O‘zbek xalq milliy harakatli o‘yinlarining kelib chiqish tarixi uzoq
III bo‘lim JISMONIY MADANIYaT HARAKATINING TURLI TARMOQLARIDA
tải về 1.07 Mb. Chế độ xem pdf
|
Boliboyeva Zebuniso, Mavzu direktor- maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbari. Reja kir, Xolmurodova Muharram
| III bo‘lim
JISMONIY MADANIYaT HARAKATINING TURLI TARMOQLARIDA MILLIY HARAKATLI O‘YINLARNI TAShKIL QILISh YO‘LLARI. Milliy harakatli o‘yinlarni tashkil qiluvchi mas’ul tashkilotlar. Jismoniy tarbiya harakatini boshqaruvchi va ifoda etuvchi davlat idoralari va jamoatchi tashkilotlar mavjud. Ular asosan O‘zbekiston Respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi, Respublika prezidenti devonidagi mas’ul xodimlar, Respublika xukumati tarkibidagi mas’ul vakillar, deyarli barcha vazirliklar qoshidagi jismoniy tarbiya va sport bo‘limlari kabi davlat yo‘li bilan boshqaruvchilardir. Jamiyat tashkilotchilari kasaba uyushmalari, yoshlar ijtimoiy harakati “Kamolot”, Xotin - qizlar qo‘mitasi, xayriya jamg‘armalari va kabilardan iboratdir. O‘zbekistonni ifoda qiluvchi “Dinamo”, “Yoshlik”, “Talaba”,”Paxtakor”, “Vatanparvar”, kasaba uyushmalari sport jamiyati, markaziy harbiy sport klubi (MHSK) va bir qator davlat idoralari qoshidagi sport klublar jismoniy madaniyat va sport ishlarini olib boruchi maxsus tashkilotlardir. Ularning viloyatlar, shahar - tuman tarmoqlari ham mavjud. Mazkur sport tashkilotlari va uyushmalari o‘quvchi yoshlar (Yoshlik), talabalar (Talaba), mehnatkashlar (kasaba uyushmasi sport klubi, “Paxtakor”), harbiylari ko‘maklashuvchi (MHSK), ichki ishlar xodimlari (Oinamo) va shu kabi ko‘p tarmoqli sohalarni o‘zlariga uyushtiradi. Ularning asosiy maqsad va vazifalari asosan ommani jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullantirish turli - tuman musobaqalarini o‘tkazish, turli jamoalarni tashkil qilib xalq aro sport musobaqalarga tayo‘rlash hamda qatnashtirishdan iboratdir. Shuningdek, ommaviy sog‘lomlashtirish sport tadbirlari, turli xil sport baylarmlari hamda musobaqalari ko‘rgazmali sport tizimlarida milliy harakatli o‘yinlardan foydalanishni amalga oshiradi. Shu asosan har bir sport tashkilotlari va uyushmalarining quyi tarmoqlarida ta’kidlangan tadbirlarni ommaviy ravishda o‘tkazish asosiy o‘rinni egallaydi. Masalan: Navro‘z, mustaqillik kuni, hosil bayramlari, kasb - xunar kunlarini nishonlash, ko‘p bosqichli va jamoalardagi turli sport musobaqalarini tashkil etadigan xarakatldi o‘yinlardan foydalanadilar. Masalan: Ko‘p bosqichli (“Umid nixollari”, “Barkamol avlod”, “Universiada”) sport musobaqalari, xalq milliy o‘yinlari Respublika musobaqalarini tashkil qilishda barcha vazirliklar va jamoat tashkilotlari o‘zaro hamkorlikda faoliyat ko‘rsatadilar. Ularning ochilish va yopilish marasimlarida turli harakatli o‘yinlar naoyish etiladi. Ayniqsa milliy kurashlarimizning qissalari (element), ot o‘yinlari, arqon tortirish, bilak kuchini sinash kabi milliy harakatli o‘yinlar ko‘rsatma-namoyish mazmunida chuqur o‘rin egallaydi. “Alpomish o‘yinlari”, “To‘maris o‘yinlari” kabi Respublika festivallarda dasturning asosiy mazmunini harakatli o‘yinlar tashkil etadi. Yana etiborli tomoni shundaki, “Paxtakor” sport klubining quyi tarmoqlaridagi xodimlar ishtirokida qishlaqlar, qo‘g‘onlardagi (posyolka) katta to‘ylarda xilma-xil harakatli o‘yinlarni tashkil qilish an’anaga aylanmoqda. Buni “yelkadan oshirib otish, bilak kuchini sinash, ko‘prik, tuya, xo‘kizlarni ko‘tarish. Otdan og‘darish, poyga kabi qadimiy milliy o‘yinlar keng qo‘llanilmoqda. Xulosa qilib aytilsa, davlat va jamiyat tashkilotlari milliy harakatli o‘yinlarni ommalashtirish yo‘lida mas’uliyat bilan ish olib bormoqda. tải về 1.07 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|