Hudson taylor, god’s venturer

THÀNH PHỐ BỊ VÂY HÃM

Ba giáo sĩ trẻ tuổi vui vẻ nhưng dè dặt ngồi xuống trên một chiếc thuyền nan bản xứ đang cập bờ sông bùn lầy. Họ lau mặt đang khi anh lái thuyền đẩy thuyền ra khỏi bờ. Quả là một ngày bận rộn. Khởi hành từ Thượng hải sau khi ăn sáng, khoảng trưa thì họ đến đảo Hoa trung, và từ lúc đó đến nay họ không ngừng phân phát các truyền đạo đơn và mặc dù vốn liếng ngôn ngữ của họ chẳng có bao nhiêu, họ vẫn cố gắng nói chuyện bằng tiếng Trung hoa với những người chèo thuyền dọc theo bờ. Các chiếc thuyền nan chèo ngược xuôi theo các con sông quanh Thượng hải thật nhiều vô số. Các gia đình lớn nhỏ, mới và cũ sống trên các căn nhà nổi trên mặt nước ấy. Các gia đình ấy thu hút Hudson và hai đồng bạn, Edkins va Quarterman.
Họ bảo nhau, “Chúng ta nên làm chứng cho những người nầy về Chúa Cứu Thế.” Làm sao mà những người thờ hình tượng nghèo khó nầy, với những bàn thờ nhỏ và các bó nhang trong nhà quay khỏi sự thờ hình tượng và dị đoan nếu họ chưa bao giờ nghe đến Một Thượng Đế Chân thật? Vì thế họ dành trọn một ngày để hoạt động truyền giáo giữa những người ấy, ngoài ra còn mừng vì được rảnh một vài tiếng đồng hồ, khỏi phải vất vả học tiếng Trung hoa. Họ rất hài lòng vì đang được nghỉ xả hơi, nghe tiếng sóng vỗ vào mạn thuyền như ru ngủ. Những người sống trên các thuyền nan mà họ đã gặp đều vui vẻ nhận các sách nhỏ xinh xinh, viết bằng tiếng mẹ đẻ của họ. Thậm chí có một vài người cam đoan với các vị giáo sĩ trẻ tuổi rằng sau khi họ đọc xong, họ sẽ chuyền tay cho người khác đọc nữa là những người họ gặp ở các bến mà họ đến. Thật là một ngày ích lợi và giờ đây khi chiều đang xuống, nếu họ an toàn qua khỏi được Đội Tuần Duyên của Hoàng gia thì họ có thể về đến Thượng hải trước khi trời tối.

Vấn đề là làm sao họ qua khỏi Đội Tuần Duyên Hoàng gia an toàn. Các người chèo thuyền dĩ nhiên lo ngại về điều đó và bực mình vì các ông khách quí chờ đến quá trễ mới chịu về. Ban ngày thì các thuyền nan bản xứ đi lại trên sông khá dễ dàng nhưng bồng bềnh trên sông vào buổi tối ngay dưới các họng súng của Hoàng gia là một việc khác. Súng của hoàng gia có thể bắn bất cứ lúc nào, nhiều khi chẳng cần bị khiêu khích nữa. Vì thế những vật gì di động trên nước vào lúc tối đều bị ngờ là thuộc phe phản loạn. Khi bắt đầu trở về đã quá trễ cho nên các người chèo thuyền không vui mấy. Chính các vị giáo sĩ cũng hơi e ngại.

Hudson bảo, “Nếu họ biết mình là người Anh và người Mỹ thì không sao.” Vì các cường quốc Tây Phương trung lập có những chiến hạm đang thả neo trên hải cảng và các binh sĩ võ trang của các chiến hạm ấy sẵn sàng bảo vệ mạng sống và tài sản họ nếu họ bị tấn công cho nên họ có thể đi lại khá an toàn. “Nhưng làm sao các lực lượng Hoàng gia phân biệt được khi tối trời?” Làm sao? Trong bóng tối thì làm thế nào thấy được da trắng, tóc nâu? Chỉ khi lên tiếng thì người ta mới biết họ không phải là người Trung Hoa thôi. Chỉ khi nào nói lên...Bỗng nhiên Edkins nẩy ra một ý kiến.

Edkins bảo, “Tôi có ý kiến nầy. Chúng ta sẽ hát. Tất cả mọi người cùng hát chung, hát thật to bằng tiếng Anh thì họ sẽ biết chúng ta là người Tây phương!” Ý kiến ấy thật hay. Cổ họng họ khô và rát vì suốt ngày hôm ấy họ đã hát và nói rất nhiều trong khi đi làm chứng. Nhưng họ vẫn cố gắng. Và mỗi khi họ đến gần các chiếc tàu trông có vẻ của Đội Tuần Duyên Hoàng gia thì họ lại hát lên những bài ca ấy. Họ hát chung những bài nào họ thuộc và mừng khi thấy rằng họ đã vượt qua hết tàu nầy đến tàu khác mà không bị xét hỏi gì.

Họ vừa im lặng khi qua khỏi chiếc tàu cuối cùng, bỗng nhiên các anh lái thuyền vội vàng bảo, “Các ông hãy hát nữa đi! Hát nữa đi!” Nhưng tại sao lại hát? Họ được báo cho biết là những chiếc tàu họ vừa qua khỏi chỉ là những chiếc tàu hàng, không có gì đáng ngại. Các người chèo thuyền thì thầm, “Nhanh lên, hát đi! Hát đi!”

Edkins trổi giọng, “Bầu trời bao la trên cao kia,” rồi bật lên bài ca, hai đồng bạn phụ họa với anh. Trên sông ba giọng trẻ trung ngân lên, ca rằng, “bầu trời xanh lung linh, bóng mặt trời không ngơi, mặt trăng và các ngôi sao quanh nó cháy sáng, chúng hoan ca và trổi tiếng reo vui vinh hiển. Chúng mãi ca hát và chiếu rạng. Bàn tay đã tạo nên chúng ta là Bàn tay thiên thượng!’ ”

Cần phải có ba câu, tám dòng mỗi câu mới diễn tả đủ bài hát, và dòng cuối thì hát hai lần mới hết ý. Nhưng rủi thay, họ hăng hái hát đến câu cuối cùng thì cũng vừa lúc họ đi ngang qua chiếc tàu lớn nhất trong đội Tuần Duyên! Sau khi hát câu, “Bàn tay đã tạo nên chúng ta là Bàn tay thiên thượng!” rồi thì im bặt vì ba ông ca sĩ đang ngồi thở hổn hển sau khi ráng sức. Rồi bỗng họ nghe trên chiếc tàu Hoàng gia có tiếng gồng báo động đánh loạn lên một cách đe doạ!

“Ai ở dưới đó?”

Hudson và Edkins đồng thanh đáp, “Dân tộc của Anh quốc vĩ đại!”

Quarterman, người Mỹ tiếp, “Quốc gia Hoa kỳ!”

“Mấy thằng quỉ trắng! Quỉ trắng!” các anh chèo thuyền hét lớn. “Mấy thằng quỉ trắng đang ơ trên thuyền!”

Tiếng trên tàu Hoàng gia hỏi, “Mấy anh đang đi đâu?”

“Làm gì?”

Mấy anh chèo thuyền giải thích, “Để giảng đạo của họ. Mấy thằng quỉ trắng giảng đạo của họ.” Nghe nói như thế đáng lẽ phải tạo ra sự kinh hoảng nhưng lại không. Đội Tuần Duyên Hoàng gia biết rõ tình hình. Chiếc thuyền của họ được phép tiếp tục đi.
Khi họ đi khỏi Đội Tuần Duyên thì các giáo sĩ hạch hỏi mấy anh chèo thuyền, “Tại sao mấy anh gọi chúng tôi là quỉ trắng? Chúng tôi da trắng nhưng đâu phải là quỉ.” Họ nghiêm trang bảo. “Chúng tôi là người có thịt và máu do Thượng Đế Chân thật dựng nên như các anh. Quỉ không có thân xác, và vô hình. Hơn nữa, chúng nó là ác thần, kẻ thù của Thượng Đế Chân thật, lòng đầy mưu ác để làm hại nhân loại. Chúng đúng là quỉ! Nhưng rõ ràng mấy anh thấy chúng tôi không phải là quỉ mà là người như mấy anh vậy!”

Các anh chèo thuyền tỏ ra hối hận, nhất là vì họ chưa được trả tiền. Họ bảo họ rất tiếc vì đã làm mếch lòng các vị khách quí. Tuy nhiên, họ chỉ là những ngưòi dân ít học, không biết chữ và chưa bao giờ được đặt chân tới trường. Còn những nước mà các vị khách quí xuất thân là các quốc gia văn minh, học thức, không giống như vùng đất nghèo khổ mà họ đang đặt chân đến. Những anh lái thuyền thấp kém ấy cảm thấy vui sướng vì được các vị khách quí đoái hoài và bằng lòng ngồi trên các chiếc thuyền nghèo hèn của mình và được nghe những lời lẽ khôn ngoan quí báu. Họ cam đoan là từ nay về sau dù cho bị áp lực đến đâu đi nữa, họ cũng sẽ chẳng bao giờ gọi các vị khách quí của nước Đại Anh Quốc hay Hoa Kỳ bằng các danh từ ấy nữa.

Các vị giáo sĩ cố gắng giải thích cho các anh chèo thuyền biết rằng họ không cảm thấy bị xúc phạm mà chỉ muốn các anh ấy xem họ là những con người mang sứ điệp của Thượng Đế Chân thật và Duy nhất đến cho họ. Các vị giáo sĩ sau khi lên bờ chia tay với họ trong tình thân thiện tốt đẹp. Và chiều hôm ấy khi các anh chèo thuyền dùng bữa qua các chén cơm và đũa thì họ đồng ý rằng những ông quỉ trắng thật ra không làm tổn hại họ điều gì, và dù cho họ có vẻ hơi vô lý đi nữa thì họ cũng đã tỏ ra khá rộng rãi khi chi tiền.

Từ ngày anh rời Liverpool lên tàu Dumfries ra đi đã gần một năm trời. Trong mấy tháng đầu tiên sau khi lên bờ ơ Thượng hải anh đã tạm trú trong khuôn viên thoải mái của Hiệp hội Truyền Giáo Luân đôn. Ở đó anh thuê một người Trung hoa dạy anh tiếng Tàu. Tuy nhiên, giơ đây anh đã rời khỏi khu vực an ninh của Khu vực Định Cư Quốc Tế, nơi có các lãnh sự quán được các binh sĩ Âu-châu và Hoa-kỳ có võ trang bảo vệ. Anh hiện đang ở một mình trong một căn nhà lụp sụp của thường dân gần Cửa Bắc của thành phố Trung hoa. Lúc nào tiếng súng và cảnh đánh nhau cũng nằm trong tầm tai và mắt anh, và cảnh khốn khổ mà quanh anh thật là ghê rợn. Bao nhiêu căn nhà bị thiêu rụi vì súng đạn, vô số người nghèo khổ trở thành vô gia cư, những người ăn xin tràn ngập đường phố kêu lên thảm thiết, “Xin ông bà cho tôi miếng bánh ăn!” Cảnh các người lính bị bắt và bị nắm búi tóc đuôi ngựa kéo lết đi để rồi bị chém đầu hay tiếng rú của họ khi bị tra tấn là cảnh thường thấy. Con đường mà Hudson đang sống là đường mà phe Đế quốc hăm dọa thiêu hủy. Mỗi đêm Hudson đi ngủ mà cứ phập phồng lo sợ là không chừng anh phải nhảy ra khỏi giường chạy để cứu mạng trước khi trời sáng. Lúc nào anh cũng phải thổi phồng nịt phao nơi hông trước khi đi ngủ vì nếu bị tấn công bất ngờ anh sẽ nhảy xuống lạch bơi qua khu vực Định Cư Quốc Tế.

Ở một mình trong căn gác của một căn nhà cũ kỹ, có nhiều lối đi và nhiều căn nhà phụ, Hudson mang một cảm giác rờn rợn. Và trong những hoàn cảnh như thế, nhièu lần Hudson quay sang đọc những khúc Kinh Thánh để an ủi trước khi quì xuống cầu nguyện. Và mỗi lần cầu nguyện như thế anh cảm thấy an tâm, bớt lo sợ. Hình như có một sự Hiện diện vô hình bảo vệ anh nói chuyện với anh. Và rồi anh ngủ ngon lành như khi còn thơ ấu lúc mẹ anh kể chuyện đời xưa cho anh nghe.