(Nguån : §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®a d¹ng sinh häc vµ tµi nguyªn sinh vËt khu vùc ChÝ Linh - H¶i D¬ng. ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt)
C¸c c©y thuèc bæ nµy tËp trung chñ yÕu ë x· Hoµng Hoa Th¸m, C«n S¬n, Lª Lîi.
c) TËp ®oµn c©y ¨n qu¶.
C¸c c©y ¨n qu¶ næi tiÕng trong vïng nh : t¸o Thiªn Phiªn, v¶i thiÒu…Khi møc sèng ngµy cµng cao th× nhu cÇu ¨n mÆc còng t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ c¸c ®Æc s¶n cña vïng ngµy cµng ®îc coi träng. Do ®ã, nguån thu nhËp tõ nh÷ng vên c©y ¨n qu¶ lµ kh«ng nhá. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ vên ®åi, vên rõng… ë ChÝ Linh còng ph¸t triÓn m¹nh. C¸c c©y v¶i, nh·n, na dai, mÝt, tr¸m, sÊu, bëi, hång, døa, t¸o, ®u ®ñ…®îc trång ë nhiÒu n¬i trong vïng. Cã gia ®×nh trång 5 -7 ha c©y ¨n qu¶ nh : gia ®×nh anh Vò Xu©n MÔ, Bïi V¨n ¸ ë ChÝ Linh, H¶i D¬ng. Do ®ã, tËp ®oµn c©y ¨n qu¶ kh¸ phong phó vÒ chñng lo¹i, mïa nµo còng cã hoa qu¶. §Æc biÖt v¶i thiÒu næi tiÕng Thanh Hµ, Lôc Ng¹n ®· trång ë nhiÒu tØnh trung du cña ®ång b»ng s«ng Hång nãi chung vµ ë ChÝ Linh nãi riªng. C¸ch ®©y kho¶ng 20 n¨m rÊt Ýt nhµ trång v¶i th× nay ®· trång kh¾p c¸c ®åi, cã hµng tr¨m gia ®×nh trång v¶i xen víi c¸c c©y ¨n qu¶ kh¸c nh : na, cam, chanh, ®u ®ñ…Riªng x· Lª Lîi- ChÝ Linh cã diÖn tÝch trång v¶i thiÒu ®Õn 200 ha, t¬ng lai trång tíi 700ha, phñ xanh ®åi träc ë vïng nµy, cã thÓ ®¶m b¶o 30- 40% ®êi sèng cña céng ®ång.
Ph¸t triÓn c¸c loµi c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n còng lµ mét híng ®i ®óng ®¾n vµ cÇn ®îc chó träng ë H¶i D¬ng. Tuy nhiªn ®Ó viÖc quy ho¹ch trång vµ ph¬ng thøc canh t¸c ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th× x©y dùng kÕ ho¹ch vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn c¶ ng¾n vµ dµi h¹n cÇn ®îc quan t©m chó träng vµ phèi kÕt hîp víi ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c.
d) TËp ®oµn loµi c©y quý hiÕm.
Theo ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®a d¹ng sinh häc vµ tµi nguyªn sinh vËt khu vùc ChÝ Linh - H¶i D¬ng cña ViÖn sinh th¸i tµi nguyªn sinh vËt, c¸c loµi c©y quý hiÕm cña ChÝ Linh gåm 8 loµi tËp trung chñ yÕu ë Hoµng Hoa Th¸m ®ã lµ: Sung nhiÒu tr¸i, Lim xanh, L¸t hoa, Rau s¾ng, §Ñn 5 l¸, Ch©n chim, §¹i h¸i, Sa nh©n . Mét sè loµi c©y quý hiÕm riªng ®Æc trng cña ChÝ Linh ®ã lµ : Hµ thñ « tr¾ng, Re h¬ng, Re tr¾ng, SÕn ®Êt, TuÕ ®îc ph©n bè chñ yÕu ë Hoµng Hoa Th¸m, Sao §á…
HiÖn nay sè lîng loµi kÓ trªn cßn l¹i rÊt Ýt do khai th¸c kh«ng hîp lý trong nh÷ng n¨m qua vµ cha cã biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ sinh th¸i tµi nguyªn m«i trêng ë ®©y. Sù suy gi¶m ®ã kh«ng chØ vÒ sè lîng mµ c¶ tr÷ lîng gç, do khai th¸c c¹n kiÖt cña l©m trêng vµ nh©n d©n trong thêi gian qua. NÕu cø tiÕp tôc khai th¸c mµ kh«ng cã kÕ ho¹ch trång rõng, trång c¸c c©y b¶n ®Þa quý hiÕm th× t¬ng lai kh«ng xa n÷a chóng ta sÏ mÊt hÕt nguån gen thùc vËt quý hiÕm ë vïng nµy.
B¶ng 4: Nh÷ng loµi c©y quÝ hiÕm ë ChÝ Linh ®· ®a vµo s¸ch ®á ViÖt Nam cÇn b¶o vÖ
TT | Tªn ViÖt Nam | Tªn khoa häc | T×nh tr¹ng |
1
|
SÕn mËt
|
Madhuca pasquieri
|
K
|
2
|
Lim
|
Erythrophloeum fordii
|
K
|
3
|
§inh
|
Markhamia stipulata
|
V
|
4
|
T¸u
|
Vatica tonkinensis
|
K
|
5
|
Gô lau
|
Sindora tonkinensis
|
V
|
6
|
L¸t
|
Chukrasia tabularis
|
K
|
7
|
Re h¬ng
|
Cinnamomum partheroxylon
|
K
|
8
|
Giæi xanh
|
Michelia mediocris
|
K
|
9
|
Bæ cèt to¸i
|
Drynaria fortunei
|
T
|
( Nguån : §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ®a d¹ng sinh häcvµ tµi nguyªn sinh vËt khu vùc ChÝ Linh - H¶i D¬ng. ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt).
Chó thÝch :
K - insufficiently known : Loµi kh«ng biÕt chÝnh x¸c
V - Vulnenrable : Loµi sÏ nguy cÊp
T - Threatened : Loµi ®ang bÞ ®e do¹
e) TËp ®oµn c¸c loµi c©y cã gi¸ trÞ kh¸c.
TËp ®oµn c¸c c©y l¬ng thùc vµ rau mµu ph¸t triÓn c¶ 4 mïa trong n¨m lµ cë së cho ®êi sèng cña nh©n d©n æn ®Þnh, ®¶m b¶o an toµn l¬ng thùc trong vïng kh«ng nh÷ng ®ñ tiªu dïng mµ cßn xuÊt ra ngoµi vïng. Nh÷ng n¨m qua do yªu cÇu cuéc sèng cña ngêi d©n toµn quèc nãi chung vµ ChÝ Linh nãi riªng nªn s¶n lîng l¬ng thùc t¨ng lªn do th©m canh vµ ¸p dông nhiÒu gièng míi. Vïng ®· ®a d¹ng ho¸ c©y trång nh: lóa, ng«, khoai, s¾n, cµ chua, ®ç, rau c¶i,…vµ c¸c c©y c«ng nghiÖp nh : l¹c, mÝa, d©u t»m, chÌ… ®· ph¸t triÓn.
TËp ®oµn c¸c c©y trång gãp phÇn phñ xanh ®Êt trèng ®åi nói träc, lÊy gç, lÊy nhùa, lµm bãng m¸t nh : Th«ng, B¹ch ®µn, Keo l¸ chµm, Keo tai tîng, L¸t hoa…Ngoµi ra cßn trång c¸c c©y b¶n ®Þa nh: Tr¸m, SÊu, Gô lau, Tai chua… vµ phôc håi c¸c c©y quý hiÕm nh: Lim, SÕn, T¸u, §inh,… gãp phÇn ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch, danh lam th¾ng c¶nh : C«n S¬n, KiÕp B¹c, ®Òn Cao (Nguån gen quý hiÕm nµy ®· ®îc thu thËp trång ë vên thùc vËt C«n S¬n). §ã lµ nh÷ng khu vùc ®é che phñ cao ®¶m b¶o cho ®iÒu hoµ khÝ hËu vµ lµ nh÷ng khu rõng ®Çu nguån ®¶m b¶o duy tr× nguån níc cho nh÷ng con s«ng, suèi, ao , hå cã trong vïng, cung cÊp nguån níc cho sinh ho¹t vµ cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
TËp ®oµn c©y hoang d¹i cã: c©y gç, c©y bôi, c©y th¶o vµ c¶ c©y thuû sinh, ®ã lµ nh÷ng th¶m c©y xanh t¹o thÕ c©n b»ng sinh th¸i, t¹o nh÷ng khu rõng tró ngô, lµm thøc ¨n cho ®éng vËt vµ c¶ con ngêi. TËp ®oµn c©y hoang d¹i chia ra theo ý nghÜa kinh tÕ thµnh :
+ TËp ®oµn c©y cho gç.
+ TËp ®oµn c©y ph©n xanh.
+ TËp ®oµn c©y cho dîc liÖu ( lµm thuèc)
+ TËp ®oµn c©y cho tinh dÇu, cho sîi…
+ TËp ®oµn c©y l¬ng thùc vµ rau mÇu v.v…
2.1.3. ChÊt lîng rõng vµ gi¸ trÞ tµi nguyªn m«i trêng.
a) ChÊt lîng rõng tù nhiªn thø sinh.
Rõng tù nhiªn thø sinh thuÇn lo¹i hoÆc gÇn nh thuÇn lo¹i lµ rõng cã trªn 70% c©y t¹o rõng thuéc cïng mét loµi hoÆc thuéc cïng mét chi, ChÝ Linh cã c¸c v¹t rõng DÎ ë §ång Ch©u, Hè §×nh, §¸ Cãc. Khu vùc DÎ thuÇn lo¹i nhiÒu nhÊt ë Hè SÕu réng 34 ha, §a Cãc 20ha. §iÒu tra cho thÊy DÎ t¸i sinh tõ gèc, mçi gèc 5-7 chåi, c¸ biÖt cã c©y 20 chåi, trung b×nh 1 gèc cã 2-4 chåi ph¸t triÓn thµnh c©y ra hoa kÕt tr¸i.
b) ChÊt lîng rõng tù nhiªn
ChÊt lîng rõng tù nhiªn ®· cã nhiÒu biÕn ®éng, nhiÒu vïng khai th¸c nay ®· t¸i sinh. Rõng ChÝ Linh chñ yÕu lµ rõng t¸i sinh, phôc håi vµ rõng trång, gÇn ®©y do viÖc giao ®Êt, giao rõng cho nh©n d©n cßn l¹i L©m trêng qu¶n lý cho nªn rõng ®ang phôc håi nhanh chãng .
- Rõng ®Æc dông : BÞ xuèng cÊp do chÆt ph¸ tõ tríc tíi nay , thªm vµo ®ã lµ ý thøc cña kh¸ch thËp ph¬ng ®Õn lÔ héi, du lÞch bÎ cµnh l¸ lµm chÕt c©y vµ phôc håi chËm.
Khu danh lam th¾ng c¶nh C«n S¬n, KiÕp B¹c (diÖn tÝch gÇn 300 ha) cã rõng th«ng ®îc trång l©u ®êi, gÇn ®©y cã trång Keo tai tîng, Muång hoa vµng vµ mét vên thùc vËt do L©m trêng qu¶n lý. Khu vùc chïa Thanh Mai, phÝa díi lµ nh÷ng ®åi th«ng, lªn trªn 200m lµ khu rõng t¹p víi hµng tr¨m loµi c©y : Tr¸m, Bøa, DÎ, Re, Kh¸o, …
- Rõng phßng hé : Thuéc x· Hoµng Hoa Th¸m, B¾c An…Tõ khi cã chñ tr¬ng ®ãng cöa rõng, n¨m 1993 trë l¹i ®©y rõng thùc sù phôc håi vµ t¸i sinh trë l¹i. Tuy nhiªn rõng phßng hé cÇn ®îc b¶o vÖ tr¸nh t×nh tr¹ng d©n c¸c ®Þa ph¬ng l©n cËn chÆt trém gç.
- Rõng nghÌo : Thùc tÕ bÞ nghÌo kiÖt do t¸c ®éng m¹nh cña c¬ chÕ thÞ trêng, d©n trång c©y ¨n qu¶ xen lÉn trång s¾n, hoa mµu. D©n ®· chÆt ph¸ nhiÒu lÇn hÇu hÕt c¸c d¶i ven rõng lÊy gç, cñi…thËm chÝ san b»ng c¸c gß ®åi ®Ó trång c©y ¨n qu¶ vµ hoa mµu. Do chÆt h¹ nhiÒu nªn rõng Ýt cã kh¶ n¨ng phôc håi trë l¹i.
- Rõng phôc håi sau n¬ng rÉy : Thµnh phÇn loµi ®¬n gi¶n trªn díi 10 loµi : sim, mua, cá lµo, t¸o d¹i, mÉu ®¬n, chÌ v»ng,sÇm, ba g¹c…HÇu hÕt lµ c©y bôi, ph¸t triÓn chiÒu cao chËm, th©n cong queo, ph©n cµnh sím, gi¸ trÞ sö dông kh«ng cao. HiÖn nay ngêi d©n ®· chó ý ph¸t nh÷ng c©y t¹p ®Ó cho c¸c c©y cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ph¸t triÓn nh DÎ.
Ngoµi ra rõng trång thuÇn lo¹i : th«ng, keo ®îc phôc håi vµ ph¸t triÓn tèt b¾t ®Çu cho thu ho¹ch nhùa.
2.2 . HÖ ®éng vËt ChÝ Linh.
2.2.1. Thµnh phÇn loµi cña c¸c nhãm ®éng vËt.
a) Sù ®a d¹ng cu¶ hÖ ®éng vËt.
Víi sè lîng bé, hä, loµi thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c vïng rõng nói ë miÒn B¾c níc ta, nhng ChÝ Linh lµ khu vùc cã hÖ ®éng vËt phong phó vµ ®a d¹ng nhÊt ë H¶i D¬ng.
B¶ng 5 : Thµnh phÇn c¸c nhãm ®éng vËt ë ChÝ Linh
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |