335 |
C h ư ơ n g 0 6 : N g u y ễ n D u v à T r u y ệ n K i ề u
nguyên lục (mà cụ Nguyễn Du cũng bị ảnh hưởng khi viết truyện
Kiều) thì giữa tài và mệnh có sự chống đối nhau. Càng có tài bao
nhiêu thì số mạng càng ngang trái bấy nhiêu. Người càng có tài thì
càng khổ. Những người có tài mà nhiều người thấy được sẽ bị ganh
ghét. Sắc và tài là hai cái khi phát hiện ra ngoài nhiều quá thì sẽ làm
người mang nó khổ. 'Anh hoa phát tiết ra ngoài' một trăm phần trăm
thì: 'Nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa.' Căn cứ vào nhận thức đó
thì lỡ mà mình đã có tài và có sắc rồi thì mình phải làm sao để giấu
tài, giấu sắc của mình đi. Mặt hơi đẹp thì phải lấy lọ nghẹ hoặc bùn
đất bôi lên cho bớt đẹp. Có tài thì giả bộ như mình ngu để người ta
khỏi ghét. Mấy cô gái không đẹp thì các cô sợ ít. Mặt cô mà xinh thì cô
sợ nhiều. Đức tin của người ta cũng có căn cứ vào sự thật xảy ra chứ
không phải chỉ nghe một lý thuyết mà tin liền. Ở Đông phương chúng
ta phải biết ở ẩn, phải làm như ngu, như điếc, như câm trong những
lúc khó khăn thì mới sống được. Còn nếu mình nói thẳng, chứng tỏ
mình là người có dũng, có tài thì mình chết rất mau. Ở Tây phương
người ta cũng nói rằng nếu muốn sống hạnh phúc thì phải sống ẩn
danh. Pour être heureux vivons cachés: Muốn được hạnh phúc thì
phải ở ẩn đi. Chứ nếu người ta thấy mình có hạnh phúc thì người ta
sẽ ghen, sẽ đập cho mình tan nát. Cho nên hạnh phúc không bao giờ
nên phô trương ra cả. Mà loài người rất dại dột! Loài người không có
hạnh phúc nhưng hay giả đò là mình có hạnh phúc. Có những cặp
trong nhà thì lục đục đánh nhau, đi ra ngoài thì làm như là mình có
hạnh phúc nhiều lắm. Trong khi đó trí tuệ là khi có hạnh phúc thật sự
thì phải giả bộ là không có hạnh phúc, che dấu đi, nếu không sẽ bị
ganh tuông. Thuyết tài mệnh tương đố ở đây chỉ nói rằng có tài và có
sắc thì khổ chứ không nói rõ là vì tâm lý ganh ghét của con người.
'Có đâu thiên vị người nào. Chữ tài chữ mệnh dồi dào cả hai.' Chúng
ta thấy ở đây đã bắt đầu có sự đóng góp của con người trong khổ đau
hay hạnh phúc của mình rồi. 'Có đâu thiên vị người nào' tức là ông
Trời công minh. Trời công minh có nghĩa là con người có đóng một
vai trò nào đó. Người tốt thì được cái này, người xấu thì bị cái kia.
Không phải ông Trời muốn gì thì được đó. Quyết định của ông Trời
phải căn cứ trên thái độ, hành vi của con người. Từ thuyết Định mệnh
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |