Caáp cöùu ngöôøi bò seùt ñaùnh

Caáp cöùu ngöôøi bò seùt ñaùnh

Seùt laø nhöõng doøng ñieän raát maïnh ôû khí quyeån. Khi bò seùt ñaùnh, naïn nhaân coù theå cheát ngay do ngöøng tim, ngöøng thôû, hoaëc bò lòm ñi moät thôøi gian, roài nhöùc ñaàu, buoàn nguû, roái loaïn nhòp tim vaø nhòp thôû, chaûy maùu noäi taïng... Naïn nhaân bò boûng taïi choã, dieän tích khoâng roäng nhöng thöôøng raát saâu ñoä saâu thöôøng lôùn vaø coù hình ngoaèn ngoeøo.

Ngöôøi bò seùt ñaùnh neáu meâ man baát tænh nhöng coøn thôû, tim coøn ñaäp thì phaûi ñöôïc kích thích baèng caùch lay, goïi, giaät toùc, vaõ nöôùc vaøo maët... Sau ñoù, phaûi tieâm döôùi da cafein 0,25 g vaø long naõo 0,2 g.

Neáu naïn nhaân ngöøng tim, ngöøng thôû thì phaûi tieán haønh ngay phöông phaùp thoåi ngaït vaø boùp tim ngoaøi loàng ngöïc, laøm kieân nhaãn, lieân tuïc trong 2-3 giôø.

Trong moïi tröôøng hôïp ñeàu phaûi baêng voâ khuaån veát boûng, khi naïn nhaân hoài phuïc thì chuyeån ñeán cô sôû y teá ñeå ñieàu trò tieáp.

Ñeå ñeà phoøng bò seùt ñaùnh, khi trôøi möa coù seùt, khoâng neân ñöùng ôû ñieåm cao (nhö ñænh ñoài), khoâng truù möa ôû döôùi goác caây to. Ñoái vôùi nhaø ôû cao taàng, khi thieát keá xaây döïng phaûi coù coät thu loâi.

BS Hoaøng Ñöùc, Söùc Khoûe & Ñôøi Soáng 
BÒ THÖÔNG NAËNG

Trong caùc thieân tai hay tai naïn, thöôøng coù nhieàu ngöôøi bò thöông naëng do nhieàu nguyeân nhaân. Toån thöông naëng laø nhöõng veát thöông:

• 
  Bò ñöùt ñoäng maïch hay tónh maïch laøm chaûy maùu thaät nhieàu
  
• 
  Roäng, lôùn, caàn phaûi ñöôïc khaâu vaù
  
• 
  Saâu, xuyeân tôùi thòt, xöông
  
• 
  Daäp xöông, gaõy xöông
  
• 
  ÔÛ vuøng nguy hieåm nhö: ñaàu, ngöïc, buïng
  

• 
  Goïi caáp cöùu 115
  
• 
  Cho naïn nhaân ngoài hay naèm vaø naâng cô quan bò thöông leân cao (ngoaïi tröø tröôøng hôïp choã gaõy xöông khoâng cho pheùp)
  
• 
  Laøm saïch caùc veát thöông nhöng khoâng neân gôõ caùc cuïc maùu ñoâng ñaõ thaønh hình
  
• 
  Gaép caùc vaät laï, vaät dô baån dính vaøo veát thöông
  
• 
  Caàm maùu caùc veát thöông chaûy maùu
  
• 
  Baêng boù caùc veát thöông goïn gaøng vaø saïch seõ
  
• 
  Coá ñònh caùc xöông gaõy
  
• 
  Baát ñoäng naïn nhaân neáu bò thöông ñaàu, coå, coät soáng
  
• 
  Choáng choaùng, chaêm soùc caån thaän neáu naïn nhaân bò choaùng
  
• 
  Ñöa ngay naïn nhaân ñeán beänh vieän hay chuyeån giao cho caùc nhaân vieân y teá
  

Neáu naïn nhaân baát tænh sau moät tai naïn döõ doäi, thöôøng laø bò toån thöông ôû ñaàu. Trieäu chöùng toån thöông ñaàu coù theå bao goàm moät hoaët taát caû caùc trieäu chöùng ghi döôùi ñaây:

1. 
   Maát yù thöùc, laãn loän, rôøi raïc, thay ñoåi thaùi ñoä, hung haêng . . .
   
2. 
   Nhöùc ñaàu, buoàn noân, oùi möûa
   
3. 
   Môø maét, kích thöôùc ñoàng töû khoâng ñeàu
   
4. 
   Maát thaêng baèng
   
5. 
   Teâ lieät, tö theá chaân tay khoâng bình thöôøng
   
6. 
   Leân côn
   
7. 
   Maùu hoaëc dòch tai, muõi, mieäng chaûy ra
   
8. 
   Coù theå chaûy maùu ôû veát thöông ñaàu hay da ñaàu
   

1. 
   Maát caûm giaùc hoaëc khoâng ñuû khaû naêng ñeå ñieàu khieån tay chaân.
   
2. 
   Teâ daïi hoaëc coù caûm giaùc kieán boø ôû baøn tay, baøn chaân
   
3. 
   Ñau nhöùc coät soáng
   

Khi bieát (hay nghi ngôø) naïn nhaân bò toån thöông ñaàu, coå hay coät soáng. Caùc baïn haõy:

• 
  Laøm baát ñoäng ñaàu vaø coå naïn nhaân, khoâng ñeå bò xeâ dòch
  
• 
  Cuoän khaên, vaûi, aùo quaàn . . . beân ngoaøi quaán baèng daây hoaëc daây thun cho cöùng, thaønh moät voøng coå, quaán goïn chung quanh coå naïn nhaân (nhôù coá gaéng laøm thaät nheï nhaøng, khoâng dòch chuyeån ñaàu vaø coå). Ñaûm baûo chaéc raèng, voøng coå khoâng gaây ngaït cho naïn nhaân, mieäng coù theå môû, coù theå thôû deã daøng
  
• 
  Cuoän vaûi, khaên, aùo quaàn . . . cheøn vaøo hai beân ñaàu, daèn caùc vaät naëng (ñaù, bao caùt, tuùi soûi . . .) beân ngoaøi
  
• 
  
  

• 
  Baêng neo traùn cuûa naïn nhaân vôùi caùc vaät cheøn hai beân (neáu coù theå), ñeå coá ñònh ñaàu naïn nhaân.
  

Xöông coù theå bò gaõy do löïc taùc ñoäng tröïc tieáp hay giaùn tieáp. Ñaây laø moät loaïi chaán thöông maø caùc baïn coù theå gaëp trong haàu heát caùc tai naïn nghieâm troïng.

Coù 4 tröôøng hôïp coù theå xaûy ra:

- Nöùt xöông, ghi ngôø gaõy xöông,

- Gaõy xöông roõ reät (gaõy xöông kín),

- Gaõy xöông hôû

- Beå xöông.
Tröôøng hôïp nghi ngôø gaõy xöông:

Naïn nhaân caûm thaáy ñau ñôùn ôû moät ñieåm roõ reät khi aán tay vaøo. Trong tröôøng hôïp naøy khoâng neân xeâ dòch,hoaëc co nhaéc tay chaân naïn nhaân. Ñoái vôùi tay: côûi aùo ra. Ñoái vôùi chaân: thaùo ñöôøng chæ hay caét oáng quaàn. Neáu vieäc laøm naøy gaëp khoù khaên hay laøm ñau ñôùn naïn nhaân thì khoâng caàn côûi quaàn aùo.