Thị trường các sản phẩm nông nghiệp Thị trường sản phẩm nông nghiệp

THÔNG TIN THỊ TRƯỜNG XUẤT KHẨU

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục hải quan, trong tháng 8/2016, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Mỹ đạt 339,2 triệu USD, tăng 13% so với tháng trước và tăng 42,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 8 tháng đầu năm 2016, tổng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản sang thị trường Mỹ đạt gần 2,2 tỷ USD, tăng 16,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Với xu hướng tăng trưởng này, dự báo trong năm 2016 Việt Nam xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang thị trường Mỹ đạt khoảng 3,4 tỷ USD, tăng 17,2% so với năm 2015.

Theo số liệu thống kê, trong tháng 8/2016 hàng thủy sản vẫn là chủng loại đạt kim ngạch xuất khẩu cao nhất sang thị trường Mỹ, đạt 114,7 triệu USD, tăng 13% so với tháng trước và tăng 27,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tương tự, trong tháng kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản khác cũng đạt mức tăng trưởng so với tháng trước như: hạt điều tăng 19,7% (đạt 103,3 triệu USD); cà phê tăng 14,1% (đạt 41,9 triệu USD); và kim ngạch xuất khẩu cao su sang Mỹ trong tháng 8/2016 tăng mạnh nhất 26,7% (đạt 5,4 triệu USD).

Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu các chủng loại nông sản còn lại đều sụt giảm so với tháng trước như: hạt tiêu giảm nhẹ 0,2% (đạt 36,4 triệu USD); hàng rau quả giảm 25,3% (đạt 5,5 triệu USD); và gạo giảm 16,9% (đạt gần 1,5 triệu USD).

So với tháng 8/2015, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang Mỹ nhìn chung đạt mức tăng trưởng như hàng thủy sản, hạt tiêu, cà phê, hạt tiêu, hàng rau quả, cao su, dao động từ 15-184%. Ngược lại, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng còn lại như gạo và chè giảm, với mức giảm lần lượt là 7,1% và 46,2%.

8 tháng năm 2016, xuất khẩu nông sản sang thị trường Mỹ chiếm 17,4% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản cả nước. Hàng thủy sản vẫn là mặt hàng đứng đầu xuất khẩu sang thị trường Mỹ, đạt 906,2 triệu USD, chiếm 20,8% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đứng thứ 2 là xuất khẩu hạt điều, với kim ngạch đạt 596,5 triệu USD, chiếm 54% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, tăng 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá hạt điều xuất khẩu bình quân 8 tháng năm 2016 đạt 7.844 USD/tấn, tăng 6,4% so với cùng kỳ năm 2015.

Và xuất khẩu hạt tiêu, với kim ngạch đạt 276,8 triệu USD, chiếm 25% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ hiện là thị trường tiêu thụ hạt tiêu lớn nhất của nước ta, giá hạt tiêu xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm đạt 8.678 USD/tấn, giảm 10,7% so với cùng kỳ năm 2015.

Đáng chú ý, xuất khẩu mặt hàng rau quả sang thị trường Mỹ trong 8 tháng năm 2016 đạt mức tăng trưởng cao, với kim ngạch đạt 54,8 triệu USD, tăng 53,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản khác sang thị trường Mỹ như cao su, gạo và chè lại giảm so với cùng kỳ năm ngoái; trong đó đạt mức giảm mạnh nhất là gạo giảm 35,1% (đạt 12,2 triệu USD); chè giảm 31,9% (đạt 4,4 triệu USD) và cao su giảm 18,2% (đạt 24,1 triệu USD). Nguyên nhân xuất khẩu 3 mặt hàng nông sản trên sang thị trường Mỹ giảm là do Việt Nam phải cạnh tranh với các thị trường xuất khẩu lớn khác cả về giá và chất lương.

Trong những tháng cuối năm 2016, dự báo kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang thị trường Mỹ tăng khá. Trong đó, kim ngạch mặt hàng rau hoa quả, cà phê, hạt tiêu, hàng thủy sản… vẫn là những mặt hàng đạt trị giá cao.

Nền kinh tế Mỹ có dự báo khả quan trong năm 2016 và năm 2017, các chuyên gia dự báo sản lượng các doanh nghiệp sẽ tăng nửa cuối năm 2016 do các nguy cơ trong ngắn hạn đối với triển vọng tăng trưởng kinh tế Mỹ đã được loại bỏ. Chi tiêu của người tiêu dùng, yếu tố đóng góp hơn 70% vào hoạt động của nền kinh tế Mỹ tăng tới 4,2% trong quý II/2016, mức tăng cao nhất kể từ quý cuối năm 2014. Đây cũng là nguyên nhân chính giúp thúc đẩy đà phục hồi nhanh của nền kinh tế Mỹ. Tỉ lệ lạm phát thấp và tỉ lệ thất nghiệp được cải thiện (4,9% trong tháng 7/2016).

Với những dấu hiệu tích cực trên, nhiều nhà phân tích dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ sẽ đạt khoảng 3% trong hai quý cuối cùng của năm nay. Kinh tế Mỹ dự báo sẽ cải thiện tốt hơn trong năm 2017 do các yếu tố cản trở đà tăng trưởng sẽ yếu dần. Những dấu hiệu cải thiện về nhịp độ hoạt động kinh tế gần đây chỉ ra rằng tác động tiêu cực của việc USD tăng giá và đầu tư vào lĩnh vực năng lượng thấp đang mờ dần.

Tuy vậy, xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang thị trường này vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi Việt Nam phải chịu sự cạnh tranh của nhiều thị trường khác. Trong đó mặt hàng chịu sức cạnh tranh nhiều nhất hiện nay khi xuất khẩu gạo sang thị trường Mỹ có rào cản thị trường, chất lượng, nhất là tiêu chuẩn về dư lượng thuốc BVTV rất cao. Chính vì thế, doanh nghiệp cần phải có bước khảo sát thị trường, dựa vào nhu cầu đặt hàng, lựa chọn giống đáp ứng đúng nhu cầu.

Bên cạnh đó, do phải đối phó với nhiều rào cản thương mại của Hoa Kỳ cũng như những khó khăn trong việc tăng năng lực sản xuất trong nước, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp Việt Nam chưa tiếp cận được toàn diện, hiểu biết cặn kẽ những quy định về an toàn thực phẩm khi nhập khẩu cũng như quy trình thủ tục vào thị trường này.

Đức luôn là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam ở châu Âu trong nhiều năm qua, Đức cũng là cửa ngõ trung chuyển quan trọng của hàng hoá Việt Nam sang các thị trường khác trong khu vực. Đức - thị trường còn nhiều tiềm năng cho hàng nông thủy sản của Việt Nam, dự báo năm 2016 xuất khẩu nông thủy sản của Việt Nam tới Đức sẽ đạt 888,03 triệu USD, tăng 25% so với năm 2015.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu nông thủy sản của Việt Nam tới Đức trong tháng 8/2016 đạt 81,9 triệu USD, tăng 32,5% so với tháng 7/2016 và tăng mạnh 85,8% so với tháng 8/2015.

Là thành viên thứ 150 của tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Việt Nam đã cho phép các ngân hàng thương mại được làm môi giới giao dịch hợp đồng tương lai. Cà phê là mặt hàng được chọn làm dịch vụ cho doanh nhân buôn bán cà phê trên thị trường kỳ hạn London với mặt hàng cà phê Rubusta và thị trường New York với cà phê Arabica. Như vậy, cà phê là một trong những mặt hàng đầu tiên để thực hiện chủ trương khắc phục những bất cập trong việc quy hoạch phát triển những ngành hàng không theo kịp diễn biến của thị trường trong nước và thế giới. Việc lựa chọn nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu nông sản và tránh thiệt hại cho nông dân.

Cà phê luôn nằm trong 10 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, do đó cần tạo được mối quan hệ tốt với các đối tác nước ngoài. Trong khối EU, Đức tiếp tục là thị trường xuất khẩu tiềm năng cho cà phê của Việt Nam. Việt Nam đang dần xây dựng được thương hiệu cà phê trong mắt người dân EU nói chung và Đức nói riêng, đối tượng vốn có thị hiếu tiêu dùng cao. Trong thời gian tới, xuất khẩu cà phê của nước ta tới Đức sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt.

Giá cà phê xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm 2016 tới Đức đạt 1.699 USD/tấn, giảm 11,6% so với cùng kỳ năm 2015.

Theo Bộ Tài chính Đức thị trường lao động vẫn đang trong trạng thái tốt. Cơ quan Thống kê Liên bang Đức (Destatis) vừa công bố báo cáo cho thấy tỷ lệ lao động được tuyển dụng tại nước này trong quý II/2016 đã tăng 1,2% so với cùng kỳ năm 2015, đạt 43,5 triệu người. Theo Destatis, trong tháng 4-6/2016, khu vực dịch vụ tuyển dụng mạnh nhất, chủ yếu liên quan tới dịch vụ công, giáo dục và y tế. Tính riêng trong tháng 7/2016, tỷ lệ thất nghiệp tại Đức đứng ở mức 6,1%, mức thấp nhất kể từ năm 1990.

Giá hạt điều xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm 2016 tới Đức đạt 8.007 USD/tấn, tăng 8,4% so với 8 tháng đầu năm 2015.

Kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu trong tháng 8/2016 tới Đức đạt 3,42 triệu USD, giảm 27,5% so với tháng 7/2016 và giảm 6,7% so với tháng 8/2015. Tuy vậy, tổng kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu trong 8 tháng đầu năm 2016 vẫn tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2015; hạt tiêu chiếm 9,2% trong tổng xuất khẩu hàng nông thủy sản của nước ta tới Đức trong 8 tháng đầu năm 2016.

Giá hạt tiêu xuất khẩu bình quân 8 tháng đầu năm 2016 tới Đức đạt 9.319 USD/tấn, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm 2015.

Tiếp đến hàng rau quả là mặt hàng xuất khẩu lớn thứ 5: kim ngạch xuất khẩu trong tháng 8/2016 đạt 1,09 triệu USD, giảm 2,2% so với tháng 7/2015 nhưng tăng 24,8% so với tháng 8/2015; tổng 8 tháng đầu năm nay đạt 7,68 triệu USD, giảm 13,1% so với 8 tháng đầu năm 2015; rau quả chiếm 1,3% trong tổng xuất khẩu hàng nông thủy sản của nước ta tới Đức trong 8 tháng đầu năm 2016.

10 DN xuất khẩu hàng rau quả lớn tới Đức trong tháng 8/2016

STT	Tên doanh nghiệp	Trị giá (nghìn USD)
1	Cty Cổ Phần Thực Phẩm Xuất Khẩu Đồng Giao	193
2	Cty CP Rau Quả Thực Phẩm An Giang	155
3	Cty CP Chế Biến Thực Phẩm Xuất Khẩu Miền Tây	129
4	Doanh nghiệp tư nhân Minh Dũng	106
5	Cty Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Rau Quả Minh Vân	79
6	Cty Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Bến Tre	71
7	Cty Cổ Phần Xuất Nhập Khẩu Rau Quả Hoàng	51
8	Cty TNHH OLAM VIệT NAM	36
9	Cty TNHH An Tín Vận	33
10	Cty Cổ Phần Rau Quả Tiền Giang	27

Chè là mặt hàng xuất khẩu thấp nhất của Việt Nam tới Đức trong 8 tháng đầu năm 2016 đạt 1,01 triệu, giảm mạnh 58,7% so với cùng kỳ năm 2015; chè chiếm 0,2% trong tổng xuất khẩu hàng nông thủy sản của Việt Nam tới Đức trong 8 tháng đầu năm nay.

Đánh giá triển vọng, dự báo và đề xuất hàng nông thủy sản tới Đức

Đức luôn là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam ở châu Âu trong nhiều năm qua, Đức cũng là cửa ngõ trung chuyển quan trọng của hàng hoá Việt Nam sang các thị trường khác trong khu vực. Để kim ngạch các nhóm hàng nông thủy sản của Việt Nam tới Đức tăng trưởng hơn nữa cần:

Vì vậy, cần xây dựng thương hiệu cà phê Việt Nam cùng với để tăng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này hơn nữa cà phê Việt Nam cần tăng cường vốn đầu tư, tìm giải pháp huy động vốn hiệu quả. Chuyển dịch cơ cấu cây trồng, xác định mục tiêu chiến lược cho ngành. Sản xuất hàng hóa chất lượng cao, phù hợp với yêu cầu thị trường, áp dụng tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm Nhà nước phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, hạ giá thành sản phẩm…

Việt Nam cần chủ động, linh hoạt hơn nữa để nhanh chóng xây dựng được chỗ đứng vững chắc trong ngành cà phê khi xuất khẩu sang EU nói chung và Đức nói riêng. Đức vẫn là thị trường tiềm năng cho xuất khẩu cà phê Việt Nam. Tuy nhiên, với thị trường khó tính này, ngành cà phê Việt Nam cần phải có những chính sách hợp lý và sự chuẩn bị thật kỹ lưỡng, hướng tới phát triển bền vững trong bối cảnh hợp tác sâu rộng hiện nay.

Xuất khẩu rau quả sẽ thuận lợi hơn: Tháng 7 vừa qua, đoàn công tác do Tham tán Công sứ Thương mại tại Đức đã làm việc với giám đốc Công ty Landgard tại Chemnitz (bang Sachsen) về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nhập khẩu mặt hàng rau quả từ Việt Nam sang Đức. Tại buổi làm việc, giám đốc Landgard tại Chemnitz, ông Jens Pawlick, đã giới thiệu với đoàn về Tập đoàn Landgard và những dự định hợp tác với Việt Nam.

Phía Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ Landgard trong việc thiết lập quan hệ hợp tác với các doanh nghiệp, hợp tác xã ở Việt Nam, và trước mắt phối hợp tổ chức đoàn của Landgard vào Việt Nam gặp gỡ trao đổi với đối tác cũng như các cơ quan nhà nước có thẩm quyền Việt Nam.

Từ nhiều năm nay, Landgard muốn mở rộng địa bàn nhập khẩu các mặt hàng từ châu Á, nhất là mặt hàng trái cây nhiệt đới từ Việt Nam, như vải, xoài, thanh long, khoai lang... Hiện mặt hàng khoai lang được đánh giá có giá trị dinh dưỡng cao và có lợi cho sức khỏe hơn khoai tây, vì vậy nếu khai thác được thế mạnh sản xuất và xuất khẩu khoai lang từ Việt Nam thì đây là thị trường xuất khẩu rất lớn cho mặt hàng nông sản quen thuộc này của Việt Nam.

Tuy nhiên, do Landgard là nhà nhập khẩu và phân phối cho các chuỗi siêu thị trên toàn nước Đức nên yêu cầu số lượng cung ứng phải đủ lớn và ổn định, chất lượng bảo đảm theo các tiêu chuẩn của EU.

Landgard sẵn sàng hợp tác với đối tác Việt Nam theo hình thức liên doanh hoặc theo hợp đồng cung ứng sản phẩm với những công ty, hợp tác xã thu gom đầu mối ở Việt Nam. Ngoài ra, các doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc cá nhân người nông dân Việt Nam cũng có thể trở thành thành viên hợp tác xã của Landgard.

Trong tất cả các trường hợp hợp tác này, Landgard đều bảo đảm bao tiêu 100% và với số lượng lớn, ổn định đầu ra cho sản phẩm từ Việt Nam. Ngoài ra, Landgard cũng sẵn sàng chuyển giao công nghệ bảo quản, phòng trừ dịch bệnh hoặc sản phẩm phân bón hữu cơ (bio) cho những mặt hàng nông sản nhập khẩu từ Việt Nam.

Tập đoàn Landgard AG đã có truyền thống hơn một trăm năm phát triển và hiện là đơn vị hàng đầu của Đức về tiếp thị, quảng bá, cung ứng các mặt hàng hoa, rau, quả cũng như những dịch vụ khác cho hầu hết các chuỗi siêu thị bán lẻ ở Đức như Aldi, Rewe, Lidle, Edeka... Là Hợp tác xã hiện đại và rất thành công trong lĩnh vực buôn bán hoa tươi, cây cảnh, rau củ và trái cây ở Đức, năm 2015, tổng doanh thu của tập đoàn đạt trên 1,8 tỷ euro, chủ yếu là mặt hàng hoa và cây cảnh (mặt hàng rau và trái cây đạt 645 triệu euro, các dịch vụ khác đạt 22 triệu euro).

Landgard hoạt động theo nguyên tắc tổ chức của một hợp tác xã, gồm 70 doanh nghiệp và hợp tác xã thành viên với hơn 3.200 cơ sở sản xuất và cung ứng hàng hóa. Landgard cũng có chi nhánh ở các nước Đan Mạch, Pháp, Hà Lan, Áo, Tây Ban Nha và Hungary…

Để nâng cao kim ngạch các mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam tới Đức, các doanh nghiệp nông thủy sản cần phải thực hiện đồng bộ các khâu từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ, đặc biệt là kiểm soát nguồn gốc xuất xứ.

Đồng thời, xây dựng được hình ảnh thương hiệu thông qua việc quảng bá nông sản, phát triển hệ thống phân phối ở các cửa hàng để giới thiệu sản phẩm tới tay người tiêu dùng Đức. Các doanh nghiệp cần liên kết lại với nhau để đầu tư khoa học - công nghệ từng bước hạn chế xuất khẩu thô, chuyển dần sang chế biến tinh nhằm nâng cao giá trị sản phẩm…