bởi hãng sản xuất, người sử dụng không nên điều chỉnh lại.
[6] Công tắc DIVERT, là công tắc 2 vị trí, nối dây tới chấu 11, 12, 13 đầu cắm REMOTE [3] rồi từ đó nối tới bộ Telephone Hybrid. Công tắc này dùng để chuyển cuộc gọi từ điện thoại bàn vào bàn trộn âm.
[7] Chiết áp AUX điều chỉnh mức tín hiệu đưa tới bus AUX. Tín hiệu đưa tới bus AUX có thể lấy từ trước chiết áp gạt [16] (pre-fade) hay sau chiết áp gạt (post-fade). Mạch điện được mặc định chỉnh sẵn để lấy tín hiệu từ trước chiết áp gạt, nhưng có thể chỉnh lại vị trí kết nối Link 1 để lấy từ sau chiết áp gạt.


Hình 5: Sơ đồ mặt máy Khối đầu vào telco

[8] Các biến trở chỉnh âm sắc: Biến trở HF EQ tăng và giảm +/-10dB thành phần tần số cao trên 8,5 KHz. Biến trở MF EQ tăng và giảm +/-10dB thành phần tần số 3KHz. Biến trở LF EQ tăng và giảm +/-10dB thành phần tần số thấp dưới 180Hz.
[9] Công tắc EQ, khi được ấn xuống, sẽ nối mạch điều chỉnh âm sắc nêu trên vào đường truyền tín hiệu. Lúc đó đèn LED màu vàng sẽ sáng. Khi công tắc EQ được nhả lên, mạch điều chỉnh âm sắc bị loại.
[10] Công tắc 80Hz, khi được ấn xuống, sẽ nối mạch lọc thông cao 80Hz HPF vào đường truyền tín hiệu. Lúc đó đèn LED màu vàng sẽ sáng. Công tắc này được dùng để lọc bỏ tiếng ù lẫn trong tín hiệu, nếu có.
[11] Biến trở PAN dùng để chỉnh lượng tín hiệu phân phối sang bus PGM MIX L (kênh trái) và bus PGM MIX R (kênh phải). Nếu xoay biến trở ngược chiều kim đồng hồ hết cỡ, tín hiệu dồn hết qua bus PGM MIX L. Ngược lại, nếu xoay biến trở hết cỡ theo chiều kim đồng hồ, tín hiệu dồn hết qua bus PGM MIX R.
[12] Chiết áp GAIN điều chỉnh độ khuếch đại +/-15dB.
[13] Đèn LED PEAK phát sáng để cảnh báo khi mức tín hiệu quá lớn.
[13] Công tắc COMM, khi được ấn xuống, cho phép người gọi điện thoại nghe âm thanh của chương trình đang phát thanh trực tiếp với âm lượng nhỏ cùng với tín hiệu lấy từ bus TB OUTPUT nếu như chiết áp gạt FADER [16] đang ở vị trí thấp nhất. Tín hiệu trên bus TB OUTPUT gồm tín hiệu của người trong phòng máy nói vào micro trên bàn trộn âm cộng chung với tín hiệu trên bus TB MIX, nếu có. Tín hiệu trên bus TB MIX là tín hiệu lời nói mà người trong phòng thu muốn nói với người đang gọi điện thoại tới qua micro, khi người trong phòng thu ấn vào công tắc TALKBACK gắn thêm bên ngoài bàn trộn âm. Lưu ý rằng hiện phòng thu SIDA không gắn thêm công tắc TALKBACK, nên người gọi điện thoại chỉ nghe tiếng nói của người trong phòng máy trên nền tín hiệu ra của chương trình với mức âm lượng nhỏ. Thêm vào đó, tín hiệu của người gọi điện thoại cũng được đưa tới bus PFL MIX L, PFL MIX R. Người trong phòng máy nghe thấy tiếng người gọi điện thoại thông qua tín hiệu PFL. Các LED trên công tắc COMM và công tắc PFL sáng lên. Mạch COMM sẽ mất tác dụng khi đẩy chiết áp gạt FADER lên hoặc khi ấn công tắc COMM lần nữa.
[15] Công tắc PFL, khi được ấn xuống, đưa tín hiệu của người gọi điện thoại vào bus PFL MIX L và PFL MIX R nếu như chiết áp gạt FADER [16] đang ở vị trí thấp nhất. Mọi người có thể nghe thấy tiếng người gọi điện thoại thông qua tín hiệu PFL. LED trên công tắc PFL sáng. Mạch PFL sẽ mất tác dụng khi đẩy chiết áp gạt FADER lên.
[16] Chiết áp gạt FADER, với khoảng gạt dài 10cm, cung cấp độ khuếch đại bằng 1 tức 0dB khi chiết áp gạt được đẩy lên vị trí trên cùng. Thang đo dọc theo đường gạt chỉ thị độ suy giảm, tính theo đơn vị dB. Có một công tắc cảm biến nhỏ gắn vào phía dưới chiết áp gạt để báo cho mạch vi xử lý biết khi nào thì biến trở gạt bị đẩy về vị trí thấp nhất. Công tắc cảm biến này giúp mạch vi xử lý điều khiển nhiều chức năng như vừa được mô tả bên trên.

Tín hiệu đưa tới khối đầu vào telco này sẽ được đưa lên sóng bất cứ khi nào chiết áp gạt được đẩy lên.

3.3. Đặc tính kỹ thuật

a) Đầu vào LINE

• 
  Đối xứng (cân bằng) về điện
  
• 
  Trở kháng vào > 20K
  
• 
  Mức đầu vào -10dBu đến 0dBu
  

b) Đầu ra C/F (CLEAN FEED)

• 
  Đối xứng (cân bằng) về điện
  
• 
  Trở kháng ra < 75
  
• 
  Mức đầu ra 0dBu
  

c) Điều chỉnh âm sắc Equalizer

• 
  Tần số thấp LF +/- 10dB tại 180Hz
  
• 
  Tần số trung bình MF tăng và giảm 10dB tại 3KHz
  
• 
  Tần số cao HF +/- 10dB tại 8,5KHz
  

tải về 351.28 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: