MỘt số biện pháp luyệN ĐỌc cho



tải về 475.01 Kb.
trang3/5
Chuyển đổi dữ liệu04.01.2018
Kích475.01 Kb.
#35496
1   2   3   4   5

Môn: Tập đọc

Tiết số: 1 Tuần: 31

Lớp 1 Tên bài dạy: Sau cơn mưa
I – Mục tiêu :

Giúp học sinh:

+ Đọc trơn cả bài “Sau cơn mưa”

+ Luyện đọc các từ ngữ “mưa rào, đoá râm bụt, xanh bóng nhởn nhơ, sáng tựa, quay quanh, giội rửa”

+ ôn vần ây, uây

II - Đồ dùng dạy học :

- Giáo viên : Tranh hoa râm bụt và tranh vẽ như SGK

- Học sinh : Sách giáo khoa

III – Hoạt động dạy học chủ yếu:



T.gian dự kiến

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

5’

A. Bài cũ : Bài Luỹ tre

+ Đọc khổ thơ 1 của bài và trả lời câu hỏi: Khổ thơ này tả luỹ tre vào buổi nào? Em thích hình ảnh nào của luỹ tre vào buổi sớm?

+ Đọc khổ thơ 2 của bài và trả lời câu hỏi: Khổ thơ tả luỹ tre vào buổi nào? Em thích hình ảnh nào trong khổ thơ này?


- Mỗi khổ thơ một học sinh đọc và trả lời câu hỏi




B. Bài mới

1. Giới thiệu bài :




3’

Giáo viên dùng lời:

Mùa hè thường có các trận mưa rất to nhưng mau tạnh, gọi là mưa rào. Hôm nay các em sẽ học một bài văn tả cảnh vật sau một cơn mưa rào Giáo viên ghi bảng tên đầu bài.







2. Hướng dẫn luyện đọc







a. Giáo viên đọc mẫu

- Giọng chậm, đều, tươi vui



Học sinh theo dõi bài đọc ở bảng




b. Hướng dẫn học sinh đọc







* Luyện đọc từ ngữ

Giáo viên gọi 1 học sinh giỏi đọc to những từ ngữ mà SGK yêu cầu luyện đọc  cô ghi bảng các từ đó: mưa rào, đoá râm bụt, xanh bóng nhởn nhơ, sáng rực, mặt trời quây quanh, vườn






5’

- Giáo viên gọi cá nhân học sinh đọc lần lượt từng từ một cho đến hết và kết hợp phân tích những tiếng mà học sinh dễ lẫn khi đọc và viết: rào, đoá, xanh, quây, quanh

Cá nhân học sinh đọc lần lượt từng từ và cho đến hết kết hợp phân tích tiếng theo yêu cầu của giáo viên




- Lưu ý: Tập trung gọi những em đọc còn yếu







- Trong khi học sinh đọc giáo viên kết hợp giải nghĩa từ:

+ Đoá râm bụt: Sử dụng tranh hoa râm bụt cho học sinh quan sát

+ Nhởn nhơ: Chỉ hoạt động chậm không tập trung








* Luyện đọc câu:

Giáo viên yêu cầu học sinh theo dõi SGK và cho biết xem bài đọc này có mấy câu ?



- Học sinh theo dõi và trả lời bài đọc có 5 câu

5’ - 7’

- Giáo viên gọi 1 nhóm 5 em đọc nối tiếp nhau từng câu một cho đến hết bài. Sau đó hỏi học sinh trong lớp xem trong bài này có câu nào dài mà khi đọc các em cần phải ngắt nghỉ hơi cho đúng và gọi các em đọc theo cách của mình.

- 1 nhóm 5 học sinh đọc nối tiếp

- Cá nhân học sinh tìm câu dài và đọc to trước lớp. Các bạn nhận xét






- Tập trung luyện đọc 2 câu sau:

+ Mấy đám mây bông trôi nhởn nhơ / sáng rực lên trong ánh mặt trời.

+ Mẹ gà mừng rỡ / “tục tục” / dắt bầy con quây quanh vũng nước đọng trong vườn

- Nhiều em luyện đọc câu sau khi đã sửa theo hướng dẫn của giáo viên.

- Hình thức đọc: cá nhân nhóm, lớp. Khi bạn đọc, học sinh khác nghe và nhận xét xem bạn đọc đúng hay sai






- Giáo viên giới thiệu câu: “Mẹ gà…” cần ngắt giọng ở sau tiếng “rỡ” và tiếng “tục” để nhấn giọng cho tiếng gà mẹ gọi đàn con.

- Sau khi đã tập trung luyện đọc các câu dài xong, giáo viên lại cho học sinh đọc nối tiếp từng câu cho đến hết bài



- 2 nhóm đọc nối tiếp

6’

* Luyện đọc đoạn

Chia bài làm 2 đoạn:

- Đoạn 1: từ đầu ….. mặt trời

- Đoạn 2: còn lại

- Gọi học sinh đọc nối tiếp đoạn theo nhóm


- 2 nhóm mỗi nhóm 2 em đọc nối tiếp




* Luyện đọc toàn bài

Gọi học sinh đọc



- Học sinh đọc theo, cá nhân, nhóm. Cuối cùng cả lớp đồng thanh đọc

3’

Nghỉ giữa giờ

Hát múa tập thể




3. Ôn vần: ây, uây

- Yêu cầu học sinh đọc to yêu cầu của từng bài tập của SGK và giải từng bài






10’

+ Bài 1: Tìm tiếng trong bài có chứa vần "ây”

- Cá nhân học sinh tìm từ ở SGK và trả lời




+ Bài 2: Tìm tiếng ngoài bài có chứa vần “ây, uây”

Giáo viên nhận xét câu trả lời của học sinh



- Học sinh tìm và ghép trên bộ chữ




4. Củng cố : Ghép từ thành câu

Giáo viên đưa ra các thẻ từ không theo thứ tự:



Sau cơn mưa mọi vật đều sáng và tươi

Yêu cầu học sinh ghép thành câu



- Thi ghép theo nhóm đôi

2.3 Kết quả nghiên cứu.

- Quá trình tìm hiểu thực tế, nhìn chung mỗi giờ tập đọc đều có 2 phần lớn tìm hiểu nội dung bài và luyện đọc, hai phần này có thể tiến hành cùng một lúc, đan xen vào nhau, cũng có thể tách rời nhau tuỳ từng bài và từng giáo viên. Song dù dạy theo cách nào thì hai phần này luôn có mối quan hệ tương hỗ, khăng khít. Phần tìm hiểu bài giúp học sinh tìm hiểu kỹ nội dung nghệ thuật của từng bài, từ đó học sinh đọc đúng, diễn cảm tốt. Ngược lại đọc diễn cảm để thể hiện nội dung bài, thể hiện những hiểu biết của mình xunh quanh bài học.

Như vậy phần luyện đọc có vai trò quan trọng, học sinh đọc tốt sẽ giúp các em hoàn thành được năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ của chính bản thân mình. Đọc tốt giúp các em hiểu biết tiếp thu được văn minh của loài người, bồi đưỡng tâm hồn tình cảm, phát triển tư duy.

Trong quá trình rèn đọc giáo viên cần rèn luyện một cách linh hoạt các phương pháp khác nhau để phù hợ với đặc trưng của phân môn và phù hợp với nội dung của bài dạy. Quá trình hướng dẫn học sinh rèn đọc trước hết giáo viên phải sử dụng phương pháp làm mẫu. Nghĩa là giáo viên làm mẫu cho học sinh nghe, yêu cầu giọng đọc của giáo viên phẩi chuẩn, diễn cảm thể hiện đúng nội dung, ý nghĩa của bài học để học sinh bắt trước đọc theo. Sau đó giáo viên phải kết hợp phương pháp luyện đọc theo mẫu, luyện đọc đúng, đọc chính xác các phụ âm đầu, âm chính, âm cuối, dấu thanh. Đọc đúng tiết tấu, ngắt hơi nghỉ hơi đúng chỗ, đúng ngữ điệu câu. Từ đó hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình cảm mà tác giả mong muốn và gửi gắm trong bài tập đọc.

- Trong quá trình hướng dẫn học sinh rèn đọc, giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy, luôn lấy học sinh làm trung tâm, giáo viên chỉ là người hướng dẫn tổ chức, học sinh tự tìm hiểu, tự phát hiện và luyện đọc đạt kết quả tốt.

- Ngoài ra để phần rèn đọc đạt kết quả tốt thì cần phải có các yếu tố khác như cơ sở vật chất đầy đủ, đồ dùng học tập. Bên cạnh đó giáo viên phải luôn tích cực tự học, tự rèn luyện để nâng cao trình độ năng lực. Nếu phối hợp các yếu tố trên sẽ giúp học sinh đọc đúng, diễn cảm tốt. Từ đó thể hiện được nội dung của bài học, thấy được cái hay, cái đẹp của cuộc sống qua từng bài học.

- Bên cạnh các yếu tố trên trong giảng dạy phân môn tập đọc giáo viên còn phải chú ý đến một số nguyên tắc sau:

+ Nguyên tắc phát triển lời nói (nguyên tắc thực hành). Chúng ta ai cũng biết trẻ em không thể lĩnh hội được lời nói nếu chúng không nắm được lời miệng. Do vậy khi giảng dạy cần phải bảo đảm nguyên tắc này. Điều này được thể hiện rõ hơn ở phần luyện đọc, ở phần này học sinh được rèn luyện về cách phát âm, cách nghĩ hơi đúng chỗ, cách đọc đúng ngữ điệu.

+ Để giờ tập đọc đạt kết quả cao thì phải bảo đảm nguyên tắc phát triển tư duy, phát huy tính tích cực, chủ đạo của học sinh. Do vậy phần luyện đọc giáo viên cần gọi mở, hướng dẫn học sinh tự phát hiện những chỗ cần ngắt giọng hạ, hạ giọng ở những câu thơ, những câu văn trong bài từ đó tìm ra cách đọc hay hơn.

Như vậy để học sinh đọc tốt môn tập đọc đặc biệt là vấn đề rèn đọc đúng cho học sinh lớp 1 chúng ta cần đảm bảo tốt các phương pháp và nguyên tắc trên.

Sau khi tiến hành dạy thực nghiệm với 2 giáo án trên ở lớp 1B tôi tiến hành kiểm tra miệng (gọi học sinh đọc cả bài), kết quả thu được như sau:


Số HS được khảo sát

Đọc ngọng

Đọc sai p/âm

Đọc sai dấu, thanh

Đọc đúng

Đọc diễn cảm

TS

%

TS

%

TS

%

TS

%

TS

%

35

1

2,9






1

2,9

20

57,1

13

37,1 

Căn cứ vào những kết quả thu được và so sánh với cùng kỳ năm trước tôi nhận thấy việc áp dụng một số biện pháp ở trên vào việc hướng dẫn học sinh luyện đọc đúng thực sự nâng cao hiệu quả của giờ dạy, phát huy được tính chủ động sáng tạo và tạo được sự hứng thú say mê của học sinh.


2.4. Bài học kinh nghiệm :

Bài học chung

Qua quá trình nghiên cứu thực nghiệm để dạy tốt phân môn tập đọc mà nội dung trọng tâm là truyền kỹ năng đọc đúng cho học sinh lớp 1. Tôi thấy rằng đây là một phương pháp và hình thức nhằm tích cực hoá hoạt động của học sinh vì khi thực hiện phương pháp và hình thức này học sinh hoàn toàn chủ động tự giác sáng tạo và tích cực tiếp thu tri thức mới. Đây là mục đích của quá trình dạy học hiện nay và hoàn toàn phù hợp với đặc điểm phát triển sinh lý của học sinh lớp1.



Bài học riêng

Để giờ dạy tập đọc đạt kết quả cao giáo viên cần áp dụng linh hoạt các biện pháp trong phần luyện đọc đúng. Tuỳ từng bài giáo viên chọn các biện pháp phù hợp để làm sao đạt kết quả cao nhất trong giờ tập đọc. Muốn vậy người giáo viên phải làm được những công việc sau:

Giáo viên phải có sự chuẩn bị bài trước khi lên lớp, phải dự đoán được tình huống có thể xảy ra trong bài dạy, từ đó có biện pháp thích hợp để giải quyết tình huống đó.

Giáo viên chuẩn bị đủ đồ dùng trực quan trong giờ dạy học. Giáo viên luôn coi học sinh là trung tâm của mọi hoạt động, còn giáo viên chỉ là người tổ chức hướng dẫn học sinh.

Để đạt được các yêu cầu trên đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ nhất định về kiến thức, phải linh hoạt sáng tạo trong việc đổi mới phương pháp dạy học. Ngoài ra một điều không thể thiếu đó là lòng nhiệt tình, sự tận tâm với nghề, dức tính chịu khó kiên trì, với đầu tư thích đáng cho việc nghiên cứu tài liệu phục vụ bài dạy của mỗi giáo viên.

Trên đây là những ý kiến nhó của bản thân tôi nhằm giúp giáo viên tham khảo khi rèn đọc đúng cho học sinh. Mong các đồng nghiệp góp ý và bổ sung để nâng cao chất lượng giờ dạy tập đọc ở tiểu học.




III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

- Kết luận

      Ngôn ngữ là một công cụ giao tiếp đặc biệt. Con người cũng như các động vật khác thường giao tiếp với nhau bằng tín hiệu. Trong đó có tín hiệu ngôn ngữ được thể hiện ở dạng nói và viết.

      Để mỗi tiết học mang lại hiệu quả cao, người giáo viên phải đầu tư thời gian một cách hợp lý nhằm lựa chọn nội dung và phương pháp dạy học cho kỹ càng, phù hợp. Đồng thời người giáo viên phải thực sự năng động, sáng tạo, luông trăn trở tìm tòi suy nghĩ, hình thức tổ chức dạy học, ví dụ: có nhiều tiết dạy giáo án điện tử để gây hứng thú trong học tập cho học sinh; sao cho mọi học sinh đều có niềm say mê, hứng thú trong học tập.

      Trong quá trình dạy - học Tập đọc phải nắm vững đặc điểm tâm sinh lý của học sinh. học sinh lớp 1, các em thích được động viên, khuyến khích, thích được chiều chuộng, gần gũi. Để thực hiện mỗi tiết dạy, giáo viên cần hiểu thật rõ, nắm vững nội dung, yêu cầu của từng tiết, toàn bài phải đọc giọng điệu chung như thế nào, tốc độ, cường độ, chỗ nào phải nhấn giọng, hạ giọng, từ nào, câu nào học sinh hay đọc sai, đọc lẫn… để giờ dạy có hiệu quả.

     Nắm chắc đặc trưng của phân môn Tập đọc 1, trong giờ học, tôi phân bố thời gian theo trình tự giáo án nhưng chú trọng các yếu tố.

      Đọc mẫu của giáo viên: Đọc mẫu nhằm giới thiệu, tạo hứng thú và tâm thế học tập.

      Nếu giáo viên đọc mẫu cho học sinh tốt cũng đã dạy cho học sinh được rất nhiều. Đọc câu, đoạn nhằm minh họa, hướng dẫn, gợi ý giúp học sinh tự tìm cách đọc. 

      Trong chương trình Tiếng Việt mới, phân môn Tập đọc có nhiệm vụ rõ ràng hơn, đó là rèn luyện cho học sinh các kỹ năng đọc, nghe và nói. Đọc là quá trình tiếp nhận thông tin; do đó các kỹ năng đọc, nghe và nói có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự tạo thành các kỹ năng này giúp học sinh đạt kết quả cao trong giao tiếp. Sách giáo khoa Tiếng Việt mới thể hiện rõ quan điểm giao tiếp qua việc lựa chọn hệ thống ngữ điệu cho dạy học.

      Qua quá trình tìm hiểu công việc học tập của học sinh và công tác giảng dạy của giáo viên đối với phân môn Tập đọc trong trường tiểu học, đồng thời thông qua chất lượng kiểm tra cuối năm, tôi thấy lớp 1A có nhiều tiến bộ. Song kết quả đạt được chưa hẳn là cao, bởi sự tìm tòi sáng tạo trong chuyên môn còn hạn chế. Vì vậy kết quả đạt được chưa được như mong muốn. Dạy Tập đọc quả là một vấn đề không đơn giản chút nào, nên muốn có kết quả cao thì cả thầy lẫn trò đều phải cố gắng, phải kiên trì trong quá trình rèn đọc. Muốn vậy giáo viên phải luôn luôn cố gắng đọc đúng, đọc chuẩn, diễn cảm.

      Ngoài ra còn phải nêu cao tinh thần trách nhiệm của người giáo viên, luôn cải tiến phương pháp soạn giảng, sửa lỗi kịp thời cho từng học sinh.

      Qua thực tế, tôi thấy mình cần cố gắng rèn luyện, học tập nghiên cứu tài liệu, sách báo, học hỏi những đồng nghiệp giàu kinh nghiệm giảng dạy.

      Tôi tự rút ra bài học cho mình: Muốn đạt được mục đích mà mình mong muốn thì bản thân phải có niềm tin, niềm say mê thực sự, luôn kiên trì, nhẫn nại, rèn luyện không ngừng. Chính niềm say mê ấy sẽ giúp ta có them sức mạnh to lớn, cuốn hút ta đi vào tìm tòi sáng tạo.

       Do điều kiện khả năng có hạn, đề tài còn nhiều thiếu sót, có những vấn đề chưa thể đề cập đến. Mặc dù bản thân tôi đẫ hết sức cố gắng; rất mong được sự giúp đỡ, góp ý,bổ xung của đồng nghiệp, đặc biệt tổ chuyên môn Phòng giáo dục - đào tạo huyện Đông Triều đã giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này

- Kiến nghị

Từ việc nghiên cứu cơ sở thực tiễn và cơ sở lý luận của việc dạy đọc là nhận thấy nếu dạy như đại trà hiện nay thì chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu dạy đọc ở tiểu học. Do vậy dể khắc phục những hạn chế, phát huy những ưu điểm hiện có ở thực tế. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp hướng dẫn học sinh rèn đọc đúng để nâng cao hiệu quả của giờ tập đọc ở lớp 1 nói riêng và ở tiểu học nói chung. Đó là:



1. Đọc mẫu:

- Bài đọc mẫu của giáo viên chính là cái đích mẫu hình thành kỹ năng đọc của giáo viên phải đảm bảo chất lượng đọc chuẩn, đọc đúng rõ ràng, trôi chảy và diễn cảm. Giáo viên yêu cầu lớp ổn định trật tự tạo cho học sinh tâm lý nghe đọc, hứng thú nghe đọc và yêu cầu học sinh đọc thầm theo. Khi đọc giáo viên đứng ở vị trí bao quát lớp, không đi lại, cầm sách mở rộng, thỉnh thoảng mắt phải dừng sách nhìn lên học sinh nhưng không để bài đọc bị gián đoạn.

- Đối với học sinh lớp 1 giai đoạn đầu (khoảng 2  3 bài đầu) giáo viên chép bài đọc lên bảng rồi học sinh theo dõi cô đọc ở trên bảng, nhưng ở giai đoạn sau giáo viên nêu yêu cầu học sinh theo dõi bài ở sách giáo khoa để tạo cho các em có thói quen làm việc với sách.

2. Hướng dẫn đọc

Sách giáo khoa tập đọc lớp 1 chủ yếu có 2 dạng bài:

- Dạng thơ, chủ yếu là thể thơ 4 – 5 tiếng

- Dạng văn xuôi

Cụ thể là trong 42 bài đọc thì có:

- 23 bài dạng văn xuôi

- 19 bài dạng thơ

Việc hướng dẫn đọc đúng được thể hiện trong tiết 1



a. Luyện đọc từ ngữ

Đối với lớp 1 dù ở bất kỳ dạng bài nào văn xuôi hay thơ thì trước khi luyện đọc đúng toàn bài bao giờ học sinh cũng được ôn luyện âm vần. Trong phần này các em ôn luyện vần trên cơ sở luyện đọc những từ khó, hay nhầm lẫn khi đọc có ở trong bài. Để thực hiện được tốt phần này, ngoài việc cần lựa chọn thêm những từ ngữ khác mà học sinh trong lớp mình hay nhầm lẫn hoặc phát âm sai để cho các em luyện đọc. Trong thực tế, hàng ngày lên lớp tôi vẫn thực hiện điều này.

Thí dụ: Bài “Hoa Ngọc Lan

Sách giáo khoa chỉ yêu cầu luyện đọc các từ sau

Hoa lan, lá dày, lấp ló”

Khi dạy, dựa vào tình hình đọc của lớp ngoài những từ trên tôi đã tìm thêm một số từ ngữ khác cần luyện đọc đúng đó là các từ ngữ: “xanh thẫm, nụ hoa, cánh xoè ra duyên dáng, ngan ngát, toả khắp vườn, khắp nhà…” Sở dĩ tôi đã lựa chọn thêm những từ ngữ này bởi vì thực tế ở lớp tôi dạy vần còn một số ít em đọc chưa tốt, các em hay nhầm lẫn vần, phụ âm đầu và dấu thanh. Cụ thể như:




Từ

Học sinh đọc nhầm

Xanh thẫm

Xăn thấm

Nụ hoa

Lụ hoa

Cánh xoè ra duyên dáng

Cánh xèo ra duyên dáng

Ngan ngát

Ngan ngác

Toả khắp vườn, khắp nhà

Toả khắc vườn, khắc nhà

Giáo viên cũng nên để cho học sinh tự nêu những từ mà các em cảm thấy khó đọc trong khi phát âm.

Thí dụ: Bài “Chú công

SGK chỉ yêu cầu luyện đọc từ “nâu gạch, rẻ quạt, rực rỡ, lóng lánh” nhưng các em học sinh lớp tôi đã nêu ra được 2 từ mà các em cho là khó đọc đó là: “màu sắc, xoè tròn” vì khi đọc dễ bị lẫn “màu sắc” với “mầu sắc”, “xoè tròn” với “xèo tròn”

Khi cho các em luyện đọc từ ngữ, giáo viên nên kết hợp phân tích tiếng để giúp học sinh nhớ lại những âm vần đã học. Tuy nhiên chúng ta cần tập trung gọi những học sinh đọc còn yếu, song để giúp những em này đọc được đúng thì việc gọi một số em giỏi đọc thật to, thật chính xác là một việc làm không thể thiếu bởi vì các êm yếu sẽ bắt chước các bạn để đọc và như vậy các em sẽ có ý thức tự sửa hơn. Sau đó cả lớp sẽ đồng thanh những từ ngữ này. Cần tăng cường cho các em nhận xét nhau đọc, đúng hay say, nếu sai thì ở đâu, các em có thể tự sửa lại cho bạn. Nếu học sinh không làm được việc đó, giáo viên phải kịp thời uốn nắn sửa sai ngay cho các em. Nhất thiết phải có khen chê kịp thời.

- Không chỉ luyện đọc đúng từ trong giờ tập đọc mà trong các tiết tăng cường Tiếng Việt tôi cũng luôn đưa ra những bài tập phân biệt phụ âm đầu và vấn đề giúp các em phát âm tốt hơn.

Thí dụ: Dạng bài tập điền vần hoặc điền phụ âm đầu

+ Bài tập 1: Điền l hay n

….o…..ắng , …o…ê , ….í….ẽ , ….áo…ức

+ Bài tập 2: Điền r, d, gi

… ộn….ã , …..ập ….ờn , tháng…..iêng

+ Bài tập 3: Điền s, x

…ản …uất , …anh….anh , …o….ánh

…ung phong , ….ừng…ững

+ Bài tập 4: Điền vần ăc, ắt hay ăp

m….. trời , m….. áo , đôi m……

kh……… nơi , th……. nến

+ Bài tập 5: Điền vần anh hay ăn

ch..… len , c…… đẹp , c…… nhà

m…. khoẻ , bức tr…….

.v..v và còn nhiều bài tập khác dạng như trên. Sau khi học sinh điền xong giáo viên phải yêu cầu và kiểm tra các emđọc. Nếu các em đọc sai giáo viên phải kịp thời uốn nắn ngay. Phần luyện đọc từ nếu giáo viên làm tốt, hướng dẫn học sinh đọc kỹ sẽ giúp cho các em đọc tròn bài đọc tốt hơn.



b. Đọc đúng: dạng thơ

Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự phản ánh con người và thời đại một cách cao đẹp, thơ rất giàu chất trữ tình. Vì vậy khi đọc thơ cần thể hiện được tình cảm của tác giả gửi gắm trong từ, từng dòng thơ, nhịp thơ để truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dòng thơ, vần thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một công việc không thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp câu thơ. Thực tế cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nhịp là do không tính đến nghĩa chỉ đọc theo áp lực của nhạc thơ. Học sinh tìm được trong bài có những dấu câu thì ngắt nhịp ra sao. Do vậy khi dạy những bài đọc thơ ở giai đoạn đầu tôi thường chép lên bảng các câu thơ cần chú ý ngắt giọng rồi hướng dẫn

Thí dụ: Bài “Tặng Cháu

Vở này / ta tặng cháu yêu ta

Tỏ chút lòng yêu cháu / gọi là

Mong cháu / ra công mà học tập

Mai sau / cháu giúp nước non nhà

Học sinh sẽ được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến hết bài. Giáo viên có thể cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để khi đọc không bị quên.

Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) tôi đã để học sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở từng câu thơ (vì những bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên công viẹc này cũng không chiếm quá nhiều thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên công nhân ngay và cho các em đánh dấu luôn vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo viên sửa lại cho học sinh.

Thí dụ 1: Bài “Mẹ và cô

Học sinh thường ngắt nhịp như sau:

Buổi sáng / bé chào mẹ

Chạy tới ôm / cổ cô

Buổi chiều / bé / chào cô

Rồi sào / vào lòng mẹ

Mặt trời / mọc / rồi lặn

Trên đôi chân / lon ton

Hai chân trời / của con

Là mẹ / và cô giáo

Tôi đã sửa lại những câu học sinh sai và nêu cho các em thấy tại sao ngắt nhịp như vậy lại là sai.

Thí dụ: Câu “chạy tới ôm cổ cô” ngắt nhịp như trên là sai vì “ôm cổ cô”là một cụm từ liền nhau, nếu ngắt giọng ở sau chữ “cổ” thì cụm từ đó sẽ bị tách ra và nghĩa của nó sẽ không rõ ràng. Hay câu “Buổi chiều bé chào cô” cũng tương tự tôi đã sửa cách đọc bài thơ trên như sau:

Buổi sáng / bé chào mẹ

Chạy tới / ôm cổ cô

Buồi chiều / bé chào cô

Rồi / sà vào lòng mẹ
Mặt trời mọc / rồi lặn

Trên đôi chân lo ton

Hai chân trời / của con

Là mẹ / và cô giáo

Thí dụ 2: Bài “Kể cho bé nghe”

Khi đọc học sinh thường ngắt mỗi dòng thơ một lần là do thói quen nhưng tôi đã sửa lại và hướng dẫn cho các em cách đọc vắt dòng: cuối dòng 1 đọc vắt luôn sang dòng 2, cuối dùng 3 đọc vắt luôn sang dòng 4. Cứ như thế cho đến hết bài.

Bên cạnh việc rèn đọc đúng trong các giờ tập đọc ở trên lớp thì trong các tiết tăng cường tiếng Việt tôi cũng thường đưa ra những câu thơ hoặc bài thơ ngắn để giúp học sinh luyện đọc và ngắt giọng, cũng có thể đó là những câu ứng dụng hay bài ứng dụng đã có ở phần học vần.

Thí dụ:

Lá thu kêu xào xạc



Con nai vàng ngơ ngác

Đạp trên lá vàng khô”

Hay


Tiếng dừa làm dịu nắng trưa

Gọi đàn gió đến cùng dừa múa reo

Trời trong đầy tiếng rì rào

Đàn cò đánh nhịp bay vào bay ra”

c. Đọc đúng: dạng văn xuôi

Tương tự như ở thơ, giáo viên cần chú trong rèn cho các em biết ngắt, nghỉ hơi cho đúng. Cần phải dựa vào nghĩa và các dấu câu để ngắt hơi cho đúng. Khi đọc không được tách một từ ra làm hai, tức là không ngắt hơi trong một từ. Việc ngắt hơi phải phù hợp với các dấu câu, nghĩ ít ở dấu phẩy, nghỉ lâu hơn ở dấu chấm. Đối với những câu văn dài cần hướng dẫn học sinh ngắt hơi cho phù hợp. Cụ thể tôi cho học sinh tự tìm những câu văn dài đó hoặc do chính giáo viên đưa ra. Sau đó yêu cầu học sinh xác định cách ngắt giọng, gọi học sinh nhận xét đúng sai. Đối với học sinh lớp 1 giáo viên cũng chưa nên hỏi nhiều quá về việc tại sao các em lại ngắt giọng như vậy mà nếu thấy đúng thì giáo viên công nhận ngay, còn nếu sai thì sửa cho các em và giải thích để các em thấy rõ hơn. Sau khi xác định ngắt giọng ở mỗi câu văn dài bao giờ giáo viên cũng phải nhấn mạnh cho các em thấy tầm quan trọng trong việc ngắt, nghỉ đúng ở các câu văn, đoạn văn. Muốn xác định cách ngắt giọng đúng thì phải dựa vào nghĩa vào các tiếng, từ, dấu câu.

Thí dụ: Bài “Trường em

Câu dài trong bài cần hướng dẫn cách ngắt nghỉ hơi là:

Ở trường / có cô giáo hiền như mẹ / có nhiều bè bạn thân thiết như anh em /”

Tôi đã chép câu này lên bảng và hướng dẫn cách ngắt hơi như trên (vì đây là bài đầu tiên trong chương trình tập đọc nên tôi hướng dẫn luôn cách đọc).

Thí dụ 2: Bài “Đầm sen

Học sinh đã phát hiện ra câu dài trong bài là ngắt giọng như sau:

Suốt mùa sen / sáng sáng lại có những người ngồi trên thuyền nan / rẽ lá / hái hoa”

Tôi đã bổ sung thêm cách nghỉ hơi cho các em như sau:

Suốt mùa sen , / sáng sáng / lại có những người ngồi trên thuyền nan / rẽ lá / hái hoa //”

Tôi giải thích ta ngắt ở sau từ “sáng sáng” để nhấn mạnh thêm về thời gian mà con người đi thăm đầm sen.

Đối với những bài có lời thoại, giáo viên phải hướng dẫn kỹ học sinh cách lên giọng cuối câu hỏi và xuống giọng cuối câu kể (câu trả lời)

Thí dụ 3: Bài “Vì bây giờ mẹ mới về

Tôi đã hướng dẫn học sinh đọc từng câu thoại của mẹ và của con. Những câu hỏi của mẹ:

Con làm sao thế ? Đứt khi nào thế ? (đọc lên giọng cuối câu)

Những câu trả lời của cậu bé.



Con bị đứt tay. Lúc nãy ạ ! Vì bây giờ mẹ mới về (đọc xuống giọng ở cuối câu)

Cũng như thơ, sau khi sửa xong lỗi ngắt giọng cho học sinh, giáo viên phải gọi nhiều em đọc, các học sinh khác nghe và nhận xét bạn đọc.Việc luyện đọc cho học sinh đọc đúng từ, câu sẽ giúp cho việc đọc đoạn, bài được trôi chảy, lưu loát hơn và học sinh nắm chắc được cách đọc đúng văn bản được học mà không phải tình trạng học vẹt.

Để tiết học nhẹ nhàng, không nhàm chán mà lại nhiều em được luyện đọc thì giáo viên phải tổ chức đọc theo nhiều hình thức khác nhau như đọc cá nhân, đọc theo nhóm, theo tổ hoặc đồng thanh. Những hình thức này còn giúp giáo viên kiểm soát được khả năng đọc của toàn thể học sinh trong lớp.

- Luyện đọc diễn cảm sẽ được thể hiện trong tiết 2, trong phạm vi đề tài này tôi chỉ đề cập đến vấn đề đọc đúng. Vì vậy mà cách hướng dẫn đọc diễn cảm sẽ không được nêu lên trong đề tài.



d. Luyện đọc củng cố và nâng cao

Để giúp học sinh đọc bài một cách chắc chắn, giáo viên cần dành thời gian để luyện đọc củng cố và nâng cao. Trong phần này giáo viên cho học sinh luyện đọc cá nhân – giáo viên cần chú ý tới các em đọc yếu để em đó được tham gia đọc – giáo viên cần động viên khích lệ kịp thời. Trong quá trình học sinh đọc giáo viên quan tâm theo dõi, uốn nắn, sửa sai cho các em. Đối với những bài đọc có lời đối thoại nên cho các em đọc theo lối phân vai. Đối với bài thơ cần cho các em đọc nhiều. Một tiết học tập đọc chỉ có 40 phút vì vậy để đảm bảo thời gian và chất lượng giờ học, học sinh phải đọc trước văn bản ở nhà. Giáo viên cần có sự chuẩn bị chu đáo, phải đưa ra các tình huống có thể xảy ra khi hướng dẫn học sinh đọc cho đúng, cho hay. Muốn vậy giáo viên phải luôn trau dồi kiến thức, luôn thay đổi phương pháp dạy học cho phù hợp với sự phát triển của xã hội. Trong giờ học, giáo viên chỉ là người hướng dẫn, tổ chức để học sinh tự tìm ra kiến thức.





tải về 475.01 Kb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   2   3   4   5




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương