Gx Chöông 1: khaùi nieäm chung veà khí cuï ÑIEÄN. Bài 1 : Khái Niệm, Phân Loại 1 Khái niệm

- Phân loại theo hình dạng bên ngoài, người ta chia nút nhấn ra thành 4 loại:

+ Loại hở.

+ Loại bảo vệ.

+ Loại bảo vệ chống nước và chống bụi.

Nút ấn kiểu bảo vệ chống nước được đặt trong một hộp kín khít để tránh nước lọt vào.

Nút ấn kiểu bảo vệ chống bụi nước được đặt trong một vỏ cacbon đút kín khít để chống âm và bụi lọt vào.

+ Loại bảo vệ khỏi nổ.

Nút ấn kiểu chống nổ dùng trong các hầm lò, mỏ than hoặc ở nơi có các khí nổ lẫn trong không khí.

Cấu tạo của nó đặc biệt kín khít không lọt được tia lửa ra ngoài và đặc biệt vững chắc để không bị phá vỡ khi nổ.

- Theo yêu cầu điều khiển người ta chia nút ấn ra 3 loại: một nút, hai nút, ba nút.

- Theo kết cấu bên trong:

+ Nút ấn loại có đèn báo.

+ Nút ấn loại không có đèn báo.

Các thông số kỹ thuật của nút nhấn:

Uđm: điện áp định mức của nút nhấn.

Iđm: dòng điện định mức của nút nhấn.

Trị số điên áp định mức của nút nhấn thường có giá trị 500V.

Trị số dòng điên định mức của nút nhấn thường có giá trị 5A.

2.2.6: Các hư hỏng thường gặp nguyên nhân cách khắc phục:

Hư hỏng hệ thống tiếp điểm.

Lau sạch hệ thống tiếp điểm.

BÀI 3: DAO CÁCH LY
2.3.1. Khái niệm chung :

Dao cách ly là một loại khí cụ điện cao áp , được sử dụng để đóng cắt mạch điện cao áp khi không có điện , tạo ra khoảng cách an toàn trông thấy được giữa các bộ phận đã cắt điện. khi cần kiểm tra sửa chữa. bảo dưỡng bộ phận không mang điện trong điều kiện nhất định có thể dùng dao cách ly đóng cắt đường dây hoặc máy biến áp không mang tải công suất nhỏ hoặc đóng cắt mạch điện đẳng thế đổi nối phương thức kết dây của sơ đồ. vì dao cách ly không có bộ phận dập hồ quang nên nghiêm cấm dùng dao cách ly đóng cắt mạch điện có tải .

1. §Æc ®iÓm cÊu t¹o như h×nh vÏ :

Nếu dao cách ly ở vị trí đóng thì tiếp xúc động 1 sẽ đóng chặt vào tiếp xúc tĩnh 4. Sau khi đóng máy cắt nối tiếp cách ly, thì dòng điện tải từ nguồn qua cực bắt dây 5 qua tiếp xúc tĩnh 4 qua tiếp xúc động 1 qua cực bắt dây 10 về tải.

Muốn cắt cách ly, trửụực hết phải cắt điện máy cắt nối tiếp với dao cách ly, sau đó sử dụng động cơ hoặc tay, tác động vào cần thao tác số 8. kéo xuống là mở dao cách ly, đẩy lên là đóng dao cỏch ly.

Nguyên tắc thao tác : muốn cắt cách ly phải cắt điện ở máy cắt nối tiếp với dao cách ly trước, sau đó mới được cắt đến cách ly, khi đóng thì đóng dao cách ly trước, sau đó mới đóng điện

máy cắt nối tiếp với cách ly để dao cách ly mang tải.

Loại dao cách ly này có ửu điểm cấu tạo đơn giản, gọn, dễ lắp đặt và thao tác. Phạm vi sử dụng lắp đặt trong nhà, chủ yếu lắp đặt cho lới điện trung áp.

Khi dao cách ly ở vị trí đóng lưỡi dao 1 và 2 đóng chặt vào nhau dòng điện từ nguồn qua cực bắt dây 10 qua dây dẫn mềm 3 qua lưỡi dao 1 và 2 qua cực bắt dây 4 ra tải. Muốn cắt cách ly trửụực hết phải cắt điện ở máy cắt nối tiếp với dao cách ly. Khi cắt cách ly, dùng động cơ hoặc quay tay, tác động vào bộ truyền động làm cho trục quay 9 và sứ đỡ 5 quay, kéo lưỡi dao động 1 và 2 tách rời nhau quayngửụùc chiều cùng một phía, trên cùng một mặt phẳng ngang đến khi chúng song song với nhau mới cắt hết hành trình.

- Nguyên tắc thao tác :

Muốn cắt cách ly phải cắt điện ở máy cắt nối tiếp với dao cách ly.

Khi đóng dao cách ly thì đóng trước khi đóng điện cho máy cắt nối tiếp cách ly. (Đóng và cắt cách ly đều không có dòng điện tải).

- Ưu nhược điểm và phạm vi sử dụng:

Loại dao cách ly ngoài trời thửụứng ủửụùc thiết kế lửụừi dao động quay theo mặt phẳng ngang hoặc mặt phẳng thẳng đứng, để đảm bảo an toàn và ở những dao cách ly công suất lớn, người ta thường sử dụng động cơ để truyền động đóng cắt từ xa và tự động. Phạm vi sử dụng dao cách ly ở mọi cấp điện áp từ 3KV trở lên.

- Phân loại :

* Phân loại theo vị trí lắp đặt :

Dao cách ly lắp đặt trong nhà và dao cách ly lắp đặt ngoài trời. ở cùng cấp điện áp vận hành thì yêu cầu kỹ thuật của dao cách ly ngoài trời cao hơn, vì dao cách ly ngoài trời phải chịu ủửụùc tác động của môi trửụứng khắc nghịêt nhử mửa , nắng, bức xạ, tác nhân hoá học, bụi bẩn ...

* Phân loại theo cấu tạo :

Loại dao cách ly có lửụừi dao tiếp đất và dao cách ly không có lửụừi dao tiếp đất.

Loại dao cách ly có lửụừi dao động quay trên mặt phẳng ngang và loại dao cách ly có lửụừi dao động quay trên mặt phẳng thẳng đứng.

Loại dao cách ly có bộ liên động lắp kèm với máy cắt và cách ly không có bộ liên động ( cách ly phân đoạn).

2.3.4. Tính choïn dao caùch ly :

- Yªu cÇu kü thuËt ®èi víi dao c¸ch ly :

Dao cách ly phải làm việc tin cậy, tiếp xúc phải đảm bảo chắc chắn.

Phải đảm bảo ổn định động và ổn định nhiệt khi có dòng điện ngắn mạch cực đại chạy qua.

Kết cấu dao cách ly phải gọn nhẹ, đơn giản, dễ lắp đặt, dễ thao tác, phải liên động với máy cắt để dao cách ly đã cắt điện và chỉ đóng điện cách ly trứơc khi đóng điện cho máy cắt.

Khoảng cách giữa các lưỡi dao sau khi cắt hết hành trình phải đủ lớn, để đảm bảo không bị phóng điện khi có xung điện áp.

- Chọn dao cách ly
- Điều kiện chọn lựa:

UđmDCL  U_{đm mạng}

IđmDCL  I­_cb

- điều kiện để kiểm tra :

- Kiểm tra ổn định động: I_o  I_xk

hay i_o ixk

Kiểm tra ổn định nhiệt:




Ñoïc theâm

C. Dao ng¾n m¹ch :

Ký hiÖu : KZ
Ký hiệu trên sơ đồ điện :

Công dụng :

Dao ngắn mạch là một loại khí cụ điện cao áp đợc sử dụng để tạo ra điểm ngắn mạch nhân tạo, trong trờng hợp ngắn mạch ở máy biến áp dòng điện không đủ lớn cho rơle bảo vệ đầu

ủửụứng dây tác động. KZ thửụứng ủửụùc lắp đặt thay thế vị trí máy cắt phía cao áp máy biÕn ¸p.



Cấu tạo nh hình vẽ :

1. Cực bắt dây nối nguồn

2. Sứ đỡ cách điện

3. Giá đỡ

4. Bộ truyền động

5. Dây nối đất

6. Trục quay

7. Lưỡi dao tiếp xúc động

8. Cực bắt dây nối tải

9. Lửụừi dao tiếp xúc tĩnh

PhÝa s¬ cÊp m¸y biÕn ¸p 110/35 KV nh trªn h×nh vÏ, caàn ph¶i trang bÞ m¸y c¾t. nhöng nÕu

trang bÞ m¸y c¾t th× gi¸ thµnh x©y dùng líi ®iÖn t¨ng. §Ó tiÕt kiÖm vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt, ta cã thÓ cho l¾p dao ng¾n m¹ch phÝa cao ¸p m¸y biÕn ¸p cÊp ®iÖn cho phô t¶i lo¹i 2,3.

Gi¶ sö khi x¶y ra ng¾n m¹ch ë m¸y biÕn ¸p th× trÞ sè dßng ng¾n m¹ch sÏ ch¹y qua lµ :

V× ñöôøng d©y dµi Z lín nªn I < I cho nªn hÖ thèng r¬le b¶o vÖ ®Çu ñöôøng d©y kh«ng

khëi ®éng ®iÒu khiÓn m¸y c¾t MC1 ñöôïc v× vËy ph¶i l¾p ®Æt dao ng¾n m¹ch KZ phÝa s¬ cÊp m¸y

biÕn ¸p trªn h×nh vÏ.

Khi cã ng¾n m¹ch x¶y ra ë m¸y biÕn ¸p th× hÖ thèng r¬le 2 sÏ khëi ®éng ®iÒu khiÓn ®ãng dao ng¾n m¹ch KZ g©y ra ng¾n m¹ch nh©n t¹o xÕp chång lµm t¨ng trÞ sè dßng ®iÖn ng¾n m¹ch trªn ñöôøng d©y, v× vËy hÖ thèng r¬le 1 sÏ khëi ®éng ñöôïc, ®iÒu khiÓn c¾t MC1 ®Çu ñöôøng d©y, lo¹i

m¸y biÕn ¸p bÞ ng¾n m¹ch ra khái hÖ thèng ®iÖn.

Sau khi c¾t dao c¸ch ly (tù ®éng hoÆc trùc tiÕp) nh©n viªn vËn hµnh tr¹m, th«ng tin cho ®iÒu ®é ®Ó chØ huy ®ãng l¹i m¸y c¾t MC1.

Vaäy c¸c phô t¶i kh¸c nèi vµo ñöôøng d©y chØ mÊt ®iÖn t¹m thêi trong thêi gian thao t¸c.

Baøi 4 : MAÙY CAÉT ÑIEÄN
2.4.1. Khaùi nieäm chung :

• 
  Máy cắt điện là một loại khí cụ điện cao áp, dùng để đóng cắt mạch điện cao áp tại chỗ hoặc từ xa, khi lưới điện đang vận hành bình thường, không bình thường, hoặc khi bị sự cố ngắn mạch trong hệ thống điện.
  

- Máy cắt điện nhiều dầu không có buồng dập hồ quang:

* Đặc điểm cấu tạo :

1. Cực bắt dây nguồn tới máy cắt

2. Sứ xuyên

3. Nắp máy cắt

4. ống chỉ mức dầu

5. Thanh truyền dộng

6. Van xả dầu

7. Tiếp xúc động

8. Tiếp xúc tĩnh

9. Vỏ máy cắt

10. Lò xo tích năng

11. Cực bắt dây tải ra

ở loại máy cắt nhiều dầu chứa một lượng đủ lớn vừa để cách điện vừa để dập tắt hồ quang (hàng trăm lít).

2.4.3: Nguyªn lý laøm viÖc :

• 
  Nếu máy cắt đang ở vị trí đóng, tiếp xúc động 7 đóng chặt vaứo tiếp xúc tĩnh 8, lò xo tích năng 10 ở trạng thái nén, đèn tín hiệu chỉ màu đỏ, dòng điện từ nguồn bắt qua cực bắt dây 11 về tải. Khi có tín hiệu cắt từ rơle hoặc từ khoá điều khiển thì bộ truyền động được giải phóng khỏi vị trí đóng, lò xo tích năng đẩy thanh truyền động 5 sập xuống, đa tiếp xúc động rời khỏi tiếp xúc tĩnh 8, mạch điện được cắt, hồ quang phát sinh giữa hai đầu tiếp xúc động và tĩnh khi cắt đốt nóng cục bộ làm dầu bị phân tích thành hơi và hỗn hợp khí các bon hyđrô nhẹ, trong đó hyđro chiếm tới 70%, áp suất có thể đạt tới(100-140 N/Cm2) làm cho dầu bị xáo trộn mạnh, đẩy tia hồ quang vào sâu trong dầu. Mặt khác lực điện từ do dòng điện chạy ngược chiều cũng đẩy tia hồ quang vào sâu trong lớp dầu ngoài. Vì vậy hồ quang bị laứm nguội và dập tắt, tuy vậy tốc độ luồng
  

• 
  CÊu t¹o ®¬n gi¶n, dÔ l¾p ®Æt, gi¸ thaønh kh«ng cao.
  

• 
  Sau một số lần đóng cắt dầu nhanh chóng bẩn, do một phần cacbonhiđroxit bị cháy, chất lượng dầu giảm nên phải lọc dầu, thay dầu gây ra tốn kém, mặt khác loại máy cắt này thời gian cắt không nhanh, nguy cơ cháy nổ cao, vì chứa nhiều dầu cho nên thường được chế tạo có công suất cắt không lớn, điện áp vận nhanh nhỏ hơn 15 KV.
  

• 
  Để khắc phục những nhược điểm cơ bản của máy cắt điện nhiều dầu không có buồng dập hồ quang, người ta cải tiến chế tạo ra loại máy cắt này, buồng dập hồ quang được lắp đặt cố định bao lấy tiếp xúc động và tĩnh của máy cắt nhử hình vẽ.
  

2. Buồng dập hồ quang

3. Tiếp xúc tĩnh

4. Tiếp xúc động

5. Lỗ thoát dầu

6. Dây dẫn mềm

7. Lò xo tích năng

8. Điện trở phân áp

Điện trở phân áp số 8 có tác dụng phân đều điện áp trên các điểm cắt, tránh hiện tửụùng điện áp cục bộ các điểm cắt không đều, gây ra hồ quang cháy phục hồi sau khi cắt, laứm quá điện áp và hư hỏng máy cắt.

b. Nguyªn lý laøm viÖc:

• 
  Nếu máy cắt đang ở vị trí đóng, dòng điện từ nguồn qua thanh dẫn sứ xuyên qua tiếp xúc tĩnh 3 qua tiếp xúc động 4 qua dây dẫn 6 về tải. Khi có tín hiệu cắt từ rơle hoặc khoá điều khiển, bộ truyền động được giải phóng khỏi vị trí đóng, lò xo tích năng 7 đẩy thanh truyền động 1 sập xuống, đa tiếp xúc động 4 rời khỏi tiếp xúc tĩnh 3, mạch điện được cắt. Hồ quang phát sinh giữa tiếp xúc động và tĩnh, đốt nóng và phân tích dầu trong buồng dập thành hỗn hợp khí cacbuahiđroxit laứm cho áp suất trong buồng dập tăng lên rất lớn đạt tới (400-500)N/cm2 phụt qua lỗ 5 tạo thành luồng khí thổi ngang cắt đứt tia hồ quang. Sau một số lần đóng cắt, muội dầu do các bua hiđrô cháy sinh ra bám lại trong buồng dập cho nên phải mụỷ máy cắt ra bảo dửụừng laứm sạch muội dầu.
  

• 
  Loại máy cắt này, dập hồ quang bằng hơi dầu áp suất cao, thời gian cắt nhanh, muội dầu bám lại trong buồng dập hồ quang nên dầu ít bị bẩn. Nguy cơ cháy nổ giảm, nên có thể chế tạo máy cắt có công suất lớn, điện áp vận hành cao. Loại máy cắt dầu điện áp vận haứnh từ 100-220KV được chế tạo nhiều buồng dập hồ quang nối tiếp nhau trên cùng một pha.
  

1. Buồng phân ly dầu

2. Vỏ máy cắt

3. Tiếp xúc lăn

4. Cực bắt dây ra tải

5. Mặt bích

6. Buồng dập hồ quang

7. Buồng hãm xung

8. Cực bắt dây nối nguồn

9. Van xả dầu

10. Tiếp xúc tĩnh

11. ống chỉ mức dầu

12. Tiếp xúc động

13. Bộ truyền động

14. Nắp đổ dầu

MC§ Ýt dÇu

• 
  Ở máy cắt ít dầu: dầu chủ yếu dùng để dập tắt hồ quang và đóng vai trò cách điện tăng cửụứng cho các loại cách điện rắn khác nhau nhựa êbôxi, têchtôlít.
  

• 
  Vỏ bằng thép hình trụ, bên trong lót vật liệu cách điện rắn là nhựa êbôxi vaứ sợi thuỷ tinh, lớp kế theo laứ các tấm cách tử, được chế tạo từ vật liệu cách điện rắn.
  
• 
  Hêtinắc, tếchtôlit ghép song song với nhau theo mặt phẳng ngang. Giữa chúng có khe hẹp chứa dầu. ở máy cắt, điện áp vận hành từ 110 KV trở lên, có nhiều điểm cắt trên mỗi pha.
  
• 
  Buồng hãm xung 7 có tác dụng giảm rung động va đập khi máy cắt hoặc đóng mạch. Buồng phân ly dầu 1 có tác dụng ngưng tụ hơi dầu thoát ra theo sản phẩm cháy để lọc vaứ tiết kiệm dầu.
  

• 
  Nếu máy cắt ở vị trí đóng, đèn tín hiệu chỉ maứu đỏ, tiếp xúc động 12 đóng chặt vaứ tiếp xúc tĩnh 10, khi đó dòng điện từ nguồn qua cực bắt dây số 8 qua tiếp xúc tĩnh, qua tiếp xúc động qua tiếp xúc lăn3 qua cực bắt dây 4 ra tải. Khi có tín hiệu cắt từ rơle hoặc khoá điều khiển thì bộ truyền động được giải phóng khỏi vị trí đóng, kéo tiếp xúc động rời khỏi tiếp xúc tĩnh. Hồ quang phát sinh giữa hai đầu tiếp xúc, đốt nóng phân tích dầu trong các khe hẹp chứa dầu. Bởi vì trong các khe hẹp dầu bị phân tích thành hơi, làm cho áp suất trong buồng dập hồ quang tăng lên rất lớn có thể đạt tới 15-20 at ép dầu dồn vào buồng hãm xung 7 còn hơi dầu trong buồng tụ nén lại.
  
• 
  Khi tiếp xúc động chuyển động lên khỏi khe hở, hơi dầu được thoát ra, phụt qua các rãnh hẹp tạo thành luồng khí thổi ngang dập tắt hồ quang. Sản phẩm cháy vaứ hơi dầu thoát lên buồng phân ly 1 ở đó hơi dầu ủửụùc ngửng tụ, lọc sạch đưa trở về buồng chứa dầu, còn sản phẩm cháy thoát ra ngoài.
  
• 
  Sau khi giải trừ sự cố, đóng lại máy cắt qua khoá điều khiển.
  

• 
  Cấu tạo gọn nhẹ, ít dầu, ít nguy cơ cháy nổ khi ủoựng cắt mạch, thời gian cắt nhanh, công suất cắt lớn, phạm vi sử dụng rộng rãi, chế tạo ở nhiều cấp điện áp vận hành từ 3 KV trở lên, công suất cắt tới 12000MVA.
  
• 
  Loại máy cắt điện áp vận hành từ (6-35) KV thờng được chế tạo hợp bộ với dao cách ly tạo thành các tủ điện phân phối gọi laứ tủ hợp bộ, còn ở cấp điện áp vận haứnh từ 110KV trở lên được chế tạo nhiều điểm cắt nối tiếp nhau trên mỗi pha để đảm bảo cắt nhanh, an toàn.
  
• 
  Nhược điểm cơ bản của loại máy cắt này lại xung va đập và tiếng ồn khi đóng cắt lớn, giá thành cao.
  

2.4. M¸y c¾t ®iÖn kh«ng khÝ :

Mặt cách một pha (hình vẽ )

1. Tiếp xúc tĩnh

2. Tiếp xúc động

3. Buồng dập hồ quang

4. Pít tông

5. Xi lanh

6. Cực bắt dây ra tải

7. Tiếp xúc lăn

8. Cực bắt dây tới nguồn

9. Lỗ van xả khí

10. Nắp quy lát

K1 van cắt

K2 van đóng

ở loại máy cắt naứy điều khiển truyền động và dập tắt hồ quang điện dùng không khí đã sấy khô lọc sạch nén ở áp suất cao tới 20 at. Do không cần thời gian tạo ra sản phẩm khí nh ở các loại máy cắt dầu nên quá trình dập hò quang rất nhanh.

Thời gian cắt khoảng 0,17, công suất cắt có thể đạt tới 15000MVA.

• 
  Nếu máy cắt ở vị trí đóng thì van K2 mở, van K1 đóng, tiếp xúc động 2 đóng chặt vào tiếp xúc tĩnh 1, đèn tín hiệu báo màu đỏ, dòng điện từ nguồn qua cực bắt dây 6 ra tải. Khi có tín hiệu cắt từ rơle hoặc khoá điều khiển, van K1 sẽ mở khí nén áp suất cao vào ngăn trên của xilanh đẩy pittông 4 chuyển động xuống phía dửụựi kéo tiếp xúc động 2 rời khỏi tiếp xúc tĩnh 1. Hồ quang phát sinh giữa hai đầu tiếp xúc động và tĩnh được khí nén áp suất cao thổi trực tiếp dập tắt, sản phẩm khí cháy thoát ra ngòai qua lỗ 9. Khi đóng máy cắt, van K2 mở khí nén áp suất cao vào ngăn xilanh đẩy pitông 4 chuyển động lên trên đa tiếp xúc động đóng chặt vaứo tiếp xúc tĩnh.
  

• 
  Loại máy cắt này có thời gian cắt nhanh, công suất cắt lớn nhưng nhược điểm cơ bản cấu tạo cồng kềnh vì phải có thêm hệ thống sấy, lọc van nén khí, nên mặt bằng lắp đặt đòi hỏi phải đủ lớn.
  
• 
  Khi đóng cắt vẫn gây tiếng ồn lớn, giá thành còn cao. Loại máy cắt này chỉ thích hợp lắp đặt ở những trạm hoặc nhử máy điện có nhiều máy cắt không khí giống nhau dùng chung một hệ thống lọc, sấy và nén khí, mới có hiệu quả kinh tế, do đó loại máy cắt này có phạm vi sử dụng không rộng rãi.
  

• 
  Máy cắt một hướng và máy cắt nhiều hướng.
  
• 
  Máy cắt một buồng dập hồ quang và máy cắt nhiều buồng dập hồ quang trên cùng một pha.
  
• 
  Máy cắt có lò xo tích năng và máy cắt không có lò xo tích năng.
  

• 
  Máy cắt lắp đặt trong nhà
  
• 
  Máy cắt lắp đặt ngoài trời, phải chịu khí hậu khắc nghiệt, chống đượcc ăn mòn hoá học.
  

• 
  Máy cắt điện nhiều dầu không có buồng dập tắt hồ quang.
  
• 
  Máy cắt điện nhiều dầu có buồng dập tắt hồ quang.
  
• 
  Máy cắt điện không khí
  
• 
  Máy cắt điện ít dầu
  
• 
  Máy cắt điện khí SF6
  
• 
  Máy cắt điện tự sinh khí
  
• 
  Máy cắt điện chân không
  
• 
  Máy cắt điện từ (dập tắt hồ quang bằng từ trường).
  

• 
  Máy cắt điện phải có khả năng cắt lớn, thời gian cắt bé (cắt nhanh) tránh được hồ quang cháy phục hồi.
  
• 
  Độ tin cậy cao : khi đóng cắt không được gây cháy nổ và các hư hỏng khác.
  
• 
  Phải có khả năng đóng cắt một số lần nhất định phải đưa ra bảo dưỡng, sữa chữa.
  
• 
  Kích thước gọn, trọng lượng nhẹ, kết cấu đơn giản, dễ lắp đặt, dễ vận hành, giá thành hợp lý.
  

• 
  Uđm là điện áp cao nhất đặt vaứo máy cắt, mà máy cắt có thể vận hành an toàn (còn được gọi là điện áp danh định của máy cắt).
  

Iđm laứ trị số hiệu dụng lớn nhất chạy qua máy cắt khi nó vận hành lâu dài, nhưng vẫn đảm bảo giữ nhiệt độ các bộ phận của máy cắt thấp hơn nhiệt độ cho phép.

• 
  Icđm (dũng điện cắt định mức) đặc trưng cho khả năng cắt của máy cắt, laứ dòng điện ngắn mạch ba pha hiệu dụng toàn phần mà máy cắt có thể cắt được an toàn.
  

• 
  Iđđm (dũng điện đóng định mức) trong vận haứnh có trửụứng hợp máy cắt đóng lúc mạch điện đang bị ngắn mạch (đóng lặp lại). Khả năng đóng của máy cắt khi mạch điện đang ngắn mạch, được đặc trưng bởi Iđđm laứ dòng điện ngắn mạch ba pha hiệu dông toaøn phÇn lín nhÊt ch¹y qua m¸y c¾t, nã cã thÓ ®ãng vaøo maø kh«ng laøm háng m¸y c¾t.
  

• 
  Iôđđm là dòng điện lớn nhất chạy qua máy cắt mà lực điện động do nó sinh ra không làm hỏng máy cắt.
  

• 
  Iôđnđm là dòng điện ngắn mạch hiệu dụng lớn nhất không thay đổi theo thời gian, chạy qua máy cắt mà không làm nhiệt độ của máy cắt tăng quá trị số cho phép.
  

• 
  Tc laứ khoảng thời gian tính từ khi cuộn dây nam châm điện điều khiển cắt có điện, đến khi hồ quang bị dập tắt hoàn toàn.
  

Tất cả các thông số kỹ thuật trên đều có trong lý lịch của máy cắt điện.

CB (CB được viết tắt từ danh từ Circuit Breaker- tiếng Anh), tên khác như : Disjonteur (tiếng Pháp) hay Aptômát (theo Liên Xô). CB là khí cụ điện dùng đóng ngắt mạch điện (một pha, ba pha); có công dụng bảo vệ quá tải, ngắn mạch, sụt áp … mạch điện.

Chọn CB phải thỏa ba yêu cầu sau:

+ Chế độ làm việc ở định mức của CB phải là chế độ làm việc dài hạn,nghĩa là trị số dòng điện định mức chạy qua CB lâu tùy ý. Mặt khác, mạch dòng điện của CB phải chịu được dòng điện lớn (khi có ngắn mạch) lúc các tiếp điểm của nó đã đóng hay đang đóng.

+ CB phải ngắt được trị số dòng điện ngắn mạch lớn, có thể vài chục KA.

Sau khi ngắt dòng điện ngắn mạch, CB đảm bảo vẫn làm việc tốt ở trị số dòng điện định mức.

+ Để nâng cao tính ổn định nhiệt và điện động của các thiết bị điện, hạn chế sự phá hoại do dòng điện ngắn mạch gây ra, CB phải có thời gian cắt bé.

Muốn vậy thường phải kết hợp lực thao tác cơ học với thiết bị dập hồ quang bên trong CB.