- Chi Dioscorea - Củ mài (37/600): Củ cái, củ cọc (D.alata L.): Củ mọc xòe ra
như bàn tay. Thân có 4 cánh. Lá có gân hình cung. Được trồng ở đồng bằng Bắc bộ
làm thuốc thay cho Hoài sơn, đạt năng suất trung bình 10 tấn/ha. Củ mài (D.persimilis
Prain et Burkill.): Thân khí sinh hàng năm, leo cao có khi tới hàng chục mét. Rễ củ có
khi dài tới 1m, thịt trắng, nhớt. Thân cây hơi có cạnh. Lá đơn, mọc đối hay so le. Phân
bố ở các vùng đồi núi. Rễ củ được dùng làm thuốc bổ, ăn uống khó tiêu, viêm ruột
kinh niên …gọi là Hoài sơn. Cây thuốc nam thiết yếu. Tỳ giải (D.tokoro Makino.):
Thân rễ phình thành củ to, mặt ngoài vàng nâu, trong trắng, hơi vàng, đắng, cây phân
bố ở Trung Quốc, Việt Nam. Cây thuốc nam thiết yếu. Củ nâu (D.cirrhosa Lour.):
Thân có gai ở gốc. Củ sần sùi, vỏ xám nâu, thịt màu đỏ hay đỏ vàng. Lá mọc so le ở
gốc, mọc đối ở ngọn. Củ chứa nhiều tanin, được dùng nhuộm vải, lưới,..Nần độc, Củ
nâu trắng (D.hispida Dennst.): Thân thường có gai. Củ và lá có các chất độc là
dioscorin và dioscorein. Khoai trời (Dioscorea Bulbifera L.): Thân khí sinh mang các
củ khí sinh tròn nhỏ, ở nách lá (thường gọi là lá dái khoai) có thể to bằng quả cam.
Trong rễ củ cũng như củ đeo ở thân (dái khoai) có chất độc là dioscorein và
dioscoretoxin.
3.2.4 Bộ Lan (Orchidales)
3.2.4.1 Họ Lan (Phong lan) - Orchidaceae Juss., 1789.
- Tên tiếng Anh: Orchid Family
- Nhận biết tại thực địa: Cỏ lâu năm, bì sinh, địa sinh, hoại sinh, lá nạc, cụm hoa
chùm, hoa đủ, cánh môi do một cánh hoa tạo thành, có trụ nhị-nhụy, quả nang, hạt rất
nhỏ (như bụi), rất nhiều.
- Công thức hoa: ↑ K
3
C
3
A
2-1
G
(3)
Đa dạng và sử dụng: 1000/20000. Việt Nam có 153 chi với 800 loài, chủ yếu
mọc hoang, một số loài được trồng làm cảnh vì cho hoa đẹp.
Có 7 loài thường dùng làm thuốc với các tên Bạch cập, Bàn long sâm, Hoàng
thảo, Một lá, Sơn từ cô, Thạch hộc, Thiên ma. Một số nhập từ Trung Quốc (Thiên ma).
Các loài khác dùng trong dân gian. Một số loài được thu mua với lượng lớn, bán sang
Trung Quốc (Kim tuyến, Một lá).
3.2.5 Bộ Gừng (Zingiberales)
3.2.5.1 Họ Chuối –Musaceae Juss., 1789
- Tên tiếng Anh: Banana Family
- Nhận biết tại thực địa: Cây cỏ lớn, thân giả do bẹ lá ôm nhau tạo thành, cụm
hoa dạng bông thường có màu, dựng đứng hay buông thõng.
- Công thức hoa: ↑ K
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |