TÁC ĐỘng của khu vực mậu dịch tự do asean trung quốC”

KẾT LUẬN

Trong những năm gần đây, Việt Nam và Trung Quốc đang gặt hái những thành tựu kinh tế quan trọng trong tiến trình đổi mới. Mức tăng trưởng kinh tế của hai nước thuộc loại cao trong khu vực. Quan hệ thương mại và đầu tư song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc cũng có những bước phát triển mạnh mẽ. Đến năm 2003, kim ngạch mậu dịch hai nước tăng trưởng nhanh chóng. Trung Quốc là bạn hàng lớn thứ 3 của Việt Nam và đứng thứ 1 về nhập khẩu và thứ 3 về xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam. Năm 2003, Trung Quốc là nước đứng thứ 22 trong số 62 nước đầu tư vào Việt Nam với 233 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký là 448 triệu USD, trong đó vốn thực hiện đạt 139 triệu USD, trong đó bao gồm một số lĩnh vực dịch vụ như y tế, du lịch. Từ trước đến nay, mối quan hệ đó được xây dựng dựa trên nền tảng là các thoả thuận song phương giữa chính phủ hai nước hoặc các chương trình hợp tác đơn lẻ trực tiếp giữa các địa phương và doanh nghiệp khu vực biên giới. Hợp tác kinh tế giữa hai nước xuất phát từ nhu cầu khách quan và chính đáng của doanh nghiệp, người dân hai nước và mối quan hệ hữu nghị giữa hai quốc gia.

Cũng như các ngành kinh tế khác, khu vực dịch vụ không thể đứng ngoài xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Mở cửa thị trường dịch vụ tạo ra những cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp trong nước tiếp cận được thị trường thế giới, tiếp nhận thêm được đầu tư, công nghệ và kỹ năng quản lý mới từ bên ngoài. Tuy nhiên, mở cửa thị trường dịch vụ cũng đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt. Cách thức mở cửa thị trường dịch vụ cũng có những điểm khác biệt so với mở cửa thị trường hàng hoá. Nhiều lĩnh vực dịch vụ còn thường được xem là “nhạy cảm” về mặt chính trị, văn hoá, xã hội. Lợi thế so sánh trong các lĩnh vực dịch vụ có nhiều hàm lượng tri thức và giá trị gia tăng cao nghiêng hẳn về phía các nước phát triển. Chính vì vậy, mở cửa thị trường dịch vụ luôn là điểm nóng trên các bàn đàm phán về tự do hóa thương mại, nhất là giữa các nước phát triển và đang phát triển. Cam kết và thực hiện cam kết mở cửa các lĩnh vực dịch vụ đòi hỏi phải có các luận cứ khoa học và thực tiễn xác đáng.

Trung Quốc và Việt Nam là nền kinh tế khác biệt về qui mô, song có nhiều điểm tương đồng, nhất là về thể chế chính trị, kinh tế và xã hội. Trung Quốc đã là thành viên của WTO kể từ năm 2001. Việt Nam cũng đang thực hiện những bước đi cuối cùng để có thể gia nhập tổ chức này vào trong thời hạn sớm nhất có thể. Cả hai nước đều có hiệp định thương mại song phương với các nền kinh tế lớn nhất thế giới như với Hoa Kỳ, trong đó có những cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ. Việc nghiên cứu kinh nghiệm mở cửa thị trường dịch vụ của Trung Quốc (trong so sánh với Việt Nam) sẽ giúp Việt Nam có những bài học cần thiết trong việc đàm phán gia nhập WTO và thực hiện các cam kết mở cửa thị trường dịch vụ. Đồng thời, nó cũng là một cơ sở quan trọng giúp Việt Nam có được những nhìn nhận đầy đủ hơn về mức độ và phạm vị tự do hoá thương mại dịch vụ (có thể) cam kết trong khuôn khổ Khu vực Thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc.

Nghiên cứu này được cấu trúc như sau: Phần 1 điểm xem xét vai trò của thương mại dịch vụ trong thương mại quốc tế nói chung; những vấn đề cơ bản của tự do hoá thương mại dịch vụ, lợi ích thu được từ tự do hoá thương mại dịch vụ và tổn phí kinh tế - xã hội có thể phát sinh; các vấn đề liên quan đến mở cửa các lĩnh vực dịch vụ trong khuôn khổ WTO. Phần 2 sẽ đối chiếu so sanh các cam kết mở cửa thị trường dịch vụ trong khuôn khổ WTO của Trung Quốc và các cam kết về mở cửa thị trường trong đàm phán gia nhập của Việt Nam. Phần 3 đánh giá việc thực hiện các cam kết mở cửa về dịch vụ (chủ yếu trong khuôn khổ WTO) cũng như những tác động của việc thực hiện các cam kết đó tới các lĩnh vực dịch vụ nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung của Trung Quốc. Phần cuối cùng của nghiên cứu, dựa vào những kinh nghiệm của Trung Quốc và tình hình phát triển khu vực dịch vụ của Việt Nam, sẽ trình bày một số gợi ý chính sách cho Việt Nam .