Quân đội Nhân dân Việt Nam

Quân đội đặt dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, và quản lý của Nhà nước.

Các chức vụ cao nhất trong Quân đội Nhân dân Việt Nam gồm Bộ trưởng Bộ quốc phòng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Tổng Tham mưu trưởng, có cấp bậc quân hàm cao nhất là Đại tướng. Ngoài ra, trước đây từng có chức vụ Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang do đại tướng Võ Nguyên Giáp nắm giữ.

Ngoài ra còn có Tòa án quân sự Trung ương và Viện Kiểm sát quân sự Trung ương là 2 cơ quan chức năng trực thuộc ngành Tư pháp và Kiểm sát hoạt động trong quân đội.

Theo nghị định số 44/2005/NĐ-CP do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 5 tháng 4 năm 2005, quy định nhóm chức vụ chuẩn và cấp bậc quân hàm cao nhất tương ứng của sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam là:

• 
  Chức vụ Bộ trưởng, Tổng Tham mưu trưởng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị có cấp bậc quân hàm cao nhất là Đại tướng;
  
• 
  Chức vụ Thứ trưởng có quân hàm cao nhất là Thượng tướng;
  
• 
  Chức vụ Tư lệnh Quân khu, Tư lệnh Quân chủng, Chủ nhiệm Tổng cục có cấp bậc quân hàm cao nhất là Trung tướng (Phó Đô đốc đối với Hải quân);
  
• 
  Chức vụ Tư lệnh Quân đoàn, Tư lệnh Binh chủng có cấp bậc quân hàm cao nhất là Thiếu tướng (Chuẩn Đô đốc đối với Hải quân);
  
• 
  Chức vụ Phó Tư lệnh Quân đoàn, Phó Tư lệnh Binh chủng, Sư đoàn trưởng, Lữ đoàn trưởng có cấp bậc quân hàm cao nhất là Đại tá;
  
• 
  Chức vụ Trung đoàn trưởng, Trung đoàn phó có cấp bậc quân hàm cao nhất là Thượng tá;
  
• 
  Chức vụ Tiểu đoàn trưởng, Tiểu đoàn phó có cấp bậc quân hàm cao nhất là Trung tá;
  
• 
  Chức vụ Đại đội trưởng, Đại đội phó có cấp bậc quân hàm cao nhất là Đại úy;
  
• 
  Chức vụ Trung đội trưởng có cấp bậc quân hàm cao nhất là Thượng úy.
  

Theo sắc lệnh số 33 ngày 22 tháng 3 năm 1946 do Chủ tịch Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ký, các cấp bậc của Quân đội Quốc gia Việt Nam được quy định thành 5 cấp 15 bậc. Tuy nhiên, do điều kiện chiến tranh, chế độ quân hàm chưa được áp dụng, trừ vài trường hợp ngoại lệ. Năm 1958, chế độ quân hàm mới chính thức được áp dụng đại trà và ổn định từ đó đến nay, trừ một vài thay đổi nhỏ.

Quân hàm cấp tướng	Lục quân	Không quân	Hải quân	Biên phòng	Cảnh sát biển
Đại tướng
Thượng tướng/ Đô đốc
Trung tướng/ Phó Đô đốc
Thiếu tướng/ Chuẩn Đô đốc

1. 
   Cấp Tướng (4 bậc)
   
   • 
     Đại tướng 4 sao vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thượng tướng 3 sao vàng bằng kim loại
     
   • 
     Trung tướng 2 sao vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thiếu tướng 1 sao vàng bằng kim loại
     
2. 
   Cấp Tá (4 bậc)
   
   • 
     Đại tá 4 sao và 2 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thượng tá 3 sao và 2 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Trung tá 2 sao và 2 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thiếu tá 1 sao và 2 vạch vàng bằng kim loại
     
3. 
   Cấp uý (4 bậc)
   
   • 
     Đại úy 4 sao và 1 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thượng úy 3 sao và 1 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Trung úy 2 sao và 1 vạch vàng bằng kim loại
     
   • 
     Thiếu úy 1 sao và 1 vạch vàng bằng kim loại
     
4. 
   Cấp sĩ (3 bậc)
   
   • 
     Thượng sĩ 3 vạch ngang bằng vải
     
   • 
     Trung sĩ 2 vạch ngang bằng vải
     
   • 
     Hạ sĩ 1 vạch ngang bằng vải
     
5. 
   Cấp binh (2 bậc)
   
   • 
     Binh nhất 2 vạch chữ V ngược bằng vải
     
   • 
     Binh nhì 1 vạch chữ V ngược bằng vải
     

Cấp hiệu Quân đội Nhân dân Việt Nam có 2 hình thức chính là cấp hiệu chính thức và cấp hiệu kết hợp. Cấp hiệu chính thức là cấp hiệu đeo ở trên vai áo. Cấp hiệu kết hợp là phù hiệu binh chủng kết hợp cấp hiệu đeo ở trên ve áo (còn gọi là quân hàm dã chiến). Hình dáng cấp hiệu còn cho biết quân nhân là sĩ quan chỉ huy hay quân nhân chuyên nghiệp.

Màu viền của cấp hiệu thể hiện các quân chủng:

• 
  Lục quân: màu đỏ tươi
  
• 
  Không quân và Phòng không: màu xanh da trời
  
• 
  Hải quân: màu tím than.
  

Riêng cấp hiệu Bộ đội biên phòng có màu viền là màu đỏ tươi tương tự như Lục quân, nhưng có màu nền xanh lá cây.

Hệ thống cấp hiệu của Lực lượng Cảnh sát biển có màu nền là màu tím than nhưng có viền màu vàng. Đối với chiến sĩ và hạ sĩ quan sử dụng vạch màu vàng.

Kể từ năm 2009, cấp hiệu Quân nhân Chuyên nghiệp sẽ sử dụng vạch kim loại thẳng tương tự như sĩ quan chỉ huy (thay cho vạch kim loại hình >). Tuy nhiên, sẽ có một vạch màu hồng nhạt giữa cầu vai cấp hiệu để phân biệt.