Phần IX: Các phụ lục PHỤ LỤC 1: MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN ĐÁNH GIÁ XÃ HỘI

Phần IX: Các phụ lục

_{PHỤ LỤC 1: MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN ĐÁNH GIÁ XÃ HỘI}

Mục tiêu chính của đánh giá tác động xã hội (SA) là nhằm cung cấp một khung tích hợp cho việc phân tích xã hội phù hợp với quy trình hoạt động của NHTG. Do có nhiều biến số xã hội có khả năng ảnh hưởng tới các hoạt động và sự thành công của dự án, nên SA đã tập trung khảo sát và đánh giá những vấn đề liên quan tới các hoạt động xây dựng và vận hành dự án. Việc quyết định vấn đề nào là quan trọng và giải quyết chúng như thế nào đã được tham vấn với các bên liên quan cũng như phải sử dụng các phương pháp khác nhau để thu thập thông tin và phân tích số liệu. SA đã được triển khai thông qua việc thực hiện (a) một cuộc Điều tra kinh tế - xã hội (SES) ở cấp Khu vực và cấp tỉnh dự án và (b) một cuộc khảo sát KTXH ở cấp hộ gia đình.

Trong bối cảnh này, SES đã được thiết kế để (i) cung cấp dữ liệu cơ sở về hộ gia đình và đánh giá các tác động tái định cư; (ii) đảm bảo rằng các quyền lợi của người bị ảnh hưởng được đề xuất là thỏa đáng, phù hợp và có thể được sử dụng cho giám sát tái định cư. Phương pháp định lượng và định tính đã được sử dụng để thu thập thông tin kinh tế - xã hội về hộ gia đình. Ở mức tối thiểu, SES đã thu thập thông tin từ một cỡ mẫu 127 hộ gia đình (3% số hộ vùng hạ lưu) được xác định là được hưởng lợi của dự án, không phân biệt giới tính và dân tộc. Quy mô dữ liệu đã thu thập bao gồm các thông tin kinh tế - xã hội của Chủ hộ (họ và tên, giới tính, tuổi, sinh kế hoặc nghề nghiệp, thu nhập, giáo dục, và sắc tộc) và các thành viên hộ gia đình (số lượng, sinh kế hoặc nghề nghiệp, trẻ em trong độ tuổi đi học và trẻ em đi học, và tình trạng biết chữ, không phân biệt giới tính; Điều kiện sống (sự tiếp cận tới cấp nước, vệ sinh, và năng lượng cho đun nấu và chiếu sang, sự sở hữu các đồ dùng lâu bền, và sự tiếp cận tới những dịch vụ và công trình cơ bản); Tình trạng sử dụng đất của những hộ gia đình bị ảnh hưởng; và Những tác động xã hội tiềm ẩn của dự án tới người dân địa phương.

2 Phương pháp luận đánh giá

Có nhiều phương pháp và kỹ thuật được sử dụng trong đánh giá, Tư vấn đã áp dụng các phương pháp sau đây để thu thập thông tin và đánh giá.

1. 
   Phương pháp xem xét và phân tích tài liệu (document review): Việc xem xét và phân tích tài liệu liên quan đến dự án sẽ cung cấp các thông tin cơ sở về dự án và giúp cho việc giải thích vì sao có những thay đổi đang diễn ra hoặc vì sao không có. Mặt khác, nó cũng giúp xác định những khoảng cách về số liệu cần phải được thu thập và đánh giá thêm nữa. Các nguồn cung cấp tài liệu gồm Ban Quản lý đầu tư xây dựng thủy lợi 2, Phòng NN&PTNT huyện Đông Triều, Phòng TNMT huyện Đông triều, Phòng thống kê tỉnh huyện Đông triều, và UBND các xã bị ảnh hưởng như An Sinh, Tân Việt, Việt Dân. Và các xã hưởng lợi ở hạ du hồ thuộc tiểu dự án Sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn hồ chứa nước Khe Chè, tỉnh Quảng Ninh.
   

(iii) Phương pháp phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm: nhằm thu thập các thông tin chung, các quan điểm về một vấn đề cụ thể hoặc làm sáng tỏ một vấn đề từ một nhóm nhỏ những người được lựa chọn đại diện cho các quan điểm khác nhau và những người bị ảnh hưởng khác nhau (người nghèo, người dân tộc thiểu số, người bị ảnh hưởng nặng,...). Thảo luận nhóm là một phương pháp tốt để thu thập các ý kiến về sự thay đổi, đánh giá chất lượng các dịch vụ được cung cấp và xác định các lĩnh vực cần cải thiện.

(iv) Phương pháp quan sát trực tiếp: phương pháp này giúp thu được các thông tin kịp thời và hữu ích bổ sung cho các dữ liệu đã thu thập được, giúp hiểu rõ hơn về bối cảnh mà các thông tin dữ liệu được thu thập và giúp giải thích các kết quả khảo sát.

3 Mẫu nghiên cứu

Dựa vào thiết kế cơ sở, Tư vấn cùng cán bộ các Ban QLDA tỉnh và cán bộ địa chính các xã dự án lập danh sách các hộ bị ảnh hưởng bởi mỗi công trình trên địa bàn mỗi xã. Trên cơ sở danh sách các hộ BAH do địa phương cung cấp, tư vấn lựa chọn 100% số hộ BAH và 10% số hộ không BAH của vùng dự án (trong đó 100% số hộ dự kiến phải di dời) để phỏng vấn bằng bảng hỏi. Mẫu được chọn đảm bảo tỷ lệ giới và dân tộc thiểu số. Trong trường hợp số hộ BAH của một TDA ít hơn 20 thì tất cả số hộ BAH đó sẽ được phỏng vấn.

Các trường hợp phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm được lựa chọn từ mẫu khảo sát và những người cung cấp thông tin chủ chốt ở các cấp tỉnh, huyện, xã và người dân. Mỗi thảo luận nhóm từ 6-8 người. Đặc biệt quan tâm đến đối tượng dân tộc thiểu số và phụ nữ

Tại tiểu dự án Sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn hồ chứa nước Khe Chè, tư vấn đã tiến hành các nghiên cứu định tính sau đây:

- Phỏng vấn sâu 1 cán bộ lãnh đạo Dự án tỉnh

- Phỏng vấn sâu 2 cán bộ lãnh đạo chính quyền xã.

- Phỏng vấn sâu 1 cán bộ Phụ nữ

- Tổ chức 03 cuộc thảo luận nhóm với đối tượng là 25 đại diện gia đình BAH thuộc thôn Ba Xã xã An Sinh, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh

Tư vấn đã lập một đội nghiên cứu gồm 6 chuyên gia chủ chốt (trong đó có một đội trưởng) và các chuyên gia khảo sát thực địa để thực hiện các nhiệm vụ. Các chuyên gia đã tiến hành thu thập các tài liệu liên quan đến dự án ở Ban CPO và cơ quan Tư vấn thiết kế để nghiên cứu. Bên cạnh đó tư vấn còn sử dụng bảng hỏi phỏng vấn hộ gia đình do tư vấn TW cung cấp, các hướng dẫn thảo luận nhóm, phỏng vấn sâu và các mẫu biểu thu thập thông tin thứ cấp ở các cấp tỉnh, huyện và xã.